Warszawa, 11 kwietnia 2019 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-IV.431.1.4.2019.MT Pani Agata Kuczyńska Dyrektor Placówki Opiekuńczo- Wychowawczej Ignaś w Kaliskach WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 197b w związku z art. 186 pkt 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2018 r. poz. 998, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, zespół starszych inspektorów wojewódzkich Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie: Małgorzata Tajchman, Ewa Łubianka, przeprowadził w terminie 13-15. i 28.02.2019 r. kontrolę kompleksową w trybie zwykłym w Placówce Opiekuńczo- Wychowawczej Ignaś w Kaliskach 50B, zwanym dalej Placówką, zgodnie z Planem Kontroli Zewnętrznych Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie na rok 2019. Zakres kontroli obejmował przestrzeganie standardów opieki i wychowania w placówkach opiekuńczo-wychowawczych oraz działania placówki na rzecz powrotu dziecka do rodziny biologicznej, utrzymywania z nią kontaktów, zaspokajania potrzeb dziecka i respektowania jego praw, przestrzegania przepisów określających zasady działania placówki opiekuńczowychowawczej, jak również zgodności zatrudnienia pracowników z kwalifikacjami określonymi w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w okresie od 1 stycznia 2018 r. do dnia kontroli. Na podstawie art. 197d ww. ustawy oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. poz. 1477) przekazuję niniejsze wystąpienie pokontrolne. Powiat Węgrowski Decyzją Wojewody Mazowieckiego Nr 2146/2018 z 27.06.2018 r. otrzymał zezwolenie na prowadzenie Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej Ignaś (zwanej dalej Placówką ), która jest wpisana do Rejestru placówek opiekuńczo-wychowawczych, regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych i interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych województwa mazowieckiego pod pozycją nr 291. Jednostka jest placówką opiekuńczo-wychowawczą łączącą zadania placówki typu socjalizacyjnego i typu interwencyjnego. Placówka działa w oparciu o: - Statut, nadany Uchwałą Nr XXXIX/323/2018 Rady Powiatu Węgrowskiego z dnia 29 maja 2018 r., 1
- Regulamin Organizacyjny Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej Ignaś w miejscowości Kaliska, gmina Łochów, stanowiący załącznik do Uchwały Zarządu Powiatu Węgrowskiego z dnia 21 czerwca 2018 r. Ww. dokumenty są zgodne z obowiązującymi przepisami prawa. Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza Ignaś jest placówką obsługującą dla Placówki Opiekuńczo- Wychowawczej Helenka ( 11 ust. 1 ww. statutu oraz 5 ww. regulaminu). Dyrektorem Placówki jest p. Agata Kuczyńska, która została zatrudniona na podstawie Uchwały Nr 447/157/2018 Zarządu Powiatu Węgrowskiego z dnia 21 czerwca 2018 r. W czasie nieobecności powyżej 7 dni dyrektora zastępował pracownik socjalny. Placówka przewidziana jest na 14 miejsc, z tego 11 miejsc typu socjalizacyjnego i 3 miejsca typu interwencyjnego. Wszyscy wychowankowie zostali przeniesieni z Domu Dziecka Julin w Kaliskach z chwilą utworzenia Placówki, czyli 1.07.2018 r. W dniu kontroli na liście wpisanych było 13 dzieci w wieku 3-20 lat. Koszt utrzymania: w Domu Dziecka Julin w Kaliskach wynosił 5827,00zł, w Placówce Opiekuńczo- Wychowawczej Ignaś wynosi 5161,00 zł. 14.01.2019 r. kontrolę przeprowadziło Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w zakresie oceny zasadności zarzutów dotyczących nieprawidłowości występujących w Placówce Opiekuńczo- Wychowawczej Ignaś w Kaliskach zgłoszonych przez XXXXXXXXXXXXXX w piśmie z dnia 30.11.2018 r. Stwierdzono, że zarzuty były bezzasadne, nie wydano zaleceń. Wydział Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie nie przeprowadzał w Placówce kontroli. /akta kontroli str. 15-21, 22-48, 49/ I. Standardy świadczonych usług. Ustaleń dokonano na podstawie przeprowadzonych rozmów z dyrektorem, analizy prowadzonej dokumentacji (wychowankowie nr 3-5, 8, 14, 19, 23, 25 z wykazu wychowanków) oraz oględzin budynku. Od 1.01.2018 r. do Domu Dziecka Julin w Kaliskach przyjęto 6 dzieci, umieszczonych następnie od 1.07.2018 r. w Placówce Opiekuńczo-Wychowawczej Ignaś. W okresie kontrolnym nie skreślono żadnego wychowanka. Wiek dzieci. W czerwcu 2018 r. do Placówki przyjęto 5-osobowe rodzeństwo, w tym 3 dzieci poniżej 10 roku życia: nr 19, 20, 21 z wykazu wychowanków. Zgodnie z art. 95 ust. 1 i 2 ustawy, w związku z art. 231 ustawy od 1.01.2016 r. w placówce opiekuńczo-wychowawczej ( ) są umieszczane dzieci powyżej 10 roku życia wymagające szczególnej opieki lub mające trudności w przystosowaniu się do życia w rodzinie. Umieszczenie dziecka poniżej 10. roku życia jest możliwe w przypadku, gdy w danej placówce opiekuńczo-wychowawczej umieszczona jest matka lub ojciec tego dziecka oraz w innych wyjątkowych przypadkach, szczególnie, gdy przemawia za tym stan zdrowia dziecka lub dotyczy to rodzeństwa. W związku z powyższym spełnione były wymogi ww. przepisów ustawy w zakresie wieku dzieci przyjmowanych do Placówki. 2
W okresie podlegającym kontroli nie składano wniosków do Wojewody Mazowieckiego o umieszczenie kolejnego dziecka pomimo przekroczenia limitu określonej liczby miejsc. Placówka spełniała wymagania określone w art. 106 ust. 2. Placówki Opiekuńczo-Wychowawcze: Ignaś i Helenka położone są w miejscowości Kaliska oddalonej o ok. 40 km. od Węgrowa, 8 km. od Łochowa, gdzie znajdują się ośrodki zdrowia, kultury, rozrywki. Funkcjonują jako odrębne jednostki na jednej nieruchomości gruntowej, każda przeznaczona jest dla 14 wychowanków. Zostały spełnione przesłanki art. 106 ust. 3a ustawy. Placówki miały do dyspozycji 9-osobowy samochód marki Volkswagen. Ignaś mieścił się w domu jednorodzinnym, 2-kondygnacyjnym: na parterze znajdowały się kuchnia z jadalnią, salon oraz pomieszczenia administracji, na piętrze: pokoje przeznaczone dla wychowanków i łazienki. Na podstawie oględzin stwierdzono, że Placówka spełnia standard określony w 18 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720). Posiłki. Dzieci miały zapewnione 5 posiłków dziennie, które przygotowywane były w kuchni Placówki. Obiady sporządzane były przez wychowawcę i dyżurującego wychowanka. Pory wydawania posiłków dostosowane były do potrzeb dzieci i ich powrotów ze szkół. 1 wychowanek korzystał obiadów w szkole, od marca najmłodszy wychowanek będzie jadł posiłki w przedszkolu. Dostęp do podstawowych produktów żywnościowych oraz napojów dzieci miały zapewniony w kuchni, w której znajdowały się artykuły spożywcze umożliwiające przygotowanie drobnych przekąsek i napoi. Żadne dziecko nie wymagało stosowania specjalistycznej diety. Ustalono, że stawka żywieniowa w Ignasiu wynosiła 8,25 zł, natomiast w bliźniaczym domu Helenka - w wysokości 14,00 zł. Z udzielonej informacji wynikało, że dyrektor podejmowała rozmowy w sprawie ujednolicenia stawek. Opieka medyczna. Podstawową opiekę medyczną zapewniała Przychodnia Rejonowa w Łochowie (ok. 8 km. od Placówki); dzieci korzystały z porad specjalistów zgodnie z zaleceniami. Leki zabezpieczone były w zamykanej szafce w pokoju wychowawców. Wychowawcy ewidencjonowali leki podawane dzieciom, leki przekazywane były rodzicom dzieci udających się na urlopowanie lub wychowawcom z internatów. Zaopatrzenie w odzież, obuwie, środki higieny osobistej. Wychowankowie dokonywali zakupów odzieży, obuwia, bielizny z wychowawcą. Środki higieniczne dzieci dostawały do własnej dyspozycji wg zgłaszanych potrzeb. Dzieci były właściwie zaopatrzone w odzież i obuwie dostosowane do pory roku, co stwierdzono na podstawie obserwacji. Podręczniki i przybory szkolne kupowane były wg zgłaszanego zapotrzebowania. Obowiązek szkolny dzieci realizowały w: Katolickiej Szkole Podstawowej w Kaliskach, zasadniczych szkołach zawodowych. XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX Od marca planowane było umieszczenie najmłodszego dziecka (nr 19 z wykazu wychowanków) w pobliskim przedszkolu. Kontakty ze szkołami oraz z nauczycielami dzieci przebywających w internatach i ośrodkach poza placówką utrzymywał wychowawca prowadzący. Pomocy w odrabianiu zadanych lekcji udzielali wychowawcy. Zajęcia: wychowankowie uczestniczyli w zajęciach pozalekcyjnych i rekreacyjno-sportowych w Placówce i poza nią. Brak połączeń komunikacyjnych i odległość do stacji kolejowej (ok. 2 km) utrudnia dzieciom możliwość korzystania z zajęć dodatkowych organizowanych w większych miejscowościach (Łochów, Węgrów). W czwartki realizowane były dla wszystkich dodatkowe 3
zajęcia z lektorem języka angielskiego (z funduszy sponsora). Psycholog i pedagog prowadzili zajęcia indywidualne i grupowe o różnej tematyce, dostosowane do wieku (np. terapia z elementami SI nr 19 z wykazu) oraz potrzeb dzieci. W szkołach i ośrodkach dzieci uczestniczyły w terapiach, np. uzależnień, zajęciach wyrównawczych, rewalidacyjnych, logopedycznych, realizowana była arteterapia i dogoterapia. Organizacja wakacji i ferii zimowych: w okresie wakacji i ferii organizowane są wyjazdy na obozy, kolonie, warsztaty (np. wyjazd na warsztaty muzyczne), zimowiska lub do rodzin biologicznych oraz atrakcje na miejscu: wyjścia do kina, na basen, na trampoliny, imprezy plenerowe. Od 2013 r. cyklicznie są organizowane wakacyjne wyjazdy na Teneryfę (3-5 wychowanków). Dzieci uczestniczą też we wszystkich wyjazdach i wycieczkach organizowanych przez szkoły. Kieszonkowe było wypłacane w oparciu o Regulamin przyznawania, zmniejszania i zwiększania kieszonkowego wychowankom Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej Ignaś w Kaliskach. Podstawowa kwota wypłacana wychowankom w Ignasiu wynosiła 17,00 zł./mc; ustalono, że w budżecie Helenki na wypłaty kieszonkowego podmiot prowadzący przeznaczył 35,00 zł./mc. Najniższa kwota kieszonkowego określona w ust. 7 ww. regulaminu wynosiła 10 zł. Zgodnie z Obwieszczeniem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wysokości kwot świadczeń przysługujących rodzinie zastępczej i prowadzącemu rodzinny dom dziecka oraz wysokości pomocy dla osoby usamodzielnianej z dnia 23 marca 2018 r. (M.P. z 2018 r. poz. 326) kwota, o której mowa w art. 80 ust. 1 pkt 2 ustawy wynosi nie mniej niż 1052 zł. W związku z powyższym kwota minimalna wypłacana wychowankowi powinna ulec zmianie. Za wypłatę środków bezpośrednio dzieciom odpowiadał wychowawca, wychowankowie mogli przechowywać pieniądze w depozycie u wychowawcy prowadzącego, wypłaty ewidencjonowano. W przypadku wychowanków przebywających w MOW lub MOS w dokumentacji znajdowały się potwierdzenia wypłat. W przypadku wychowanka nr 3 z wykazu stwierdzono: brak dat przy wypłatach w okresie między 13.10.2018 r. a 5.11.2018 r. oraz kilkukrotne wypłaty na fryzjera w okresie 1.09.2018 r. 26.01.2019 r. Zgodnie z art. 93 ust. 4 ustawy placówka opiekuńczo-wychowawcza zapewnia dziecku całodobową opiekę i wychowanie oraz zaspokaja jego niezbędne potrzeby, w szczególności emocjonalne, rozwojowe, zdrowotne, bytowe, społeczne i religijne. W związku z powyższym opłaty za usługi fryzjerskie powinna ponosić placówka. W czasie kontroli stwierdzono, że obchody nocne były przeprowadzane zgodnie z 12 ust. 2 ww. rozporządzenia i odnotywane w Dzienniku dyżurów nocnych. W okresie kontrolnym 1 wychowanek (nr 8 z wykazu wychowanków) przebywał na ucieczce (ucieczka z młodzieżowego ośrodka wychowawczego). Po uzyskaniu informacji o samowolnym oddaleniu się z ośrodka skierowano pismo do sądu, do właściwego powiatowego centrum pomocy rodzinie i do Policji. /akta kontroli str. 50-54, 55-57, 58, 59, 60-67, 68-72, 73-74, 75, 76/ W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie pomimo stwierdzonych nieprawidłowości. II. Sposób organizacji i dokumentowania pracy wychowawczej w placówce Ustaleń dokonano na podstawie analizy dokumentacji 8 wychowanków placówki, zgodnie z przekazanym wykazem wychowanków (nr: 3-5, 8, 14, 19, 23, 25). W Placówce prowadzona była następująca dokumentacja: 4
diagnoza psychofizyczna sporządzana przez psychologa i pedagoga Placówki lub jednego z tych specjalistów. We wszystkich przypadkach diagnoza była sporządzona w czasie ok. 1 m-ca po przyjęciu dziecka. W diagnozach (z wyjątkiem wychowanka nr 25 z wykazu) brak było wpisów określonych w 14 ust. 4 pkt 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720); w pozostałych zapisach diagnozy były zgodne z 14 rozporządzenia. W przypadku wychowanka umieszczonego w 2012 r. ( nr 25 z wykazu) sporządzono aktualizację diagnozy w 2016 r. plan pomocy dziecku opracowany przez wychowawcę, opatrzony jego podpisem oraz podpisem wychowanka a także podpisem dyrektora i datą sporządzenia. Plan zaopatrzony jest w podpis asystenta rodziny, w przypadku rodzin z nim współpracujących. W planach określono cel pracy z dzieckiem wynikający z 15 ust. 3 pkt 2 ww. rozporządzenia oraz działania długo i krótkoterminowe. Plan pracy nie zawierał celów długoterminowych określonych w 15 ust. 3 pkt 1 ww. rozporządzenia. W planie wyznaczano planowany termin modyfikacji. Uzupełnieniem planu były Cele i działania krótkoterminowe (plan miesięczny). Analiza zapisów w ww. dokumentach wykazała, że są one zbyt ogólne i nie pozwalają na rzetelną ocenę ich realizacji np. ukazanie prawidłowego obrazu rodziny, nauka radzenia sobie z trudnymi emocjami (wychowanek nr 23 z wykazu), pomoc w nawiązywaniu prawidłowych relacji interpersonalnych (wychowanek nr 3). Na posiedzeniach zespołu ds. okresowej oceny sytuacji dziecka dokonywana była modyfikacja, zgodnie z 15 ust. 5 pkt 1 ww. rozporządzenia. karta pobytu dziecka prowadzona przez wychowawcę w formie opisowej z wyodrębnieniem obszarów określonych w 17 ust. 1 pkt 2 lit. a-i, wpisów dokonywano 2-5 razy w miesiącu. Uzupełnieniem karty pobytu są notatki służbowe, karty odwiedzin rodziców i inne dokumenty odnoszące się do poszczególnych obszarów. arkusz badań i obserwacji psychologiczno-pedagogicznych: prowadzone przez psychologa i pedagoga miesięczne karty dla poszczególnych wychowanków, w których odnotowywane były działania podejmowane w wyszczególnionych obszarach, wpisy dokonywane były 2 5 razy w miesiącu w zależności od sytuacji; opatrzone były podpisem i datą osoby sporządzającej. karta udziału w zajęciach prowadzonych przez specjalistów w placówce i poza nią: prowadzone przez psychologa i pedagoga, odnotowane były przeprowadzone spotkania, rozmowy, wizyty wraz z uwagami i spostrzeżeniami dotyczącymi ich przebiegu. Uzupełnieniem dokumentacji specjalistów był Skrypt rozmowy z wychowankiem. Dokumentacje uzupełniają testy i zadania psychologiczne, pedagogiczne, rysunki projekcyjne, arkusze postępów. Odnotowane były zajęcia odbywające się poza Placówką (spotkania z psychiatrą, zajęcia w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym). ewidencja wychowanków dokument był zgodny z 17 ust. 5 ww. rozporządzenia, uzupełniony listą dzieci ze stanem na określony dzień (sporządzana w momencie zmiany stanu liczbowego dzieci) oraz informacjami o dacie przybycia-odejścia z Placówki. Pozostała dokumentacja: W teczkach osobowych wychowanków: postanowienia sądu, skierowania do placówki, pisma sądu dotyczące urlopowania, odpisy skrócone aktów urodzenia, orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, opinie właściwych ośrodków pomocy społecznej dotyczące sytuacji bytowej i udzielanej pomocy, dokumentacja zdrowotna i szkolna. Wychowawcy tworzyli na podstawie rozmów z dzieckiem genogram i ekomapę, prowadzone są: Zeszyt odwiedzin, Zeszyt kontaktów telefonicznych, Zeszyt wyjść. /akta kontroli str. 77-80, 81-92, 93-98, 99, 100-102/ 5
W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie pomimo stwierdzonych nieprawidłowości. III. Zasadność dalszego pobytu dziecka w placówce. Ustaleń dokonano na podstawie rozmowy z dyrektorem, pracownikiem socjalnym i analizy dokumentacji 8 wychowanków oraz protokołów z posiedzeń zespołu ds. okresowej oceny sytuacji dziecka. Status prawny dzieci: - ograniczenie władzy obydwojga rodziców: 6 wychowanków; - pozbawienie władzy rodzicielskiej jednego rodzica, drugi rodzic nie żyje lub jest nieznany: 3; - pozbawienie władzy rodzicielskiej obydwojga rodziców: 1; - ograniczenie władzy jednego rodzica, drugi nie żyje: 1; - wychowankowie pełnoletni: 2. Po dokonanej analizie dokumentów, w tym postanowień sądowych wydanych dla dzieci umieszczonych od 1.01.2018 r. stwierdzono, że w przypadku 6 wychowanków sąd wydał postanowienie o umieszczeniu w placówce w trybie zarządzeń tymczasowych (nr 4 z wykazu) lub na czas trwania postępowania (19-23 z wykazu). Doraźna opieka nad dzieckiem w czasie trwania sytuacji kryzysowej ( ), zgodnie z art. 103 ustawy, jest zadaniem placówki opiekuńczowychowawczej typu interwencyjnego. W związku z powyższym 6 dzieci zostało przyjętych do Placówki niezgodnie ww. przepisem. Analiza dokumentów, w tym skierowań wydawanych przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Węgrowie dotyczących umieszczenia w Placówce wykazała, że wychowankowie nie mieli aktualnych skierowań w sprawie umieszczenia w Placówce Opiekuńczo-Wychowawczej Ignaś. Za kierowanie dzieci do placówki opiekuńczo-wychowawczych odpowiada Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Węgrowie. W okresie kontrolnym dyrektor Placówki nie występowała do sądu z wnioskami, o których mowa w art. 100 ust. 4 ustawy: w przypadku dzieci przyjętych w 2018 r. nie upłynął wymagany termin, w przypadku pozostałych dzieci: rodzice byli pozbawieni władzy rodzicielskiej, wychowankowie uzyskiwali pełnoletność. Analiza protokołów posiedzeń wykazała, że w okresie kontrolnym zespoły odbyły się: 10.01.2018 r., 23.04.2018 r., 11.07.2018 r., 22.10.2018 r., 28.01.2019 r. W przypadku wychowanka nr 3 przekroczony został termin dokonania okresowej oceny sytuacji dziecka określony w art. 138 ust. 1 ustawy: zespoły 10.01.2018 r. i 22.10.2018 r. W pozostałych przypadkach terminy posiedzeń zespołów określone w ww. przepisie ustawy były dotrzymywane. Analiza protokołów z posiedzeń zespołu ds. okresowej oceny sytuacji dziecka potwierdza skład zespołu zgodny z art. 137 (pisemne zaproszenia do udziału w zespole wysyłane do instytucji oraz rodziców i podpisy na liście osób uczestniczących), realizację zadań zespołu wynikającą z art. 136 ustawy oraz art. 4a ustawy dotyczącą wysłuchania dziecka (sporządzana jest notatka). Zgodnie z art. 138 ust. 2 ustawy do właściwych sądów przesyłane były wnioski dotyczące zasadności dalszego pobytu dziecka w Placówce. 6
Dzieci z uregulowaną sytuacją prawną były zgłaszane do ośrodka adopcyjnego. Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy pracę z rodziną dziecka organizuje gmina lub podmiot, któremu gmina zleciła realizację tego zadania na podstawie art. 190. Praca z rodziną jest prowadzona także w przypadku czasowego umieszczenia dziecka poza rodziną (art. 10 ust. 4 ustawy). W dokumentacji poszczególnych wychowanków znajdowały się opinie z właściwych ośrodków pomocy społecznej, wywiady środowiskowe. W okresie kontrolnym i na dzień kontroli 2 rodziny współpracowały z asystentem rodziny. Przedstawiciele właściwych ośrodków pomocy społecznej zapraszani byli do udziału w zespole ds. okresowej oceny sytuacji dziecka, byli informowani na bieżąco o pobytach dziecka w domu rodzinnym. Pracownik socjalny z pedagogiem lub wychowawcą wizytowali domy rodzinne wychowanków zwłaszcza przed pierwszym urlopowaniem. Rodziny były odwiedzane także w czasie pobytu w nich dzieci. Rodzice informowani byli o warunkach powrotu dziecka do domu rodzinnego, byli zapraszani na posiedzenia zespołu ds. okresowej oceny sytuacji dziecka (obecność jest odnotowana na liście obecności), podpisywali zgody na przeprowadzanie badań lekarskich. Dzieci były urlopowane do domów na podstawie zgody sądu, o którą występowali rodzice. W przypadku braku takiej zgody, rodzice mogli odwiedzać dzieci w Placówce. Dla jednej z rodzin określono szczegółowe zasady tych wizyt. Wizyty rodzin były dokumentowane a uwagi i spostrzeżenia wpisywane były w Kartach odwiedzin rodziców (dla rodziców i dla dziecka). Dzieci pozostawały w Placówce ze względu na brak kontaktu lub współpracy rodziców z instytucjami (pracownikiem socjalnym, asystentem), chęć ukończenia nauki (pełnoletni wychowankowie). /akta kontroli str. 103-114, 115, 116-117, 118-120/ W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie z uchybieniami. IV. Zakres i jakość działań zmierzających do usamodzielnienia. Stwierdzono na podstawie rozmowy z dyrektorem, pracownikiem socjalnym, analizy dokumentów 3 wychowanków: nr 8, 14 i 25 z wykazu wychowanków. Zgodnie z przedstawionymi danymi w procesie usamodzielnienia pozostawało 5 wychowanków. Na podstawie dokumentów ustalono, że był dotrzymany termin wyznaczenia opiekuna usamodzielnienia oraz sporządzenia Indywidualnego Programu Usamodzielnienia. Na dokumentach znajdowały się podpisy wychowanka, opiekuna usamodzielnienia, akceptacja właściwego dyrektora powiatowego centrum pomocy rodzinie lub pisma przekazujące dokumenty do akceptacji. W Placówce pozostaje 2 pełnoletnich wychowanków do czasu ukończenia nauki. W czasie pobytu dzieci były wdrażane do samodzielności: dokonywały zakupów odzieży, samodzielnie przygotowywały posiłki, prały swoją odzież, uczyły się gospodarowania finansami, załatwiania spraw w urzędach, przygotowywały się do pełnienia prawidłowych ról w rodzinie (rozmowy z pracownikiem socjalnym). Jeden z wychowanków w ramach nagrody chodził na kurs prawa jazdy. Dokumentację działań prowadził pracownik socjalny: Karty Mapy Usamodzielnienia (samodzielnie wypełniane przez wychowanka przy wsparciu pracownika socjalnego), dzienniki zajęć. Powiat Węgrowski nie organizował programów dla osób usamodzielniających się. /akta kontroli str. 121-122, 123-137, 138-139/ W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie. 7
V. Przestrzeganie i wykonywanie praw dziecka, w tym sprawdzenie czy zapisy w dokumentach organizacyjnych placówki nie ograniczają praw dzieci. Ustaleń dokonano na podstawie analizy dokumentów placówki, rozmowy z dyrektorem oraz 4 wychowankami, analizy ankiet wypełnionych przez 3 dzieci i 7 wychowawców. Prawa, obowiązki, nagrody i kary oraz zasady działania samorządu zostały zapisane w Regulaminie Organizacyjnym Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej Ignaś w miejscowości Kaliska, gmina Łochów w 30-34. Zasady wypłaty i wysokość kieszonkowego reguluje Regulamin przyznawania, zmniejszania i zwiększania kieszonkowego wychowankom Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej Ignaś w Kaliskach. Z regulaminem kieszonkowego zapoznani zostali wychowankowie, o czym świadczą złożone podpisy. W dokumencie nie uwzględniono zmiany wysokości kwoty, o której mowa w 18 ust. 1 pkt 8 ww. rozporządzenia. Pozostałe zapisy ww. dokumentów były zgodne z przepisami prawa. Podstawową wypłacaną kwotą kieszonkowego jest 17 zł. Z analizy wypłat wynika, że kwoty wahają się od 10 zł. do 70 zł. W Placówce wprowadzono procedury dotyczące m.in. odwiedzin wychowanków w placówce, odwołania się od kary i decyzji, postępowania w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa wychowanków ze strony personelu, agresywnego zachowania wychowanka i in. W czasie kontroli przeprowadzono anonimową i dobrowolną rozmowę z 4 wychowankami Placówki w różnym wieku. Na podstawie wypowiedzi dzieci stwierdzono, że wychowankowie znali zasady ich obowiązujące, urlopowania do domów rodzinnych i wyjść poza Placówkę, warunki podwyższania i obniżania kieszonkowego (nie zdarzyło się by ktoś nie otrzymał kieszonkowego). Dzieci stwierdziły, że bez ograniczeń mogą korzystać z aneksu kuchennego, nie zdarzyło się też żądne niewłaściwe zachowanie wobec nich ze strony osób dorosłych. Rozmowa przeprowadzona z dziećmi oraz analiza ankiet wychowanków i wychowawców nie wykazała nieprawidłowości w realizacji praw dziecka w placówce. /akta kontroli str. 140-147, 148-153, 154-167/ W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie. VI. Kwalifikacje pracowników merytorycznych zatrudnionych w placówce. Ustalono na podstawie dokumentów kadrowych wszystkich pracowników. Zgodnie z 4 ust. 2 Uchwały Nr XXXIX/323/2018 Rady Powiatu Węgrowskiego z dnia 29 maja 2018 r. w sprawie utworzenia placówek opiekuńczo-wychowawczych, nadania im statutów oraz zapewnienia wspólnej obsługi, obsługę kadrowo-płacową, polegającą na prowadzeniu spraw kadrowo-płacowych pracowników jednostek obsługiwanych, obsługę finansową (prowadzenie spraw finansowo-księgowych) powierzono Zespołowi Szkół Ponadgimnazjalnych w Łochowie. W Placówce zatrudnieni byli: dyrektor (1 etat), 1 starszy wychowawca, 1 wychowawca, 5 młodszych wychowawców oraz specjalista pracy socjalnej (1 etat), pedagog (1 etat), psycholog (1/2 etatu). 8
Z analizy dokumentów wynika, że wychowawcy i specjaliści posiadają kwalifikacje zgodne z art. 98 ust. 1 ustawy oraz złożyli oświadczenia określone w art. 98 ust. 3 pkt 1-4 ustawy. 4 wychowawców zostało zatrudnionych w 2018 r., w związku z powyższym mają do nich zastosowanie przepisy ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym (Dz. U. z 2018 r. poz. 405). W dokumentach nie było stosownych adnotacji. W związku z powyższym dyrektor złożyła pisemne wyjaśnienia, w którym stwierdziła, że: jeden z wychowawców został sprawdzony w Rejestrze Sprawców na Tle Seksualnym w poprzedniej placówce, jednak nie wykonano wydruku. Ponadto: W przypadku wszystkich nowozatrudnionych pracowników na przełomie 2018/2019 roku, również zgodnie z wymogami dokonano sprawdzenia w rejestrze. Informacje potwierdzające sprawdzenie wygenerowano w dniu 28.01.2019 r. ale nie dołączono do akt pracowników, ponieważ sprawdzenia dokonano jeszcze na koncie zlikwidowanej placówki. ( ) Zaistniała sytuacja wynika również ze zmian w zakresie obsługi księgowo-kadrowej, która jest poza placówką i zarządza nią inny dyrektor. Dokumenty nowych pracowników dniu kontroli zostały uzupełnione i wpięte do akt. Zostaną zmienione gdy placówka uzyska dostęp do konta na nowe dane.. Do wyjaśnienia dołączono ww. wydruki. XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX Zgodnie z przedstawionymi grafikami dyżury wychowawcze pełnione były w sposób zabezpieczający dzieciom całodobową opiekę; psycholog i pedagog pracowali w godzinach popołudniowych. Liczba wychowawców umożliwia realizację przepisu 16 ust. 1 rozporządzenia. Z Placówką nie współpracowali wolontariusze. /akta kontroli str. 168-178, 179-183, 184-186/ W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie z uchybieniami. Za stwierdzone uchybienia odpowiedzialność ponosi dyrektor Placówki Opiekuńczo- Wychowawczej Ignaś w Kaliskach, pani Agata Kuczyńska. Ich przyczyną jest brak wystarczającego nadzoru nad właściwą organizacją pracy wychowawczej w placówce. Odpowiedzialność za stwierdzone uchybienia i nieprawidłowości ponosi również dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w zakresie kierowania i wydawania skierowań do Placówki. Na podstawie art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli i wobec stwierdzonych nieprawidłowości i uchybień kieruję do pani Dyrektor następujące zalecenia pokontrolne: 1. Dokonać zmiany wysokości minimalnej wypłacanej wychowankowi kwoty kieszonkowego, z uwzględnieniem zmian określonych w Obwieszczeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wysokości kwot świadczeń przysługujących rodzinie zastępczej i prowadzącemu rodzinny dom dziecka oraz wysokości pomocy dla osoby usamodzielnianej z dnia 23 marca 2018 r. (M.P. z 2018 r. poz. 326). Uregulować zgodnie z wprowadzonym w życie ww. obwieszczeniem należność dla dzieci, którym przyznano od 1 czerwca 2018 r. minimalną kwotę kieszonkowego. 9
2. Uwzględniać w diagnozach psychofizycznych wszystkie obszary określone w ust. 14 ust. 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720). 3. Określać cel długoterminowy w planach pomocy dziecku, zgodnie z 15 ust. 3 pkt 1 ww. rozporządzenia. Uwagi i wnioski: 1. Konkretyzować zapisy w planach pomocy dziecku tak, aby możliwa była ocena ich realizacji. 2. Dotrzymywać terminów powoływania stałych zespołów ds. okresowej oceny sytuacji dziecka. 3. Dokonywać i sporządzać wydruk dotyczący sprawdzenia nowozatrudnionych pracowników w Rejestrze Sprawców na Tle Seksualnym. Ponadto informuję, że z uwagi na stwierdzoną podczas kontroli dotyczącą dysproporcję w stawkach przeznaczanych w Ignasiu i Helence na wyżywienie i kieszonkowe, pobytu w Placówce Ignaś dzieci niezgodnie z postanowieniami sądowymi, brakiem nowych skierowań wystąpię o wyjaśnienia do podmiotu prowadzącego Placówkę. Pouczenie Zgodnie z art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2018 r. poz. 998, z późn. zm.) oraz 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. poz. 1477) kontrolowana jednostka może w terminie 7 dni od dnia otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zgłosić do Wojewody Mazowieckiego zastrzeżenia do wydanego wystąpienia lub/i do zawartych w nim zaleceń pokontrolnych na adres: Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie, Wydział Polityki Społecznej, plac Bankowy 3/5, 00-950 Warszawa. W przypadku nieuwzględnienia przez Wojewodę Mazowieckiego zastrzeżeń oraz w przypadku nie zgłoszenia zastrzeżeń do zaleceń, kontrolowana jednostka jest obowiązana w terminie 30 dni od otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego powiadomić wojewodę o sposobie realizacji uwag, wniosków i zaleceń. W przypadku uwzględnienia zastrzeżeń odpowiadając na zalecenia należy mieć na uwadze zmiany wynikające z powyższego faktu. Jednocześnie przypominam, że w przypadku osób, które nie realizują zaleceń pokontrolnych mają zastosowanie przepisy art. 198 ww. ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. STARSZY INSPEKTOR WOJEWÓDZKI Małgorzata Tajchman STARSZY INSPEKTOR WOJEWÓDZKI Ewa Łubianka Z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Anna Olszewska Dyrektor Wydziału Polityki Społecznej 10