Diagnozy i prognozy w oświacie Autor: Mariusz Tobor Występuje: Wojciech Magdoń
Zarządzać czy administrować oświatą?
Zacznijmy od pieniędzy Oświata kosztuje.
Łączne wydatki oświatowe samorządów 62,6 mld zł Co nam mówi ta liczna?
Potrzeba więcej informacji np. : Jakie wydatki zaliczono do wydatków oświatowych? Za jaki okres czasu poniesiono te wydatki? Wydatki w latach trend, tendencja
Miliardy Wydatki oświatowe samorządów 70 60 50 40 30 20 10 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Źródła finansowania oświaty samorządowej Budżet państwa Subwencja oświatowa Dotacje Dochody własne Wpłaty rodziców Środki europejskie i inne środki zagraniczne
Miliardy Subwencja oświatowa najważniejsze źródło finansowania oświaty 50 45 40 35 30 25 20 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Miliardy Subwencja oświatowa a wydatki na zadania objęte subwencjonowaniem 50 45 40 35 Subwencja Wydatki 30 25 20 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Miliardy Kwota nadwyżki wydatków nad subwencją 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Wskaźnik nadwyżki wydatków nad subwencją wydatki oświatowe subwencja oświatowa 100% 100% wydatki oświatowe to finansowane ze źródeł krajowych wydatki wykonane z działów 801 oraz 854 z wyłączeniem paragrafów wydatków majątkowych oraz rozdziałów 80103, 80104 i 80113
Wskaźnik nadwyżki wydatków nad subwencją cały kraj 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Porównanie wskaźników NWS gmina Nysa i powiat nyski 60% 50% 40% 30% Nysa (gmw) nyski 20% 10% 0% 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Średnie wskaźniki nadwyżki wydatków nad subwencją w różnych kategoriach JST (2014 r.) sw 15,2% pz 5,1% mnp >100 tys. 32,6% mnp do 100 tys. 22,3% gm >5 tys. 41,7% gm do 5 tys. 23,4% gmw >20 tys. 42,9% gmw 10-20 tys. 36,5% gmw do 10 tys. gw >10 tys. gw do 10 tys. 26,9% 28,8% 28,3% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45%
Wskaźnik NWS gmina Nysa na tle gmin miejskowiejskich powyżej 20 tys. mieszkańców
Wskaźnik NWS powiat nyski na tle powiatów ziemskich
Wskaźnik NWS gmina Kleszczów na tle gmin wiejskich do 10 tys. mieszkańców https://www.kleszczow.pl/o-gminie/
Dochody własne JST w przeliczeniu na jednego mieszkańca gmina Kleszczów na tle grupy porównawczej
Kontekst trendy tło inne informacje
Inne miary i wskaźniki finansowe, które warto brać pod uwagę Wielkość budżetu Udział wydatków oświatowych w łącznych wydatkach budżetu Struktura wydatków oświatowych
Organizacja szkół
Podstawowe wskaźniki Wielkości szkół i oddziałów Warto patrzeć nie tylko na całe szkoły, ale również wyłącznie na klasy pierwsze (szybciej dają się zauważyć zmiany trendów) Liczby uczniów przypadających na jeden etat nauczycielski (lub analogiczne)
Średnie liczby uczniów na poziomie klas pierwszych szkół podstawowych
Średnie wielkości oddziałów szkół podstawowych 23 22 21 20 19 18 17 Miasta > 5 tys. Miasta do 5 tys. Wieś 16 15 14 2007/08 2008/09 2009/10 2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15
Wskaźniki do porównywania organizacji szkół Liczba uczniów w szkole nic nie mówi o tym, co jest w środku, jaka jest organizacja Przeciętna wielkość oddziału mało precyzyjny, ponieważ nie uwzględnia sposobu i skutków podziałów na grupy zajęć pozalekcyjnych etatów wsparcia (pedagogów, bibliotekarzy itp.) Wskaźnik organizacji odnoszący godziny lub etaty nauczycieli do uczniów najlepszy > np.: liczba uczniów/liczba etatów przeliczeniowych nauczycieli
Liczby uczniów przypadających na jeden etat przeliczeniowy (szkoły ogólnodostępne)
Liczba uczniów przypadających na jeden nauczycielski etat przeliczeniowy w szkołach podstawowych przykładowa gmina 12 SP 11 10 9 8 w 90% JST jest mniej w 75% JST jest mniej 50% (mediana) w 25% JST jest mniej w 10% JST jest mniej Nysa (gmw) 7 6 2007/08 2008/09 2009/10 2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 Grupa JST: gmw >20 tys.
Zróżnicowanie liczb uczniów na etat w szkołach podstawowych gminy Nysa
Nauczyciele
Procent nauczycieli z wykształceniem magisterskim pedagogicznym gmina Nysa na tle całego kraju
Procent nauczycieli dyplomowanych gmina Nysa na tle całego kraju
Procent nauczycieli stażystów gmina Nysa na tle całego kraju
Średni wiek nauczyciela gmina Nysa na tle całego kraju
Ocena pracy szkół
Ostrożnie!
Niebezpieczna iluzja posługiwania się wskaźnikami łatwymi do uzyskania Co potrafimy mierzyć Co chcemy wiedzieć Nie wolno utożsamiać
EWD mat. EWD matematyczno-przyrodnicze w latach gimnazja przykładowej gminy 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 2006-2008 2007-2009 2008-2010 2009-2011 2010-2012 2011-2013
Metody do wykorzystania Badanie ankietowe (uczniów, rodziców i nauczycieli) Rozmowy Zespołowa praca nad strategią
Prognozy Na przykładzie prognozy liczb uczniów w szkołach ogólnodostępnych dla dzieci i młodzieży w całym kraju
Prognoza - wariant podstawowy bez zmian Wariant podstawowy 90% sześciolatków w SP, system oświaty bez zmian
Liczby uczniów klas I (do roku 2014/15 dane rzeczywiste)
Zmiany liczb uczniów na poszczególnych etapach edukacyjnych
Liczby uczniów w szkołach poszczególnych rodzajów
Warianty alternatywne
Możliwe zmiany Dotyczące obowiązku szkolnego Istota > powrót wszystkich sześciolatków do przedszkoli lub > danie pełnej swobody rodzicom w określaniu wieku rozpoczynania nauki (6 lub 7 lat) Jeśli ta zmiana zostanie wprowadzona, to najprawdopodobniej od roku 2016/17 Skutki: Wpływ na liczby dzieci w przedszkolach i liczby uczniów na poziomie kolejnych klas Dotyczące struktury oświaty Likwidacja gimnazjum (powrót do systemu 8 + 4 lub 8 + 5 Jeśli ta zmiana zostanie wprowadzona to wygaszanie gimnazjów zacznie się najprawdopodobniej od roku 2017/18 Skutki : Wpływ na sieci szkół oraz poziom zatrudnienia w szkołach prowadzonych przez gminy i powiaty (przesunięcie etatów do powiatów)
Założenia: Wygaszenie gimnazjów od roku 2017/18, 90% sześciolatków w SP
Założenie: Klasy I gimnazja funkcjonują, tylko 2% sześciolatków w SP od roku 2016/17
Etapy edukacyjne gimnazja funkcjonują, tylko 2% sześciolatków w SP od roku 2016/17
Rodzaje szkół gimnazja funkcjonują, tylko 2% sześciolatków w SP od roku 2016/17
Rodzaje szkół wygaszenie gimnazjów od roku 2017/18, tylko 2% sześciolatków w SP od roku 2016/17
Etapy edukacyjne gimnazja funkcjonują, tylko 50% sześciolatków w SP od roku 2016/17
Porównanie wariantów szkoły podstawowe
Porównanie wariantów gimnazja
Porównanie wariantów szkoły ponadgimnazjalne
Konkluzja
Dla efektywnego zarządzania Diagnozy są konieczne Prognozować też trzeba mimo niepewności z powodu niepewności (!) (np. przy podejmowaniu decyzji o zmianach) Diagnozy i prognozy szybko się dezaktualizują trzeba je cyklicznie odnawiać
Dziękuję za uwagę