PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY DLA KLAS IV - VI Obowiązkowe podręczniki: Klasa IV Przyrodo, witaj Podręcznik do przyrody w kl. 4 Wyd. WSiP; Warszawa 2012 r. Przyrodo witaj Zeszyt ćwiczeń do kl. 4 Wyd. WSiP; Warszawa 2012 r. Klasa V Przyrodo, witaj Podręcznik do przyrody w kl. 5 Wydawnictwo WSiP; Warszawa 2013 r. Przyrodo witaj Zeszyt ćwiczeń do kl. 5 Wyd. WSiP Warszawa 2013 r. Klasa VI Przyrodo, witaj Podręcznik do przyrody w kl. 6 Wydawnictwo WSiP; Warszawa 2014 r. Przyrodo witaj Zeszyt ćwiczeń do kl. 6 Wyd. WSiP Warszawa 2014 r. Program nauczania Przyrodo, witaj! Program nauczania przyrody do szkoły podstawowej Autorzy programu: Ewa Gromek, Ewa Kłos, Wawrzyniec Kofta, Ewa Laskowska, Andrzej Melson Strona 1 z 9
I. PRZEDMIOT OCENY Przedmiotem oceny jest: 1. Aktualny stan wiedzy ucznia i jego umiejętności. 2. Tempo przyrostu wiadomości i umiejętności. 3. Stosowanie wiedzy przyrodniczej w praktyce. 4. Logiczne myślenie, rozumowanie i kojarzenie faktów. 5. Aktywność i postawa. II. OBSZARY AKTYWNOŚCI PODLEGAJĄCE OCENIE Na lekcjach przyrody oceniane są następujące obszary aktywności ucznia: 1. Rozumienie pojęć przyrodniczych. 2. Stosowanie języka przyrodniczego. 3. Samodzielne lub w grupie przeprowadzanie doświadczeń. 4. Samodzielne lub w grupie przeprowadzanie obserwacji i wnioskowań. 5. Stosowanie zdobytej wiedzy i umiejętności w sytuacjach typowych. 6. Rozwiązywanie zadań problemowych. 7. Prace projektowe i długoterminowe. 8. Aktywność na lekcji i poza nią oraz wkład pracy ucznia. 9. Praca w grupach. 10. Prowadzenie zeszytu ćwiczeń. 11. Prowadzenie zeszytu przedmiotowego. III. SPRAWDZANIE I OCENIANIE OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW 1. Formy oceniania: testy, sprawdziany, kartkówki, prace projektowe, prace długoterminowe, wypowiedzi ustne, samodzielna praca na lekcji, prace domowe, aktywność na lekcji, praca w grupie, przygotowanie do lekcji, udział w dyskusji, udział w konkursach przyrodniczych i ekologicznych zeszyt ćwiczeń zeszyt przedmiotowy 2. Skala ocen: Oceny bieżące, oceny klasyfikacyjne śródroczne i roczne ustala się w stopniach według obowiązującej skali: ocena celująca 6 ocena bardzo dobra 5 ocena dobra 4 ocena dostateczna 3 ocena dopuszczająca 2 ocena niedostateczna - 1 Strona 2 z 9
3. Ocenianie. Formy aktywności Zakres Zasady przeprowadzania Ocena Testy Materiał obejmujący (1 godz.) cały dział Sprawdziany (15-20 min.) Kartkówki (10-15 min.) Materiał obejmujący 3-5 jednostek tematycznych Materiał obejmujący 3 jednostki tematyczne Zapowiedziana na tydzień przed terminem i utrwalona Zapowiedź jeden dzień przed terminem Bez zapowiedzi Niedostateczna (1) 0% - 30% Dopuszczająca (2) 31% - 50% Dostateczna (3) 51% - 65% Dobra (4) 66% - 80% Bardzo dobra (5) 81% - 95% Celująca (6) 96% -100% 1-0% - 30% 2-31% - 49% 3-50% -78% 4-79 - 90% 5-91%-100% Tak jak wyżej Prace domowe Na bieżąco Bez zapowiedzi, lub +" lub -" trzy -" ocena 1 Wypowiedzi ustne Materiał bieżący Bez zapowiedzi Prace projektowe lub długoterminowe Aktywność na lekcji Materiał wskazany przez Materiał bieżący Termin określa nauczyciel Od 1 do 6 Warunki ustalone przez Praca w grupie Materiał wskazany przez Zeszyt Prowadzenie Warunki ustalone przez przedmiotowy Zeszyt ćwiczeń Prowadzenie Warunki ustalone przez krótkie wypowiedzi pięć znaków + ocena 5 Zgodność z instrukcją, lub +" Ocena klasyfikacyjna śródroczna i roczna nie jest średnią ocen bieżących. Stosuje się określoną wagę ocen z poszczególnych form aktywności ucznia oraz sposób zapisu w dzienniku lekcyjnym: praca klasowa - 3x (kolor czerwony) sprawdzian - 2x (kolor zielony) kartkówka - 2x (kolor zielony) praca samodzielna na lekcji - 1x (kolor niebieski) prace projektowe i długoterminowe - 1x (kolor niebieski) wypowiedzi ustne - 1x (kolor niebieski) praca domowa - 1x (kolor niebieski) Strona 3 z 9
aktywność na lekcji - 1x (kolor niebieski) praca w grupie - 1x (kolor niebieski) zeszyt przedmiotowy - 1x (kolor niebieski) zeszyt ćwiczeń - 1x (kolor niebieski) Przykładowe wyliczenia oceny semestralnej dwóch uczniów: Uczeń1 2 3 4 5 Uczeń2 5 4 3 2 Uczeń 1: (3x2)+(2x3)+(1x4)+(1x5) = 21 21:7=3 Uczeń 2: (3x5)+(2x4)+(1x3)+(1x2) =28 28:7=4 Ogólne kryteria ocen z przyrody: Stopień celujący otrzymuje uczeń, który: posiada wiadomości i umiejętności wykraczające poza program nauczania, potrafi stosować wiadomości w sytuacjach problemowych, umie formułować i dokonywać analizy lub syntezy nowych zjawisk, proponuje nietypowe rozwiązania, osiąga sukcesy w konkursach przedmiotowych i olimpiadach. Stopień bardzo dobry otrzymuje uczeń, który: w pełni spełnia wymagania z poziomu rozszerzającego i dopełniającego, potrafi biegle i samodzielnie używać sformułowań przyrodniczych, projektuje doświadczenia i je prezentuje, dostrzega i ocenia związki dotyczące zjawisk przyrodniczych i działalności człowieka, przewiduje następstwa i skutki działalności człowieka oraz przebieg procesów naturalnych w przyrodzie, wyjaśnia je, rozwiązuje problemy. Stopień dobry otrzymuje uczeń, który: spełnia wszystkie wymagania poziomu koniecznego i podstawowego, ponadto podejmuje udane próby rozwiązywania niektórych zadań i problemów z poziomu rozszerzającego i dopełniającego, poprawnie używa podręczników z zakresu wiedzy przyrodniczej oraz pomocy naukowych, właściwie wykorzystuje przyrządy do obserwacji i pomiarów elementów przyrody, korzysta z różnych źródeł informacji, dostrzega wpływ przyrody na życie i gospodarkę człowieka, proponuje działania na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego, ocenia relacje między działalnością człowieka a środowiskiem przyrody dokonuje porównań zjawisk i elementów przyrody, posługując się terminologią przyrodniczą. Stopień dostateczny otrzymuje uczeń, który: spełnia wszystkie wymagania z poziomu podstawowego i koniecznego, Strona 4 z 9
rozpoznaje i ocenia postawy człowieka wobec środowiska przyrodniczego, obserwuje pośrednio i bezpośrednio procesy zachodzące w środowisku przyrodniczym, potrafi je opisać, posługuje się mapą jako źródłem wiedzy przyrodniczej, poprawnie stosuje wiadomości i umiejętności do rozwiązywania przy pomocy typowych zadań i problemów, potrafi korzystać przy pomocy z innych źródeł wiedzy. Stopień dopuszczający otrzymuje uczeń, który: w zakresie przewidzianym podstawą programową wykazuje się znajomością i zrozumieniem podstawowych pojęć, przy pomocy potrafi korzystać z różnych źródeł informacji - mapy, globusa, rozpoznaje i nazywa podstawowe zjawiska przyrody, rozwiązuje przy pomocy typowe zadania o niewielkim stopniu trudności, posiada, przejawiający się w codziennym życiu, pozytywny stosunek do środowiska przyrodniczego. Stopień niedostateczny otrzymuje uczeń, który: nie opanował wiadomości i umiejętności określonych programem nauczania, które są potrzebne do dalszego kształcenia, nie potrafi rozwiązać problemów przedmiotowych o elementarnym stopniu trudności, nawet przy pomocy, nie zna podstawowych określeń przyrodniczych. Prace klasowe pisane są przez uczniów na przygotowanych i standaryzowanych materiałach wydanych przez Wydawnictwo Nowa Era, które zostały opracowane na podstawie programu Przyroda dla klas 4-6" dla klasy VI oraz przez Wydawnictwo WSiP dla klas IV V na podstawie programu IV. ZASADY POPRAWIANIA OCEN 1. Każdy uczeń ma prawo do poprawy niedostatecznych ocen cząstkowych według następujących zasad: prace klasowe - w ciągu 1 tygodnia od daty otrzymania, sprawdziany - w ciągu 1 tygodnia od daty otrzymania, kartkówki, odpowiedzi ustne, prace domowe i oceny za prowadzenie ćwiczeń - nie podlegają poprawie. 2. Uczeń, który w terminie nie poprawi oceny traci prawo do poprawy tej pracy. 3. Prace klasowe są obowiązkowe. Nieobecni uczniowie piszą w terminie ustalonym z nauczycielem. Jeżeli uczeń nie przystąpi do pisania pracy klasowej w wyznaczonym drugim terminie otrzymuje ocenę niedostateczną. 4. Poprawione prace klasowe, sprawdziany i kartkówki oddawane są w terminie do tygodnia od napisania pracy. 5. Zapisywanie poprawionych ocen w dzienniku (poprawioną ocenę z pracy klasowej i sprawdzianu) piszemy po łamanej np.1/3; 4/2 itd. 6. Ostatnia praca klasowa przed wystawieniem oceny śródrocznej lub rocznej musi być przeprowadzona w takim terminie, aby uczeń miał możliwość poprawy oceny z tej pracy klasowej (nie przewiduje się poprawy oceny cząstkowej tuż przed klasyfikacją). Strona 5 z 9
V. USTALENIA KOŃCOWE 1. Każdy uczeń jest oceniany zgodnie z zasadami sprawiedliwości. 2. Oceny są jawne. 3. Uczeń powinien być oceniany systematycznie. 4. Nie będzie pozytywnie oceniany uczeń, który uchyla się od oceniania. 5. Uczeń ma prawo do dwukrotnego w ciągu semestru zgłoszenia swojego nie przygotowania do lekcji z określonych obszarów aktywności- rozumiemy przez to: brak zeszytu, ćwiczenia lub podręcznika; brak pracy domowej; brak pomocy potrzebnych do lekcji; niegotowość do odpowiedzi. 6. Po wykorzystaniu limitu określonego powyżej uczeń za każde następne nieprzygotowanie otrzymuje ocenę niedostateczną. 7. Na koniec semestru nie przewiduje się żadnych sprawdzianów poprawkowych czy zaliczeniowych. 8. Aktywność na lekcji jest oceniana plusami". Za 5 zebranych plusów" uczeń otrzymuje ocenę bardzo dobrą. Przez aktywność na lekcji rozumiemy: częste zgłaszanie się na lekcji i udzielanie poprawnych odpowiedzi, poprawne wnioskowanie; poprawne wykonywanie doświadczeń; aktywną pracę w grupie; wykonywanie dodatkowych zadań. 9. Przy ocenianiu, nauczyciel uwzględnia możliwości intelektualne ucznia. 10. Przewidywaną ocenę śródroczną lub roczną nauczyciel podaje uczniowi na dwa tygodnie przed radą pedagogiczną. 11. Jeżeli przewidywaną ocenę śródroczną lub roczną jest ocena niedostateczna, nauczyciel ma obowiązek poinformować o niej ucznia, a poprzez wychowawców rodziców (opiekunów prawnych) na 4 tygodnie przed radą klasyfikacyjną. 12. Ustalona przez na koniec roku szkolnego ocena niedostateczna może być zmieniona tylko w wyniku egzaminu poprawkowego zgodnie z zasadami określonymi w WSO. VI. EWALUACJA PRZEDMIOTOWEGO SYSTEMU OCENIANIA Celem ewaluacji jest określenie efektów pracy dydaktycznej i wychowawczej, na którą mają wpływ: nauczyciel, uczeń, rodzice. Ewaluacja: bieżąca (wyniki z poszczególnych form aktywności, rozmowy, obserwacja); po trzyletnim cyklu kształcenia (ankiety skierowane do uczniów, rodziców, wyniki sprawdzianu zewnętrznego klas VI, klasyfikacja semestralna i roczna, sprawdzian wewnętrzny). VII. LITERATURA Przedmiotowy System Oceniania został opracowany na podstawie: 1. Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania, 2. Program nauczania Przyrodo, witaj! Program nauczania przyrody do szkoły podstawowej. Autorzy programu: Ewa Gromek, Ewa Kłos, Wawrzyniec Kofta, Ewa Laskowska, Andrzej Melson, Strona 6 z 9
3. Program bloku Przyroda dla klas IV VI szkoły podstawowej. Autorzy programu: Małgorzata Kłyś, Ewa Sulejczuk, 4. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 21 marca 2001r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów w szkołach publicznych, 5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół Dziennik Ustaw Nr 4, poz. 17 z dnia 15 stycznia 2009 r). KONTRAKT UCZNIÓW Z NAUCZYCIELEM PRZYRODY 1. Każdy uczeń jest oceniany według znanych kryteriów. Strona 7 z 9
2. Uczeń ma obowiązek punktualnego i systematycznego przychodzenia na zajęcia. 3. Uczeń pozostawia ład i porządek na swoim stanowisku pracy po zakończonej lekcji. 4. Na lekcje przyrody przynosi: podręcznik, zeszyt przedmiotowy, przybory do pisania, klej i nożyczki. 5. Podczas lekcji uczeń nie je, nie pije, nie żuje gumy, nie dezorganizuje lekcji. 6. Ocenia się: Formy aktywności Zakres Zasady Ocena Testy (1 godz.) Sprawdziany (15-20 min.) Materiał obejmujący cały dział Materiał obejmujący 3-5 jednostek tematycznych przeprowadzania Zapowiedziana na tydzień przed terminem i utrwalona Zapowiedź jeden dzień przed terminem Niedostateczna (1) 0% - 30% Dopuszczająca (2) 31% - 50% Dostateczna (3) 51% - 65% Dobra (4) 66% - 80% Bardzo dobra (5) 81% - 95% Celująca (6) 96% -100% 1-0% - 30% 2-31% - 49% 3-50% -78% 4-79 - 90% 5-91%-100% Tak jak wyżej Kartkówki (10-15 min.) Materiał obejmujący 3 jednostki tematyczne Bez zapowiedzi Prace domowe Na bieżąco Bez zapowiedzi, lub +" lub -" trzy -" ocena 1 Wypowiedzi ustne Materiał bieżący Bez zapowiedzi Prace projektowe lub długoterminowe Aktywność na lekcji Praca w grupie Materiał wskazany przez Materiał bieżący Materiał wskazany przez Prowadzenie Termin określa nauczyciel Zeszyt przedmiotowy Warunki ustalone przez Zeszyt ćwiczeń Prowadzenie Warunki ustalone przez Od 1 do 6 Warunki ustalone przez krótkie wypowiedzi pięć znaków + ocena 5 Zgodność z instrukcją, lub +" Jeżeli uczeń opuścił pracę klasową lub test z przyczyn losowych, powinien napisać ją w ciągu dwóch tygodni od dnia powrotu do szkoły, lub innym terminie po ustaleniu go z nauczycielem, W przypadku otrzymania oceny niedostatecznej ze sprawdzianu uczeń jest zobowiązany w ciągu jednego tygodnia od daty uzyskania tej oceny materiał zaliczyć. Wówczas w dzienniku lekcyjnym obok oceny 1 otrzymuje ocenę z zaliczenia. Uczeń może poprawić słabą ocenę z pracy klasowej lub testu w terminie uzgodnionym z nauczycielem - TYLKO JEDEN RAZ w semestrze, Przy ocenianiu pracy stosowane są takie same kryteria, ocena zostaje wpisana do dziennika (obok oceny z danej pracy klasowej), Uczeń, który nie poprawił pracy w uzgodnionym terminie, traci prawo do następnych poprawek, w dzienniku zostaje wpisana mu ocena niedostateczna. Kartkówki mogą obejmować materiał z ostatnich trzech lekcji, Kartkówki nie można poprawiać Strona 8 z 9
7. Sprawdziany mogą obejmować materiał z 3-5 jednostek tematycznych, są zapowiedziane dzień wcześniej; 8. Sprawdzianu nie można poprawiać 9. Uczeń ma prawo dwa razy w ciągu semestru zgłosić brak przygotowania do zajęć (nie dotyczy to zapowiedzianych sprawdzianów, prac klasowych i testów), nauczyciel wpisuje wówczas ". Jeśli uczeń nie zgłosi faktu nie przygotowania bądź braku zadania domowego na początku lekcji, otrzymuje ocenę niedostateczną. 10. Uczeń nie ma możliwości poprawiania prac na dwa tygodnie przed klasyfikacją śródroczną i roczną. 11. Oceny za odpowiedź ustną i prace pisemne są wpisywane do zeszytu przedmiotowego Ocenę z testu podpisują rodzice. 12. Prowadzenie zeszytu przedmiotowego jest obowiązkowe i podlega ocenianiu. 13. Zadania domowe są obowiązkowe, za zadanie można otrzymać +" lub ocenę jeżeli wcześniej uczniowie są poinformowani, że praca będzie podlegała ocenie. 14. W przypadku nieobecności na lekcji uczeń ma obowiązek uzupełnienia braków na najbliższe zajęcia jeśli abstynencja trwała krócej niż trzy dni, w terminie 5 dni jeśli absencja trwała dłużej. Nauczyciel przyrody Marzena Antończak Uczeń klasy.. Strona 9 z 9