ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 760 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR 59 2013



Podobne dokumenty
Zastosowanie analizy finansowej w ograniczaniu ryzyka utraty wartości przedsiębiorstwa

koszt kapitału D/S L dźwignia finansowa σ EBIT zysku operacyjnego EBIT firmy. Firmy Modele struktury kapitału Rys Krzywa kosztów kapitału.

Przyczynowa analiza rentowności na przykładzie przedsiębiorstwa z branży. półproduktów spożywczych

Kryteria oceny projektów inwestycyjnych. Wprowadzenie. Wprowadzenie. Plan prezentacji

M. Drozdowski, Wroclaw University of Economics Planowanie przychodów ze sprzedaży na przykładzie przedsiębiorstwa z branży gastronomicznej (PKD 56).

Ocena sytuacji ekonomiczno-finansowej Zespołu Opieki Zdrowotnej w Skarżysku-Kamiennej Szpital Powiatowy im. Marii Skłodowskiej-Curie za 2016 rok

Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu.,,Analiza finansowa kontrahenta na przykładzie przedsiębiorstwa z branży 51 - transport lotniczy " Working paper

Akademia Młodego Ekonomisty

Bilans dostarcza użytkownikowi sprawozdania finansowego informacji o posiadanych aktywach tj. zgromadzonego majątku oraz wskazuje na źródła jego

Przeanalizuj spółkę i oceń, czy warto w nią zainwestować, czyli o fundamentach "od kuchni"

MODYFIKACJA KOSZTOWA ALGORYTMU JOHNSONA DO SZEREGOWANIA ZADAŃ BUDOWLANYCH

SPRAWOZDAWCZOŚĆ FINANSOWA

Planowanie przychodów ze sprzedaży na przykładzie przedsiębiorstwa z branży budowa obiektów inżynierii lądowej i wodnej Working paper

M. Dąbrowska. K. Grabowska. Wroclaw University of Economics

A. Miksa, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu. A. Pater, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu. B. Świniarska, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Planowanie przychodów ze sprzedaży na przykładzie przedsiębiorstwa z branży transportowej

ZARYS METODY OPISU KSZTAŁTOWANIA SKUTECZNOŚCI W SYSTEMIE EKSPLOATACJI WOJSKOWYCH STATKÓW POWIETRZNYCH

Temat: Podstawy analizy finansowej.

Warszawa, dnia 25 kwietnia 2017 r. Poz. 832 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 12 kwietnia 2017 r.

ANALIZA WSKAŹNIKOWA WSKAŹNIKI PŁYNNOŚCI MATERIAŁY EDUKACYJNE. Wskaźnik bieżącej płynności

ANALIZA FINANSOWA. spółki Przykład S.A. w latach

FINANSE DLA NIEFINANSISTÓW

Analiza Ekonomiczna. 3. Analiza wskaźnikowa sprawozdań finansowych.

A. Cel ćwiczenia. B. Część teoretyczna

L. Widziak. Wroclaw University of Economics. Planowanie przychodów ze sprzedaży na przykładzie przedsiębiorstwa

Wskaźnik Formuła OB D% aktywa trwałe aktywa obrotowe

Analiza finansowa przedsiębiorstw z punktu widzenia współpracującego z analizowanym przedsiębiorstwem

Analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie

Analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie Wprowadzenie

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE ANALIZA FINANSOWA LOGISTYKA. stacjonarne. II stopnia. Wioletta Skibińska. ogólnoakademicki. obieralny(do wyboru)

Podstawowe finansowe wskaźniki KPI

Zarządzanie wartością i ryzykiem na przykładzie przedsiębiorstwa zajmującego się projektowaniem i dystrybucją odzieży

SYTUACJA EKONOMICZNO-FINANSOWA SPÓŁDZIELNI

Analiza finansowa. Analiza przedwstępna i wstępna dr Michał Pachowski. Analiza przedwstępna

Podsumowanie raportu z wyceny wartości Hubstyle Sp. z o.o.

wtedy i tylko wtedy, gdy rozwiązanie i jest nie gorsze od j względem k-tego kryterium. 2) Macierz części wspólnej Utwórz macierz

OCENA EFEKTYWNOŚCI INWESTYCJI. Jerzy T. Skrzypek

STATYSTYKA EKONOMICZNA

ANALIZA WSKAŹNIKOWA. Prosta, szybka metoda oceny firmy.

Analiza i ocena sytuacji finansowej przedsiębiorstwa

Analiza finansowa. Analiza przedwstępna i wstępna dr Michał Pachowski. Analiza przedwstępna

Zarządzanie finansami przedsiębiorstw

w tym: należności z tytułu dostaw i usług , ,91% ,49% 147,03% Suma aktywów ,00% ,00% 126,89%

w tym: należności z tytułu dostaw i usług , ,39% ,43% 134,58% Suma aktywów ,00% ,00% 117,85%

FINANSE DLA NIEFINANSISTÓW

Rok akademicki: 2030/2031 Kod: ZZP s Punkty ECTS: 4. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: -

Akademia Młodego Ekonomisty

Przewodnik metodyczny Analiza finansowa

Aneks C Typowe wartości wskaźników analitycznych

TEMAT: ANALIZA FINANSOWA PRZEDSIĘBIORSTW Z PUNKTU WIDZENIA ZARZĄDZAJĄCEGO PRZEDSIĘBIORSTWEM.

17.2. Ocena zadłużenia całkowitego

ANALIZA FINANSOWA metody efektywnej oceny kondycji finansowej przedsiębiorstw

Planowanie przyszłorocznej sprzedaży na podstawie danych przedsiębiorstwa z branży usług kurierskich.

NAKŁADY W RAMACH PRZEDSIĘWZIĘCIA

Możliwości arbitrażu na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie z wykorzystaniem kontraktów terminowych

S.Wasyluk. Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu. Post-Crisis Inventory Management in Polish Manufacture of food products Firms

Ewelina Kosior. Wroclaw University of Economics. Zarządzanie ryzykiem w tworzeniu wartości na przykładzie przedsiębiorstwa

Czytanie i interpretacja sprawozdań finansowych (4 dni) Finanse dla niefinansistów

sprawozdawczego oraz dostarczenie informacji o funkcjonowaniu spółki. Natomiast wadą jest wymóg wyważonego doboru wskaźników, których podstawą jest

Franciszka Bolanowska Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

UCHWAŁA NR XXXIV/226/2017 RADY POWIATU SOKÓLSKIEGO. z dnia 27 lipca 2017 r.

Tyszko M., Wroclaw University of Economics. Szagdaj K., Wroclaw University of Economics. Marciniak M., Wroclaw University of Economics

lub na

lub na

HIERARCHICZNY SYSTEM ZARZĄDZANIA RUCHEM LOTNICZYM - ASPEKTY OCENY BEZPIECZEŃSTWA

Opinie Cennik Kontakt

OCENA RADY NADZORCZEJ SYTUACJI FINANSOWEJ TUP S.A. W ROKU 2010

Obliczenia, Kalkulacje...

Analiza ekonomiczno-finansowa

Znaczenie złotych reguł finansowania w kształtowaniu struktury kapitałowej przedsiębiorstwa

R. Jarosz Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

PRZEDMIOT: ANALIZA EKONOMICZNO-FINANSOWA

JR INVEST S.A Kraków ul. Wielicka 25

Płynność w ujęciu dynamicznym: Wskaźniki struktury przepływów pieniężnych, Wskaźniki wydajności pieniężnej, Wskaźniki wystarczalności pieniężnej.

Tabela 1. Wyniki finansowe oraz dane bilansowe Fundacji Lux Veritatis za lata RACHUNEK WYNIKÓW w zł

KROK 8. PROGNOZA SPRAWOZDAÑ FINANSOWYCH. Jerzy T. Skrzypek

<1,0 1,0-1,2 1,2-2,0 >2,0

Długoterminowe decyzje finansowe w zakresie finansów przedsiębiorstw na przykładzie przedsiębiorstwa z branży okienniczej

Opinia i Raport Niezależnego Biegłego Rewidenta

Katarzyna Kowalska. Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Analiza majątku polskich spółdzielni

Analiza ekonomiczna. Wykład 1 Pojęcia wstępne

Analiza finansowa i wskaźnikowa Vistula Group S.A. Jarosław Jezierski

Analiza Ekonomiczno-Finansowa

Zarządzanie wartością przedsiębiorstw na przykładzie przedsiębiorstw z branży papierniczej

WYBRANE ELEMENTY SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO. Karolina Bondarowska

Zestawy zagadnień na egzamin magisterski dla kierunku EKONOMIA (studia II stopnia)

WSKAŹNIKI JK-WZ-UW 1

R. Jarosz. Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

TEORIA OBWODÓW I SYGNAŁÓW LABORATORIUM

Są to zjawiska ekonomiczne związane z gromadzeniem i wydatkowaniem środków pienięŝnych na cele działalności gospodarczej przedsiębiorstwa.

ZARZĄDZANIE FINANSAMI W ORGANIZACJI ANALIZA FINANSOWA

B. Gabinet M. Zawadzka Wroclaw University of Economic

Zarządzanie projektem inwestycyjnym

Wybrane dane finansowe za lata r. Grupy Kapitałowej Armatura przedstawiają się następująco:

PLANOWANIE PRZYCHODÓW ZE SPRZEDAŻY NA PRZYKŁADZIE PRZEDSIĘBIORSTWA Z BRANŻY MAGAZYNOWANIE I DZIAŁALNOŚĆ USŁUGOWA WPOMAGAJĄCA TRANSPORT

FOLIA POMERANAE UNIVERSITATIS TECHNOLOGIAE STETINENSIS Folia Pomer. Univ. Technol. Stetin. 2010, Oeconomica 284 (61),

Analiza ekonomiczna. Wykład 2 Analiza bilansu. K. Mazur, prof. UZ

Zarządzanie projektem inwestycyjnym

Analiza finansowa przedsiębiorstw 2016/2017

Transkrypt:

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 760 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR 59 2013 MAGDALENA WASYLKOWSKA OCENA SYTUACJI FINANSOWEJ PRZEDSIĘBIORSTWA PRZY ZASTOSOWANIU METOD ANALIZY FUNDAMENTALNEJ Słowa luczowe: analiza finansowa, wartość przedsiębiorstwa Keywords: financial analysis, enterprise value Klasyfiacja JEL: C02, G32 Wprowadzenie Wzrost wartości przedsiębiorstwa jest oznaą jego rozwoju i stabilnej sytuacji finansowej. Wartość przedsiębiorstwa jest silnie powiązana z orzyściami dla inwestorów, ze zdolnością do generowania gotówi zapewniającą utrzymanie jego płynności finansowej oraz wzrostu wartości rynowej. Stałe podnoszenie wartości przedsiębiorstwa jest jednym z najważniejszych celów zarządzania, tóre, w tym przypadu, oncentruje się na rozwijaniu jego potencjału wytwórczego i finansowego, zdolności do przetrwania i wzrostu onurencyjności na rynu oraz tworzeniu wartości dla inwestorów. Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa wymaga soncentrowania decyzji na obszarach i czynniach ją generujących oraz rozpoznaniu ryzya i podstawowych zagrożeń występujących zarówno wewnątrz przedsiębiorstwa, ja i w jego otoczeniu. Poprzez obliczenie i ocenę wybranych wsaźniów, ja i ich zmian w czasie, można ustalić, ja decyzje podejmowane w wymienionych obszarach wpływają na sytuację finansową przedsiębiorstwa. Celem artyułu jest wsazanie wybranych obszarów, metod i narzędzi analizy fundamentalnej, umożliwiającej wsparcie adry zarządzającej w ształtowaniu wartości przedsiębiorstwa. Ocena strutury apitału przy wyorzystaniu analizy fundamentalnej Jednym z najważniejszych elementów zarządzania wartością przedsiębiorstwa jest umiejętność pozysania apitału do prowadzenia działalności gospodarczej oraz ształtowanie właściwych relacji między apitałami własnymi i obcymi. Decyzje dotyczące wyboru źródeł finansowania muszą być podejmowane świadomie i opierać się na racjonalnych podstawach. Dlatego też, ażde podjęcie decyzji powinno

364 Magdalena Wasylowsa być poddane ocenie wartościującej z puntu widzenia jej wpływu na sytuację finansową i ształtowanie wartości firmy. Oceny te powinny być doonywane w ujęciu ex ante, czyli na etapie podejmowania decyzji i w ujęciu ex post, czyli w ońcowej ocenie ich efetywności. Podstawowym narzędziem tych ocen jest analiza finansowa, tóra dysponuje wyspecjalizowanymi wsaźniami finansowymi, umożliwiającymi zbadanie efetywności decyzji finansowych i doonanie racjonalnych wyborów. Wsaźnii te przedstawiają relacje wyrażające ształtowanie się oreślonych wielości finansowych, powiązanych ze sobą merytorycznie w związu przyczynowo-sutowym. Do ich ustalenia wyorzystuje się dane pochodzące ze sprawozdań finansowych przedsiębiorstw, a taże inne wielości eonomiczne, ja na przyład: informacje pochodzące z otoczenia gospodarczego przedsiębiorstwa (stopy procentowe, wsaźnii wzrostu cen surowców, wsaźnii inflacji). Podejmując decyzje w tym zaresie, onieczne jest przeprowadzenie analizy w następującym zaresie przedmiotowym, dotyczącej zachowania właściwych relacji między apitałami własnymi i obcymi, czyli racjo nalnego ształtowania strutury apitału. Podejmując decyzje dotyczące alternatywnego wyboru apitał własny czy apitał obcy należy wziąć pod uwagę cechy przypisane poszczególnym źródłom finansowania 1. W przypadu apitału własnego dotyczy to w szczególności następujących cech: stabilności finansowania, bezterminowości jego wyorzystywania, gwarancji porycia strat i długu, a taże zabezpieczenia wierzytelności. W przypadu apitału obcego do tych cech należą: elastyczność w finansowaniu przedsięwzięć, analiza zadłużenia przedsiębiorstwa, analiza osztu apitału i jego wpływu na ształtowanie wartości przedsiębiorstwa, analiza efetywności zastosowania apitału w ształtowaniu wartości firmy. W celu przeprowadzenia ocen w powyższym zaresie przedmiotowym, analiza fundamentalna wyorzystuje wyspecjalizowane wsaźnii, prezentujące relacje dotyczące pozysiwania apitału i ształtowania jego strutury oraz efetywności zastosowania w tworzeniu wartości firmy. Jao podstawowe wsaźnii opisujące struturę apitału, najczęściej wymienia się 2 : 1. Wsaźni stopnia samofinansowania (w s ), stanowiący relację między apitałem własnym i obcym, tóry oblicza się wg wzoru: gdzie: w apitał własny, o apitał obcy. w ws (1) o 1 A. Bielawsa: Nowoczesne zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, Wyd. C.H. Bec, Warszawa 2009, s. 81. 2 B. Micherda, Ł. Góra, M. Szulc: Zarządcza interpretacja sprawozdania finansowego, Delfin, Warszawa 2010, s. 211 214.

Ocena sytuacji finansowej przedsiębiorstwa... 365 Jego poziom powinien być wyższy lub co najmniej równy jedności, ponieważ przyjmuje się, że przewaga apitałów własnych nad obcymi zapewnia przedsiębiorstwu nie tylo niezależność i płynność finansową, ale jest taże objawem bezpiecznego zarządzania finansami przedsiębiorstwa. Jednaże należy zauważyć, że w przypadu sprzyjających warunów do inwestowania, zachowawcze zarządzanie struturą apitału powoduje utratę orzyści eonomicznych, tóre przedsiębiorstwo mogłoby osiągnąć, inwestując pozysany apitał obcy na rynu apitałowym. 2. Wsaźni zadłużenia (w d ), tóry ustala się jao relację między apitałem obcym i apitałem własnym, według wzoru: o wd (2) w Poziom tego wsaźnia odzwierciedla zadłużenie apitału własnego apitałem obcym. Im niższy jego poziom, tym wyższą niezależność finansową posiada jednosta. Wzrastający poziom tego wsaźnia wymaga przeanalizowania wpływu zadłużenia na sytuację finansową firmy. Dotyczy to w szczególności przeanalizowania osztu apitału przy oreślonej jego struturze i ustalenia ewentualnych orzyści związanych ze wzrostem wartości firmy. 3. Wsaźnii oparte na ryterium własności apitałów, odzwierciedlające struturę apitału jao udział apitału własnego w apitale całowitym (w si ) oraz udział apitału obcego w apitale całowitym (w sii ), liczone wg wzorów: wsi (3) w c o wsii (4) c Wsaźnii te informują o proporcjach udziału apitału własnego i apitału obcego w apitale całowitym i najczęściej są wyrażone procentowo. W interpretacji opartej na zasadzie równowagi bilansowej, według tórej mająte całowity (atywa) = apitałowi całowitemu (pasywa), wsaźnii te odzwierciedlają udział apitałów własnych i obcych w finansowaniu atywów. Rozpatrywanie strutury apitału w tych relacjach należy powiązać z ryzyiem gospodarczym działalności wyonywanej przez przedsiębiorstwo. Średnioważony oszt apitału (WAAC) jest olejnym wsaźniiem, tóry powiązany z oreśloną struturą apitału wpływa na wartość przedsiębiorstwa. Do pomiaru osztu apitału wyorzystuje się oncepcję średnioważonego osztu apitału. Wyraża ona średnią wartość osztu poszczególnych sładniów apitału przedsiębiorstwa z uwzględnieniem ich udziału w apitale całowitym. Oblicza się go według wzoru: WACC w w w r ( 1 T) (5) u u e e d d

366 Magdalena Wasylowsa gdzie: u oszt apitału acyjnego uprzywilejowanego, w u udział apitału acyjnego uprzywilejowanego w struturze apitału, e oszt apitału acyjnego zwyłego, w u udział apitału acyjnego zwyłego w struturze apitału, r d oszt apitału obcego, w d udział apitału obcego w struturze apitału, T stawa podatu dochodowego. Wsaźni ten jest interpretowany w różnych podejściach. W onteście wartości przedsiębiorstwa, Zawadza zauważa, że im niższy jest średni ważony oszt apitału, tym wyższa jest wartość przedsiębiorstwa przy oreślonych warunach rynowych 3. Szerszą i bardziej zróżnicowaną interpretację, wsazującą na zależności między osztem apitału a wartością firmy, podają lasyczne teorie strutury apitału oparte na warunach dosonałego rynu apitałowego, a taże neolasyczne oncepcje wyboru strutury apitału. Wśród nich występuje oncepcja D. Duranda. Według niego istnieje optymalna strutura apitału przedsiębiorstwa, tóra masymalizuje jego wartość. Zatem przy optymalnym poziomie wyorzystania długu, średni ważony oszt apitału maleje, przez co rośnie wartość firmy 4. Analizę wpływu strutury apitału na zysowność przedsiębiorstwa przeprowadza się za pomocą rachunu dźwigni finansowej, tórego istotą jest oreślenie przyrostu zysu na jednostę apitału własnego. Wsaźniiem rachunu dźwigni finansowej jest stopień dźwigni finansowej (DFL), tóry oblicza się według 5 : DFL = EBIT / (EBIT 1) (6) Wsaźni ten (najczęściej wyrażony w procentach) informuje, o ile procent wzrasta zys netto przy wzroście zysu operacyjnego o jednostę. Wynia to z różnicy, jaa występuje między wyższą efetywnością apitału własnego a niższym osztem (stopą procentową) pozysania apitału obcego. Występujący wówczas dodatni efet dźwigni finansowej informuje o pozytywnym sutu zwięszania udziału apitału obcego w finansowaniu działalności przedsiębiorstwa. 3 D. Zawadza: Strutura apitału przedsiębiorstwa, [w]: Nowoczesne zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, red. A. Bielawsa, Wyd. C.H. Bec, Warszawa 2009, s. 87. 4 M. Kędzior: Międzynarodowa strutura apitału przedsiębiorstw. Ujęcie rachunowości i finansów, Wyd. C.H. Bec, Warszawa 2011, s. 141. 5 B. Micherda, Ł. Góra, M. Szulc: op.cit., s. 115.

Ocena sytuacji finansowej przedsiębiorstwa... 367 Zachowanie równowagi pomiędzy zasobami majątowymi a źródłami ich finansowania Utrzymywanie równowagi finansowej między zasobami majątowymi a źródłami ich finansowania w postaci apitałów własnych i obcych jest ważnym problemem dotyczącym bezpiecznego ształtowania wartości przedsiębiorstwa. Wyorzystanie analizy finansowej w ontroli tej równowagi ma na celu zachowanie bezpiecznego poziomu płynności finansowej oraz osiągnięcia rentowności, a więc ontroli głównych wyznaczniów sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. W tym celu zadaniem analizy finansowej jest zbadanie relacji doty czących: przestrzegania proporcji między sładniami majątu a finansującymi je apitałami w aspecie zachowania płynności finansowej, wpływu związów sładniów struturalnych bilansu na sytuację finansową przedsiębiorstwa. Pierwszy rodzaj relacji dotyczy zbadania powiązania sładniów majątowych zróżnicowanych oresem wyorzystania w działalności przedsiębiorstwa z apitałami je finansującymi o oreślonym terminie wymagalności. Występujący tu podział atywów na długoterminowe (atywa trwałe) i rótoterminowe (atywa obrotowe) powinien być odpowiednio sorelowany z podziałem apitałów na długoterminowe i rótoterminowe. Relacje te powiązane są z tzw. złotą zasadą finansowania, zgodnie z tórą powinna istnieć zależność między długością oresu, w jaim sładnii wyorzystywane są przez jednostę a długością oresu, na jai został jej udostępniony apitał. Jest ona opisana przez następujące relacje 6. Pierwsza relacja stanowi, że wartość atywów trwałych, zaangażowanych długoterminowo w działalności przedsiębiorstwa, powinna być mniejsza od wartości apitału o długoterminowym oresie wymagalności finansującym te atywa. atywa długoterminowe (trwałe) / apitał długoterminowy < 1 (7) Druga relacja oreśla, że wartość atywów obrotowych powinna być wyższa od zobowiązań rótoterminowych, tórych spłatę zabezpiecza spieniężenie atywów obrotowych. atywa rótoterminowe (obrotowe) / apitał rótoterminowy > 1 (8) Zachowanie proporcji w obu relacjach jest źródłem występowania dodatniego apitału obrotowego, tóry pełni ważną rolę w finansowaniu atywów obrotowych. Kapitał obrotowy może być ustalany dwoma sposobami, wyorzystując relacje (7) i (8). Na podstawie relacji (7) jest on ustalony jao różnica między apitałami długoterminowymi, obejmującymi apitał własny i apitał obcy długoterminowy a atywami trwałymi. A więc, w przypadu spełnienia pierwszej nierówności, wystąpi dodatnia wartość api- 6 E. Nowa: Analiza sprawozdań finansowych, PWE, Warszawa, 2008, s.103.

368 Magdalena Wasylowsa tału obrotowego. Natomiast w przypadu relacji (8) apitał obrotowy ustala się jao różnicę między atywami obrotowymi a apitałem rótoterminowym. W tym przypadu taże, jeżeli jest spełniony warune nierówności (8), wystąpi dodatni apitał obrotowy. Posiadanie dodatniego apitału obrotowego jest niezmiernie ważne dla finansowania atywów obrotowych zaangażowanych w cylu operacyjnym (obrotowym). Jest on zabezpieczeniem zachowania płynności finansowej, tóra jest definiowana jao zdolność przedsiębiorstwa do regulowania zobowiązań rótoterminowych w terminie ich płatności 7. Płynność finansowa przedsiębiorstwa jest związana z możliwością dysponowania środami pieniężnymi, tóre może ono uzysać z upłynnienia atywów obrotowych zaangażowanych w cylu operacyjnym. Można przyjąć, że cyl operacyjny rozpoczyna się wydatowaniem środów pieniężnych na wytworzenie produtów, a ończy się powrotem środów pieniężnych zainasowanych ze sprzedaży tych produtów. Jednaże, waruniem taiego przebiegu cylu operacyjnego jest płynne przechodzenie atywów obrotowych z jednej fazy do drugiej, niepowodujące zbędnego zamrażania wydatowanych środów pieniężnych w nadmiernych zapasach materiałów i surowców oraz produtów gotowych, a taże w przeterminowanych lub nieściągalnych należnościach. W przypadu zaistnienia taich ooliczności, tóre uniemożliwiają rótoterminowe odzysanie zamrożonych środów pieniężnych, przedsiębiorstwo, poprzez dodatni apitał obrotowy, ma zabezpieczone finansowanie środów niezbędnych do prowadzenia bieżącej działalności. Poprzez wsaźnii analizy finansowej można ocenić taże wpływ powiązania strutury majątowej i apitałowej na sytuację finansową przedsiębiorstwa. Podstawą tej oceny jest oncepcja syntetycznego wsaźnia sytuacji finansowej (w sf ), wyorzystująca powiązania oraz zależności między podstawowymi grupami majątu i apitałów wyodrębnionymi w bilansie. Konstrucja wsaźnia nawiązuje do podziału majątu na mająte trwały (m t ) i mająte obrotowy (m o ), natomiast apitałów na apitały własne ( w ) i apitały obce ( o ), wyorzystując jednocześnie ich wzajemne powiązanie 8. Aby obliczyć wsaźni (W sf ), należy ustalić wsaźnii cząstowe, są to: wsaźni strutury apitału (S ), ustalany jao: w S (9) o Wsaźni ten oreśla proporcje między apitałem własnym przedsiębiorstwa a apitałem obcym. Oceniając jego poziom, należy taże brać pod uwagę osiąganą stopę zysu, tóra, w porównaniu ze stopą odsetową od pożyczonego apitału, może wsazywać dodatni efet dźwigni finansowej. Wówczas zbyt wysoi poziom strutury apitału sygnalizuje bra wyorzystania możliwości podniesienia rentowności apitału własnego poprzez zwięszenie udziału apitału obcego. Na- 7 Ibidem, s. 203. 8 B. Micherda, Ł. Góra, M. Szulc: op.cit., s. 110 112.

Ocena sytuacji finansowej przedsiębiorstwa... 369 tomiast malejący poziom tego wsaźnia może oznaczać wystąpienie problemów z nadmiernym zadłużeniem i jego spłatą. wsaźni strutury majątu (S m ), ustalany jao: mt Sm (10) mo Oreśla proporcje między majątiem trwałym i obrotowym. Jego wzrost może świadczyć o rozbudowie bazy przedsiębiorstwa, co powinno mu przynieść orzyści eonomiczne w przypadu wzrostu jego produtywności. Wsaźni sytuacji finansowej (W sf ) zatem można przedstawić jao iloraz wsaźnia strutury apitału i wsaźnia strutury majątu: S Wsf (11) Sm Ocena tego wsaźnia wynia z analizy jego zmiany w czasie. Jego spade sygnalizuje pogarszającą się sytuację finansową przedsiębiorstwa, natomiast jego wzrost świadczy o poprawie sytuacji finansowej. Poza wsaźniiem ogólnej sytuacji finansowej, istotnym narzędziem analizy w ocenie ryzya przedsiębiorstwa są ułady piramidalne wsaźniów rentowności, tórych celem jest wsazanie głównych obszarów strategicznych, generujących syntetyczny wyni przedsiębiorstwa. Obszary te, poprzez wsaźnii analityczne, wyrażają cele cząstowe w realizacji celu ogólnego. Przyładem taiego uładu jest model analizy wsaźniowej Du Ponta, tóry wsazuje na związi przyczynowo-sutowe między rentownością apitału własnego a rentownością majątu i struturą apitału. Wsaźniiem syntetycznym w tym modelu jest wsaźni rentowności netto apitału własnego (w rw ), dla tórego w związu przyczynowo-sutowym wyodrębniono dwa wsaźnii: wsaźni rentowności netto atywów (w ra ) oraz mnożni apitału własnego (m w ). W związu przyczynowo sutowym relacja ta przedstawia się następująco: gdzie: w rw wyni netto / apitał własny, w ra wyni netto / atywa ogółem, m w atywa ogółem / apitał własny. w rw = w ra m w (12) Dalej, analizie przyczynowo-sutowej podlega wsaźni rentowności atywów, tóry jest zaprezentowany w postaci iloczynu wsaźnia rentowności netto sprzedaży (w rs ) i wsaźnia rotacji (obrotowości) atywów (w oa ). Zatem, wsaźni rentowności atywów można zapisać następująco: w ra = w rs w oa (13)

370 Magdalena Wasylowsa gdzie: w rs wyni netto / przychody ogółem, w oa przychody ogółem / atywa ogółem. Stąd, rozwiniętą formułę modelu, wyodrębniającą wszystie czynnii wpływające na rentowność apitału własnego, można zapisać następująco: w rw = w rs m w w oa (14) Istotą tego modelu jest to, że wsazując czynnii podnoszące efetywność gospodarowania, ujmuje je w związu zależności przyczynowo-sutowych, dotyczących zarówno sfery rzeczowej, ja i finansowej gospodarowania, a taże zwraca uwagę na zależność między efetami a struturą apitału 9. Pratyczne wyorzystanie analizy finansowej do oceny wpływu strutury apitału na sytuację finansową przedsiębiorstwa, decydującą o jego wartości, a taże o orzyściach dla inwestorów, można zaprezentować na przyładzie sprawozdań finansowych pewnej spółi. Na podstawie analizy wstępnej sprawozdań finansowych obliczono wsaźnii zaprezentowane w tabeli 1. Tabela 1 Wybrane wsaźnii do analizy sytuacji finansowej spółi AAA w latach 2009 2011 Nazwa wsaźnia 2009 2010 2011 Udział apitału własnego w apitale całowitym 63,83 47,46 53,42 Udział apitału obcego w apitale całowitym 36,17 52,54 46,58 Wsaźni strutury apitału 1,88 1,07 1,18 Udział atywów obrotowych w atywach ogółem 50,04 40,89 36,69 Wsaźni strutury majątu 0,99 1,45 1,73 Wsaźni sytuacji finansowej 1,88 0,74 0,68 Źródło: opracowanie własne na przyładzie sprawozdań finansowych spółi AAA. Analizując przedstawione w tabeli 1 wsaźnii sytuacji finansowej, można zauważyć stopniowe pogarszanie się sytuacji finansowej firmy. Przyczyną tego są zmiany zarówno w struturze majątu, ja i w struturze apitału. W przypadu zmian w struturze majątu, wzrastały z rou na ro udziały atywów trwałych w atywach ogółem, co zwięszało zapotrzebowanie na długoterminowe źródła finansowania. Jednocześnie w latach 2010 i 2011, w porównaniu z roiem 2009 nastąpił spade udziału apitału własnego z 63,83 (2009 r.) do 47,46 (2010 r.) i 53,42% (2011 r.). 9 Ibidem, s. 217 221.

Ocena sytuacji finansowej przedsiębiorstwa... 371 Zmiany, jaie doonały się w struturze majątu i apitałów wsazują na bra zachowania równowagi finansowej między struturą majątu i struturą apitału, będącego jego źródłem finansowania do pogorszenia się sytuacji finansowej firmy, co prezentują wsaźnii W sf zaprezentowane w tabeli 1. Właściwa strutura finansowania majątu przedsiębiorstwa wpływa również na rentowność apitału własnego, prezentującą orzyści osiągane przez inwestorów z zainwestowanego apitału. Wsaźnii będące podstawą do ich analizy, opisane w modelu Du Ponta, prezentuje tabela 2. Tabela 2 Wsaźnii do analizy rentowności apitału własnego spółi AAA w latach 2009 2011 Nazwa wsaźnia 2009 2010 2011 Wsaźni rentowności apitału własnego 18,73 2,13 1,04 Wsaźni rentowności sprzedaży 7,04 0,67 0,66 Wsaźni rentowności atywów 10,21 0,49 0,45 Mnożni apitału własnego 1,43 1,73 1,92 Źródło: opracowanie własne na przyładzie sprawozdań finansowych spółi AAA. W przedstawionych wyniach można zauważyć, iż wsaźnii rentowności apitału własnego wyazują tendencję spadową z dwóch przyczyn. Jedną z nich jest spade rentowności atywów, spowodowany spadiem marży zysu i spowolnieniem rotacji majątu. Natomiast drugą przyczyną są zmiany w struturze apitału, związane ze spadiem udziału apitału własnego i wzrastającym osztem wyorzystywania apitału obcego. Podsumowanie Przedstawione metody i narzędzia analizy wsazują najważniejsze możliwości jej wyorzystania przy podejmowania decyzji wpływających na ształtowanie wartości przedsiębiorstwa. Szczególną zaletą jest to, że wyorzystuje informacje dostarczane przez sprawozdania finansowe, tóre są tworzone poprzez rachunowość, a więc odznaczają się: realnością, szeroą wartością poznawczą, wiarygodnością oraz porównywalnością. Ponadto, analiza finansowa stanowi ważny element sładowy informacji wewnętrznej przedsiębiorstwa, jest podstawą do podejmowania wielu decyzji w sposób świadomy, dzięi rozpoznaniu ich rzeczywistych uwarunowań i przewidywanego ryzya związanego z ich podjęciem. Wynii analizy finansowej dostarczają informacji w zaresie wpływu wyodrębnionych czynniów na sytuację finansową przedsiębiorstwa, a w szczególności na jego rentowność i płynność finansową, umożliwiającą ontynuację działalności.

372 Magdalena Wasylowsa Literatura Bielawsa A.: Nowoczesne zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, Wyd. C.H. Bec, Warszawa 2009. Bilansowe wynii finansowe podmiotów gospodarczych w 2010 r., GUS, Warszawa 2011. Brigham E.F.: Podstawy zarządzania finansami, t. 2, PWE, Warszawa 1996. Duliniec A.: Finansowanie przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa 2007. Kędzior M.: Międzynarodowa strutura apitału przedsiębiorstw. Ujęcie rachunowości i finansów, Wyd. C.H. Bec, Warszawa 2011. Micherda B., Góra Ł.: Współczesna analiza finansowa, KW Zaamycze, Kraów 2004. Micherda B., Góra Ł., Szulc M.: Zarządcza interpretacja sprawozdania finansowego, Delfin, Warszawa 2010. Nowa E.: Analiza sprawozdań finansowych, PWE, Warszawa 2008. Zawadza D.: Strutura apitału przedsiębiorstwa, [w:] Nowoczesne zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, red. A. Bielawsa, Wyd. C.H. Bec, Warszawa 2009. mgr Magdalena Wasylowsa Uniwersytet Zielonogórsi Katedra Maroeonomii i Finansów Streszczenie Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa wymaga znajomości czynniów ją ształtujących, rozpoznania ryzya i zagrożeń występujących w przedsiębiorstwie i jego otoczeniu gospodarczym. Konieczna jest również znajomość przewidywanych rezultatów decyzji podejmowanych w obszarach związanych z ształtowaniem wartości firmy i zastosowanie analizy finansowej, tóra, dysponując odpowiednimi metodami i narzędziami, umożliwia przygotowanie niezbędnych ocen wartościujących do odpowiedzialnego podejmowania decyzji. ASSESSMENT OF THE FINANCIAL SITUATION OF THE COMPANY USING THE METHODS OF FUNDAMENTAL ANALYSIS Summary Company s value managing requires a set of sills. It also necessitates the predictions of the expected results of decisions corresponding to the field of creating the company s value. The essence of the problem requests the implementation of the fundamental analysis, which, using adequate methods and tools, allows the preparation of essential valuations for a conscious and responsible decision maing.