Drapieżnictwo Ochrona populacji zwierząt
Ochrona populacji zwierząt Czy drapieżniki ograniczają liczebność ofiar? Kontrola z góry czy z dołu? Spektakularne przykłady wpływu drapieżnictwa na populacje: naiwność ekologiczna i kaskady troficzne
Ochrona populacji zwierząt Naiwność ekologiczna: wprowadzenia obcych gatunków drapieżników
Ochrona populacji zwierząt Naiwność ekologiczna: gronostaje w Nowej Zelandii Wprowadzone w 1880 by kontrolować króliki i szczury pomimo ostrzeżeń biologów W ciągu 6 lat zauważono załamanie populacji ptaków Obecnie intensywnie zwalczane
Ochrona populacji zwierząt Naiwność ekologiczna i ludzie Dusicyon australis
Ochrona populacji zwierząt Naiwność ekologiczna i reintrodukcje
Ochrona populacji zwierząt Naiwność ekologiczna i reintrodukcje
Ochrona populacji zwierząt Naiwność ekologiczna i reintrodukcje Ofiary, po zaledwie 50 latach izolacji od drapieżników, zatraciły czujność Teton: odtworzenie antydrapieżniczych zachowań w ciągu 1 pokolenia Berger et al. 2001, Science 291: 1036
Ochrona populacji zwierząt Naiwność ekologiczna i reintrodukcje Skandynawia: >20 lat bez odtworzenia zachowań antydrapieżniczych: dłuższy okres bez wilków (120-150 lat) i polowania z psami gończymi Sand et al. 2006, Proc R Soc B 273:1421
Ochrona populacji zwierząt Kaskady troficzne i mesopredator release Kaskada troficzna: drapieżniki zmniejszają liczebność ofiar, to z kolei zmniejsza konsumpcję na niższych poziomach troficznych (np. wilk > jeleń > osika) Uwolnienie mezodrapieżników: usunięcie drapieżników ze szczytu łańcucha pokarmowego powoduje wzrost liczebności mniejszych (mezo-) drapieżników i nasilenie presji na populacje ich ofiar
Ochrona populacji zwierząt Mesopredator release i kaskady troficzne Crooks & Soule 1999, Nature
Ochrona populacji zwierząt Czynniki decydujące o sile wpływu drapieżników na populacje ofiar 1. Nasilenie drapieżnictwa (jaki % populacji ofiary ginie w jednostce czasu?) nasilenie drapieżnictwa= =(liczba zabitych ofiar)/(liczebność ofiar) x 100 Liczba zabijanych ofiar: określana przez reakcję liczebnościową oraz reakcję funkcjonalną drapieżnika 2. Stopień kompensacji 3. Zabijane osobniki (wiek, płeć, status)
Ochrona populacji zwierząt Reakcja liczebnościowa Zmiana liczebności drapieżników w odpowiedzi na liczebność ofiary Wyzwalana przez zmiany w rozrodczości i śmiertelności drapieżnika oraz imigrację (reakcja skupiskowa)
Ochrona populacji zwierząt Reakcja liczebnościowa w interakcji >2 gatunków Przewidywanie i interpretowanie reakcji liczebnościowych trudniejsze niż w wypadku interakcji 1 gat. drapieżnika 1 gat. ofiary Konkurencja rzekoma: gdy liczebność jednego gat. ofiar spada z powodu reakcji liczebnościowej wspólnego drapieżnika na wzrost liczebności innego gat. ofiary Hiperdrapieżnictwo: gdy wprowadzony gat. ofiary (dobrze przystosowany do drapieżnictwa) powoduje wyginięcie rodzimego gat. ofiary poprzez wzrost liczebności wprowadzonego drapieżnika Interakcja jednostronna Wyspy oceaniczne
Ochrona populacji zwierząt Hiperdrapieżnictwo: króliki zabijają ptaki na Wyspach Macquaire
Ochrona populacji zwierząt Hiperdrapieżnictwo: króliki zabijają ptaki na Wyspach Macquarie Wprowadzenie królików -> koty są w stanie przetrwać zimę, silnie zwiększają liczebność Słaby efekt na króliki: wysokie tempo reprodukcji, duże zagęszczenie, liczne zachowania antydrapieżnicze
Channel Islands u wybrzeży Kalifornii: Konflikty w ochronie przyrody
Lis wyspowy, Urocyon litteralis
Hiperdrapieżnictwo
Courchamp et al. 2003, Science 302:1532 Wyeliminowane tylko dziki (czerwona linia) wyginięcie bardzo prawdopodobne Tylko usunięcie zarówno dzików jak i orłów (niebieska linia) ratuje lisy
Odławianie orłów Siedem lat starań: Pułapki sieciowe z padliną (bownet) Sieci rozpięte przed wabikami (dho-gaza net) Jajka-pułapki (injecto-egg) Sieci wystrzeliwane z helikopterów Problemy z pogodą Nieodpowiedni śmigłowiec Decyzja o wytępieniu świń (niewiele orłów; hodowla lisów)
Collins et al. 2009, PLoS
Collins et al. 2009, PLoS
Ochrona populacji zwierząt Podsumowanie 1. Naiwność ekologiczna, kaskady troficzne dowody, że drapieżnictwo może być poteżną siłą ekologiczną 2. Wpływ drapieżników na populacje ofiar zależy od: Nasilenia drapieżnictwa (odp. numeryczna x funkcjonalna) Stopnia kompensacji Tego, jakie osobniki padają ofiarą drapieżników 3. Odp. numeryczna: zmiana w liczebności drapieżnika wraz ze zmianą liczebności ofiary 4. Ważne konsekwencje odp. numerycznej z >1 gat. ofiary: konkurencja rzekoma i hiperdrapieżnictwo Ochrona populacji zwierząt