MUZYKA - II ETAP EDUKACYJNY OPRACOWAŁA : JOANNA CIOCH CELE EDUKACYJNE w nauczaniu muzyki Cele ogólne 1. Pobudzanie całościowo pojętego rozwoju uczniów, a w szczególności rozwijanie twórczej postawy wobec siebie i świata rozwijanie muzykalności i wrażliwości muzycznej rozwijanie ogólnej wrażliwości dziecka rozwijanie umiejętności refleksyjnego słuchania muzyki rozwijanie zainteresowań i zamiłowań muzycznych 2. Wyposażenie uczniów w podstawowe umiejętności muzyczne 3. Umożliwienie uczniom aktywnego uczestnictwa w kulturze. Cele wychowawcze Naczelnym celem wychowania przez sztukę jest rozbudzanie i rozwijanie twórczych postaw uczniów, kształcenia krytycznej postawy wobec muzyki, jej odmian i form, oraz miejsca muzyki w miejscu człowieka. Wychowanie ucznia w tym kierunku na lekcjach muzyki powinno odbywać się poprzez kształtowanie następujących zachowań: czynne uczestnictwo w lekcjach wykazywanie pozytywnej postawy wobec stawianych zadań wykazywanie aktywnej postawy podczas lekcji grupowe wykonywanie zadań samodzielne podejmowanie działań rozwiązywanie problemów w działaniu mobilizowanie kolegów do aktywności na lekcjach. W/w cele kształcenia mogą być osiągane poprzez realizację treści programowych, usystematyzowanych następująco: Dział I : Ekspresja muzyczna: śpiew gra na instrumentach muzyczne zabawy ruchowe i improwizacyjne. Dział II: Percepcja muzyki. budowa formalna utworu treści wyrazowe i programowe w muzyce brzmienie i środki wykonawcze wartości muzyki ludowej i artystycznej ŚPIEW śpiewanie ze słuchu lub z obserwacją zapisu nutowego pieśni i piosenek na I lub 2 głosy bez instrumentu lub z akompaniamentem nauczyciela (hymnicznych, artystycznych, patriotycznych, ludowych opartych na polskich tańcach ludowych, regionalnych i innych narodów) śpiewanie tematów słuchanych utworów literatury muzycznej śpiewanie piosenek z akompaniamentem instrumentów śpiewanie kanonów śpiewanie ćwiczeń kształcących głos
odtwarzanie z zapisu nutowego rytmów tańców narodowych występujących w śpiewanych piosenkach recytowanie zrytmizowanych tekstów piosenek, wierszy i wyliczanek praktyczne wyjaśnianie znaków dynamicznych i artykulacyjnych wyjaśnianie skrótów pisowni muzycznej pojawiających się w zapisie nutowym GRA NA INSTRUMENTACH granie łatwych utworów akompaniowanie do piosenek, zabaw ruchowych i ćwiczeń improwizacyjnych granie tematów literatury muzycznej MUZYCZNE ZABAWY RUCHOWE I IMPROWIZACYJNE nauka podstawowych kroków tanecznych poloneza i krakowiaka improwizowanie rytmu do przysłów i fragmentów wierszy układanie melodii do rytmów tworzenie ilustracji muzycznych do wierszy, opowiadań, zjawisk przyrodniczych układanie własnych kompozycji rytmicznych zabawy ruchowe do piosenek realizacja ruchem wartości rytmicznych BUDOWA FORMALNA UTWORÓW zasady kształtowania muzyki, analizowanie budowy piosenek tworzenie form AB, ABA, ronda, wariacji rozróżnianie muzyki homofonicznej i polifonicznej TREŚCI WYRAZOWE I PROGRAMOWE W MUZYCE interpretacja treści pozamuzycznych w utworach ilustracyjnych i programowych, określanie nastroju i charakteru słuchanych utworów związki muzyki z poezją BRZMIEME I ŚRODKI WYKONAWCZE rozpoznawanie i możliwości wykonawcze głosów rozpoznawanie brzmienia i możliwości wykonawczych instrumentów strunowych, dętych WARTOŚCI MUZYKI LUDOWEJ I ARTYSTYCZNEJ polskie tańce narodowe w muzyce artystycznej tańce różnych narodów cykle pieśni i cykle tańców pierwiastki narodowe w muzyce Chopina najpiękniejsze arie i pieśni Moniuszki pierwiastki narodowe w muzyce Szymanowskiego WYMAGANIA PROGRAMOWE Z MUZYKI NA POSZCZEGÓLNE OCENY 1. Na przedmiocie muzyka przyjęto oceny i znaki zgodne z tabelą w dzienniku elektronicznym. Za trzy plusy uczeń otrzymuje ocenę bardzo dobrą, a za trzy minusy niedostateczną. Ustala się następujące wagi ocen: - ćwiczenia praktyczne (śpiew, gra itp.) -100% - odpowiedź ustna 100% - sprawdziany i kartkówki 70% - praca w grupie 70% - prace pisemne szkolne - 70%
- zeszyt 50% - zadanie domowe 50% - aktywność na lekcji 100% - zaangażowanie w muzyczne życie szkoły 100% 2. Ocena na lekcjach muzyki jest utrudniona ze względu na różnice w uzdolnieniach muzycznych uczniów. Ocenie pracy ucznia podlegają: osiągnięcia w zakresie rozwoju umiejętności wokalnych, instrumentalnych i percepcji muzyki aktywność twórcza zakres opanowanej wiedzy muzycznej postawa, zaangażowanie i wysiłek wkładany w wykonywane zadania. 3. Uczeń ma prawo do poprawy oceny niższej niż ocena dobra do dwóch tygodni. 4. Wymagania stawiane uczniowi na poszczególne oceny: dopuszczająca (wymagania konieczne) potrafi zaśpiewać hymn narodowy zaśpiewać w grupie przynajmniej jedną piosenkę nauczaną na lekcjach potrafi nazwać dany instrument i wymienić rodzaje głosów ludzkich wykazuje elementarną wiedzę na temat muzyki Chopina i Moniuszki potrafi wymienić polskie tańce narodowe potrafi określić niektóre elementy muzyczne śpiewanych piosenek wykazuje choćby najmniejszą pozytywną aktywność podczas zajęć dostateczna (wymagania podstawowe) potrafi zaśpiewać poprawnie pieśni z repertuaru obowiązkowego wykazuje podstawową wiedzę na temat znaczenia muzyki F. Chopina w muzyce światowej wykazuje podstawową wiedzę na temat znaczenia muzyki Stanisława Moniuszki w kształtowaniu uczuć patriotycznych rozróżnia w słuchanej muzyce rodzaje głosów i niektórych instrumentów przy pomocy nauczyciela zna polskie tańce i stroje narodowe gra na instrumencie perkusyjnym proste rytmy dobra (wymagania podstawowe i rozszerzające) potrafi zaśpiewać z poprawną intonacją i dykcją piosenki nauczane na lekcjach rozumie zapis nutowy w stopniu elementarnym rozróżnia w słuchanym utworze instrumenty i głosy ludzkie rozróżnia główne wątki niektórych poznawanych utworów z literatury muzycznej wykazuje wiedzę na temat muzyki S. Moniuszki w kształtowaniu uczuć patriotycznych wykazuje wiedzę na temat znaczenia muzyki F. Chopina w muzyce światowej rozróżnia formę AB i ABA zna polskie tańce i stroje narodowe oraz obrzędy i obyczaje ludowe, w tym własnego regionu jest otwarty na ekspresję muzyczną oraz jej zintegrowane formy potrafi współdziałać w grupie i przynajmniej zauważa w niej swą rolę potrafi zrytmizować tekst i ułożyć swoją melodię gra na wybranym instrumencie melodycznym wybrane melodie bardzo dobra dostrzega analogie pomiędzy dźwiękiem i jego barwą śpiewa w kanonie w grupie rozróżnia formę AB, ABA, ronda i wariacji recytuje rytmicznie teksty stosując różne środki wyrazu muzycznego gra na instrumentach perkusyjnych, układa akompaniament perkusyjny do piosenek
gra na wybranym instrumencie melodycznym wybrane melodie śpiewa główne wątki niektórych poznawanych utworów z literatury muzycznej rozróżnia w słuchanej muzyce homofonię i polifonię posiada umiejętność tworzenia oryginalnych, zaskakujących i niekonwencjonalnych rozwiązań interesuje się kulturą muzyczną regionu definiuje pojęcia: opera, libretto, aria, duet. tercet, kwartet, balet, ma rodzaje chórów celująca rozwija swoje zainteresowania muzyczne śpiewa w dwugłosie aktywnie uczestniczy w pozaszkolnych lub pozalekcyjnych zajęciach muzycznych bierze udział w imprezach i konkursach muzycznych WYMAGANIA PROGRAMOWE Z MUZYKI DOSTOSOWANE DO UCZNIÓW ZE SPECYFICZNYMI TRUDNOŚCIAMI W UCZENIU SIĘ LUB Z DEFICYTAMI ROZWOJOWYMI Dzieci z zaburzeniami percepcji słuchowej: Nie oceniać intonacji śpiewu Zwracać uwagę na zapamiętywanie pojęć abstrakcyjnych Dzieci z zaburzeniami lateralizacji i orientacji przestrzennej: W zabawach ruchowo - muzycznych nie strofować za pomyłki w orientacji Nie wymagać odwzorowywania kształtów geometrycznych, nie oceniać niewłaściwego rozplanowania rysunku, dysproporcji Oceniać pomysłowość rysunku, przy ocenie brać pod uwagę opis ustny rysunku Dzieci z zaburzeniami ruchowymi i manualnymi: Ćwiczenia manualne dostosować indywidualnie do możliwości dziecka Zrezygnować z gry na flecie na konto np. dzwonków lub instrumentu perkusyjnego Oceniać wkład pracy i zaangażowanie Dzieci z zaburzeniami parcjalnymi wzroku: Nie odpytywać z graficznych oznaczeń muzycznych, plastycznych Nie oceniać staranności wykonanej pracy Nie wymagać gry na precyzyjnym instrumencie np. dzwonkach, czy flecie. Dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym: Pracować na konkretach Odpytywać ustnie, nie oceniać strony graficznej zeszytów Ćwiczyć zaburzoną sprawność manualną poprzez mobilizowanie do gry na instrumentach perkusyjnych Brać pod uwagę trudności w sporządzaniu rysunków, odwzorowywaniu nut Dzieci z ADHD zespół nadpobudliwości psychoruchowej: Poświęcać dziecku dużo uwagi, być bardzo konsekwentnym Stosować krótkie zadania i konsekwentnie z nich rozliczać Dzieci z dysleksją, dysortografią, dysgrafią: Nie oceniać graficznej strony zeszytu Nie wymagać czytania nowych tekstów przy klasie Odpytywać ustnie
SPOSOBY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW NA LEKCJACH MUZYKI Z UWZGLĘDNIENIEM PROCEDURY UZYSKIWANIA ROCZNEJ OCENY WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA 1. Ocenie pracy ucznia podlega: śpiew, gra na instrumencie, wiadomości teoretyczne oraz aktywność na lekcjach. Podczas śpiewu, oceniana jest dykcja i emisja głosu, a także właściwy stosunek do wykonywanego zadania. W szkole podstawowej uczeń wykonuje piosenkę solo lub w duecie, w gimnazjum zaś w grupie 3 4 osobowej, przy czym decydującym kryterium oceny jest ogólny wyraz artystyczny oraz własna interpretacja piosenki, a także właściwa postawa. W każdym semestrze uczeń powinien zagrać solo na instrumencie: flecie, dzwonkach lub keyboardzie l 3 utworów, wyćwiczonych w grupie na lekcji lub w domu. Ocenie podlegają też odpowiedzi ustne, ewentualnie krótkie odpowiedzi pisemne oraz prace domowe. Przy ocenianiu, uwzględniana jest również aktywność ucznia na lekcjach. Dotyczy ona tworzenia muzyki na lekcji, systematycznego prowadzenia zeszytu, czynnego uczestnictwa w zajęciach, a także pozalekcyjna i pozaszkolna aktywność muzyczna ucznia. O ocenie uczeń informowany jest na bieżąco w momencie wystawienia lub na najbliższej lekcji (jeśli wpis został dokonany poza zajęciami np. z pracy pisemnej). Rodzic na bieżąco ma dostęp do ocen poprzez dziennik elektroniczny i poprzez zebranie rodziców. 2. Uczeń ma prawo uzyskać ocenę wyższą niż przewidywana ocena roczna, poprzez sprawdzian, jeśli spełnia wymagania zawarte w WSO. Sprawdzian ma przede wszystkim formę zajęć praktycznych i obejmuje wymagania na ocenę, o która ubiega się uczeń.. Przy każdym zadaniu uczeń otrzymuje opis poprawności jego wykonania i punktację. Sprawdzian uznaje się za zdany, jeśli uczeń uzyskał 90 procent punktów.