Przyszłość polityki spójności Sandomierz, 11 październik 2010 Witold Willak Program Manager DG DS POLITYKI REGIONALNEJ Wydzial H.1 Polska 1
1989-1993 Integracja funduszy strukturalnych 5 wspolnych celow Ujednolicone zasady administracyjne Zdecentralizowane zarzadzanie Wzrost budzetu FS do 14 mld ECU rocznie (ok. 20% of EU- Budzetu) 2
1994-1999 Iwlaczzenie nowego celu nr 4 Uproszczenie procedur Nowy: Fundusz Spojnosci i instrument rybolostwa Wzrost budzetu FS do 32 mld ECU rocznie (ok. 30% of EU- Budzetu) 3
2000-2006 40% to 49,9% ludnosci UE (155-224 Mio.) w obszarach kwalifikowalnych (Cel 1&2) Fundusze przejsciowe dla regionow z celow 1,2 i 5b 3 wspolne cele Wprowadzenie instrumentu przedakcesyjnego (ISPA) Wzrost budzetu FS do 38 mld EUR rocznie (ok. 33% of EU- Budzetu) 4
2007-2013 3 cele, Inicjatywy wspolnotowe wlaczone w glowne programy Obejmuje wszystkie regiony Wzrost budzetu FS do 50 mld EUR rocznie (ok. 36% of EU-Budzetu) Instrument rolny i rybolostwa poza polityka spojnosci 5
2013 2020? Zasady i szczegoly ciagle przed nami 6
Kontekst Przegląd budŝetu: jaki będzie rozmiar i struktura przyszłego budŝetu UE po roku 2013? Kryzys gospodarczy: jaki będzie długofalowy wpływ na inwestycje publiczne kiedy Kraje członkowskie zaczną konsolidować budŝety? Europa 2020: inteligentny i zrównowaŝony rozwoj sprzyjającego włączeniu społecznemu http://ec.europa.eu/eu2020/ 7
Ramy czasowe Jesień 2010: Przegląd budżetu 9 Listopad 2010: 5ty Raport Spójności Listopad Styczeń: konsultacje społeczne 31 stycznia/ 1 Luty 2011: Forum Spójności początek 2011: Propozycje przyszłej Perspektywy Finansowej 1-sza połowa 2011: propozycje prawne dla polityki spójności i analiza oddziaływania 2012/13: Przyjęcie nowych rozporządzeń unijnych dla polityki spójności 2014: wejście w życie 8
Gdzie jesteśmy z debatą? Dwa rodzaje krytyki: a) krytycy kwestionują potrzebę polityki spójności/ jej załoŝeń, b) polityka spójności jest uznana jako potrzebna, ale jej realizacja jest krytykowana na podstawie braku priorytetów, efektywności i mechanizmu realizacji, Dodatkowe wyzwanie: kontekst globalny Wyzwania globalizacji Zmiany klimatyczne Kryzys gospodarczy te powyŝsze czynniki wpływają na proces refleksji nad przyszłością polityki po roku 2013 9
Siły i słabości Polityki Spójności Siły Wieloszczeblowy system zarządzania i partnerstwo Długoterminowe planowanie inwestycji Współpraca i wymiana dobrych praktyk Kultura ewaluacji Wysokie standardy audytu i księgowości Funkcja Policjanta w odniesieniu do wdraŝania prawa wspólnotowego (zamówienia publiczne, środowisko itp.) Słabości Brak koncentracji na priorytetach i celach mierzalnych Niewłaściwe zachęty i warunkowość Brak debaty politycznej dotyczącej efektywności polityki spójności Ograniczona strategiczna rola Komisji Skomplikowanie procesu wdraŝania i cięŝar administracyjny Wyzwania związane z uzyskaniem rozsądnego zapewnienia prawidłowości wydatków 10
Zalecenia dla Polityki Spójności w świetle ewaluacji okresu 2000-2006 Ewaluacje zademonstrowały pozytywny wpływ Polityki Spójności na zredukowanie róŝnic rozwojowych. UE jako całość polepsza swój rozwój dzięki Polityce Spójności. Mamy lepsza wiedzę na temat tego, co polityka osiągnęła w poszczególnych dziedzinach (transport, środowisko, wsparcie przedsiębiorstw). MoŜemy zademonstrować, Ŝe polityka spójności dostarcza nie tylko wzrost gospodarczy: takŝe lepszy stan środowiska naturalnego i korzyści społeczne 11
Zalecenia dla Polityki Spójności w świetle ewaluacji okresu 2000-2006 Wielokrotność celów społecznych, środowiskowych i gospodarczych musi być wzięta pod uwagę przy planowaniu, realizacji i ewaluacji polityki spójności Trzeba ściśle i jasno określić wagę poszczególnych celów przy określaniu strategii programów Musi temu towarzyszyć określenie właściwych wskaźników do monitorowania postępów Koncentracja funduszy w kaŝdym regionie Na ograniczonej liczbie obszarów wsparcia i działań by zapewnić masę krytyczną Działania nie mogą być określone a priori powinny być zgodne z potrzebami regionu, Ostateczny kształt wsparcia musi być uzasadniony w świetle strategii UE 12
Polityka dla wszystkich regionów Uzasadnienie jako polityki rozwojowej dla spójnej Europy Katalizator do odblokowania potencjału kaŝdego regionu Potrzeba zapewnienia konkurencyjności wszystkich regionów Koncentracja na najmniej rozwiniętych regionach ale. nawet bogatsze regiony mają problemy Lepiej funkcjonujący europejski rynek wewnętrzny 13
Europa 2020 i Polityka Spójności Dostosowanie do celów strategii Europa 2020 Koncentracja na ograniczonej liczbie priorytetów Elastyczność w określaniu kombinacji polityk rozwojowych Rozwój zaleŝy od warunków lokalnych Potrzeba zmobilizowania podmiotów na poziomie regionalnym i lokalnym 14
Spójność terytorialna PrzełoŜenie konceptu na grunt realny Zintegrowany rozwój lokalny Skupienie się na wymiarze miejskim Współpraca terytorialna Strategie makroregionalne (np. Strategia Morza Bałtyckiego) Włączenie róŝnych poziomów administracyjnych 15
System wdraŝania Skuteczny i prostszy system zarządzania i kontroli Większe zróŝnicowanie (proporcjonalność) Przepływy finansowe Harmonizacja zasad kwalifikowalności Więcej inŝynierii finansowej 16
Raport Strategiczny 2010 17
Obecne wyzwania w realizacji polityki spójności 2007-2013 w Polsce Sektory wymagające uwagi: Społeczeństwo informacyjne, Inwestycje energetyczne, Inwestycje kolejowe; Dalsza stymulacja wydatków na B+R i powiązanie sektora nauki z sektorem prywatnym Podtrzymanie wysokiego profilu inwestycji publicznych przy uniknięciu nadmiernego zadłuŝania sie podmiotów publicznych Koordynacja realizacji róŝnych inwestycji by uzyskać maksymalne efekty synergii; Realizacja duŝych projektów infrastrukturalnych i efektywność kosztowa: zamówienia publiczne, jakość wykonania, 18
Rola regionów w okresie 2007-2013 w Polsce Po raz pierwszy władze regionalne są instytucjami zarządzającymi programami operacyjnymi; w pełni odpowiadającymi za rezultaty, Pełna moŝliwość realizacji regionalnej strategii rozwoju, MoŜliwość miękkiej koordynacji polityki inwestycyjnej gmin i powiatów, Szeroki wachlarz narzędzi oddziaływania na gospodarkę regionalną Doświadczenie nabyte w tym okresie będzie procentować w przygotowaniu RPO na przyszły okres przygotowania czas zaczac TERAZ! 19
Wykorzystanie środków z RPO 2007-2013 w Polsce (sierpien 2010) 20
35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% All SF: paid/decided ratios in EU 27 29,3% 28,7% 28,1% 27,5% 23,1% 22,8% 22,1% 21,4% 20,4% 20,2% 19,7% 18,8% 18,3% 18,2% 17,6% 17,2% 16,6% 16,2% 16,1% 16,0% 15,6% 15,5% 15,1% 14,7% 14,3% 13,7% 18,18 % 12,2% România Wykorzystanie środków z 2007-2013 w UE27 (płatności z KE, wrzesień 2010) 18,8% 21 Eesti Lietuva Österreich Deutschland Latvija Belgique-België Suomi/Finland Portugal United Kingdom España Polska France Magyarország Slovenija Ceska Republika Kypros Sverige Luxembourg Slovenska Republica Malta Danmark Ellada Nederland Balgarija Italia Paid / Decided Average Ireland
40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Wykorzystanie środków z RPO 2007-2013 w Polsce (płatności z KE, wrzesień 2010) Financial execution: EC payments - ranking of OPs 36,6% 36,1% 31,3% 30,2% 29,5% 28,9% 27,0% 27,0% 26,8% 25,1% 24,4% 24,0% 23,1% 20,4% 18,4% 17,6% 17,6% 16,6% 16,5% 18,18% 14,9% 22 ROP Lubuskie ROP Opolskie ROP Pomorskie OP Technical Assisstance ROP Podlaskie ROP Wielkopolskie ROP Malopolskie ROP Swietokrzyskie ROP Podkarpackie ROP Kujawsko-Pomorskie ROP Dolnoslaskie ROP Lodzkie ROP Zachodniopomorskie ROP Warminsko-Mazurskie ROP Lubelskie ROP Slaskiego OP Development of Eastern Poland ROP Mazowieckie OP Innovative Economy OP Infrastructute and Environment Paid/decided Average
Dziękuję za uwagę e-mail: witold.willak@ec.europa.eu http://ec.europa.eu/regional_policy/index_en.htm 23