Wymagania programowe z przyrody kl. V na podstawie programu nauczania ABC KLASA 5 MÓJ KRAJ I. WŁAŚCIWOŚCI SUBSTANCJI Umiejętność określenia właściwości substancji występujących w otoczeniu człowieka Umiejętność porównania masy ciał o tej samej objętości, ale wykonanych z różnych substancji Umiejętność doświadczalnej identyfikacji substancji dobrze i słabo przewodzących ciepło Znajomość przedmiotów wykonanych z substancji kruchych, sprężystych i plastycznych Wskazywanie przykładów zastosowania substancji o różnych właściwościach w przedmiotach codziennego użytku Umiejętność badania wpływu różnorodnych czynników na przedmioty zbudowane z różnych substancji Umiejętność doświadczalnego wykazania wpływu różnych substancji i ich mieszanin na wzrost i rozwój roślin Umiejętność prawidłowego dokumentowania i wyciągania wniosków z doświadczeń Dostrzeganie potrzeby segregacji odpadów i ich ponownego przetworzenia Wskazywanie odpadów ulegających biodegradacji Substancje i ich właściwości. Objętość i gęstość substancji. Substancje dobrze i słabo przewodzące ciepło. Substancje kruche, sprężyste i plastyczne. Przykłady zastosowania różnych substancji w życiu codziennym ze względu na ich właściwości. Wpływ wody, powietrza, temperatury i gleby na przedmioty zbudowane z różnych substancji. Wpływ różnorodnych substancji i ich mieszanin na wzrost i rozwój roślin. Segregacja odpadów i ich recykling. Biodegradacja. II. KRAJOBRAZY POLSKI I EUROPY Umiejętność posługiwania się mapą hipsometryczną Znajomość krain geograficznych Polski. znajomość wybranych krajobrazów Polski oraz ich cech charakterystycznych umiejętność dostrzegania zależności miedzy cechami krajobrazu a formami działalności człowieka znajomość różnorodnych form ochrony przyrody w Polsce i najbliższej okolicy umiejętność wskazywania na mapie poszczególnych parków narodowych rozumienie potrzeby ochrony przyrody w Polsce znajomość najważniejszych walorów turystycznych największych miast Polski umiejętność posługiwania się mapą Europy i wskazywania na niej Polski i państw sąsiednich wraz z ich stolicami znajomość cech krajobrazu śródziemnomorskiego i alpejskiego umiejętność wskazywania na mapie Europy terenów z wybranymi krajobrazami Zróżnicowanie krajobrazowe Polski. Krainy geograficzne Polski. Zależności między cechami krajobrazu a formami działalności człowieka. Krajobraz gór wysokich Karpaty i Sudety. Tatry. Piętrowy układ roślinności w Tatrach. Pogoda w górach. Rzeźba terenów górskich: wodospady, turnie, granie. Turystyka górska. Zasady zachowania się w górach.
Krajobraz wyżyny wapiennej Wyżyna Krakowsko Częstochowska. Zjawiska krasowe. Krajobraz przemysłowy Wyżyny Śląskiej. Surowce mineralne Polski. Krajobraz rolniczy Wyżyny Lubelskiej. Główne niziny Polski. Walory krajobrazowe Niziny Mazowieckiej. Rolnictwo na terenie nizin. Krajobraz pojezierny. Pasy pojezierzy w Polsce. Typy jezior. Powstawanie jezior polodowcowych. Krajobraz nadmorski. Linia brzegowa. Warunki życia w Morzu Bałtyckim. Organizmy morskie. Walory przyrodnicze obszarów nadmorskich. Krajobrazy deltowe. Walory turystyczne Gdańska. Krajobraz wielkomiejski. Warunki życia ludzi w mieście. Warszawa stolica Polski. Kraków dawna stolica Polski.. Formy ochrony przyrody parki narodowe, rezerwaty przyrody, pomniki przyrody, gatunki chronione. Górskie parki narodowe. Parki narodowe wyżyn. Parki narodowe terenów nizinnych. Nadmorskie parki narodowe. Obiekty chronione i atrakcje turystyczne w najbliższej okolicy. Położenie Polski w Europie. Państwa sąsiadujące z Polską. Stolice państw europejskich. Państwa Unii Europejskiej. Morze Śródziemne - przyroda i krajobraz śródziemnomorski. Alpy przyroda i krajobraz alpejski. Alpinizm. III. ORGANIZM CZŁOWIEKA Znajomość układów narządów budujących organizm człowieka. Umiejętność określenia położenia głównych narządów ludzkich Znajomość funkcji poszczególnych układów człowieka Umiejętność wskazania związków pomiędzy układami narządów Znajomość etapów rozwoju człowieka Umiejętność dostrzegania zmian zachodzących w organizmie człowieka w okresie dojrzewania płciowego Kształtowanie odpowiedzialność za własna płodność Zrozumienie konieczności przestrzegania higieny w okresie dojrzewania. Wykazanie udziału tlenu w procesie spalania Znajomość istoty procesu oddychania Umiejętność określenia warunków niezbędnych do przebiegu procesu oddychania Rozpoznawanie substratów i produktów oddychania i spalania Umiejętność określenia roli zmysłów w odbieraniu bodźców zewnętrznych Umiejętność określenia właściwości ogniskujących lupy Znajomość mechanizmu powstawania obrazu widzianego przez lupę Znajomość źródeł dźwięków Umiejętność porównania rozchodzenia się dźwięku w powietrzu i ciałach stałych Umiejętność porównywania prędkości rozchodzenia się dźwięku i światła na podstawie obserwacji zjawisk przyrodniczych Budowa i funkcje układu: kostnego, oddechowego, pokarmowego, krwionośnego i rozrodczego. Etapy rozwojowe człowieka od okresu zarodkowego do starości. Dojrzewanie płciowe u dziewcząt i chłopców. Higiena w okresie dojrzewania. Proces spalania. Proces oddychania. Rola zmysłów. Budowa oka i ucha. Zasady działania oka i ucha. Mechanizm widzenia. Dźwięki i ich źródła. Rozchodzenie się fal dźwiękowych. IV. ZDROWIE I TROSKA O NIE Znajomość wybranych organizmów negatywnie wpływających na zdrowie człowieka Znajomość podstawowych zasad profilaktyki zdrowotnej Umiejętność prawidłowego postępowania z produktami spożywczymi od momentu zakupu do spożycia Znajomość oznaczeń na opakowaniach produktów spożywczych Umiejętność stosowania zasad prawidłowego odżywiania się Umiejętność stosowania zasad higieny osobistej
Umiejętność określenia podstawowych zasad ochrony narządów wzroku i słuchu Świadomość znaczenia ruchu i ćwiczeń fizycznych w utrzymaniu zdrowia Znajomość zasad bezpieczeństwa w czasie gier i zabaw ruchowych Znajomość zasad ruchu drogowego Znajomość zasad udzielania pierwszej pomocy w wybranych urazach Umiejętność określenia sytuacji zagrażających zdrowiu i życiu człowieka Znajomość symboli znajdujących się na opakowaniach środków czystości Znajomość zasad bezpieczeństwa w domu podczas korzystania z urządzeń elektrycznych, instalacji gazowej i wodnej Umiejętność wyjaśnienia negatywnego wpływu alkoholu, nikotyny i substancji psychoaktywnych na zdrowie człowieka Znajomość zasad zachowania asertywnego Umiejętność określenia zasad zdrowego stylu życia Rozumienie potrzeby stosowania zasad zdrowego stylu życia Organizmy bakteryjne. Choroby bakteryjne i wirusowe. Bakterie pożyteczne. Szczepienia ochronne. Choroby pasożytnicze. Organizmy grzybowe a zdrowie. Grzyby jadalne i niejadalne. Postępowanie z produktami spożywczymi. Zasady prawidłowego odżywiania się. Higiena osobista. Higiena narządów wzroku i słuchu. Aktywność ruchowa. Sposoby aktywnego spędzania wolnego czasu. Bezpieczeństwo nad wodą. Zasady ruchu drogowego. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach. Telefony alarmowe. Szczególne zagrożenia zdrowia i życia. Oznakowanie substancji chemicznych stosowanych w domu. Bezpieczeństwo w domu i poza nim. Zasady posługiwania się prądem elektrycznym, instalacją gazową i wodną. Wpływ alkoholu na organizm. Nikotynizm. Substancje psychoaktywne i ich wpływ na organizm ludzki. Zasady zdrowego stylu życia. V. ZJAWISKA ELEKTRYCZNE I MAGNETYCZNE W PRZYRODZIE Znajomość zjawisk elektrycznych w przyrodzie Umiejętność badania wzajemnego oddziaływania naelektryzowanych ciał Znajomość źródeł prądu elektrycznego Umiejętność dobierania źródła prądu do różnych odbiorników Umiejętność opisania skutków przepływu prądu elektrycznego w urządzeniach domowych Umiejętność tworzenia prostych obwodów elektrycznych Umiejętność zbadania przewodnictwa elektrycznego różnych substancji Świadomość konieczności oszczędzania energii elektrycznej Znajomość sposobów oszczędzania energii elektrycznej Znajomość właściwości magnesów Umiejętność określenia wzajemnych oddziaływań magnesów i ich oddziaływań na różne substancj Zjawiska elektryczne w przyrodzie. Oddziaływania elektrostatyczne w życiu codziennym. Prąd i napięcie elektryczne. Źródła prądu elektrycznego. Skutki przepływu prądu elektrycznego w urządzeniach domowych. Przewodniki i izolatory elektryczne. Budowa obwodów elektrycznych. Pierwsza pomoc przy porażeniu prądem elektrycznym. Sposoby oszczędzania energii elektrycznej. Magnesy i ich wzajemne oddziaływania. Budowa kompasu i zasady działania. Kryteria oceniania na lekcjach przyrody w kl. V Ocenę celującą otrzymuje uczeń za: Opanowanie wiadomości i umiejętności wykazane najwyższymi punktacjami na sprawdzianach, konkursach i z dodatkowych, samodzielnie wykonanych prac proponowanych przez nauczyciela
Ocenę bardzo dobrą za: Wyczerpujące opanowanie całego materiału programowego, rozumienie uogólnień i związków między nimi, dokładne wyjaśnianie pojęć i zjawisk bez ingerencji nauczyciela, stosowanie wiedzy w sytuacjach teoretycznych i praktycznych bez pomocy nauczyciela poprawny język, styl i posługiwanie się właściwą terminologią naukową Ocenę dobrą za: opanowanie całego materiału programowego, rozumienie uogólnień i związków między nimi, wyjaśnianie pojęć i zjawisk inspirowane przez nauczyciela, stosowanie wiedzy w sytuacjach teoretycznych i praktycznych z pomocą nauczyciela poprawny język, styl i posługiwanie się właściwą terminologią naukową Ocenę dostateczną za: Opanowanie treści podstawowych, wyjaśnianie ważniejszych pojęć i zjawisk z pomocą nauczyciela umiejętność wykorzystania wiedzy dla celów praktycznych i teoretycznych z pomocą nauczyciela, wyjaśnianie pojęć i zjawisk w języku potocznym Ocenę dopuszczającą za: Częściowe opanowanie treści podstawowych, Wyjaśnianie podstawowych pojęć i zjawisk z dużą pomocą nauczyciela Ograniczone umiejętności wykorzystania wiedzy i umiejętności dla celów praktycznych, Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: Nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności programowych i nie wykorzystał możliwości ich uzupełnienia i poprawy Formy sprawdzania i oceniania za: Odpowiedzi ustne z 2 ostatnich lekcji Kartkówki niezapowiedziane z 2 ostatnich lekcji - zapowiedziane z 3 5 ostatnich lekcji Sprawdziany podsumowujące określony dział, zapowiedziane z tygodniowym wyprzedzeniem - uczniowie nieobecni w dniu zapowiedzianego sprawdzianu z powodu 1 2 dniowej, usprawiedliwionej nieobecności piszą sprawdzian na najbliższej lekcji - w przypadku dłuższej choroby, nowy termin sprawdzianu ustala uczeń z nauczycielem - sprawdzian napisany na ocenę NDST lub DOP można poprawiać w terminie 2 tygodni od daty wpisu oceny w dzienniczku
Dodatkowe, samodzielne prace doświadczalne i konkursy proponowane przez nauczyciela Zadania domowe i zadania wykonane na lekcji oceniane są plusami ( za 4 kolejne plusy uczeń otrzymuje ocenę BDB ) Za brak zadania domowego uczeń otrzymuje minus ( - ), za 4 kolejne minusy zebrane za brak zadań domowych lub za niewykonane zadania na lekcji uczeń otrzymuje ocenę NDST Uczeń może 2 x w semestrze zgłosić przed lekcją nieprzygotowanie do odpowiedzi ustnej lub niezapowiedzianej kartkówki tzw. ( NP ) ( NP. nie dotyczy zapowiedzianych kartkówek i sprawdzianów ) Punktacja sprawdzianów 40 49 % dopuszczający 50 74 % dostateczny 75 84 % dobry 85 97 % bardzo dobry 98 100 % celujący