Finansowanie oświaty w Polsce - diagnoza, dylematy, możliwości

Transkrypt

1

2 Finansowanie oświaty w Polsce - diagnoza, dylematy, możliwości

3 Książkę dedykujemy Irenie Dzierzgowskiej ( ), wybitnemu człowiekowi i niezawisłemu umysłowi. Irena zawsze była gotowa podzielić się z nami swoim doświadczeniem, wielką wiedzą, a także, co szczególnie pomocne, krytyczną oceną naszej pracy. Bez wsparcia Ireny nasza książka by nie powstała.

4 Mikołaj Herbst Jan Herczyński Anthony Levitas Finansowanie oświaty w Polsce - diagnoza, dylematy, możliwości Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR

5 Redakcja i korekta: Sonia Ruszkowska Projekt okładki: Katarzyna Wojnar Copyright by the Authors, Warsaw 2009 ISBN Niniejsza monografia powstała w ramach umowy z dnia 2 sierpnia 2007 roku między Ministerstwem Edukacji Narodowej a Uniwersytetem Warszawskim o przeprowadzenie diagnozy systemu finansowania oświaty w Polsce. W latach 2007 i 2008 autorzy przygotowali i przedłożyli MEN szereg raportów badawczych. Ministerstwo Edukacji Narodowej udostępniło zespołowi badawczemu dane statystyczne i finansowe, a także szczegółowe informacje dotyczące podziału subwencji oświatowej w latach Jesteśmy szczególnie wdzięczni Minister Sylwii Sysko-Romańczuk, która zainicjowała nasz projekt badawczy, oraz Minister Krystynie Szumilas, która nadzorowała wykonanie projektu i wielokrotnie omawiała z nami tezy kolejnych raportów. Jednak pełna odpowiedzialność za poglądy wyrażone w książce spoczywa na jej autorach. Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o. ul. Krakowskie Przedmieście 62, Warszawa tel./fax , , dział handlowy: w. 219 lub jw. w. 105, info@scholar.com.pl; scholar@neostrada.pl Wydanie pierwsze Skład i łamanie: WN Scholar (Stanisław Beczek) Druk i oprawa: Paper & Tinta, Warszawa

6 Spis treści Podstawowe problemy i rekomendacje Podział kompetencji oraz instrumenty finansowania oświaty Standardy oświatowe Bon oświatowy Algorytm podziału subwencji oświatowej Awans zawodowy nauczycieli, wysokość i struktura wynagradzania Regulacje wynagrodzeń i czasu pracy nauczycieli zawarte w Karcie Nauczyciela Nadzór pedagogiczny i inne zadania kuratoriów oświaty Rozdział 1 Jakość oświaty i standardy oświatowe Wstęp Instrumenty monitorowania jakości oświaty Standardy nakładów Standardy procesu Standardy wynikowe Decentralizacja i urynkowienie Napięcia związane z reformą polskiego systemu oświaty Edukacja jako zadanie własne JST Problem podziału ról między rządem i JST Bony oświatowe w dzisiejszej Polsce Nowa definicja standardów oświatowych Nowe spojrzenie na nadzór pedagogiczny Rozdział 2 Finansowanie oświaty w wybranych krajach Europy Zróżnicowanie europejskich systemów finansowania oświaty Studia przypadków systemy finansowania edukacji Anglia aktywne zarządzanie na wszystkich szczeblach administracji Szwecja zasada pomocniczości w działaniu Holandia prywatne szkoły, państwowe pieniądze Finlandia wspólna odpowiedzialność gmin i rządu centralnego Litwa podział zadań oświatowych między rząd i samorządy Podsumowanie

7 6 Rozdział 3 Dochody i wydatki oświatowe jednostek samorządu terytorialnego w Polsce Wstęp Dochody JST Zadania oświatowe JST Wydatki JST na zadania oświatowe Finansowanie zadań oświatowych gmin i powiatów ze źródeł innych niż subwencja oświatowa Wydatki na ucznia w szkolnictwie podstawowym, gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym Wydatki na wynagrodzenia w obszarze oświaty Submetropolitalne gminy wiejskie Determinanty wydatków oświatowych Podsumowanie Rozdział 4 Algorytm podziału części oświatowej subwencji ogólnej Wstęp Ogólne zasady podziału subwencji oświatowej Regulacja ustawowa Struktura algorytmu podziału subwencji oświatowej Szkoły publiczne i niepubliczne, dla dorosłych i młodzieży Progi ograniczające zmiany wielkości subwencji dla JST Wagi algorytmu odnoszące się do zadań szkolnych Szkoły wiejskie i położone w miastach do 5 tys. mieszkańców Wagi związane z dochodami gminy Wagi związane z racjonalizacją sieci szkolnej Waga zależna od stopni awansu zawodowego nauczycieli Uczniowie niepełnosprawni Klasy i szkoły sportowe Szkoły dla mniejszości narodowych Szkoły ponadgimnazjalne, zawodowe Szkoły artystyczne Wpływ wag na podział subwencji oświatowej Wagi algorytmu odnoszące się do zadań pozaszkolnych Internaty i bursy Ośrodki szkolne i wychowawcze różnych typów Przedszkola specjalne, dzieci objęte wczesnym wspomaganiem rozwoju Schroniska młodzieżowe, domy wczasów dziecięcych Pozostałe pozaszkolne zadania gmin, powiatów i województw Stabilizacja algorytmu Najważniejsze problemy algorytmu podziału subwencji oświatowej Algorytm a cele polityki finansowania oświaty Problem wagi dla szkół wiejskich i położonych w małych miastach

8 Problem wagi zależnej od stopni awansu zawodowego nauczycieli Problem wag o charakterze kosztowym Podsumowanie Załącznik A: Analiza wagi zależnej od stopni awansu zawodowego Załącznik B: Analiza wag efektywnych Określenie wag efektywnych Wagi efektywne dla JST różnych szczebli Wagi efektywne dla gmin różnych typów Załącznik C: Rozkład subwencji oświatowej 2007 według wag Rozdział 5 Wynagrodzenia nauczycieli a finansowanie edukacji w Polsce Wstęp Zmiany liczebności i struktury kadry nauczycielskiej w latach Wynagrodzenia nauczycieli w roku szkolnym 2007/ Struktura wynagrodzeń nauczycieli Przeciętne wynagrodzenie i dochód nauczyciela Rozkład wynagrodzeń i dochodów nauczycieli Wynagrodzenia nauczycieli a wymogi Karty Nauczyciela Wynagrodzenia nauczycielskie Polska na tle innych krajów OECD w 2005 roku Finansowanie i organizacja polskiej oświaty na tle międzynarodowym Wynagrodzenia nauczycielskie w Polsce i w innych krajach OECD Podsumowanie Załącznik A: Stawki minimalne wynagrodzenia zasadniczego Załącznik B: Uwagi metodologiczne do porównań międzynarodowych. 228 Rozdział 6 Przejrzystość zarządzania oświatą na poziomie lokalnym Wstęp: Potrzeba lokalnej przejrzystości Mechanizmy jawności finansów publicznych w obszarze oświaty Uwarunkowania prawne Doświadczenia międzynarodowe Publikowanie informacji o pracy i finansach szkół W stronę lokalnych algorytmów finansowania szkół Obiektywne trudności w stosowaniu algorytmów Doświadczenia międzynarodowe Doświadczenia polskie Możliwości powszechnego stosowania lokalnych formuł w warunkach polskich Podsumowanie

9 8 Rozdział 7 Profile polityki oświatowej wybranych samorządów Wstęp Warszawa Kraków Miasta o liczbie mieszkańców między 100 tysięcy a 400 tysięcy Gminy o liczbie mieszkańców od 30 tysięcy do 100 tysięcy Gminy o liczbie mieszkańców powyżej 15 i poniżej 30 tysięcy Gminy o liczbie mieszkańców między 7,5 tysięcy a 15 tysięcy Gminy o liczbie mieszkańców poniżej 7,5 tysięcy Literatura Wykorzystane akty prawne (w porządku chronologicznym) Lista książek opublikowanych w latach

10 Spis rycin Ryc System finansowania edukacji w Anglii Ryc System finansowania edukacji w Szwecji Ryc System finansowania edukacji w Holandii Ryc System finansowania edukacji w Finlandii Ryc System finansowania edukacji na Litwie Ryc Najważniejsze kategorie dochodów gmin (wraz z miastami na prawach powiatu) w latach , PLN w cenach bieżących Ryc Struktura dochodów gmin i MNP w 2006 roku w % Ryc Dochody powiatów ziemskich w latach (PLN, ceny bieżące) Ryc Struktura dochodów powiatów ziemskich w 2006 roku w % 102 Ryc Dochody województw samorządowych w latach (PLN, ceny bieżące) Ryc Ryc Struktura dochodów województw samorządowych w 2006 roku w % Wydatki gmin i miast na prawach powiatu na oświatę i edukacyjną opiekę wychowawczą oraz subwencja oświatowa w latach (PLN, ceny bieżące) Ryc Wydatki powiatów ziemskich w latach (PLN, ceny bieżące) Ryc Wydatki województw samorządowych w latach (PLN, ceny bieżące) Ryc Wydatki gmin i miast na prawach powiatu w stosunku do otrzymanej subwencji oświatowej (w %) Ryc Wydatki bieżące gmin i MNP (bez opieki przedszkolnej) w stosunku do otrzymanej subwencji oświatowej w 2006 roku Ryc Wydatki bieżące powiatów na zadania oświatowe w stosunku do otrzymanej subwencji oświatowej w 2006 roku Ryc Wydatki oświatowe powiatów ziemskich w stosunku do otrzymanej subwencji oświatowej (w %) Ryc Histogram przeciętnych wydatków gmin na ucznia szkoły podstawowej w 2006 roku Ryc Histogram przeciętnych wydatków powiatów na ucznia LO w 2006 roku (w PLN) Ryc Histogram przeciętnych wydatków powiatów na ucznia szkoły zawodowej w 2006 roku (w PLN) Ryc Przeciętna wielkość oddziału w szkołach podstawowych a wydatki w przeliczeniu na 1 ucznia w 2006 roku Ryc Wydatki gmin im MNP na wynagrodzenia w stosunku do otrzymanej subwencji oświatowej w 2006 roku

11 10 Ryc Wzrost subwencji oświatowej w latach w stosunku do roku 2000 i do roku poprzedzającego Ryc Standard podziału subwencji i średnia subwencja na ucznia w latach (PLN) Ryc Liczba wag w algorytmie podziału subwencji oświatowej w latach Ryc Ewolucja udziału części SO A, SO B i SO C w kwocie subwencji oświatowej ogółem Ryc Histogram rozkładu strukturalnego wskaźnika płacowego Ryc Histogram rozkładu wskaźnika płacowego Ryc Histogram rozkładu wagi zależnej od stopni awansu zawodowego Ryc Standardowe wagi efektywne dla JST różnych szczebli Ryc Standardowe wagi efektywne dla JST różnych szczebli (bez województw) Ryc Normatywne wagi efektywne dla JST różnych szczebli Ryc Normatywne wagi efektywne dla JST różnych szczebli (bez województw) Ryc Standardowe wagi efektywne dla gmin różnego typu Ryc Normatywne wagi efektywne dla gmin różnego typu Ryc Zmiana liczby uczniów i nauczycieli (w przeliczeniu na pełne etaty) w latach w % w stosunku do roku poprzedzającego Ryc Liczba rozwiązanych stosunków pracy z nauczycielami wg form, Ryc Liczba etatów nauczycielskich w szkołach prowadzonych przez JST według stopni awansu zawodowego, Ryc Histogram etatów nauczycielskich według wieku nauczycieli (góra) i stażu pedagogicznego (dół), wrzesień 2007 roku Ryc Histogramy wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli według stopni awansu zawodowego, wrzesień 2007 roku Ryc Histogram całkowitych wynagrodzeń nauczycieli według stopni awansu zawodowego, wrzesień 2007 roku Ryc Terytorialne zróżnicowanie przeciętnych dodatków do wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli dyplomowanych w placówkach gminnych, według gmin, wrzesień 2007 roku 201 Ryc Terytorialne zróżnicowanie wynagrodzeń nauczycieli dyplomowanych za godziny ponadwymiarowe, według gmin, Ryc wrzesień 2007 roku Przeciętne całkowite wynagrodzenie nauczyciela stażysty w placówce prowadzonej przez gminę, według gmin, wrzesień 2007 roku Ryc Przeciętne całkowite wynagrodzenie nauczyciela kontraktowego w placówce prowadzonej przez gminę, według gmin, wrzesień 2007 roku

12 Ryc Przeciętne całkowite wynagrodzenie nauczyciela mianowanego w placówce prowadzonej przez gminę, według gmin, wrzesień 2007 roku Ryc Przeciętne całkowite wynagrodzenie nauczyciela dyplomowanego w placówce prowadzonej przez gminę, według gmin, wrzesień 2007 roku Ryc Przeciętne wynagrodzenie całkowite nauczyciela stażysty, porównanie z KN Ryc Przeciętne wynagrodzenie całkowite nauczyciela kontraktowego, porównanie z KN Ryc Przeciętne wynagrodzenie całkowite nauczyciela mianowanego, porównanie z KN Ryc Przeciętne wynagrodzenie całkowite nauczyciela dyplomowanego, porównanie z KN Ryc Łączne wydatki na edukację na poziomie podstawowym i średnim jako % PKB, porównanie OECD Ryc Liczba godzin lekcyjnych przeprowadzonych przy tablicy przez nauczyciela szkoły podstawowej w roku szkolnym, porównanie OECD Ryc Przeciętne roczne wynagrodzenie początkującego nauczyciela szkoły podstawowej w stosunku do PKB per capita, porównanie OECD Ryc Przeciętne roczne wynagrodzenie nauczyciela szkoły podstawowej po 15 latach pracy w stosunku do PKB per capita, porównanie OECD Ryc Przeciętne roczne wynagrodzenie nauczyciela szkoły podstawowej na szczycie kariery w stosunku do PKB per capita, porównanie OECD Ryc Roczne wynagrodzenie początkującego nauczyciela szkoły podstawowej jako % wynagrodzenia nauczyciela po 15 latach pracy, porównanie OECD Ryc Roczne wynagrodzenie nauczyciela w szkole ponadgimnazjalnej w stosunku do nauczyciela szkoły podstawowej (po 15 latach pracy), porównanie OECD

13 Spis tabel Tab Stopień decentralizacji systemów edukacyjnych według raportu OECD Education at a Glance Tab Ogólny podział kompetencji w systemach edukacyjnych wybranych krajów Europy Tab Szczegółowe kompetencje w ramach systemów edukacyjnych w wybranych krajach Europy Tab Wydatki na proces nauczania i środowisko nauczania na Litwie Tab Normatywne wielkości oddziałów szkolnych na Litwie Tab Współczynniki korygujące w algorytmie podziału koszyka szkolnego na Litwie Tab Wybrane kategorie dochodów gmin (wraz z miastami na prawach powiatu) w latach (PLN w cenach bieżących) Tab Struktura dochodów gmin (wraz z miastami na prawach powiatów) w latach (PLN w cenach bieżących) w % Tab Przeciętny udział wybranych kategorii dochodów w budżetach gmin w 2006 r. w % Tab Przeciętny udział wybranych kategorii dochodów w budżetach gmin (wraz z miastami na prawach powiatu) według kwartyli dochodów budżetowych per capita w 2006 roku w % Tab Dochody powiatów ziemskich w latach (PLN, ceny bieżące) Tab Struktura dochodów powiatów ziemskich w latach w % Tab Dochody województw samorządowych (PLN, ceny bieżące) Tab Zmiany udziałów samorządowych w podatkach dochodowych Tab w latach * w % Wydatki gmin (wraz z MNP) na oświatę i wychowanie oraz edukacyjną opiekę wychowawczą w latach (PLN, w cenach bieżących) Tab Struktura wydatków gmin (wraz z MNP) na oświatę i wychowanie oraz edukacyjną opiekę wychowawczą w latach w % Tab Wydatki powiatów ziemskich na oświatę i wychowanie oraz edukacyjną opiekę wychowawczą w latach (PLN, w cenach bieżących) w % Tab Struktura wydatków powiatów ziemskich na oświatę i wychowanie oraz edukacyjną opiekę wychowawczą w latach w %

14 Tab Wydatki województw samorządowych na oświatę i wychowanie oraz edukacyjną opiekę wychowawczą w latach (PLN, w cenach bieżących) Tab Struktura wydatków województw samorządowych na oświatę i wychowanie oraz edukacyjną opiekę wychowawczą w latach w % Tab Wydatki oświatowe gmin bez przedszkoli w stosunku do subwencji oświatowej w 2006 roku Tab Dochody i wydatki oświatowe bez przedszkoli w podziale na typ gminy w 2006 roku Tab Przeciętny koszt jednostkowy w szkole podstawowej i gimnazjalnej w 2006 roku według rodzajów gmin Tab Przeciętny koszt jednostkowy w szkołach ponadgimnazjalnych w 2006 roku Tab Gminy o wydatkach na wynagrodzenia przekraczających otrzymaną subwencję oświatową w 2006 roku Tab Dochody budżetowe gmin w przeliczeniu na mieszkańca według typu gminy (2006) Tab Wydatki bieżące gmin na szkoły podstawowe i gimnazja Tab Wydatki oświatowe bez przedszkoli w stosunku do subwencji oświatowej w wiejskich gminach submetropolitalnych Tab Wyniki estymacji wydatków w przeliczeniu na ucznia szkoły podstawowej Tab Wyniki estymacji wydatków w przeliczeniu na oddział szkoły podstawowej Tab Udział SO C w kwocie subwencji oświatowej ogółem w zależności od typu JST w % Tab Wagi dla szkół publicznych i niepublicznych w 2000 roku. 138 Tab Wagi dla szkół publicznych i niepublicznych od 2001 roku. 138 Tab Progi kalkulacyjne w algorytmie oświatowym w latach w % Tab Funkcjonowanie progów subwencji oświatowej w latach Tab Wagi dla szkół wiejskich i położonych w miastach Tab do 5 tys. mieszkańców Wagi dla szkół wiejskich i położonych w małych miastach, wraz z wagą P20 w roku Tab Wagi związane z dochodami gminy Tab Wagi związane z racjonalizacją sieci szkolnej Tab Waga zależna od stopnia awansu nauczycieli Tab Wagi dla uczniów niepełnosprawnych Tab Wagi dla uczniów niepełnosprawnych cd Tab Wagi dla szkół ponadgimnazjalnych Tab Wagi dla szkół artystycznych Tab Modele regresji subwencji na ucznia w latach i w 2007 roku

15 14 Tab Wagi dla internatów i burs Tab Wagi dla ośrodków szkolno-wychowawczych Tab Wagi dla pozostałych zadań pozaszkolnych Tab Etaty nauczycieli w zależności od stopnia awansu zawodowego, wrzesień Tab Strukturalny wskaźnik płacowy dla różnych typów JST (w %) Tab Wskaźnik płacowy dla różnych typów JST (w %) Tab Waga zależna od stopni awansu zawodowego dla różnych typów JST (w %) Tab Rozkład subwencji oświatowej 2007 według wag Tab Zatrudnienie nauczycieli według typów placówek, wrzesień 2007 roku Tab Liczba nauczycieli pełnozatrudnionych i niepełnozatrudnionych we wrześniu Tab Liczba etatów nauczycielskich (zaokrąglona do pełnego etatu) w placówkach prowadzonych przez JST w latach Tab Porównanie wynagrodzeń zasadniczych nauczycieli pełnoetatowych i niepełnoetatowych w kolejnych edycjach SIO Tab Struktura wynagrodzenia nauczyciela pełnozatrudnionego w szkole prowadzonej przez JST we wrześniu 2007 roku Tab Przeciętna wielkość składników wynagrodzenia nauczyciela pełnozatrudnionego w szkole prowadzonej przez JST we wrześniu 2007 roku według stopni awansu zawodowego Tab Przeciętna liczba przepracowanych godzin ponadwymiarowych w stosunku do pensum, według stopni awansu (w %) Tab Struktura wynagrodzenia nauczyciela pełnozatrudnionego w szkole prowadzonej przez JST we wrześniu 2007 roku według stopni awansu zawodowego (w %) Tab Stosunek przeciętnych wynagrodzeń nauczycieli według stopni awansu zawodowego do wynagrodzeń nauczycieli stażystów (w %) Tab Przeciętna wielkość składników wynagrodzenia nauczyciela pełnozatrudnionego w szkole prowadzonej przez JST we wrześniu 2007 roku według stopni awansu i organu prowadzącego Tab Przeciętna liczba godzin ponadwymiarowych w stosunku do pensum, według stopni awansu i organu prowadzącego w % 190 Tab Przeciętne wynagrodzenie całkowite dla różnych organów pozarządowych w stosunku do wynagrodzeń w szkołach gminnych, według stopni awansu zawodowego (w %) Tab Przeciętna wielkość składników wynagrodzenia nauczyciela pełnozatrudnionego w placówce prowadzonej przez JST we wrześniu 2007 roku, według stopni awansu i typu placówki 191

16 Tab Przeciętna liczba przepracowanych godzin ponadwymiarowych w stosunku do pensum, według stopni awansu i typu placówki w % Tab Przeciętne wynagrodzenie całkowite dla różnych typów placówek w stosunku do przedszkola, według stopni awansu w % Tab Zróżnicowanie wynagrodzeń i dochodów nauczycielskich w ramach grup awansu zawodowego Tab Współczynniki korelacji Pearsona wybranych zmiennych ze średnią wysokością dodatków do wynagrodzenia nauczyciela dyplomowanego Tab Współczynniki korelacji Pearsona wybranych zmiennych ze średnią wysokością wynagrodzenia nauczyciela dyplomowanego za godziny ponadwymiarowe Tab Przeciętne całkowite wynagrodzenie nauczycieli według stopni awansu w największych metropoliach, wrzesień Tab Przeciętne wynagrodzenia zasadnicze nauczycieli pełnozatrudnionych w placówkach prowadzonych przez JST (według stopni awansu) a wymogi KN, wrzesień 2007 roku 210 Tab Przeciętne wynagrodzenia całkowite nauczycieli pełnozatrudnionych w placówkach prowadzonych przez JST (według stopni awansu) a wymogi KN, wrzesień 2007 roku 210 Tab Liczba JST niespełniających wymogów KN w odniesieniu do wynagrodzeń całkowitych nauczycieli we wrześniu 2007 roku (w %) Tab Współczynniki korelacji Pearsona wybranych zmiennych ze średnim wynagrodzeniem nauczyciela dyplomowanego w gminie oraz z gminnymi wydatkami bieżącymi na oświatę i wychowanie w przeliczeniu na ucznia Tab Minimalne stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli w 2000 roku Tab Wzrost stawek minimalnych wynagrodzenia zasadniczego od 2003 do 2007 roku w % Tab Minimalne stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli w 2007 roku Tab Wagi stosowane przez LEA w algorytmie podziału środków między szkoły Tab Wybrane dane o dochodach i wydatkach oświatowych Warszawy i Krakowa (2006 r.) Tab Przeciętne wynagrodzenia nauczycieli według stopni awansu w Warszawie i Krakowie (w zł) Tab Struktura kadry nauczycielskiej w Warszawie i Krakowie, wrzesień 2007 roku Tab Wybrane cechy sieci szkolnej Krakowa i Warszawy, wrzesień 2007 roku

17 16 Tab Wybrane dane o dochodach i wydatkach oświatowych miast o liczbie mieszkańców między a (2006 r.) 252 Tab Wielkość oddziałów oraz liczba uczniów na nauczyciela w miastach między 100 a 400 tys. mieszkańców Tab Struktura awansu zawodowego i przeciętne wynagrodzenia nauczycieli w miastach o liczbie mieszkańców między 100 a 400 tys Tab Wybrane dane o dochodach i wydatkach oświatowych miast o liczbie mieszkańców między a (2006 r.). 256 Tab Wielkość oddziałów oraz liczba uczniów na nauczyciela w gminach o liczbie mieszkańców między 30 a 100 tys Tab Struktura awansu zawodowego i przeciętne wynagrodzenia nauczycieli w gminach o liczbie mieszkańców między 30 a 100 tys Tab Wybrane dane o dochodach i wydatkach oświatowych miast o liczbie mieszkańców między a (2006 r.) Tab Wielkość oddziałów oraz liczba uczniów na nauczyciela w gminach o liczbie mieszkańców między 15 a 30 tys Tab Struktura awansu zawodowego i przeciętne wynagrodzenia nauczycieli w gminach o liczbie mieszkańców między 15 a 30 tys Tab Wybrane dane o dochodach i wydatkach oświatowych gmin o liczbie mieszkańców między 7500 a (2006 r.) Tab Wielkość oddziałów oraz liczba uczniów na nauczyciela w gminach między 7,5 a 15 tys. mieszkańców Tab Struktura awansu zawodowego i przeciętne wynagrodzenia nauczycieli, gminy 7,5 15 tys. mieszkańców Tab Wybrane dane o dochodach i wydatkach oświatowych gmin o liczbie mieszkańców poniżej 7500 (2006 r.) Tab Wielkość oddziałów oraz liczba uczniów na nauczyciela w gminach poniżej 7,5 tys. mieszkańców Tab Struktura awansu zawodowego i przeciętne wynagrodzenia nauczycieli, gminy poniżej 7,5 tys. mieszkańców Tab Dane o średnich dochodach i wydatkach oświatowych, oraz dostępności przedszkoli według wielkości gmin (2006 r.) Tab Wielkość oddziałów oraz liczba uczniów na nauczyciela według wielkości gmin Tab Struktura i przeciętne wynagrodzenia kadry nauczycielskiej według wielkości gmin (2007)

18 Niedostępne w wersji demonstracyjnej. Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki.