Opracowanie dokumentów planistycznych o charakterze strategicznym i operacyjnym oraz dokumentów wdrożeniowych dla podkrakowskiego obszaru funkcjonalnego Blisko Krakowa - w ramach projektu Razem Blisko Krakowa zintegrowany rozwój podkrakowskiego obszaru funkcjonalnego
Lokalne planowanie strategiczne w kontekście nowego paradygmatu polityki regionalnej
Stary i nowy paradygmat polityki regionalnej Cele Cecha Stary Nowy Jednostka interwencji Strategie Okresowa kompensacja w regionach zacofanych Jednostki administracyjne Podejście sektorowe Wykorzystanie potencjałów i wzmacnianie konkurencyjności Funkcjonalne obszary gospodarcze Zintegrowane projekty rozwojowe Aktorzy Rząd centralny Wieloszczeblowe zarządzanie publiczne Źródło: Regional Policy Challenges. New Issues and Good Practices, OECD, Paryż, 31 marca 2009
Metropolie, ośrodki regionalne i subregionalne w Polsce Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020. Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie
Regionalny wymiar polityki rozwoju według Polska 2030 Liderami rozwoju na szczeblu międzynarodowym mają być metropolie, w których siedzibę znajdują najważniejsze instytucje finansowe, zarządy korporacji, główne instytuty badawcze i ośrodki akademickie oraz które są miejscem najważniejszych wydarzeń gospodarczych, naukowych i kulturalnych. Za liderów rozwoju w skali krajowej uznać należy z kolei ośrodki regionalne, a na poziomie regionalnym ośrodki subregionalne.
Regionalny wymiar polityki rozwoju według Polska 2030 Połączenie solidarności z regionami słabszymi (equity) ze wspieraniem najbardziej dynamicznych obszarów (efficiency). Szansa relatywnie biednych obszarów polega bowiem nie na doraźnej pomocy w ramach polityki redystrybucji, ale przede wszystkim na uczestniczeniu w sukcesie najsilniejszych regionów poprzez budowanie i odpowiednie wykorzystywanie własnego potencjału rozwojowego.
Regionalny wymiar polityki rozwoju według Polska 2030 Zwiększenia szans rozwojowych słabszych obszarów upatrywać należy natomiast w ich funkcjonalnym powiązaniu z centrami wzrostu, tj. ośrodkami regionalnymi i subregionalnymi, a tych z metropoliami. Obszary te mogą korzystać na rozwoju ośrodków miejskich poprzez wykorzystanie tworzonych tam innowacji, zwiększanie alternatyw zatrudnienia, poszerzanie ścieżek edukacyjnych, zwiększanie uczestnictwa w kulturze, itp. Warunkiem jest budowa własnych (i zróżnicowanych) potencjałów rozwojowych na słabszych obszarach pozwalających na uczestniczenie we wzroście liderów.
Główne powiązania wewnątrzregionalne i międzyregionalne Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011-2020
Zintegrowane podejście do polityki rozwoju
Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011-2020 Małopolska 2020 Strategia rozwoju województwa jest podstawowym i najważniejszym dokumentem samorządu województwa, określającym obszary, cele i kierunki interwencji polityki rozwoju, prowadzonej w przestrzeni regionalnej. Strategia Małopolska 2020 mówi o tym, co, jako społeczność regionalna, możemy i chcemy osiągnąć w perspektywie najbliższych dziesięciu lat wobec naszej obecnej pozycji rozwojowej oraz dzięki naszym oczekiwaniom i aspiracjom na przyszłość. Cel główny: Efektywne wykorzystanie potencjałów regionalnej szansy dla rozwoju gospodarczego oraz wzrost spójności społecznej i przestrzennej Małopolski w wymiarze regionalnym, krajowym i europejskim.
Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011-2020 Małopolska 2020 Obszary polityki rozwoju województwa: 1. Gospodarka wiedzy i aktywności. 2. Dziedzictwo i przemysły czasu wolnego. 3. Infrastruktura dla dostępności komunikacyjnej. 4. Krakowski obszar metropolitalny i inne subregiony. 5. Rozwój miast i terenów wiejskich. 6. Bezpieczeństwo ekologiczne, zdrowotne i społeczne. 7. Zarządzanie rozwojem województwa.
Projekt Razem Blisko Krakowa realizowany jest w ramach programu Rozwój miast poprzez wzmocnienie kompetencji jednostek samorządu terytorialnego, dialog społeczny oraz współpracę z przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego, w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009-2014.
Przedmiot projektów realizowanych w ramach Programu Rozwój miast Promowanie partnerskiego, wspólnego rozwiązywania problemów na danym obszarze, realizowanego poprzez nawiązywanie współpracy przez JST. Upowszechnianie funkcjonalnego podejścia do polityki regionalnej na szczeblu lokalnym i zintegrowanej polityki planowania przestrzennego zmierzającej do zrównoważonego rozwoju danego obszaru. Przedmiotem współpracy jest partnerskie zarządzanie danym obszarem funkcjonalnym i realizowanie zadań przez pryzmat wspólnych problemów oraz wyzwań na drodze do rozwoju lokalnego i regionalnego. Partnerstwo stanowi narzędzie wdrażania takich funkcjonalnych przedsięwzięć.
Założenia dotyczące strategii Strategie rozwoju obszaru powinny się cechować kompleksowością podejścia i wieloaspektowością tematyczną oraz wielopoziomowością zaangażowania wszystkich podmiotów, partycypujących w kreowaniu rozwoju lub będących jego odbiorcami. W szczególności strategie powinny: opisywać mocne i słabe strony danego obszaru, określać spójne cele rozwoju, tworzyć wizję rozwoju, koordynować różne terytorialne, sektorowe i techniczne plany oraz dokumenty strategiczne, koordynować i skupiać pod względem przestrzennym wykorzystanie funduszy, realizować główne założenia Krajowej Polityki Miejskiej w zakresie podejścia do rozwoju i funkcji miast.
Wielotematyczność strategii Wielotematyczność jako wyznacznik zintegrowania strategii oznacza, że powinna ona opisywać uwarunkowania, ograniczenia, problemy, wyzwania, ale także potrzeby i potencjały rozwojowe w możliwie szerokim ujęciu, szukając i wykazując powiązania przyczynowoskutkowe między poszczególnymi sektorami czy dziedzinami. Kierunki interwencji nie mogą dotyczyć oderwanych od siebie dziedzin życia, bez wskazywania ich wzajemnego przenikania się i wpływania na siebie. Priorytety rozwojowe powinny stanowić inwestycje i przedsięwzięcia, będące odpowiedzią na kluczowe problemy całego obszaru (a nie pojedynczych JST) i umożliwiające rozwój także w ramach innych dziedzin życia społecznego.
Razem Blisko Krakowa
Projekt Razem Blisko Krakowa Projekt realizowany jest w ramach programu Rozwój miast poprzez wzmocnienie kompetencji jednostek samorządu terytorialnego, dialog społeczny oraz współpracę z przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego, w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009-2014. Celem Projektu jest budowanie mechanizmów współpracy w zakresie wspólnego rozpoznawanie i rozwiązywania problemów występujących na obszarze funkcjonalnym Blisko Krakowa, tworzonym przez następujące gminy powiatu krakowskiego: Gmina Czernichów, Gmina Mogilany, Miasto i Gmina Skawina, Miasto i Gmina Świątniki Górne oraz Gmina Liszki. Termin realizacji Projektu: styczeń 2014 - grudzień 2015. Lider: Miasto i Gmina Skawina, Partnerzy: Powiat krakowski, Gmina Czernichów, Gmina Mogilany, Miasto i Gmina Świątniki Górne, Gmina Liszki, Galicyjska Izba Gospodarcza, Podkrakowska Izba Gospodarcza, Uniwersytet Rolniczy oraz Lokalna Grupa Działania Blisko Krakowa.
Projekt Razem Blisko Krakowa diagnoza problemów Projekt stanowi odpowiedź na zdiagnozowane problemy: niewykorzystanie potencjału rozwojowego w zakresie funkcji turystycznej oraz rekreacyjnej w tym bariery w dziedzinie ochrony środowiska naturalnego; niewystarczająca liczba kwalifikowanych pracowników nieadekwatne przygotowanie w szkołach zawodowych i technicznych; niezadowalający poziom partycypacji społecznej i tożsamości lokalnej niski poziom więzi społecznych. Problemy dotyczą całego obszaru funkcjonalnego - należy rozwiązywać je wspólnie.
Projekt Razem Blisko Krakowa zakładane rezultaty Zakłada się następujące rezultaty: wzmacnianie aktywności obywatelskiej w kreowaniu procesów rozwojowych dot. obszaru funkcjonalnego, określenie spójnych celów rozwojowych i stworzenie wizji rozwoju w zakresie edukacji i rynku pracy dla obszaru funkcjonalnego, zbudowanie mechanizmu współpracy zmierzającego do poprawy poziomu atrakcyjności rekreacyjno-turystycznej obszaru funkcjonalnego, w tym poprawy jakości ochrony środowiska naturalnego. Zakładane cele i rezultaty zostaną osiągnięte poprzez realizację działań projektowych w zakresie: opracowanie tematycznych dokumentów strategicznych, przygotowanie dokumentacji techniczno-wykonawczej.
Projekt Razem Blisko Krakowa działania Zaplanowano opracowanie następujących dokumentów: Zintegrowanej Strategii Rozwoju Obszaru Funkcjonalnego Blisko Krakowa, która uszczegółowi priorytety rozwoju endogenicznego; Zintegrowanego Programu Aktywizacji i Partycypacji Społecznej na terenie obszaru funkcjonalnego; Zintegrowanej Strategii Rozwoju Edukacji i Rynku Pracy na terenie obszaru funkcjonalnego; Zintegrowanej Strategii Rozwoju Oferty Czasu Wolnego na terenie obszaru funkcjonalnego ze szczególnym uwzględnieniem Oferty Rekreacyjnej i Ochrony Środowiska; Konkretnej dokumentacji projektowo-technicznej dla zadań mieszczących się w obrębie zintegrowanych strategii.
Zintegrowana Strategia Rozwoju Obszaru Funkcjonalnego Blisko Krakowa Zakres działania: Opracowanie diagnozy sytuacji społeczno-gospodarczej obszaru funkcjonalnego i prognozy rozwojowej w oparciu o dane statystyki publicznej; Przeprowadzenie badania potrzeb i preferencji mieszkańców; Przeprowadzenie analizy zasobów własnych i otoczenia (analiza SWOT) - sesja strategiczna z udziałem Konwentu Strategicznego; Określenie wizji i misji obszaru funkcjonalnego w oparciu o opinie członków Konwentu Strategicznego - sesja z udziałem Konwentu Strategicznego; Identyfikacja głównych problemów i obszarów strategicznego rozwoju obszaru funkcjonalnego oraz planów operacyjnych strategii - sesje strategiczne z udziałem Konwentu Strategicznego; Określenie systemu monitorowania i ewaluacji strategii oraz aktualizacji; Przeprowadzenie konferencji informacyjnej na zakończenie prac nad Zintegrowaną Strategią Rozwoju dla całego obszaru funkcjonalnego.
Zintegrowany Program Aktywizacji i Partycypacji Społecznej na terenie obszaru funkcjonalnego Zakres działania: Opracowanie diagnozy w zakresie partycypacji i aktywności społecznej na terenie obszaru funkcjonalnego (Raport z analizy stanu partycypacji społecznej na całym obszarze funkcjonalnym oraz Raport z analizy aktywności lokalnych organizacji pozarządowych) Przeprowadzenie analizy zasobów własnych i otoczenia (analiza SWOT) dla obszaru współpracy samorządu z sektorem pozarządowym oraz określenie misji i wizji tej współpracy - sesje strategiczne z udziałem Konwentu Strategicznego; Opracowanie planu operacyjnego Zintegrowanego Programu Aktywizacji i Partycypacji Społecznej na terenie obszaru funkcjonalnego - sesje strategiczne z udziałem Konwentu Strategicznego; Określenie systemu monitorowania i ewaluacji programu oraz aktualizacji.
Dokumentacja projektowo-techniczna dla ZPAiPS Mapa aktywności organizacji pozarządowych, działających na terenie obszaru funkcjonalnego Blisko Krakowa ; Procedura dialogu i konsultacji społecznych oraz wdrożenie jej do systemów zarządzania JST na terenie obszaru funkcjonalnego; Zasady współpracy z organizacjami społecznymi w realizacji zadań publicznych oraz wdrożenie ich do systemów zarządzania JST na terenie obszaru funkcjonalnego; Subregionalny System Analiz Samorządowych (narzędzie gromadzenia danych do analiz społeczno-gospodarczych obszaru funkcjonalnego).
Zintegrowana Strategia Rozwoju Edukacji i Rynku Pracy na terenie obszaru funkcjonalnego Zakres działania: Raport z analizy stanu edukacji na całym obszarze funkcjonalnym pod kątem rozwoju gospodarczego i kapitału intelektualnego w oparciu o funkcjonujące systemy edukacyjne na terenie obszaru funkcjonalnego; Raport z analizy potrzeb sektora gospodarczego w zakresie kształcenia zasobów ludzkich i wymagań kwalifikacyjnych na terenie obszaru funkcjonalnego; Przeprowadzenie analizy zasobów własnych i otoczenia (analiza SWOT) dla obszaru edukacji i gospodarki oraz określenie misji i wizji powiązania tych dziedzin na terenie obszaru funkcjonalnego - sesje strategiczne z udziałem Konwentu Strategicznego; Opracowanie planu operacyjnego Zintegrowanej Strategii Rozwoju Edukacji i Rynku Pracy na terenie obszaru funkcjonalnego - sesje strategiczne z udziałem Konwentu Strategicznego; Określenie systemu monitorowania i ewaluacji strategii oraz aktualizacji.
Dokumentacja projektowo-techniczna dla ZSREiRP Audyt systemów oświatowych JST w kontekście potrzeb gospodarki i rynku pracy na obszarze funkcjonalnym; Analiza wykonalności tworzenia przyzakładowych szkół zawodowych i klas patronackich na terenie obszaru funkcjonalnego.
Zintegrowana Strategii Rozwoju Oferty Czasu Wolnego na terenie obszaru funkcjonalnego Zakres działania: Raport z analizy stanu rekreacji i turystyki oraz ochrony środowiska na całym obszarze funkcjonalnym w oparciu o funkcjonującą ofertę rekreacyjnoturystyczną oraz parametry ochrony środowiska na terenie obszaru funkcjonalnego; Raport z analizy potrzeb i preferencji mieszkańców obszaru funkcjonalnego oraz aglomeracji krakowskiej w zakresie oferty rekreacyjnej i produktów turystycznych; Przeprowadzenie analizy zasobów własnych i otoczenia (analiza SWOT) dla obszaru rekreacji, turystyki i środowiska naturalnego oraz określenie misji i wizji powiązania tych dziedzin na terenie obszaru funkcjonalnego - sesje strategiczne z udziałem Konwentu Strategicznego; Opracowanie planu operacyjnego Zintegrowanej Strategii Rozwoju Oferty Czasu Wolnego na terenie obszaru funkcjonalnego - sesje strategiczne z udziałem Konwentu Strategicznego; Określenie systemu monitorowania i ewaluacji strategii oraz aktualizacji.
Konwent Strategiczny Konwent Strategiczny to grupa robocza ds. opracowania dokumentów planistycznych o charakterze strategicznym, stanowiąca reprezentację społeczną mieszkańców całego Partnerstwa Podkrakowskiego Obszaru Funkcjonalnego Blisko Krakowa. Konwent tworzą przedstawiciele 3 głównych środowisk lokalnych, tj. sektora publicznego, pozarządowego i prywatnego (tzw. trójkąt współpracy ): sektor publiczny: władze samorządowe przedstawiciele Starostwa Powiatowego w Krakowie, poszczególnych urzędów i jednostek podległych gmin, tworzących obszar funkcjonalny, a także innych instytucji publicznych wpływających na warunki życia na tym obszarze; sektor biznesowy: samorząd gospodarczy z obszaru funkcjonalnego (izby, stowarzyszenia, cechy, itp.), przedstawiciele najważniejszych inwestorów zewnętrznych, stref ekonomicznych, banki, instytucje otoczenia biznesu, itp.; sektor pozarządowy: przedstawiciele organizacji pozarządowych, działających na obszarze funkcjonalnym, lokalni liderzy, osoby kształtujące opinię publiczną.
Do zadań Konwentu będzie należeć wypracowanie głównych założeń dokumentów strategicznych: opracowanie analizy strategicznej SWOT, zdefiniowanie wizji i misji, Konwent Strategiczny określenie obszarów strategicznych oraz zbudowanie planów operacyjnych cele i kierunki rozwoju. Wszyscy członkowie będą uczestniczyć w przygotowaniu Zintegrowanej Strategii Rozwoju Obszaru Funkcjonalnego, w przypadku strategii sektorowych skład Konwentu będzie modyfikowany zgodnie z tematyką prac. Na potrzeby prac z udziałem Konwentu Strategicznego, założony został specjalny mail, który służył będzie bieżącej wymianie informacji i materiałów oraz realizacji prac między kolejnymi warsztatami: konwent@razembliskokrakowa.pl
Konwent Strategiczny Wspólne spojrzenie administracji, sektora prywatnego, naukowego i obywatelskiego na kwestie rozwoju umożliwi ich właściwą identyfikacje i priorytetyzację. Podejście partycypacyjne gwarantuje sprawne i uspołecznione wypracowanie dokumentów i realizację Projektu Razem Blisko Krakowa zintegrowany rozwój podkrakowskiego obszaru funkcjonalnego, który ma być społecznie akceptowalny.
Analiza strategiczna SWOT
Analiza SWOT Czynniki wspierające rozwój Czynniki hamujące rozwój Czynniki wewnętrzne SILNE STRONY SŁABE STRONY Czynniki zewnętrzne SZANSE ZAGROŻENIA
Praca w grupach tematycznych EDUKACJA GOSPODARKA I RYNEK PRACY OFERTA CZASU WOLNEGO ŚRODOWISKO NATURALNE
JAKOŚĆ ŻYCIA EDUKACJA PARTYCYPACJA ŚRODOWISKO NATURALNE OBSZAR FUNKCJONALNY GOSPORDARKA I RYNEK PRACY PARTYCYPACJA OFERTA CZASU WOLNEGO JAKOŚĆ ŻYCIA
Jacek Kwiatkowski Wojciech Odzimek Dawid Hoinkis Krzysztof Malczyk jkwiatkowski@mistia.org.pl odzimek@mistia.org.pl dawid.hoinkis@mistia.org.pl krzysztof.malczyk@mistia.org.pl FRDL Małopolski Instytut Samorządu Terytorialnego i Administracji ul. Szlak 73A, 31-153 Kraków tel. (12) 633 51 54