P R O G R A M P R Z E D M I O T U

Pozycja w planie studiów (lub kod przedmiotu) D.1.1 A - Informacje ogólne P R O G R A M P R Z E D M I O T U 1. Nazwa przedmiotu Zagrożenia cywilizacyjne 2. Punkty ECTS 5 3. Rodzaj przedmiotu obieralny 4. Język przedmiotu język polski 5. Rok studiów II 6. Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu oraz prowadzących zajęcia dr hab. inż. Zdzisław Kołaczkowski B Formy dydaktyczne prowadzenia zajęć i liczba godzin w semestrze Semestr 4 Wykłady: (10); Laboratoria: (28) Liczba godzin ogółem 38 C - Wymagania wstępne Wydział Kierunek Poziom studiów Forma studiów Profil kształcenia Techniczny Inżynieria Bezpieczeństwa I stopnia studia niestacjonarne praktyczny D - Cele kształcenia CW1 Wiedza zapoznanie studentów z zagadnieniem współczesnych zagrożeń cywilizacyjnych, w tym zagrożeń powstających w miejscu pracy. Zapoznanie studentów z zagrożeniami pochodzącymi od czynników fizycznych i chemicznych; przekazanie wiedzy o oddziaływaniu na człowieka prądu elektrycznego, pól elektromagnetycznych, promieniowania rentgenowskiego, jonizującego i laserowego, a także hałasu oraz infradźwięków i ultradźwięków. Zapoznanie studentów z zagrożeniami biologicznymi i chemicznymi. Także przekazanie wiedzy o chorobach zawodowych. CU1 CK1 Umiejętności wyrobienie umiejętności rozpoznawania i identyfikacji zagrożeń oraz określania i przewidywania Skutków zagrożeń. wyrobienie umiejętności kreatywnego myślenia Kompetencje społeczne E - Efekty kształcenia przedmiotowe i kierunkowe Przedmiotowy efekt kształcenia (EP) w zakresie wiedzy (W), umiejętności (U) i kompetencji społecznych (K) Wiedza (EPW ) EPW1 zna metody i techniki identyfikacji i analizy zagrożeń, K_W07 Umiejętności (EPU ) 1 Kierunkowy efekt kształcenia

EPU1 potrafi dostrzegać aspekty pozatechniczne, w tym środowiskowe, ekonomiczne i K_U21 prawne przy projektowaniu, stosowaniu systemów zapewniających bezpieczeństwo systemów, sieci i urządzeń EPU2 stosuje zasady bezpieczeństwa K_U22 EPK1 Kompetencje społeczne (EPK ) ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje F - Treści programowe oraz liczba godzin na poszczególnych formach zajęć K_K02 Lp. Treści wykładów Liczba godzin W1 Ogólna charakterystyka zagrożeń cywilizacyjnych. 1 W2 Oddziaływanie na człowieka pól elektromagnetycznych i prądu elektrycznego. 2 W3 Zagrożenia od promieniowania jonizującego, laserowego i rentgenowskiego. Oddziaływanie na 1 organizm oraz zapobieganie i ochrona. W4 Drgania ciągłe jako czynnik zagrożeniowy. Oddziaływanie drgań na ludzki organizm, zapobieganie drganiom i ich ograniczanie 2 W5 Hałas, ultradźwięki i infradźwięki. Identyfikacja i zapobieganie. 1 W6 Zagrożenia biologiczne. Mikrobiologia przemysłowa. 1 W7 Promieniowanie cieplne, Zagrożenia chemiczne. Substancje niebezpieczne. 1 W8 Choroby zawodowe 1 Razem liczba godzin wykładów 10 Lp. Treści laboratoriów Liczba godzin L1 Odziaływanie pola elektromagnetycznego i prądu. Detekcja i skutki 4 L2 Drgania mechaniczne i wstrząsy. Detekcja i skutki 3 L3 Pomiary hałasu, ultra i infradźwięki. 3 L4 Pomiary mikrobiologiczne 3 L4 Pomiary temperatury. 3 L5 Zagrożenie pożarem i wybuchem, przyczyny i skutki. Pomiary stężenia gazów i pyłów. 4 L6 Zagrożenie od czynników chemicznych. Pomiary i eliminacja 4 L7 Charakterystyki zagrożeń w ruchu lądowym, wodnym i powietrznym, -statystyki i ich analiza 4 Razem liczba godzin laboratoriów 28 G Metody oraz środki dydaktyczne wykorzystywane w ramach poszczególnych form zajęć Forma zajęć Metody dydaktyczne (wybór z listy) Środki dydaktyczne Wykład wykład informacyjny projektor Laboratoria Ćwiczenia w grupach laboratoryjnych Stanowiska badawcze H - Metody oceniania osiągnięcia efektów kształcenia na poszczególnych formach zajęć 2

Forma zajęć Wykład Laboratoria Ocena formująca (F) wskazuje studentowi na potrzebę uzupełniania wiedzy lub stosowania określonych metod i narzędzi, stymulujące do doskonalenia efektów pracy (wybór z listy) obserwacja podczas zajęć / aktywność Ocena podsumowująca (P) podsumowuje osiągnięte efekty kształcenia (wybór z listy) Zaliczenie ustne H-1 Metody weryfikacji osiągnięcia przedmiotowych efektów kształcenia (wstawić x ) Efekty przedmiotowe Metod a oceny P1 Wykład Laboratoria.... F2 EPW1 x x EPU1 x x EPU2 x x EPK1 x x Przedmiotowy efekt kształcenia (EP..) EPW1 EPU1 EPU2 EPK1 Wymagania określające kryteria uzyskania oceny w danym efekcie Ocena Dostateczny dobry bardzo dobry dostateczny plus dobry plus 5 3/3,5 4/4,5 Zna wybrane zagadnienia związane z zagrożeniami cywilizacyjnymi. Potrafi częściowo dostrzegać aspekty pozatechniczne Stosuje zasady bezpieczeństwa w ograniczonym zakresie Ma częściową znajomość skutków działalności inzynierskiej Zna większość zagadnień związanych z zagrożeniami cywilizacyjnymi Potrafi dostrzagać większość aspektów pozatechnicznych Stosuje w większości zasady bezpieczeństwa Zna w stopniu średnim skutki działalności inżynierskiej Zna wszystkie wymagane zagadnienia związane z zagrożeniami cywilizacyjnymi. Potrafi dostrzegać wszystkie aspekty pozatechniczne Stosuje wszystkie zasady bezpieczeństwa Ma bardzo dobrą znajomość skutków działalności inzynierskiej J Forma zaliczenia przedmiotu Zaliczenie z oceną K Literatura przedmiotu Literatura obowiązkowa: 1. Z. Ciok, Podstawowe problemy współczesnej techniki. T. 29, PWN, Warszawa 2001. 2. Czynniki szkodliwe w środowisku pracy, -wartości dopuszczalne. Praca pod red.. D. Aygustyńskiej i M. Pośniak, Literatura zalecana / fakultatywna: 1. A. Uzarczyk, Czynniki szkodliwe i uciążliwe w środowisku pracy. ODDiDK, Gdańsk 2009. 2. Bezpieczeństwo pracy i ergonomia tom 1, Red. D. Koradecka. Centralny Instytut Ochrony Pracy, Warszawa 1997.3. Bezpieczeństwo pracy i ergonomia tom 2, Red. D. Koradecka. Centralny Instytut Ochrony Pracy, Warszawa 1997. L Obciążenie pracą studenta: Forma aktywności studenta 3 Liczba godzin na realizację Godziny zajęć z nauczycielem/ami 38 Konsultacje 12

Czytanie literatury 40 Przygotowanie sprawozdań laboratoryjnych 15 Przygotowanie do sprawdzianu Przygotowanie do zaliczenia 20 Suma godzin: 125 Liczba punktów ECTS dla przedmiotu (suma godzin : 25 godz. ): 5 Ł Informacje dodatkowe Imię i nazwisko sporządzającego Data sporządzenia / aktualizacji 20.06.2016 Prof. nadzw. dr hab. inż.. Zdzisław Kołaczkowski Dane kontaktowe (e-mail, telefon) kola@man.poznan.pl 505 185 053 Podpis Z. Kołaczkowski 4

Pozycja w planie studiów (lub kod przedmiotu) D1.2 A - Informacje ogólne P R O G R A M P R Z E D M I O T U 1. Nazwa przedmiotu Bezpieczne stanowisko pracy 2. Punkty ECTS 3 3. Rodzaj przedmiotu obieralny 4. Język przedmiotu język polski 5. Rok studiów II 6. Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu oraz prowadzących zajęcia dr hab. inż. Zdzisław Kołaczkowski B Formy dydaktyczne prowadzenia zajęć i liczba godzin w semestrze Semestr 4 Wykłady: (10); Laboratoria: (10) Liczba godzin ogółem 20 C - Wymagania wstępne Wydział Kierunek Poziom studiów Forma studiów Profil kształcenia Techniczny Inżynieria Bezpieczeństwa I stopnia studia niestacjonarne praktyczny D - Cele kształcenia CW1 CU1 CK1 Wiedza zapoznanie studentów z wymaganiami stawianymi bezpiecznemu stanowisku pracy; zapoznanie z podstawami projektowania struktury przestrzennej stanowisk pracy i jego wymiarowaniem; zapoznanie z progowymi wymiarami stanowiska pracy oraz miarami centylowymi; zapoznanie z kryteriami określania normalnych, maksymalnych i wymuszonych zakresów zasięgu kończyn; Zapoznanie studentów z postrzeganiem zmysłowym, - postrzeganie wzrokowe, odbiór słuchowy: zapoznanie z zasadami oświetlenia stanowisk pracy. Umiejętności wyrobienie umiejętności projektowania przestrzennego stanowiska pracy; wyrobienie umiejętności oceny stanowiska pracy ze względu na warunki oświetleniowe, dźwiękowe i mikroklimat środowiska pracy; wyrobienie umiejętności korekty istniejących stanowisk pracy do warunków psychicznych i fizycznych pracownika. wyrobienie umiejętności kreatywnego myślenia Kompetencje społeczne E - Efekty kształcenia przedmiotowe i kierunkowe Przedmiotowy efekt kształcenia (EP) w zakresie wiedzy (W), umiejętności (U) i kompetencji społecznych (K) Wiedza (EPW ) EPW1 zna podstawowe metody i techniki identyfikacji i analizy zagrożeń, K_W07 Kierunkowy efekt kształcenia 5

Umiejętności (EPU ) EPU1 stosuje zasady bezpieczeństwa i higieny pracy K_U22 EPK1 Kompetencje społeczne (EPK ) ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje F - Treści programowe oraz liczba godzin na poszczególnych formach zajęć K_K02 Lp. Treści wykładów Liczba godzin W1 Kryteria projektowania stanowisk pracy 1 W2 Struktura przestrzenna a parametry antropometryczne 2 W3 Światło i proces widzenia 1 W4 Rola światła w procesie pracy i zasady oświetlenia stanowisk pracy. 2 W5 Projektowanie oświetlenia ogólnego. 1 W6 Odbiór wrażeń dźwiękowych przez człowieka. 1 W7 Źródła hałasu w środowisku. 1 W8 Pomiary hałasu i dopuszczalne poziomy. 1 Razem liczba godzin wykładów 10 Lp. Treści laboratoriów Liczba godzin L1 Pomiary oświetlenia wewnętrznego i zewnętrznego 2 L2 Pomiary dżwieku o dużym natężeniu. 2 L3 Projektowanie stanowiska pracy przy komputerze 2 L4 Wyznaczanie bezpiecznych odległości przy ruchu maksymalnym i wymuszonym 2 L5 Badania wzroku i słuchu 2 Razem liczba godzin laboratoriów 10 G Metody oraz środki dydaktyczne wykorzystywane w ramach poszczególnych form zajęć Forma zajęć Metody dydaktyczne (wybór z listy) Środki dydaktyczne Wykład wykład informacyjny projektor Laboratoria Ćwiczenia w grupach laboratoryjnych Stanowiska badawcze H - Metody oceniania osiągnięcia efektów kształcenia na poszczególnych formach zajęć Forma zajęć Wykład Laboratoria Projekt Ocena formująca (F) wskazuje studentowi na potrzebę uzupełniania wiedzy lub stosowania określonych metod i narzędzi, stymulujące do doskonalenia efektów pracy (wybór z listy) F2- obserwacja podczas zajęć / aktywność Ocena podsumowująca (P) podsumowuje osiągnięte efekty kształcenia (wybór z listy) P1- zaliczenie ustne H-1 Metody weryfikacji osiągnięcia przedmiotowych efektów kształcenia (wstawić x ) Efekty przedmiotowe Metod a oceny Wykład Laboratoria.. F2 6

P1 EPW1 x x EPU1 x x EPK1 x x I Kryteria oceniania Wymagania określające kryteria uzyskania oceny w danym efekcie Ocena Przedmiotowy Dostateczny efekt dostateczny plus kształcenia 3/3,5 (EP..) EPW1 EPU1 EPK1 Zna wybrane zagadnienia dotyczące metod, technik identyfikacji i analizy zagrożeń, stosuje niektóre zasady bezpieczeństwa i higieny pracy Ma częściową znajomość skutków pozatechnicznych dobry dobry plus 4/4,5 Zna większość zagadnień dotyczących metod, technik identyfikacji i analizy zagrożeń, stosuje większość zasad bezpieczeństwa i higieny pracy Ma wyższą niż podstawowa znajomość skutków pozatechnicznych bardzo dobry 5 Zna wszystkie wymagane zagadnienia dotyczące metod, technik identyfikacji i analizy zagrożeń, Wykonuje wszystkie wymagane zadania Zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy Dobrze rozumie i zna skutki pozatechnicznch aspekty działalności inzyniera J Forma zaliczenia przedmiotu Zaliczenie z oceną K Literatura przedmiotu Literatura obowiązkowa: A. Uzarczyk, Czynniki szkodliwe i uciążliwe w środowisku pracy, Wyd. oddk, Gdańsk 2009. Literatura zalecana / fakultatywna: 1. D. Koradecka, Bezpieczeństwa pracy i ergonomia, Tom I i II, Centralny Instytut Ochrony Pracy, Warszawa 1999. 2. E. Górska, Ergonomia projektowanie, diagnoza, eksperyment, Wyd. Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2002. L Obciążenie pracą studenta: Forma aktywności studenta Liczba godzin na realizację Godziny zajęć z nauczycielem/ami 20 Konsultacje 5 Czytanie literatury 25 Przygotowanie do egzaminu 25 Suma godzin: 75 Liczba punktów ECTS dla przedmiotu (suma godzin : 25 godz. ): 3 Ł Informacje dodatkowe Imię i nazwisko sporządzającego Zdzisław Kołaczkowski Data sporządzenia / aktualizacji 15.06.2016 7

Dane kontaktowe (e-mail, telefon) kola@man.poznan.pl, 505 185 053 Podpis Z. Kołaczkowski 8

Pozycja w planie studiów (lub kod przedmiotu) D.1.3 A - Informacje ogólne P R O G R A M P R Z E D M I O T U 1. Nazwa przedmiotu Biomechanika 2. Punkty ECTS 5 3. Rodzaj przedmiotu obieralny 4. Język przedmiotu język polski 5. Rok studiów III 6. Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu oraz prowadzących zajęcia dr hab. inż. Zdzisław Kołaczkowski B Formy dydaktyczne prowadzenia zajęć i liczba godzin w semestrze Semestr 5 Wykłady: (15); Laboratoria: (18) Liczba godzin ogółem 33 C - Wymagania wstępne Wydział Kierunek Poziom studiów Forma studiów Profil kształcenia Techniczny Inżynieria Bezpieczeństwa I stopnia studia niestacjonarne praktyczny D - Cele kształcenia CW1 CU1 CK1 Wiedza Przekazanie studentom wiedzy o funkcjonowaniu człowieka jako biomaszyny; zapoznanie studentów z obciążeniami i przeciążeniami w układzie ruchu, z właściwościami mechanicznymi tkanek i ich reakcją na obciążenia a także z podstawami doboru materiałów i elementów do rekonstrukcji układu ruchu; przekazanie wiedzy niezbędnej do wyznaczania parametrów ruchu człowieka podczas wykonywania czynności standardowych oraz czynności złożonych charakterystycznych dla pracy fizycznej oraz warunków ekstremalnych. Umiejętności Wyrobienie umiejętności w zakresie opisu i interpretacji biomechanicznej aktów ruchowych i statyki człowieka, wyznaczania parametrów ruchu, obciążeń i przeciążeń narządu ruchu oraz podstawowych umiejętności w zakresie doboru materiałów i projektowania elementów rekonstrukcyjnych układu ruchu człowieka; wyrobienie umiejętności planowania bezpieczeństwa człowieka, uwzględniając obciążenia mechaniczne organizmu oraz przedstawiania otrzymanych wyników w formie liczbowej i graficznej, dokonywania ich interpretacji i wyciągania właściwych wniosków. Kompetencje społeczne Uświadomienie ważności pozatechnicznych aspektów i skutków działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na człowieka i środowisko oraz związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyz zje. E - Efekty kształcenia przedmiotowe i kierunkowe Przedmiotowy efekt kształcenia (EP) w zakresie wiedzy (W), umiejętności (U) i kompetencji społecznych (K) 9 Kierunkowy efekt kształcenia

EPW1 Wiedza (EPW ) student potrafi opracować dokumentację dotyczącą realizacji zadania w zakresie biomechaniki inżynierskiej i przygotować teks zawierający omówienie wyników realizacji tego zadania. K_W03 EPW2 zna podstawowe metody i techniki identyfikacji i zagrożęń dla układu kostnostawowego K_W07 człowieka EPW3 zna podstawowe narzędzia i techniki wykorzystywane do rozpoznawania zagrożeń. K_W08 EPW4 EPU1 EPU2 EPU3 EPU4 EPK1 ma szczegółową wiedzę w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy z punktu widzenia biomechaniki ergonomicznej. Umiejętności (EPU ) Student potrafi opracować dokumentację dotyczącą realizacji zadania w zakresie biomechaniki inżynierskiej i przygotować teks zawierający omówienie wyników realizacji tego zadania. potrafi zaplanować bezpieczeństwo człowieka uwzględniając obciążenia mechaniczne organizmu; potrafi przedstawić otrzymane wyniki w formie liczbowej i graficznej, dokonać ich interpretacji i wyciągnąć właściwe wnioski. potrafi dostrzegać aspekty pozatechniczne, w tym środowiskowe, ekonomiczne i prawne przy projektowaniu systemów zapewniających bezpieczeństwo pracy człowieka ma doświadczenie związane z rozwiązywaniem praktycznych zadań z biomechaniki inżynierskiej. Kompetencje społeczne (EPK ) Student ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje. F - Treści programowe oraz liczba godzin na poszczególnych formach zajęć K_W15 K_U03 K_U12 K_U21 K_25 K_K02 Lp. Treści wykładów Liczba godzin W1 W2 W3 W4 Cel i zastosowanie badań biomechanicznych, podziały biomechaniki i podstawowe definicje. Właściwości układu kostno - stawowego i struktura napędów mięśniowych, czynności mięśnia. Wyznaczanie położenia środków ciężkości i mas poszczególnych segmentów ciała człowieka. Działanie mięśni na dźwignie kostne, moment siły mięśnia, rodzaje dźwigni. Zależność siły od prędkości skracania mięśnia. W5 Wyznaczanie sił i momentów sił poszczególnych grup mięśni w warunkach statycznych. 4 W6 Pomiar sił mięśni człowieka w warunkach dynamicznych. 4 W7 Struktura kinematyczna i dynamiczna ruchów lokomocyjnych. 4 W8 Analiza fotokinemetryczna ruchu. 4 Razem liczba godzin wykładów 15 2 4 4 4 Lp. Treści laboratoriów Liczba godzin L1 Badanie sił zacisku ręki i palców w warunkach normalnych i w biofeedback u 4 L2 Pomiar składu masy ciała człowieka. 4 L3 Badania posturograficzne. 6 L4 Pomiary podometryczne. 4 L5 Analiza ruchów lokomocyjnych 4 10

L6 Wyznaczanie rzutu środka ciężkości na płaszczyznę poziomą 4 L7 Pomiar mocy mięśni kończyn dolnych i tułowia 4 Razem liczba godzin laboratoriów 18 G Metody oraz środki dydaktyczne wykorzystywane w ramach poszczególnych form zajęć Forma zajęć Metody dydaktyczne (wybór z listy) Środki dydaktyczne Wykład wykład informacyjny projektor Laboratoria Ćwiczenia w grupach laboratoryjnych Stanowiska badawcze H - Metody oceniania osiągnięcia efektów kształcenia na poszczególnych formach zajęć Forma zajęć Wykład Laboratoria Ocena formująca (F) wskazuje studentowi na potrzebę uzupełniania wiedzy lub stosowania określonych metod i narzędzi, stymulujące do doskonalenia efektów pracy (wybór z listy) F2-obserwacja podczas zajęć / aktywność Ocena podsumowująca (P) podsumowuje osiągnięte efekty kształcenia (wybór z listy) Zaliczenie ustne H-1 Metody weryfikacji osiągnięcia przedmiotowych efektów kształcenia (wstawić x ) Efekty przedmiotowe Metod a oceny P1 Wykład.. Labor atoria F2 EPW1 x x EPW2 x x EPW3 x x EPW4 x x EPU1 x x EPU2 x x EPU3 x x EPU4 x x EPK1 x x I Kryteria oceniania Wymagania określające kryteria uzyskania oceny w danym efekcie Ocena Przedmiotowy Dostateczny dobry efekt dostateczny plus dobry plus kształcenia 3/3,5 4/4,5 (EP..) EPW1 Zna wybrane zagadnienia Zna większość zagadnień EPW2 Zna wybrane zagadnienia Zna większość zagadnień EPW3 Zna wybrane zagadnienia Zna większość zagadnień EPW4 Zna wybrane zagadnienia Zna większość zagadnień EPU1 Wykonuje niektóre zadania Wykonuje większość zadań EPU2 Wykonuje niektóre zadania Wykonuje większość zadań 11 bardzo dobry 5 Zna wszystkie wymagane zagadnienia Zna wszystkie wymagane zagadnienia Zna wszystkie wymagane zagadnienia Zna wszystkie wymagane zagadnienia Wykonuje wszystkie wymagane zadania Wykonuje wszystkie wymagane zadania

EPU3 EPU4 EPK1 Wykonuje niektóre zadania Wykonuje niektóre zadania Rozumie, ale nie zna skutków J Forma zaliczenia przedmiotu zaliczenie z oceną Wykonuje większość zadań Wykonuje większość zadań Rozumie i zna skutki... Wykonuje wszystkie wymagane zadania Wykonuje wszystkie wymagane zadania Rozumie i zna skutki, i pozatechniczne aspekty działalności K Literatura przedmiotu Literatura obowiązkowa: 1. T. Bober, J. Zawadzki, Biomechanika układu ruchu człowieka, Wyd. BK, Wrocław 2001. 2. D. Tejszerska, E. Świtoński, Biomechanika Inżynierska. Zagadnienia wybrane, Wyd. Politechniki Śląskiej 2004. Literatura zalecana / fakultatywna: 1. R. Będziński, Biomechanika Inżynierska, Oficyna Wyd. Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1997. 2. J. Marciniak, Biomateriały, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2013. L Obciążenie pracą studenta: Forma aktywności studenta Liczba godzin na realizację Godziny zajęć z nauczycielem/ami 33 Konsultacje 10 Czytanie literatury 45 Przygotowanie do zaliczenia 37 Suma godzin: 125 Liczba punktów ECTS dla przedmiotu (suma godzin : 25 godz. ): 5 Ł Informacje dodatkowe Imię i nazwisko sporządzającego Data sporządzenia / aktualizacji Prof. nadzw. dr hab. inż. Zdzisław Kołaczkowski 20.06.2016r. Dane kontaktowe (e-mail, telefon) kola@man.poznan.pl 505 185 053 Podpis 12

Pozycja w planie studiów (lub kod przedmiotu) D.1.4 A - Informacje ogólne P R O G R A M P R Z E D M I O T U 1. Nazwa przedmiotu Toksykologia w inżynierii bezpieczeństwa 2. Punkty ECTS 3 3. Rodzaj przedmiotu obieralny 4. Język przedmiotu język polski 5. Rok studiów III 6. Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu oraz prowadzących zajęcia dr hab. inż. Zdzisław Kołaczkowski B Formy dydaktyczne prowadzenia zajęć i liczba godzin w semestrze Semestr 6 Wykłady: (10); Projekt: (10) Liczba godzin ogółem 20 C - Wymagania wstępne Wydział Kierunek Poziom studiów Forma studiów Profil kształcenia Techniczny Inżynieria Bezpieczeństwa I stopnia studia niestacjonarne praktyczny D - Cele kształcenia CW1 CU1 CK1 Wiedza zapoznanie studentów z podstawami toksykometrii, z zależnościami pomiędzy budową chemiczną substancji, a aktywnością biologiczną; zapoznanie z toksycznością ostrą i odległą, z drogami wchłaniania i transportu ksenobiotyków; zapoznanie z mechanizmami działania toksycznego oraz kinetyką przemian i wydalaniem substancji toksycznych; zapoznanie studentów z najważniejszymi i najczęściej występującymi substancjami toksycznymi. Umiejętności wyrobienie umiejętności prawidłowej identyfikacji zagrożeń od substancji i materiałów toksycznych oraz wykazania związków ich budowy chemicznej z oddziaływaniem na organizm człowieka; wyrobienie umiejętności przewidywania i zapobiegania wystąpienia zagrożenia toksykologicznego a także usuwania skutków oddziaływań toksycznych. wyrobienie umiejętności kreatywnego myślenia Kompetencje społeczne E - Efekty kształcenia przedmiotowe i kierunkowe Przedmiotowy efekt kształcenia (EP) w zakresie wiedzy (W), umiejętności (U) i kompetencji społecznych (K) EPW1 Wiedza (EPW ) ma wiedzę z zakresu chemii obejmującą teorię budowy materii i reakcji w niej zachodzących Kierunkowy efekt kształcenia K_W03 13

EPW2 zna podstawowe metody i techniki identyfikacji i analizy zagrożeń K_W07 EPU1 Umiejętności (EPU ) umie dostrzegać aspekty pozatechniczne, w tym środowiskowe, ekonomiczne i prawne przy projektowaniu i stosowaniu systemów zapewniających bezpieczeństwo ludzi, systemów i urządzeń. K_U21 EPU2 stosuje zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. K_U22 EPK1 Kompetencje społeczne (EPK ) ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynierskiej, K_K02 tym jej wpływu na człowieka i środowisko oraz związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje. F - Treści programowe oraz liczba godzin na poszczególnych formach zajęć Lp. Treści wykładów Liczba godzin W1 Podstawy toksykometrii. 2 W2 Ocena toksyczności substancji. 1 W3 Transport, dystrybucja, wiązania, działanie fizyczne i biotransformacja ksenobiotyków. 1 W4 Wpływ trucizn na procesy przewodzenia bodźców w układzie nerwowym. 1 W5 Oddziaływania immunologiczne ksenobiotyków. 1 W6 Kinetyka przemian i wydalania substancji toksycznych. 2 W7 Środki uzależniające i ich toksyczność 2 Razem liczba godzin wykładów 10 Lp. Treści projektu Liczba godzin C1 Niedotlenienie powodowane toksyczną niedokrwistością. Unieczynnienie hemoglobiny. Zablokowanie oddychania tkankowego C2 Inhibitory reakcji enzymatycznych, agoniści receptora cholinergicznego. 1 C3 Substancje blokujące receptor cholinergiczny oraz blokujące uwalnianie acetylocholiny.. 1 C4 Działanie toksyczne wolnych rodników. Test 1 C5 Leki wywołujące ostre zatrucia. Laboratorium toksykologiczne 1 C6 Czynniki rakotwórcze 2 C7 Toksykologiczna charakterystyka tworzyw sztucznych 2 C8 Regulacje prawne dotyczące bezpieczeństwa chemicznego. 1 Razem liczba godzin ćwiczeń 10 G Metody oraz środki dydaktyczne wykorzystywane w ramach poszczególnych form zajęć Forma zajęć Metody dydaktyczne (wybór z listy) Środki dydaktyczne Wykład wykład informacyjny projektor Ćwiczenia Rozwiązywanie zadań H - Metody oceniania osiągnięcia efektów kształcenia na poszczególnych formach zajęć Forma zajęć Ocena formująca (F) wskazuje studentowi na potrzebę uzupełniania wiedzy lub stosowania określonych metod i narzędzi, stymulujące do doskonalenia efektów pracy (wybór z listy) 14 Ocena podsumowująca (P) podsumowuje osiągnięte efekty kształcenia (wybór z listy) 1

Wykład 15 P1- egzamin ustny Ćwiczenia F2- obserwacja podczas zajęć / aktywność Np. praca pisemna H-1 Metody weryfikacji osiągnięcia przedmiotowych efektów kształcenia (wstawić x ) Efekty przedmiotowe Metod a oceny P1 Wykład.... Projekt EPW1 x x EPW2 x x EPU1 x x EPU2 x x EPK1 x x I Kryteria oceniania Przedmiotowy efekt kształcenia (EP..) Wymagania określające kryteria uzyskania oceny w danym efekcie Ocena Dostateczny dobry bardzo dobry dostateczny plus dobry plus 5 3/3,5 4/4,5 EPW1 Zna wybrane zagadnienia Zna większość zagadnień EPW2 Zna wybrane zagadnienia Zna wszystkie wymagane zagadnienia EPU1 Wykonuje niektóre zadania Wykonuje większość zadań Wykonuje wszystkie wymagane zadania EPU2 Wykonuje niektóre zadania Wykonuje większość zadań Wykonuje wszystkie wymagane zadania EPK1 Np. Rozumie, ale nie zna skutków Rozumie i zna skutki... Rozumie i zna skutki, i pozatechniczne aspekty działalności EPK2 J Forma zaliczenia przedmiotu Zaliczenie ustne K Literatura przedmiotu Literatura obowiązkowa: 1. J. K. Piotrowski (red.), Podstawy toksykologii kompendium dla studentów szkół wyższych, WNT, Warszawa 2010. 2..S. E. Manahan, Toksykologia środowiska aspekty chemiczne i biochemiczne, PWN, Warszawa 2006. Literatura zalecana / fakultatywna: 1. W. Seńczuk (red.), Toksykologia współczesna, PZWL, Warszawa 2005. L Obciążenie pracą studenta: Forma aktywności studenta Liczba godzin na realizację Godziny zajęć z nauczycielem/ami 30 Konsultacje 10 Czytanie literatury 20 Przygotowanie do zaliczenia 15 Suma godzin: 75 Liczba punktów ECTS dla przedmiotu (suma godzin : 25 godz. ): 3 Ł Informacje dodatkowe

Imię i nazwisko sporządzającego Zdzisław Kołaczkowski Data sporządzenia / aktualizacji 20.06.2016 Dane kontaktowe (e-mail, telefon) kola@man.poznan.pl, 505 185 053 Podpis Z. Kołaczkowski 16