Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi ul. Gdańska 38, 90 730 Łódź... Łódź, dnia 11.12.2012 r. (oznaczenie organu Inspekcji Handlowej) Nr akt: ŻG.8361.131.2012 DECYZJA Nr 83 / ŻG / 2012 Na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 3 i ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi wymierza Stanisławowi Stefaniakowi wykonującemu działalność gospodarczą w Łodzi przy ul. Tatrzańskiej 109 karę pieniężną w kwocie 500,00 zł (słownie: pięćset złotych) z tytułu wprowadzenia do obrotu trzech partii środków spożywczych: ciasteczek owsianych cynamonowych bezcukrowych o masie 150g, oznaczonych numerem partii produkcyjnej i datą minimalnej trwałości 17.02.2013, wyprodukowanych przez Firmę Produkcyjno Handlową ANIA Grażyna Gregorczyk, ul. Niepokalanej Panny Marii 103, 31-589 Kraków; chleba maślanego bezglutenowego o masie 300 g, oznaczonego numerem partii produkcyjnej i datą minimalnej trwałości 20.06.2012, wyprodukowanego przez Wytwórnię Artykułów Bezglutenowych BEZGLUTEN s. c., Posądza 128, 32-104 Koniusza; ciasteczek maślanych bezglutenowych o masie 150 g, oznaczonych numerem partii UT 120450 i datą minimalnej trwałości 07.2012, wyprodukowanych przez Ultraeuropa Sp. z o.o., ul. Łączna 20A, 34-300 Żywiec wartości 72,20 zł nieodpowiadających jakości handlowej określonej w: rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności (Dz. U. L 404 z dnia 30 grudnia 2006 r. z późn. zm.) z uwagi na stwierdzoną zawartość cukrów powyżej 0,5g na 100g produktu. W ciasteczkach owsianych 1
cynamonowych bezcukrowych stwierdzono 2,48g na 100g produktu przy niepewności pomiaru ±0,03; art. 46 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r., Nr 136, poz. 914 z późn. zm.) przywołanym w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r., Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.) z uwagi na zastosowanie nazwy nieadekwatnej do składu. W składzie chleba maślanego bezglutenowego deklarowano nieutwardzony tłuszcz roślinny, a nie masło; 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. Nr 137 poz. 966 ze zm.) z uwagi na brak ilościowej zawartości składnika występującego w nazwie środka spożywczego (ciasteczka maślane bezglutenowe); 11 ust. 4 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. Nr 137 poz. 966 ze zm.) z uwagi na brak informacji, w którym miejscu opakowania znajduje się data minimalnej trwałości (chleb maślany bezglutenowy i ciasteczka maślane bezglutenowe); zadeklarowanej na opakowaniu jednostkowym z uwagi na obecność substancji konserwującej kwasu sorbowego w ilości 30 mg/kg przy niepewności pomiaru ± 4. Ciasteczka owsiane cynamonowe bezcukrowe deklarowano jako produkt bez środków konserwujących. Uzasadnienie W dniach od 11 do 13 kwietnia 2012 r. na podstawie upoważnienia Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej numer ŻG.8361.109.2012 z dnia 11.04.2012r. inspektorzy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi, przeprowadzili kontrolę w sklepie spożywczym zlokalizowanym w Łodzi przy ul. Tatrzańskiej 109, należącym do Stanisława Stefaniaka. Kontrolę przeprowadzono na podstawie przepisów art. 3 ust. 1-3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 882/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. U. L 165 z 30.4.2004 ze zm.), art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577, z późn. zm.) art. 3 ust. 1 pkt 1, 2 i 6 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219 ze zm.) w obecności osoby upoważnionej przez właściciela ( ). W toku kontroli w dniu 12 kwietnia 2012 r. pobrano do badań laboratoryjnych próbkę ciasteczek owsianych cynamonowych bezcukrowych o masie 150g, oznaczonych numerem partii produkcyjnej i datą minimalnej trwałości 17.02.2013, wyprodukowanych przez Firmę Produkcyjno Handlową ANIA Grażyna Gregorczyk, Kraków, ul. Niepokalanej Panny Marii 103. Próbka przedmiotowych ciasteczek została opisana w 2
protokóle pobrania próbki produktu numer 00026 i przekazana do Laboratorium Kontrolno- Analitycznego Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie, ul. Sienkiewicza 3, celem przeprowadzenia badań organoleptycznych i fizyczno-chemicznych. W wyniku przeprowadzonych analiz stwierdzono, że badana próbka ciasteczek nie odpowiadała jakości handlowej określonej w przepisach prawa żywnościowego oraz zadeklarowanej na opakowaniu jednostkowym z uwagi na: zawartość cukrów powyżej 0,5g na 100g produktu - w badanej próbce stwierdzono 2,48g na 100g produktu, przy niepewności pomiaru ± 0,03, a zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia (WE) nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności (Dz. U. L 404 z dnia 30.12.2006) zwanego dalej rozporządzeniem 1924/2006 oświadczenie, że środek spożywczy nie zawiera cukrów oraz każde oświadczenie, które może mieć taki sens dla konsumenta może być stosowane tylko wówczas, gdy produkt zawiera nie więcej niż 0,5g cukrów na 100 g lub 100 ml; obecność substancji konserwującej - kwasu sorbowego w ilości 30 mg/kg, przy niepewności pomiaru ± 4, przy jednoczesnej deklaracji na opakowaniu produkt bez środków konserwujących. Po zapoznaniu się z wynikami badań przedsiębiorca oświadczył (pismo z dnia 14 maja 2012 r.), iż rezygnuje z badania próbki kontrolnej, która została pobrana w trakcie tej samej kontroli za protokołem pobrania próbki kontrolnej numer 00027 w ilości odpowiadającej ilości produktu pobranego do badań laboratoryjnych. Ponadto w trakcie prowadzonych działań kontrolnych stwierdzono, że do sprzedaży oferowano 2 partie środków spożywczych w opakowaniach jednostkowych: chleb maślany bezglutenowy o masie 300 g, oznaczony numerem partii produkcyjnej i datą minimalnej trwałości 20.06.2012, wyprodukowany przez Wytwórnię Artykułów Bezglutenowych BEZGLUTEN s. c., Posądza 128, 32-104 Koniusza w ilości 5 sztuk w cenie 7,40 zł; ciasteczka maślane bezglutenowe o masie 150 g, oznaczone numerem partii UT 120450 i datą minimalnej trwałości 07.2012, wyprodukowane przez Ultraeuropa Sp. z o.o., ul. Łączna 20A, 34-300 Żywiec w ilości 2 sztuk w cenie 7,60 zł wartości 52,20 zł nieprawidłowo oznakowanych. Przeprowadzone oględziny opakowań wykazały, że dla: chleba maślanego: zastosowano nazwę nieadekwatną do składu (w składzie brak masła, obecny nieutwardzony tłuszcz roślinny), która wprowadzała konsumenta w błąd, co do charakterystyki środka spożywczego, w tym jego nazwy, rodzaju, właściwości, z naruszeniem art. 46 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r., Nr 136, poz. 914 z późn. zm.) zwanej dalej ustawą o bezpieczeństwie żywności i żywienia przywołanego w art. 6 3
ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r., Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.) zwanej dalej ustawą o jakości ; nie podano informacji, w którym miejscu opakowania znajduje się data minimalnej trwałości wbrew postanowieniom 11 ust. 4 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. nr 137, poz. 966 z późn. zm.) zwanego dalej rozporządzeniem w sprawie znakowania środków spożywczych ; ciastek maślanych bezglutenowych nie podano: ilościowej zawartości składnika występującego w nazwie środka spożywczego (masła), a istotnego do scharakteryzowania tego środka spożywczego (składnik ten w wykazie składników podany był na pierwszym miejscu) wbrew postanowieniom 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych; informacji, w którym miejscu opakowania znajduje się data minimalnej trwałości wbrew postanowieniom 11 ust. 4 rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych. Powyższe nieprawidłowości zostały udokumentowane w protokołach kontroli numer ŻG.8361.109.2012 z dnia 11 kwietnia 2012 r. i ŻG.8361.131.2012 z dnia 07 maja 2012 r. oraz w sprawozdaniu z badań numer 200/2012 z dnia 24 kwietnia 2012 r. W związku z powyższym w dniu 11 października 2012 r. zostało wszczęte z urzędu postępowanie administracyjne w przedmiocie wymierzenia, na podstawie art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości, kary pieniężnej z tytułu wprowadzenia do obrotu środków spożywczych nieodpowiadających jakości handlowej. Strona została poinformowana o wszczęciu postępowania z urzędu oraz o przysługującym prawie do zapoznania się z aktami sprawy, wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów, lecz z tego prawa nie skorzystała. Jednocześnie poproszono przedsiębiorcę o przesłanie informacji na temat wielkości obrotu za rok 2011, lecz informacja taka nie została przesłana. Przedmiotowe pismo zostało odebrane przez stronę w dniu 12 października 2012 r. W dniu 08 listopada 2012 r. pismem numer ŻG.8361.131.2012 poinformowano stronę o przedłużeniu terminu zakończenia toczącego się postępowania administracyjnego oraz ponownie poproszono o przesłanie informacji na temat wielkości obrotu za rok 2011. Przedmiotowe pismo zostało odebrane przez stronę w dniu 09 listopada 2012 r. W dniu 14 listopada 2012 r. do Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi zatelefonowała ( ), która oświadczyła, że jest pracownikiem kontrolowanego i podała w jego imieniu wielkość obrotów strony za rok 2011 r. (notatka służbowa z dnia 14 listopada 2012 r.). Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi mając na uwadze powyższe ustalił i stwierdził. 4
Zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.) podmioty działające na rynku spożywczym zapewniają na wszystkich etapach zgodność żywności z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów. Ustawa o jakości stanowi w art. 4 ust. 1, że wprowadzane do obrotu artykuły rolno-spożywcze powinny spełniać wymagania w zakresie jakości handlowej, jeżeli w przepisach o jakości handlowej zostały określone takie wymagania oraz dodatkowe wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez producenta. Jak wynika z przepisu art. 3 pkt 5 ustawy o jakości przez jakość handlową należy rozumieć cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi. Do znakowania środków spożywczych stosuje się przepisy ustawy o jakości i powołane w niej przepisy ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia. W myśl art. 45 ust. 2 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia, przywołanego w art. 6 ust. 2 ustawy o jakości oznakowanie środka spożywczego obejmuje wszelkie informacje w postaci napisów i innych oznaczeń, w tym znaki towarowe, nazwy handlowe, elementy graficzne i symbole, dotyczące środka spożywczego i umieszczone na opakowaniu, etykiecie, obwolucie, ulotce, zawieszce oraz w dokumentach, które w są dołączone do tego środka spożywczego lub odnoszą się do niego Zgodnie z art. 46 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia oznakowanie środka spożywczego nie może wprowadzać konsumenta w błąd w szczególności co do charakterystyki środka spożywczego, w tym jego nazwy, rodzaju, właściwości, składu, ilości, trwałości, źródła lub miejsca pochodzenia, metod wytwarzania lub produkcji. Rozporządzenie w sprawie znakowania środków spożywczych stanowi w 9 ust. 1, że w oznakowaniu opakowanego środka spożywczego podaje się ilościową zawartość składnika lub kategorii składników tego środka spożywczego, jeżeli nazwa składnika lub kategorii składników występuje w nazwie środka spożywczego lub nazwa tego środka spożywczego jest zazwyczaj kojarzona przez konsumenta z zawartością składnika lub kategorii składników w tym środku spożywczym, zaś w 11 ust. 4, że jeżeli ze względów technicznych nie jest możliwe umieszczenie daty minimalnej trwałości albo terminu przydatności do spożycia po wyrażeniu słownym odnoszącym się do tej daty albo terminu, po 5
wyrażeniu tym należy umieścić informację, w którym miejscu opakowania albo etykiety obwoluty lub zawieszki trwale przymocowanej do opakowania znajduje się ta data albo termin. Biorąc powyższe pod uwagę Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi uznał, iż kontrolowany przedsiębiorca był odpowiedzialny za wprowadzenie do obrotu (w rozumieniu art. 3 pkt 4 ustawy o jakości) produktów nieodpowiadających jakości handlowej i na skutek przeprowadzonego postępowania wydał decyzję o wymierzeniu temu przedsiębiorcy kary pieniężnej. Ustalając wysokość kary wziął pod uwagę: 1. wysoki stopień szkodliwości czynu, gdyż wprowadzenie do obrotu środków spożywczych oznakowanych niezgodnie z przepisami prawa żywnościowego oraz środka spożywczego niezgodnego z oświadczeniem żywieniowym w istotny sposób naruszało interesy konsumentów. Konsument dokonując zakupu ciasteczek owsianych deklarowanych jako bezcukrowe, bez środków konserwujących został wprowadzony w błąd, gdyż zamiast produktu bezcukrowego otrzymywał produkt o pięciokrotnie podwyższonej zawartości cukru, z dodatkiem substancji konserwującej (kwasu sorbowego), a tym samym otrzymywał produkt niezgodny z jego oczekiwaniami. Zastosowanie nazwy handlowej chleb maślany dla produktu zawierającego w swoim składzie nieutwardzony tłuszcz roślinny, a nie masło, a także niepodanie ilościowej zawartości składnika (masła) występującego w nazwie (ciasteczka maślane), również wprowadzało konsumentów w błąd co do rodzaju i właściwości nabywanych środków spożywczych; 2. średni stopień zawinienia, chociaż stwierdzona wada jakościowa i nieprawidłowe oznakowanie powstały na etapie procesu produkcyjnego z winy producentów, to jednak strona jako podmiot prowadzący działalność na rynku spożywczym od kilku lat powinna dołożyć wszelkich starań, aby przed wprowadzeniem do sprzedaży produktów sprawdzić ich jakość handlową, tym bardziej że sprawdzenie oznakowania środków spożywczych nie wymagało specjalistycznych badań i mogło być wykryte w trakcie bieżącej kontroli (na przykład: podczas przyjmowania towaru). Strona tego obowiązku nie dopełniła i wprowadziła do obrotu środki spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej, 3. wysoki zakres naruszenia, bowiem wprowadzone do obrotu środki spożywcze nie spełniały wymagań w zakresie jakości i oznakowania istotnych z punktu widzenia właściwości produktu, a określonych w załączniku do rozporządzenia 1924/2006, art. 46 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia przywołanego w art. 6 ust. 2 ustawy o jakości handlowej, 9 ust. 1 pkt 1 i 11 ust. 4 rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych a także zadeklarowanych na opakowaniu jednostkowym 4. dotychczasową działalność przedsiębiorcy z dokumentacji zgromadzonej przez Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi wynika, że kontrolowany przedsiębiorca w okresie ostatnich 24 miesięcy po raz pierwszy naruszył przepisy ustawy o jakości; 6
5. niską wielkość obrotu - Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wziął pod uwagę oświadczenie strony z dnia 12 kwietnia 2012 r., iż jest mikroprzedsiębiorcą, a także uwzględnił telefoniczną informację z dnia 14 listopada 2012 r. i przyjął wielkość obrotów na poziomie niskim. W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne i prawne dokonane w toku postępowania, a w szczególności o ustalenia odnoszące się do pięciu kryteriów wskazanych w art. 40a ust. 5 ustawy o jakości oraz ustalenia wynikające z treści art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości, stanowiącego, iż kto wprowadza do obrotu artykuły rolno spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów do obrotu, lecz nie mniejszej niż 500,00 zł, a także z treści art. 17 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.) ustalającego normę, iż kary mające zastosowanie w przypadku naruszenia prawa żywnościowego powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające, Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej orzekł jak w sentencji i wymierzył karę minimalną w wysokości 500,00 zł. Pouczenie: 1. Zgodnie z art. 127 1 i 2 kpa, art. 129 1 i 2 kpa stronie postępowania służy odwołanie od niniejszej decyzji do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie (00-950 Warszawa, Plac Powstańców Warszawy 1). Odwołanie należy wnieść w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji za pośrednictwem Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej (90 730 Łódź, ul. Gdańska 38). 2. Na podstawie art. 40a ust. 6 i 7 ustawy o jakości strona jest zobowiązana uiścić należność pieniężną w wysokości 500,00 zł na rachunek Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi, ul. Gdańska 38, 90-730 Łódź, nr 91101013710007652231000000 NBP O/Okręgowy w Łodzi lub w kasie tego Inspektoratu (pok. 11) w dniach urzędowania w godz. 7 30 9 30 i 13 30 14 30 (poniedziałek, środa, czwartek, piątek) oraz w godz. 8 00 10 00 i 14 00 15 00 (wtorek) w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna. Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu art. 51 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.). Otrzymują: 1. Stanisław Stefaniak Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej Marek Jacek Michalak... (imię i nazwisko, stanowisko służbowe, podpis) ( ) 2. a/a 7