MARIOLA ŻOŁNIERUK Wykorzystanie rozrywek umysłowych w nauczaniu matematyki w klasach szkoły zawodowej Referat
Wykorzystanie rozrywek umysłowych w nauczaniu matematyki w klasach szkoły zawodowej Matematyka w szkole zawodowej specjalnej jest ukierunkowana na przygotowanie takich pojęć, praw, algorytmów, które będą potrzebne w życiu zawodowym i codziennym. Ważnym celem jest kształcenie przez matematykę pewnych predyspozycji niezbędnych przy pokonywaniu trudności, przy planowaniu etapów rozwiązania jakiegoś problemu i w czasie jego rozwiązywania. Żeby osiągnąć zamierzony cel nauczyciel musi poszukiwać nowych metod, form oraz środków dydaktycznych, które pozwolą uczniowi opanować na miarę jego możliwości treści programowe. Jednym ze środków, które wspomagają proces nauczania- uczenia się jest wykorzystanie rozrywek umysłowych. Rozrywki umysłowe inaczej nazywane grami, zabawami dydaktycznymi, nie są skierowane wyłącznie do młodszych uczniów. Starsi uczniowie też chętnie rozwiązują: krzyżówki, rebusy, uzupełnianki, plątaninki itp. Zdaniem G.Kapicy wprowadzone do procesu nauczania stają się źródłem wielu wartościowych sytuacji, skłaniających uczniów do wysiłku umysłowego, wyzwalających ich wielostronną aktywność. Sytuacje te umożliwiają nie tylko stosowanie nabytej wiedzy w praktyce, ale i prowadzą do odkrywania nowych jej elementów.rozwiązywanie i konstruowanie zagadek z zastosowaniem działań matematycznych zmusza uczniów do wielokrotnego dokonywania obliczeń, co pozwala na doskonalenie techniki rachunkowej. Nie są to jednak czynności monotonne, nużące i nie prowadzą do powstania schematycznych reakcji. Ponadto różnorodność, atrakcyjność i przystępność rozrywek umysłowych powodują, że są one dla uczniów bogatym źródłem właściwej motywacji do uczenia się. W nauczaniu młodzieży upośledzonej umysłowo w stopniu lekkim, należy brać pod uwagę przy doborze określonej rozrywki umysłowej jako środka służącego przy wprowadzaniu do tematy lekcji, utrwalaniu materiału czy też jako element służący kontroli opanowanych treści - możliwości percepcyjne poszczególnych uczniów. Wprowadzone rozrywki umysłowe do procesu lekcyjnego uatrakcyjniają lekcję, umożliwiają zdobywanie bezpośrednich doświadczeń w zakresie spostrzegania działań matematycznych, figur geometrycznych. Zmuszają ucznia do dokładnej analizy treści polecenia, do porównania wykonanego zadania z pracą kolegów- uczą współpracy oraz zdrowej rywalizacji. Podczas zabawy, jaką jest rozwiązywanie rozrywek umysłowych uczniowie przyswajają sobie różne reguły, zapamiętują i stosują w odpowiednim momencie. Szczególnie znaczenie ma dosłowne zapamiętanie trudnych i nielubianych przez uczniów reguł matematycznych. Dzięki zabawie reguły te są przez uczniów lepiej zapamiętywane. Ogromną rolę odgrywa tu motywacja. Uczniowie są lepiej nastawieni do tego, co lubią i co sprawia im przyjemność. W uczeniu się przez zabawy zdaniem W.Hemmmerling występują wszystkie podstawowe elementy kształcenia wielostronnego: uczenie się przez poznawanie, przeżywanie i działanie. Rozwijanie u uczniów zdolności odbioru informacji, umiejętności ich poszukiwania, oceniania i zastosowania powinno odbywać się różnymi sposobami pracy, a więc i przez zabawę. Jest to szczególnie istotne w pracy z uczniem upośledzonym, gdzie zdolność przyswajania, zapamiętania i odtworzenia informacji jest znacznie obniżona. Poniżej prezentuję rozrywki umysłowe, jakie wykorzystuję w swojej pracy z uczniami klas zawodowych. Wprowadzane przeze mnie rozrywki umysłowe są chętnie przez uczniów rozwiązywane. Wprowadzam je w różnych ogniwach lekcji jako min. element nawiązujący do tematu nowej lekcji, działu: jako ćwiczenie nowej umiejętności w bardziej atrakcyjnej
formie, bądź jako podsumowanie omawianego tematu. Prezentowane rozrywki umysłowe nie wyczerpują różnorodności stosowanych przeze mnie zabaw są tylko przykładem. Każdy nauczyciel może wykorzystywać w swojej pracy własne już sprawdzone zabawy umysłowe, które nie tylko uatrakcyjniają lekcję, ale również są źródłem wiedzy, nowych umiejętności, jakie uczniowie zdobywają w trakcie ich rozwiązywania. Rozrywki umysłowe dzięki elementowi rywalizacji pobudzają wszystkich nawet tych opornych uczniów do działania. Zmuszają do dokładnej samodzielnej -analizy treści czytanego polecenia i wykonania go według podanej instrukcji. LICZBY NATURALNE 1. Podkreśl, co trzecią literę i odczytaj hasło MALOPIBNCMRZLBKPYCSNEYAUYTJHUFDRSEAMBLI TNSREK LICZBY NATURALNE 2.Wykonaj działania połącz działanie z wynikiem i odczytaj hasło 32 : 4 5 6 (38-24) : 7 56 :8 (6 7) 39 4 9 (64 : 8) 6 Ż I R A C N Ó 2 48 8 36 30 3 7 R ÓŻNICA 3.Skreśl fałszywy wynik, uporządkuj prawidłowe wyniki od najmniejszego do największego i odczytaj hasło 18 : 6=3 I 12 : 3 = 5 Z 24 : 6 = 4 L 24 : 4 = 7 C 28 : 7 = 3 W 30 : 5 = 6 O 14 : 2 = 6 H 42 : 6 = 7 R 32 : 4 = 8 A 18 : 6 = 4 G 54 : 6 = 9 Z 24 : 3 = B 54 : 7 = 8 L ILORAZ
4.Posługując się kalkulatorem wykonaj działania, wybierz prawidłowy wynik i odczytaj hasło. 135 16 306 12 581 37 86 105 123 76 403 22 * 2150 R * 3670 R * 65490 Y *9030 C *9876 V * 8899 R *2170 D *3672 U *28445 M * 9087 N *9542 D * 8855 G * 2160 S *3680 T *21497 K * 9653 B *9348 E * 8866 S SUKCES UŁAMKI 1.Wykonaj mnożenie, uszereguj wyniki od najmniejszego do największego i odczytaj hasło. 12,36 * 3 = M 20,58 * 3 = R 18,03 * 4 = Z 17,24 * 3 = A 27,08 * 4 = C 34.016 * 3 = E MARZEC 2. Połącz działanie z wynikiem przyporzadkuj literkę i odczytaj hasło 1) 11,16 * 2 80,12- A 2) 20,03 * 4 132,48 A 3) 13,12 * 3 39,36 T 4) 21,08 * 4 84,32 M 5) 44,16 *3 96,72 N 6) 32,24 * 3 22.32 B BATMAN 3. Zamień ułamki zwykłe na dziesiętne,wpisz do tabelki układu dziesiątkowego od najmniejszego do największego ( odczytaj hasło ) 1\2 E 1\4 W 1\5 K 2\5 I 3\4C 5\2 E 4\5I 7\2 Ń KWIECIEŃ 4. Korzystając z kalkulatora oblicz podane iloczyny. Uporządkuj wyniki od największego do najmniejszego i odczytaj hasło
158,72 * 4 = I 22,16 * 13 = E 0,75 * 27 = N 42,18 * 16 = W 2,54 * 48 = K 6,62 * O,28 = C 144,6 * 0,26 = A 72,08 * 2,5 = L 7, 03 * 2,14 = O WIELKANOC GEOMETRIA 1.Oblicz podane pola prostokątów, uszereguj wyniki rosnąco i odczytaj hasło 1) a=4,5 b=5 K 2) a=7 b= 3,5 W 3) a=3,5 b= 8,5 D 4) a=9 b= 12 T 5) a=8,5 b= 4,5 R 6) a= 16 b= 3,5 A 7) a=5,5 b= 4,5 A KWADRAT 2. Narysuj łamaną złozoną z podanych odcinków, porządkując odcinki od najmniejszego do największego i odczytaj hasło AB= 0,112 m E BD = 0,04 m J CA = 0,012 m W EF = 0,035 m C GH = 0,022m A IJ = 0,03 m K KL = 0,031 m A WAKACJE 3. Oblicz obwody trójkątów, uszereguj wyniki malejaco i odczytaj hasło * a=3cm b= 5 cm c= 3 cm Ś a= 8 cm b= 3,5 cm c= 9 cm T a = 4,5 cm b= 3,5 cm c= 7,5 cm W a= 3,5 cm b= 6,5 cm c= 7 cm I a= 10 cm b= 5 cm c= 5,4 cm Ę a= 12,5 cm b= 3,5 cm c= 8,5 cm A ŚWIĘTA
5. Korzystając z kalkulatora oblicz objętości prostopadłościanów, otrzymane wyniki uporządkuj od najmniejszego do największego * a= 5cm b= 12 cm c= 16 cm W a= 8,5cm b= 6 cm c= 10 cm B a= 12 cm b= 7,5 cm c= 10 cm A a= 13cm b= 16cm c=10cm O a= 3,5cm b=18cm c=9cm R BRAWO LITERATURA : GABRIELA KAPICA Rozrywki umysłowe w nauczaniu początkowym, WSiP, W- wa 1990 WANDA HEMMERLING Zabawy w nauczaniu początkowym, WSiP, W-wa 1990 Opracowała : Mariola Żołnieruk