Inne teksty kultury Projekty kostiumów do Zemsty Aleksandra Fredry Piotr Janusz Pardo Pomys na ciekawà lekcj Temat lekcji Cel ogólny Cele szczegó owe Wykonujemy projekty kostiumów dla bohaterów Zemsty Aleksandra Fredry. Integrowanie ró nych zakresów doêwiadczeƒ kulturowych. Uczeƒ: rozró nia zakresy znaczeniowe wyrazów; odczytuje informacje z tekstu pobocznego; wykonuje projekt kostiumu; zna kryteria oceny projektu kostiumu. Kszta cone umiej tnoêci komunikacja na poziomie grupy i klasy dokonywanie przek adu intersemiotycznego Metody, techniki klasyczna problemowa (klasyfikacja wg E. Szloska) i formy pracy praca indywidualna i w grupach Ârodki dydaktyczne karty pracy (zadania 1 4) arkusze papieru (po jednym dla grupy), farby, mazaki itp. teksty Zemsty A. Fredry karteczki z imionami bohaterów Zemsty: Wac aw, Klara, Papkin, CzeÊnik, Rejent, Podstolina, Dyndalski, Âmigalski (za àcznik 1) kolorowe karteczki samoprzylepne (po jednej dla ka dego ucznia) s owniki j zyka polskiego Czas trwania zaj ç Uwagi 90 minut Zaj cia przeprowadzamy po omówieniu utworu. Przed lekcjà polecamy uczniom zebranie informacji na temat mody z okresu, w którym rozgrywa si akcja utworu. s. 1
Inne teksty kultury Przebieg zaj ç Etapy lekcji Czas w minutach CzynnoÊci nauczyciela i uczniów Wprowadzenie 5 Dzielimy uczniów na grupy (po 3 4 osoby). Zaj cia rozpoczynamy od rozmowy na temat mody panujàcej na prze omie wieków XVIII i XIX. Badanie (I) 10 Uczniowie wyjaêniajà poj cia strój i kostium (zadanie 1), nast pnie sprawdzajà poprawnoêç wykonania zadania, odszukujàc has a w s owniku j zyka polskiego. Przekszta canie (I) 5 Uczniowie tworzà zwiàzki wyrazowe ze s owami strój i kostium (zadanie 2). Prezentacja (I) 10 Sprawozdawca jednej z grup odczytuje rozwiàzanie zadania 1. Pozostali uzupe niajà i korygujà ewentualne b dy. Nast pnie ch tny uczeƒ odczytuje utworzone zwiàzki i porównuje z zamieszczonymi w s owniku j zyka polskiego. Badanie (II) 15 Uczniowie losujà kartk z imieniem postaci z Zemsty (za àcznik 1). Ka dy zespó mo e wybraç po 2 3 imiona. Wtedy grupy pracujà równolegle lub ka da z grup b dzie wykonywa a zadania zwiàzane z innym bohaterem literackim. Prosimy uczniów o zgromadzenie informacji na temat wylosowanej przez nich postaci (zadanie 3). Przekszta canie (II) 30 Uczniowie wykonujà projekt kostiumu wylosowanej postaci (zadanie 4). Informujemy, e ocenie b dzie podlegaç równie starannoêç wykonania. Prezentacja (II) 10 Uczniowie przymocowujà w wyznaczonym miejscu wykonane przez siebie projekty kostiumów. Ka dy z uczniów podchodzi do najlepszego, jego zdaniem, projektu i nakleja kolorowà karteczk. Przyjmujemy zasad, e nie mo emy g osowaç na swój projekt. Podsumowanie 5 Liczymy g osy i og aszamy zwyci zc. Jako zadanie domowe polecamy uczniom zapisanie kryteriów oceny projektu kostiumu. s. 2
Inne teksty kultury Zadania dla ucznia 1. WyjaÊnijcie znaczenie wyrazów strój i kostium. strój... kostium... 2. Utwórzcie jak najwi cej zwiàzków wyrazowych ze s owami strój i kostium. strój kostium 3. Zapiszcie informacje na temat stroju i wyglàdu wylosowanej przez was postaci.... strój wyglàd s. 3
Inne teksty kultury 4. Wykonajcie projekt kostiumu wylosowanej przez was postaci. Pami tajcie o tym, aby by on zgodny z informacjami zawartymi w tekêcie oraz czasem historycznym wydarzeƒ. kostiumolog specjalista w dziedzinie kostiumologii, cz sto wspó pracujàcy przy tworzeniu kostiumów do spektakli teatralnych, filmów itp. kostiumologia sztuka opracowywania koncepcji plastycznej kostiumów i fryzur postaci wyst pujàcych w filmie, przedstawieniu teatralnym lub widowisku telewizyjnym. Praca domowa. Zastanów si, co nale y wziàç pod uwag przy ocenie projektu kostiumu. Swoje propozycje zapisz poni ej. 1.... 2.... 3.... 4.... 5.... 6.... s. 4
Inne teksty kultury Test sprawdzajàcy... Wersja A imi i nazwisko Przeczytaj uwa nie tekst i rozwià zwiàzane z nim zadania. Na wykonanie pracy masz 40 minut. Dziedzictwo przesz oêci Ka dy teatr o w asnym obliczu, znaczàcy w kulturze Êwiatowej, zwiàzany jest z yciem narodu, jego przesz oêcià i teraêniejszoêcià. Teatr polski o tyle bardziej od innych, e by narodowy Polaków, choç cz stokroç zagro ony. Nasz teatr narodowy wspó czesny jest wi c szczególnie uczulony na inscenizacje sztuk dawnych, staropolskich, bo uratowana byç musi od zapomnienia najdawniejsza rodzima twórczoêç, nieraz mniej udolna, czasem naêladujàca wzory europejskie, ale przyswojone polskiemu yciu. Z przesz oêci wyrasta równie teatr podejmujàcy wielkie problemy narodowe polityczne, spo eczne, moralne, stworzony przede wszystkim w dramatach poetów romantycznych dzia ajàcych na emigracji, wieszczàcych upadek cesarstw, rewolucje i zmartwychwstanie Polski. ( ) Od renesansowej Odprawy pos ów greckich J. Kochanowskiego, poprzez romantyków i Wyspiaƒskiego, do autorów wspó czesnych, dramat polski jest w przewa ajàcej cz Êci poetycki; tej wysublimowanej 1 formie literackiej towarzyszy plastyka malarska i muzyka. Wszystkie kierunki malarstwa wspó czesnego sà adaptowane, wykorzystywane w scenografii, przetworzone na grunt sceniczny, powiàzane z pewnym rodzajem dramaturgii, z przestrzenià i rozwojem akcji, nie tylko w tak zwanej dekoracji, lecz równie w kostiumie, tworzàc jednolità ca oêç inscenizacji 2 plastycznej. Te zwiàzki scenografii z malarstwem wp ywajà nieraz tak e na re yseri, poddajà jà pewnym rygorom estetycznym. Równie i mniej wznios e tematy z ycia codziennego, zamkni tego w trzech Êcianach teatralnego wn trza dekoracji repertuar zajmujàcy cz sto aktorów i widzów majà w scenografach ambitnych twórców, pragnàcych poszerzyç zagadnienia, a przede wszystkim stworzyç i tu wartoêciowà plastyk. Scenografowie nie chcà zadowoliç si jedynie kreowaniem martwego Êwiata postaci i form, w których rozgrywa si dramat, pragnà sami re yserowaç, inscenizowaç, tworzyç pe ny teatr. ( ) Malarstwo, poezja, muzyka Istnieje szczególny zwiàzek mi dzy polskà scenografià i malarstwem; mo na powiedzieç, e jest ona malarska, bo polski dramat jest poetycki. ( ) Cz sto dekoracje sà pozornie architektoniczne, bo wykonane technikà malowanych p ócien: prospektów i przeci ç. Zaznaczy si wyraênie surrealizm 3 i taszyzm 4, a pop-art 5 odbi si w surrea- 1 wysublimowany uwznioêlony, podnios y; wyszukany, wymyêlny, finezyjny 2 inscenizacja opracowanie sceniczne, wystawienie utworu literackiego lub muzycznego na scenie; interpretacja artystyczna tekstu dramatycznego w teatrze 3 surrealizm kierunek w literaturze, sztuce i filmie XX w. dà àcy do uniezale nienia wyobraêni artysty od regu logicznego myêlenia oraz wszelkich norm estetycznych i moralnych 4 taszyzm kierunek w malarstwie nale àcy do nurtu abstrakcyjnego ekspresjonizmu, polegajàcy na tworzeniu spontanicznych kompozycji wyra onych swobodnà grà barwnych plam uzyskanych g ównie przez rozlewanie i rozpryskiwanie farb na pod o e 5 pop-art, popart kierunek w sztuce wspó czesnej polegajàcy na tworzeniu kompozycji z przedmiotów codziennego u ytku, naêladujàcy styl reklam, komiksów itp. s. 5
Inne teksty kultury lizmie teatralnym. Studia scenograficzne odbywajà si w akademiach sztuk pi knych, a wielu malarzy sztalugowych bardziej lub mniej dorywczo wspó pracuje z teatrem. ( ) Teatr plastyka Cechà niezwyk à polskiego teatru jest du a liczba plastyków-re yserów; tworzà oni najcz Êciej wybitne spektakle, sà kierownikami teatrów, które powinny pozostaç w historii. ( ) Tak e wielu scenografów re yseruje sporadycznie. ( ) Spektakle tworzone przez plastyków-re yserów sà bardzo ró norodne, ale we wszystkich istnieje bliski kontakt z poszukiwaniami w dziedzinie malarstwa, sztuk plastycznych w ogóle. Nale y te odnotowaç wp yw na inscenizacj, a nieraz i na teatr, plastyków pe niàcych jedynie funkcj scenografów, którzy swojà indywidualnoêcià, charakterem inscenizacji plastycznej kszta tujà ogólny wyraz widowiska i teatru. Z. Strzelecki, Wspó czesna scenografia polska, Warszawa, Arkady 1983 1. Ka dy teatr znaczàcy w kulturze Êwiatowej A. zwiàzany jest z przesz oêcià i teraêniejszoêcià narodu. B. zwiàzany jest tylko z problemami teraêniejszoêci. C. tworzy przysz oêç i teraêniejszoêç widzów. D. tworzy zwiàzki z przysz oêcià narodu. 2. Polski teatr narodowy A. zajmuje szczególne miejsce w kulturze Êwiatowej. B. ma szczególny stosunek do sztuk dawnych. C. unika inscenizacji sztuk staropolskich. D. naêladuje wzory europejskie. 3. Teatr polski nie podejmuje wyrastajàcej z przesz oêci problematyki A. politycznej. B. spo ecznej. C. religijnej. D. moralnej. 4. Czym nie chcà zadowoliç si scenografowie? A. Tworzeniem martwego Êwiata postaci i form. B. Kreowaniem tematów ycia codziennego. C. Tworzeniem pe nego teatru. D. Rozgrywaniem dramatu. s. 6
Inne teksty kultury 5. Polska scenografia ma szczególny zwiàzek z A. architekturà. B. malarstwem. C. muzykà. D. poezjà. 6. W polskich teatrach spotkaç mo na wielu A. plastyków-re yserów. B. muzyków-re yserów. C. aktorów-re yserów. D. poetów-re yserów. 7. Którym ze s ów nie mo na zastàpiç wyrazu wysublimowany? A. Wyszukany. B. Upadajàcy. C. Podnios y. D. Finezyjny. 8. Wypisz wszystkie nazwy zawodów, o których wspomina autor tekstu. 9. Jakie kierunki artystyczne mia y wyraêny wp yw na tworzone w teatrach polskich scenografie? 10. Jakie dziedziny sztuki zwiàzane sà z polskim teatrem lat 80.? 11. Co àczy spektakle tworzone przez plastyków-re yserów? s. 7
Inne teksty kultury 12. Podaj ró nice mi dzy re yserià a inscenizacjà. 13. Zastàp Êródtytu y tekstu w asnymi propozycjami. a) Dziedzictwo przesz oêci... b) Malarstwo, poezja, muzyka... c) Teatr plastyka... 14. Do ka dej cz Êci tekstu u ó po jednym pytaniu. a) Dziedzictwo przesz oêci... b) Malarstwo, poezja, muzyka... c) Teatr plastyka... s. 8
Inne teksty kultury Test sprawdzajàcy... Wersja B imi i nazwisko Przeczytaj uwa nie tekst i rozwià zwiàzane z nim zadania. Na wykonanie pracy masz 40 minut. Dziedzictwo przesz oêci Ka dy teatr o w asnym obliczu, znaczàcy w kulturze Êwiatowej, zwiàzany jest z yciem narodu, jego przesz oêcià i teraêniejszoêcià. Teatr polski o tyle bardziej od innych, e by narodowy Polaków, choç cz stokroç zagro ony. Nasz teatr narodowy wspó czesny jest wi c szczególnie uczulony na inscenizacje sztuk dawnych, staropolskich, bo uratowana byç musi od zapomnienia najdawniejsza rodzima twórczoêç, nieraz mniej udolna, czasem naêladujàca wzory europejskie, ale przyswojone polskiemu yciu. Z przesz oêci wyrasta równie teatr podejmujàcy wielkie problemy narodowe polityczne, spo eczne, moralne, stworzony przede wszystkim w dramatach poetów romantycznych dzia ajàcych na emigracji, wieszczàcych upadek cesarstw, rewolucje i zmartwychwstanie Polski. ( ) Od renesansowej Odprawy pos ów greckich J. Kochanowskiego, poprzez romantyków i Wyspiaƒskiego, do autorów wspó czesnych, dramat polski jest w przewa ajàcej cz Êci poetycki; tej wysublimowanej 1 formie literackiej towarzyszy plastyka malarska i muzyka. Wszystkie kierunki malarstwa wspó czesnego sà adaptowane, wykorzystywane w scenografii, przetworzone na grunt sceniczny, powiàzane z pewnym rodzajem dramaturgii, z przestrzenià i rozwojem akcji, nie tylko w tak zwanej dekoracji, lecz równie w kostiumie, tworzàc jednolità ca oêç inscenizacji 2 plastycznej. Te zwiàzki scenografii z malarstwem wp ywajà nieraz tak e na re yseri, poddajà jà pewnym rygorom estetycznym. Równie i mniej wznios e tematy z ycia codziennego, zamkni tego w trzech Êcianach teatralnego wn trza dekoracji repertuar zajmujàcy cz sto aktorów i widzów majà w scenografach ambitnych twórców, pragnàcych poszerzyç zagadnienia, a przede wszystkim stworzyç i tu wartoêciowà plastyk. Scenografowie nie chcà zadowoliç si jedynie kreowaniem martwego Êwiata postaci i form, w których rozgrywa si dramat, pragnà sami re yserowaç, inscenizowaç, tworzyç pe ny teatr. ( ) Malarstwo, poezja, muzyka Istnieje szczególny zwiàzek mi dzy polskà scenografià i malarstwem; mo na powiedzieç, e jest ona malarska, bo polski dramat jest poetycki. ( ) Cz sto dekoracje sà pozornie architektoniczne, bo wykonane technikà malowanych p ócien: prospektów i przeci ç. Zaznaczy si wyraênie surrealizm 3 i taszyzm 4, a pop-art 5 odbi si w surrea- 1 wysublimowany uwznioêlony, podnios y; wyszukany, wymyêlny, finezyjny 2 inscenizacja opracowanie sceniczne, wystawienie utworu literackiego lub muzycznego na scenie; interpretacja artystyczna tekstu dramatycznego w teatrze 3 surrealizm kierunek w literaturze, sztuce i filmie XX w. dà àcy do uniezale nienia wyobraêni artysty od regu logicznego myêlenia oraz wszelkich norm estetycznych i moralnych 4 taszyzm kierunek w malarstwie nale àcy do nurtu abstrakcyjnego ekspresjonizmu, polegajàcy na tworzeniu spontanicznych kompozycji wyra onych swobodnà grà barwnych plam uzyskanych g ównie przez rozlewanie i rozpryskiwanie farb na pod o e 5 pop-art, popart kierunek w sztuce wspó czesnej polegajàcy na tworzeniu kompozycji z przedmiotów codziennego u ytku, naêladujàcy styl reklam, komiksów itp. s. 9
Inne teksty kultury lizmie teatralnym. Studia scenograficzne odbywajà si w akademiach sztuk pi knych, a wielu malarzy sztalugowych bardziej lub mniej dorywczo wspó pracuje z teatrem. ( ) Teatr plastyka Cechà niezwyk à polskiego teatru jest du a liczba plastyków-re yserów; tworzà oni najcz Êciej wybitne spektakle, sà kierownikami teatrów, które powinny pozostaç w historii. ( ) Tak e wielu scenografów re yseruje sporadycznie. ( ) Spektakle tworzone przez plastyków-re yserów sà bardzo ró norodne, ale we wszystkich istnieje bliski kontakt z poszukiwaniami w dziedzinie malarstwa, sztuk plastycznych w ogóle. Nale y te odnotowaç wp yw na inscenizacj, a nieraz i na teatr, plastyków pe niàcych jedynie funkcj scenografów, którzy swojà indywidualnoêcià, charakterem inscenizacji plastycznej kszta tujà ogólny wyraz widowiska i teatru. Z. Strzelecki, Wspó czesna scenografia polska, Warszawa, Arkady 1983 1. Ka dy teatr znaczàcy w kulturze Êwiatowej A. tworzy zwiàzki z przysz oêcià narodu. B. tworzy przysz oêç i teraêniejszoêç widzów. C. zwiàzany jest tylko z problemami teraêniejszoêci. D. zwiàzany jest z przesz oêcià i teraêniejszoêcià narodu. 2. Polski teatr narodowy A. naêladuje wzory europejskie. B. unika inscenizacji sztuk staropolskich. C. ma szczególny stosunek do sztuk dawnych. D. zajmuje szczególne miejsce w kulturze Êwiatowej. 3. Teatr polski nie podejmuje wyrastajàcej z przesz oêci problematyki A. moralnej. B. religijnej. C. spo ecznej. D. politycznej. 4. Czym nie chcà zadowoliç si scenografowie? A. Rozgrywaniem dramatu. B. Tworzeniem pe nego teatru. C. Kreowaniem tematów ycia codziennego. D. Tworzeniem martwego Êwiata postaci i form. s. 10
Inne teksty kultury 5. Polska scenografia ma szczególny zwiàzek z A. poezjà. B. muzykà. C. malarstwem. D. architekturà. 6. W polskich teatrach spotkaç mo na wielu A. poetów-re yserów. B. aktorów-re yserów. C. muzyków-re yserów. D. plastyków-re yserów. 7. Którym ze s ów nie mo na zastàpiç wyrazu wysublimowany? A. Finezyjny. B. Podnios y. C. Upadajàcy. D. Wyszukany. 8. Wypisz wszystkie nazwy zawodów, o których wspomina autor tekstu. 9. Jakie kierunki artystyczne mia y wyraêny wp yw na tworzone w teatrach polskich scenografie? 10. Jakie dziedziny sztuki zwiàzane sà z polskim teatrem lat 80.? 11. Co àczy spektakle tworzone przez plastyków-re yserów? s. 11
Inne teksty kultury 12. Podaj ró nice mi dzy re yserià a inscenizacjà. 13. Zastàp Êródtytu y tekstu w asnymi propozycjami. a) Dziedzictwo przesz oêci... b) Malarstwo, poezja, muzyka... c) Teatr plastyka... 14. Do ka dej cz Êci tekstu u ó po jednym pytaniu. a) Dziedzictwo przesz oêci.... b) Malarstwo, poezja, muzyka.... c) Teatr plastyka... s. 12
Inne teksty kultury Klucz do testu Zadania wielokrotnego wyboru numer zadania 1 2 3 4 5 6 7 numer standardu I.3 I.3 I.6 I.6 I.3 I.3 I.1 kategoria taksonomiczna B B B B B B B poprawna odpowiedê wersja A A B C A B A B poprawna odpowiedê wersja B D C B D C D C Za ka dà poprawnà odpowiedê 1 punkt. numer zadania numer standardu kategoria taksonomiczna Zadania krótkiej odpowiedzi schemat punktowania liczba punktów 8 I.3 A za podanie trzech nazw zawodów 1 pkt 0 1 9 I.5 C za podanie trzech nazw kierunków artystycz- 0 1 nych 1 pkt 10 II.7 C za podanie trzech nazw dziedzin sztuki 1 pkt 0 1 11 II.3 C za informacj zgodnà z tekstem 1 pkt 0 1 12 II.2 D za pe nà poprawnoêç wyjaênienia 2 pkt 0 2 za podanie jednej ró nicy 1 pkt 13 II.6 D za ka dy poprawnie nadany tytu 1 pkt 0 3 14 II.6 D za ka de poprawnie sformu owane pytanie 0 3 1 pkt Schemat oceniania (propozycja) 16 19 pkt bardzo dobry 13 15 pkt dobry 10 12 pkt dostateczny 6 9 pkt dopuszczajàcy 0 5 pkt niedostateczny s. 13
Za àcznik 1. Materia do pracy na lekcji WAC AW KLARA PAPKIN CZEÂNIK REJENT PODSTOLINA DYNDALSKI ÂMIGALSKI s. 14