PRACOWNIA ARTHER SYLWIA HLIWIADCZYN ul. Wenecka 1, 14-300 Morąg, NIP 741 202 60 53, REGON 363310831 INWENTARYZACJA KONSERWATORSKA ODTWORZENIOWA ZABYTKOWEJ STOLARKI OKIENNEJ LOKALIZACJA: ul. M. Zientary Malewskiej 6/9 w Olsztynie AUTOR OPRACOWANIA: mgr Sylwia Hliwiadczyn OLSZTYN, luty 2017 r. P R O J E K T C H R O N I O N Y P R A W E M A U T O R S K I M
ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA: 1. OPIS TECHNICZNY DO INWENTARYZACJI KONSERWATORKSA ZABYTKOWEJ STOLARKI OKIENNEJ zlokalizowanej w kamienicy przy ul. M. Zientary Malewskiej 6/9 w Olsztynie. I. PODSTAWA OPRACOWANIA II. PRZEDMIOT OPRACOWANIA III. OPIS I CHARAKTERYSTYKA STANU ISTNIEJĄCEGO IV. PIERWOTNA STOLARKA OKIENNA V. ZAŁOŻENIA VI. INFORMACJE DODATKOWE 2. CZĘŚĆ RYSUNKOWA: - rys. nr 1 OKNO O1 - Widoki i przekroje, sk. 1:10 - rys. nr 2 OKNO O1 - Przekrój pionowy A-A, sk. 1:1 - rys. nr 3 OKNO O1 - Przekrój poziomy B-B, sk. 1:1 - rys. nr 4 OKNO O1, O2- Elementy metalowe, sk. 1:1 2
OPIS TECHNICZNY do INWENTARYZACJI KOSERWATORSKIEJ ZABYTKOWEJ STOLARKI OKIENNEJ zlokalizowanej w kamienicy przy ul. M. Zientary Malewskiej 6 w Olsztynie. I. PODSTAWA OPRACOWANIA: 1.1. Zlecenie inwestora tj. Gmina Olsztyn z upoważnienia Zakładu Lokali i Budynków Komunalnych, ul. Cicha 5 Olsztyn. 1.2. Wytyczne Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków dotyczące opracowania dokumentacji stolarki okiennej w budynkach zabytkowych. 1.3. Wizja lokalna. 1.4. Pomiary stanu istniejącego obiektu. II. PRZEDMIOT OPRACOWANIA. Przedmiotem niniejszego opracowania jest inwentaryzacja konserwatorska - odtworzeniowa, stolarki okiennej kamienicy przy ul. M. Zientary Malewskiej 6 w lokalu nr 9. Ilość sztuk: 3 Ilość typów stolarek: 1 Olsztyn, ul. M. Zientary Malewskiej 6, Lokalizacja okien na elewacji frontowej. 3
III. OPIS I CHARAKTERYSTYKA STANU ISTNIEJĄCEGO. TYP O1 4 szt. LOKALIZACJA, ROZWIĄZANIE FUNKCJONALNE Okna doświetlające mieszkanie nr 3 w elewacji tylnej w strefie II piętra. MATERIAŁ, TECHNIKA, KONSTRUKCJA Okno w konstrukcji skrzynkowej, rozwierane do wewnątrz, wykonane z drewna sosnowego, malowane. Składa się z 8 skrzydeł. Ramiaki mocowane na czop. Łączenia wzmocnione blaszkami kątowymi. Ościeżnica mocowana na stalowe kotwy osadzone w murze. Założenia ogólne Okno dwudzielne, dwupoziomowe, czterokwaterowe, dzielone w 2/3 wysokości ślemieniem, oraz pionowo prostymi listwami przymykowymi. Nadświetle dwudzielne, jednopoziomowe dwukwaterowe. Skrzydła nadślemienia 2 sztuki zewnętrzne jednodzielne, jednopoziomowe, jednokwaterowe. 2 sztuki wewnętrzne - jednodzielne, jednopoziomowe, jednokwaterowe. Skrzydła podślemienia 4 sztuki jednodzielne, jednopoziomowe, jednokwaterowe. PARAPET, OKAPNIKI Drewniany prosty. Okucia Wszystkie skrzydła zawieszone są na dwóch parach zawiasów czopowych zakończonych owalem. System zamykania Skrzydła zamykane zamkami języczkowym obsługiwanymi klamką umieszczoną w centralnym punkcie skrzydła. DEKORACJA brak CECHY STYLOWE brak STAN ZACHOWANIA ELEMENTY PIERWOTNE KONSTRUKCJA SKRZYDŁA ZEW. SKRZYDŁA WEW. PARAPET SYSTEMY ZAMYKANIA ZAWIASY KLAMKI - - - - - - - ELEMENTY WTÓRNE PRZEPROWADZONE PRACE TAK TAK TAK TAK TAK TAK TAK Wymiana całej stolarki okiennej. Kilkukrotnie pomalowanie stolarki, częściowa wymiana oszklenia, ZNISZCZENIA I ICH PRZYCZYNY - BRAKI PODSUMOWANIE Brak pierwotnych klamek. STOLARKA WTÓRNA KWALIFIKUJE SIĘ DO WYMIANY I REKONSTRUKCJI NA WZÓR ISTNIEJĄCYCH W SASIEDZTWIE. 4
TYP Wzór LOKALIZACJA, ROZWIĄZANIE FUNKCJONALNE Okno doświetlające mieszkanie w elewacji tylnej w strefie II piętra. MATERIAŁ, TECHNIKA, KONSTRUKCJA Okno w konstrukcji skrzynkowej, rozwierane do wewnątrz, wykonane z drewna sosnowego, malowane. Składa się z 8 skrzydeł. Ramiaki mocowane na czop. Łączenia wzmocnione blaszkami kątowymi. Ościeżnica mocowana na stalowe kotwy osadzone w murze. Założenia ogólne Okno dwudzielne, trójpoziomowe, sześciokwaterowe, dzielone w 2/3 wysokości ślemieniem, oraz pionowo ryflowanymi listwami przymykowymi. Nadświetle dwudzielne, jednopoziomowe, dwukwaterowe. Skrzydła nadślemienia 4 sztuki jednodzielne, jednopoziomowe, jednokwaterowe. Skrzydła podślemienia 4 sztuki jednodzielne, dwupoziomowe, dwukwaterowe. PARAPET, OKAPNIKI Drewniany z rynienką na wodę kondensacyjną. Okucia Wszystkie skrzydła zawieszone są na dwóch parach zawiasów czopowych zakończonych grotem. System zamykania Skrzydła zamykane zamkami języczkowym obsługiwanymi klamką równoramienną, ozdobną umieszczoną w centralnym punkcie skrzydła. DEKORACJA Wydatne ślemię bogato rozprofilowane. Listwy przymykowe w postaci stałych słupków zdobione kanelowaniem. CECHY STYLOWE Stolarka historyczna koniec XIX wieku. 5
IV. PIERWTONA STOLARKA OKIENNA DETALE. Fot. 1. Olsztyn. Kamienica ul. Zientary-Malewskiej 6/9. Klatka schodowa. Jedyna pierwotna stolarka okienna zachowana w kamienicy. Fot. 2. Olsztyn. Kamienica ul. Zientary-Malewskiej 6/9. Widok na skrzydła podślemienia. 6
Fot. 3. Olsztyn. Kamienica ul. Zientary-Malewskiej 6/9. Widok na zachowana klameczkę równoramienną. Fot. 4. Olsztyn. Kamienica ul. Zientary-Malewskiej 6/9. Widok na zachowany zawias kątowy z hakiem. 7
V. ZAŁOŻENIA. Po wizji lokalnej i wnikliwej analizie stolarki okiennej, ze względu na jej stan zachowania, wtórny charakter i uproszczoną formę odbiegającą od oryginału, zaleca się jej wymianę. Odtwarzane stolarki i jej elementy, należy wykonać ściśle według inwentaryzacji konserwatorskiej stolarki historycznej zawartej w opracowaniu. Okna należy wykonać z wysezonowanego litego drewna sosnowego. Zastosować historyczne połączenia poszczególnych elementów tj. łączenie ramiaków i ościeżnicy na czop, wzmocnienie połączeń ramiaków blachami kątowymi. Poprawne osadzenie szprosów w gniazdach wykonanych w ramiakach. Dokładne odwzorowanie wszystkich występujących profili i detali. Odtwarzane okna zgodnie z oryginałem muszą posiadać: - konstrukcję skrzynkową, - podział ślemieniem, - identyczne osadzenie ościeżnicy w glifie, - tożsame profile i elementy ozdobne, - szprosy w skrzydłach zewnętrznych podślemienia, - okucia jak klamki, odtworzyć na wzór zachowanych, uwzględniając użyty materiał, kształt i ozdobne opracowanie. - zaleca się zastosowanie zawiasów czopowych. W oknie oryginalnym zastosowano zawiasy kątowe z hakiem, jednak są one zasadne w przypadku okien krosnowych, a nie skrzynkowych. Stolarkę przed malowaniem zabezpieczyć preparatem owadobójczym Hylotox firmy Altax bądź równoważnym, po wchłonięciu preparatu, wygładzić mechanicznie powierzchnię drewna drobnym papierem ściernym. Elementy metalowe odtłuścić i pokryć warstwą podkładową antykorozyjną firmy Hammerite bądź taniną w 5% roztworze etanolu. Malować całość dwukrotnie farbą ftalową półmatową firmy Tikkurila bądź równoważną na kolor określony w badaniach konserwatorskich. Oszklić szybą pojedynczą na wzór historycznej, szklenie wykonać metodą tradycyjną na kit bądź sylikonem. Kit (sylikon) pomalować w kolorze stolarki. Okna należy osadzić przy pomocy stalowych kotew, stosując ich rozstaw zgodny z normą budowlaną. Po osadzeniu, szczelinę między ościeżnicą, a ścianą wypełnić pianką poliuretanową, która pozwoli na swobodną pracę drewna. Po zakończeniu prac związanych z osadzeniem stolarki, uzupełnić tynki wewnętrzne i zewnętrzne zgodnie z oryginałem. Zamontować uszczelki do ościeżnicy, podnosząc ich parametry termiczne. 8
VI. INFORMACJE DODATKOWE. - Do realizacji ww. prac należy zastosować materiały najwyższej jakości o odpowiednio dobranych parametrach technicznych, co zapewni dobrą współpracę poszczególnych elementów. - Wszystkie prace należy wykonać zgodnie ze sztuką budowlaną, z zachowaniem wszelkich norm i technologią odpowiadającą zabytkowemu charakterowi obiektu. - Rekonstrukcję stolarek należy zlecić osobom posiadającym wymagane kwalifikacje, wiedzę i doświadczenie. - Ze względu na historyczny charakter budynku, wymagany jest nadzór z ramienia Inwestora nad poprawnością wykonania stolarek zgodnie z projektem oraz ich wykończenie warstwą malarską zgodną z badaniami konserwatorskimi. 9
2. CZĘŚĆ RYSUNKOWA 10
3. PRZYGOTOWANIE ZAWODOWE: UPRAWNIENIA BADACZA ARCHITEKTURY ORAZ ZAŚWIADCZENIE O ODBYCIU PRAKTYK ZAWODOWYCH. 11
12
13