Modyfikacja, opiniowanie i dopuszczanie do użytku programów nauczania ewaluacja programów nauczania Agata Ledwoń Tomasz Karoń ledwon@womczest.edu.pl karon@womczest.edu.pl
Ewaluacja programów nauczania Ewaluacja jest dziś nieodłącznym elementem dydaktyki. Poddawanie ewaluacji programu nauczania jest jego integralną częścią. Jego autor powinien zaplanować, w jaki sposób przebiegać będzie proces oceny: treści, materiału, metod nauczania, procedur osiągania celów. Nauczyciel, który zamierza realizować wybrany program, powinien wiedzieć, jak ma przebiegać ewaluacja, bo tylko ona zapewni monitorowanie, a przede wszystkim udoskonalenie programu. Nauczyciel w wybranym przez siebie programie nauczania powinien znaleźć odpowiedź na pytania: po co uczyć?, czego uczyć?, jak uczyć?, jak oceniać?. Badając wartość i przydatność programu, nie można pominąć oceny związanej z uwzględnieniem zapisów podstawy programowej i tego, czy program nauczania odpowiada specyfice i charakterowi szkoły, w której ma być realizowany. Clipart : office.com 2
DEFINICJA EWALUACJI sformalizowany sposób określania jakości, efektywności i wartości planu, wytworu, projektu, procesu celu lub programu ; w procesie tym ustala się kryteria oceny jakości i decyduje, czy są one względne, czy absolutne; zbiera potrzebne informacje; stosuje kryteria w celu określenia jakości (Worthen, Sanders). na ewaluację składają się narzędzia, za pomocą których stwierdza się, czy program spełnia swoje zadania, a więc czy dany zbiór działań odpowiada zamierzonym lub zaleconym efektom. W tym przypadku nacisk położony zostaje na narzędzia i techniki ewaluacji. (Tuckman ) szeroko zakrojony, ciągły proces badania, czy skutki użycia danej treści i danych sposobów są zgodne z wyraźnie postawionymi celami. ( Doll) ewaluacją jest proces wskazywania, otrzymywania i dostarczania informacji potrzebnych do podejmowania decyzji o wyborze. (Stufflebean ) 3
Po co ewaluacja: Ewaluacja programów nauczania Ewaluacja pozwala zatem wskazać mocne i słabe strony programu, a to z kolei umożliwi korektę dokumentu. Zmiana po ewaluacyjna może skutkować nie tylko wprowadzeniem zmian po realizacji programu, ale może również doprowadzić do tego, że program w ogóle nie zostanie wdrożony Clipart : office.com 4
Ewaluacja programów nauczania Fazy ( kroki ) tworzenia ewaluacji programów Krok pierwszy. Ewaluacja na etapie tworzenia programu Krok drugi. Ewaluacja w trakcie realizacji programu (ewaluacja formatywna) Krok trzeci. Ewaluacja na koniec etapu kształcenia (ewaluacja sumatywna) Clipart : office.com 5
EWALUACJA PROGRAMÓW NAUCZANIA Pytania ewaluacyjne programów nauczania: 1. Pytania o wartość wewnętrzną 2. Pytania o wartość instrumentalną 3. Pytania o wartość względną 4. Pytania o możliwość optymalizacji 5. Pytania o ostateczną decyzję Clipart : office.com 6
Ewaluacja programów nauczania Rysunek : ore.edu.pl 7
EWALUACJA PROGRAMÓW NAUCZANIA Nie ma idealnego programu nauczania. Zadaniem nauczycieli, dyrektora szkoły jest podjęcie takich działań, aby w szkole realizowano program jak najlepszy, czyli taki, który będzie realizował określone cele istotne dla nauczycieli, uczniów, wzmocni proces kształcenia, pozwoli na wyzwalanie samodzielności myślenia uczniów, umożliwi realizację wszystkich zapisów podstawy programowej, wskaże jak się uczyć i wykorzystywać wiedzę, przyczyni się w istotny sposób do wszechstronnego rozwoju uczniów. Wszystkie, te wymienione wyżej warunki mogą zostać spełnione, jeśli rozpoznane zostaną potrzeby uczniów związane z motywacją, celami, planami ale również z umiejętnościami i wiedzą, jaką posiadają. Clipart : office.com
Spis zalecanej literatury Fisher R., Uczymy, jak się uczyć, Warszawa 1999 r. Goleman D., Inteligencja emocjonalna, Poznań 1997 r. Hamer H., Klucz do efektywnego nauczania, Warszawa 1997 r. Harmin M., Duch klasy. Jak motywować uczniów do nauki, Warszawa 2005 r. Komorowska H., O programach prawie wszystko, WSiP 1999 r. Niemierko B., Między oceną szkolną a dydaktyką. Bliżej dydaktyki, WSiP 1992 r. Strzemieczny J., Dlaczego ocenianie kształtujące?, Dyrektor Szkoły 2005, 5:15 18. Ulman G., Motywowanie uczniów w praktyce, WSiP 2005 r. Walker D.C, Solis J. F., Program i cele kształcenia, Warszawa 2000 r. Wragg E.C., Trzy wymiary programu, WSiP 1999 r. ORE, Programy nauczania w rzeczywistości szkolnej. Tworzenie- wybórewaluacja. 9
ZAPROSZENIE Dziękujemy za uwagę i zapraszamy do współpracy RODN,,WOM CZĘSTOCHOWA UL.JANA PAWŁA II 126/130 www.womczest.edu.pl AGATA LEDWOŃ TOMASZ KAROŃ ledwon@womczest.edu.pl karon@womczest.edu.pl