Analiza finansowa. Analiza przedwstępna i wstępna dr Michał Pachowski. Analiza przedwstępna

Transkrypt

1 Analiza finansowa Analiza przedwstępna i wstępna dr Michał Pachowski 1. Analiza przedwstępna 2. Analiza wstępna: Bilans, Rachunek Zysków i Strat, Rachunku przepływów pieniężnych 3. Wskaźnikowa analiza rentowności 4. Wskaźnikowa analiza płynności 5. Wskaźnikowa analiza zadłużenia 6. Wycena opłacalności: - Metoda zdyskontowanych korzyści netto z inwestycji (NPV) - Wewnętrzna stopa zwrotu z inwestycji (IRR) 7. Analizę Du Ponta Analiza przedwstępna ORBIS SA przejście na MSSF Uzgodnienie bilansu na dzień 31 grudnia 2004 Główny cel: sprawdzenie porównywalności sprawozdań finansowych Identyfikacja zmian przepisów zewnętrznych od 2004 roku przy wycenie aktywów i pasywów wyrażonych w walutach obcych powrócono do średniego kursu NBP od 2005r. spółki giełdowe publikują swoje sprawozdania zgodnie z MSSF. od 2009r. wprowadzono nowy układ sprawozdań finansowych zgodnie z MSR 1, zmieniono równie ujmowanie kosztów finansowania zewnętrznego przy nabyciu składników aktywów (wliczone w wartość początkową) Identyfikacja zmian polityki rachunkowości przedsiębiorstwa. 1

2 ORBIS SA przejście na MSSF Uzgodnienie bilansu na dzień 31 grudnia 2004 ORBIS SA przejście na MSSF Uzgodnienie bilansu na dzień 31 grudnia 2004 Wycena rzeczowych aktywów trwałych do wartości godziwej Wartość godziwą może odzwierciedlać cena sprzedaży pochodząca z rynku. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie wartości aktywów za pomocą cen sprzedaży, należy ją określić szacunkowo, we własnym zakresie lub przy pomocy rzeczoznawców. ORBIS SA przejście na MSSF Uzgodnienie bilansu na dzień 31 grudnia 2004 ORBIS SA przejście na MSSF Uzgodnienie bilansu na dzień 31 grudnia 2004 Reklasyfikacja inwestycji w nieruchomości 2

3 ORBIS SA przejście na MSSF Uzgodnienie bilansu na dzień 31 grudnia 2004 Hiperinflacyjne przeliczenie kapitałów Zgodnie z MSR 29 (Sprawozdawczość finansowa w warunkach hiperinflacji) Kapitały własne za wyjątkiem zysku zatrzymanego przekształcono w oparciu o indeks cen począwszy od daty, w której zostały one wniesione do 31 grudnia 1996, gdy gospodarka funkcjonowała w warunkach hiperinflacji ORBIS SA przejście na MSSF Uzgodnienie bilansu na dzień 31 grudnia 2004 Hiperinflacyjne przeliczenie kapitałów Kapitał zakładowy firmy ORBIS SA wzrósł o tys. zł Analiza przedwstępna Identyfikacja podstawowych błędów Suma aktywów musi być tożsama z sumą pasywów Wynik finansowy z rachunku zysków i strat musi być identyczny z tym zapisanym w bilansie w części kapitałów własnych Środki pieniężne na koniec okresu z rachunku przepływów pieniężnych muszą być identyczne z tymi zapisanymi w bilansie w części aktywów obrotowych Sumy pośrednie w sprawozdaniach muszą być poprawne Muszą być wykazywane logiczne następstwa (koniec okresu początek okresu) wartości okresów bieżących / poprzednich muszą być adekwatne Jeronimo Martins Dystrybucja Bilans na dzień 31 grudnia 2002r. Stan na koniec Aktywa Bieżącego roku Poprzedniego roku Aktywa trwałe Bilans na dzień 31 grudnia 2003r. Stan na koniec Aktywa Bieżącego roku Poprzedniego roku Aktywa trwałe Źródło: Monitor Polski B nr: 284 z 2004, 459 z 2005, 392 z

4 Jeronimo Martins Dystrybucja Bilans na dzień 31 grudnia 2003r. Stan na koniec Aktywa Bieżącego roku Poprzedniego roku Aktywa trwałe Bilans na dzień 30 listopada 2004r. Stan na koniec Aktywa Bieżącego roku Poprzedniego roku Aktywa trwałe Analiza wstępna Główny cel: identyfikacja najważniejszych obszarów funkcjonowania przedsiębiorstwa i badanie powiązań przyczynowo skutkowych Bilansu Rachunku zysków i strat Rachunku przepływów pieniężnych Źródło: Monitor Polski B nr: 284 z 2004, 459 z 2005, 392 z 2006 Analiza wstępna - rodzaje Analiza pozioma badanie dynamiki zmian poszczególnych pozycji, badanie struktury bilansu z podziałem na aktywa i pasywa, Analiza pionowo-pozioma badanie zmian struktury aktywów i źródeł finansowania. Analiza pozioma Badanie dynamiki (analizę poziomą) przeprowadza się przede wszystkim w celu poznania trendów zmian najważniejszych pozycji dokumentów sprawozdawczych Podstawowe problemy: Uzyskanie porównywanych okresów: Efekt sezonowości Dobór odpowiedniej liczby obserwacji: Minimum 3 okresy sprawozdawcze 4

5 Analiza pozioma - metodologia Zmiana w ujęciu bezwzględnym Okres badany Okres bazowy = Zmiana Zmiana w ujęciu procentowym Okres badany Okres bazowy 100% = Zmiana % Okres bazowy Oba pojęcia mogą być oparte o: stałą bazę porównawczą np. rok 2001 zmienną bazę porównawczą rok poprzedni Analiza struktury, jest dopełnieniem informacyjnym analizy poziomej. Odpowiada ona na pytanie: która z pozycji bilansowych w największym stopniu oddziałuje na zmienność sumy bilansowej? Metodologia: Wybrana pozycja bilansowa 100% = Udział % Suma bilansowa - aktywa Struktura aktywów zależna od profilu działalności stopień zamrożenia aktywów : wskaźnik zamrożenia aktywów = aktywa trwałe aktywa obrotowe Czy duży udział aktywów trwałych jest zły? - aktywa Struktura aktywów zależna od profilu działalności stopień zamrożenia aktywów : wskaźnik zamrożenia aktywów = aktywa trwałe aktywa obrotowe Przedsiębiorstwa transportowe: 8,0-9,0 Przedsiębiorstwa handlowe: 0,3-0,5 Przedsiębiorstwa przetwórcze: ok. 1,0-2,0 5

6 - aktywa Struktura aktywów zależna od profilu działalności stopień zamrożenia aktywów : wskaźnik zamrożenia aktywów = aktywa trwałe aktywa obrotowe Nie ma optymalnej relacji aktywów trwałych do obrotowych Uwaga! aktywów trwałych powinno być tylko tyle ile wymaga od tego proces produkcyjny branża Brak dużych wahań - szczegółowa Podejście szczegółowe stosuje się gdy: analizowane są wybrane składniki bilansu dana pozycja posiada dużą jednostkową wartość Aktywa w mln % aktywów ogółem Aktywa trwałe 158,1 100% Wartości niematerialne i prawne 3,8 2,4% Rzeczowe aktywa trwałe 150,1 94,9% Należności długoterminowe 0,0 0,0% Inwestycje długoterminowe 0,1 0,1% Długoterminowe RMK 4,1 2,6% Po co analizować strukturę aktywów trwałych? aktywa trwałe Struktura aktywów trwałych Spółki z kapitałochłonnych branż mogą mieć duże trudności z dostosowaniem się do nowych warunków otoczenia. Problem ten wynika z powodu wysokich kosztów stałych utrzymania majątku trwałego. Uwaga! Wzrost ryzyka inwestycyjnego ryzyko zaangażowania aktywów trwałych na zbyt wysokim poziomie ryzyko nietrafionych inwestycji 6

7 Na które pozycje aktywów trwałych warto zwracać uwagę przy analizie? Po co analizować strukturę aktywów obrotowych? te o dużych wartościach bezwzględnych aktywa obrotowe Struktura aktywów obrotowych Aktywa obrotowe w zdecydowanie mniejszym stopniu wpływają na szeroko pojęte ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej, a w większym stopniu na ogólną płynność i zyskowność. Uwaga! Wzrost ryzyka operacyjnego ryzyko niedostosowania poziomu zapasów ryzyko wynikające z poziomu należności ryzyko nieracjonalnej polityki środkami pieniężnymi Analiza zapasów Po co przeprowadzać analizę zapasów? O czym może świadczyć wysoki poziom zapasów materiałowych, a o czym zapasów produktów gotowych? 7

8 zapasy Zapasy Bomi SA Struktura aktywów obrotowych zapasy Wielkość jest uzależniona od rodzaju prowadzonej działalności. Przedsiębiorstwa handlowe duży udział Przedsiębiorstwa produkcyjne duży udział Przedsiębiorstwa usługowe niewielki udział Uwaga! Zapasów powinno być tylko tyle ile wymaga od tego proces produkcyjny branża Brak dużych wahań Zapasy KGHM SA Zapasy Asseco Poland SA 8

9 zapasy Zestawienie korzyści i kosztów utrzymywania wysokiego i niskiego stanu zapasów Wysoki poziom zapasów Niski poziom zapasów Analiza należności O czym mówi wysoki poziom należności w bilansie spółek? + zabezpiecza przed niekorzystnymi zmianami cen oraz ograniczeniami dostaw + pozwala ograniczyć koszty magazynowania + ułatwia uzyskanie lepszych cen u dostawców (materiały) + zwiększa ogólną płynność finansową przedsiębiorstwa + zapewnienia ciągłość procesu produkcji + zwiększają rentowność + ułatwia procesy planowania - wydłuża czasu oczekiwania na produkty - zwiększa koszty magazynowania - zwiększa ryzyko zmiany cen (materiały) - zmniejsza ogólną płynność finansową przedsiębiorstwa - zamrożenie środków - zwiększa ryzyko zatrzymania produkcji (materiały) pieniężnych - zmniejsza rentowność - zwiększa ogólne koszty planowania należności Struktura aktywów obrotowych należności Wielkość jest uzależniona od polityki rozliczeń z kontrahentami. Kredyt kupiecki = zaufanie do kontrahenta Cykl rotacji środków pieniężnych, a problemy płatnicze Należności Zapasy Środki pieniężne? Dywidendy Zobowiązania wobec dostawców Zobowiązania wobec US Pozostałe zobowiązania należności Zestawienie korzyści i kosztów utrzymywania wysokiego i niskiego stanu należności Długie terminy rozliczeń + zwiększa atrakcyjność oferty przedsiębiorstwa + jest oznaką zaufania wobec kontrahentów - niska sprawność rozliczeń z kontrahentami - zmniejsza płynność finansową przedsiębiorstwa Krótkie terminy rozliczeń + wysoka sprawność rozliczeń z kontrahentami + zwiększa płynność finansową przedsiębiorstwa - zmniejsza atrakcyjność oferty przedsiębiorstwa - jest oznaką braku zaufania wobec kontrahentów 9

10 Analiza środki pieniężne Ile powinno być środków pieniężnych w firmie? środki pieniężne Struktura aktywów obrotowych środki pieniężne Płynności finansowej* utrzymywaniem wysokich zasobów środków pieniężnych w kasie. *zdolności do regulowania w terminie wszelkich bieżących płatności Wysoki poziom środków pieniężnych Niski poziom środków pieniężnych + zwiększa płynność finansową + zwiększa ogólną rentowność + korzystny dla dostawców + oznaka agresywnej polityki finansowej + zwiększa możliwość pozyskiwania zewnętrznych źródeł finansowania - zmniejsza płynność finansową - zmniejsza ogólną rentowność kapitałów - zmniejsza możliwość pozyskiwania zewnętrznych źródeł finansowania - oznaka zbyt zachowawczej polityki finansowej - niekorzystny dla dostawców środki pieniężne Struktura aktywów obrotowych środki pieniężne Płynności finansowej* utrzymywaniem wysokich zasobów środków pieniężnych w kasie. *zdolności do regulowania w terminie wszelkich bieżących płatności Aktywa 2006r. 2007r. 2008r. 2009r. 2010r. Aktywa trwałe Aktywa obrotowe Zapasy Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności Pochodne instrumenty finansowe Środki pieniężne i ich ekwiwalenty Analiza pasywów Na co zwracamy uwagę patrząc na pasywa bilansu jednostki?? Kapitał własny Kapitał podstawowy Kapitał zapasowy Zysk netto Zobowiązania kapitały obce Długoterminowe Krótkoterminowe 10

11 Analiza kapitałów Czy może wystąpić w przedsiębiorstwie ujemny kapitał własny? Jeśli tak, to co on może oznaczać? samofinansowanie Struktura pasywów Wskaźnik samofinansowania aktywów: kapitały własne wskaźnik samofinansowania = kapitały obce Złota regułą finansowania - WS = 1,0 Efekt dźwigni finansowej (ang. Financial leverage) Wykorzystanie kapitałów obcych pozwala na zwiększenie przychodów ze sprzedaży w stosunku do tych, które możliwe są do osiągnięcia przy finansowaniu działalności jedynie środkami własnymi. samofinansowanie Analiza wstępna bilansu Przykład Przedsiębiorstwo Alfa" zamierza zmienić strukturę finansowania. Dotychczas finansowało swoją działalność kapitałem własnym 6000 PLN, jednakże zamierza zmienić swoją strukturę zaciągając kredyt w wysokości 3000 PLN przy jednoczesnym zmniejszeniu zaangażowania kapitałów własnych (do 3000 PLN). Zysk operacyjny przedsiębiorstwa ma wynosić 1400 PLN, stopa oprocentowania kredytu bankowego 15%, stopa podatku dochodowego od osób prawnych 19%. Który wariant struktury finansowania jest lepszy? Przykład Zysk operacyjny Koszty finansowe Zysk brutto Podatek 19% Zysk netto Rentowność kapitałów własnych Wariant stary Wariant nowy 11

12 Analiza wstępna bilansu Przykład - rozwiązanie Wariant stary Wariant nowy Zysk operacyjny Koszty finansowe Zysk brutto Podatek 19% ,5 Zysk netto ,5 Rentowność kapitałów własnych 1134/6000= 18,9 769,5/3000 = 25,7 Analiza kapitałów Co może oznaczać duża wartość kapitału podstawowego w przedsiębiorstwie? Kapitał Podstawowy Najbardziej stabilna część kapitałów własnych, stanowi swoistą gwarancję przyszłego funkcjonowania jednostki. Analiza kapitałów Co może oznaczać brak kapitału zapasowego w przedsiębiorstwie? KSH przewiduje minimalną wartość kapitału zakładowego: Sp. z o.o. na poziomie złotych art. 154 KSH, S.A. na poziomie złotych art. 308 KSH Im wyższa wartość kapitału podstawowego tym większa wiarygodność jednostki

13 Kapitał Zapasowy Kapitał zapasowy stanowi zabezpieczenie przedsiębiorstwa w przypadku wystąpienia ewentualnych strat z jego funkcjonowania. Analiza kapitałów Czy pojawienie się zysku w przedsiębiorstwie jest wystarczające by uznać firmę za stabilną finansowo? Im wyższa wartość kapitału zapasowego tym większe bezpieczeństwo finansowe jednostki. 49 Wynik finansowy netto Określa efekt funkcjonowania jednostki w ostatnim okresie obrotowym. Jest źródłem finansowania działalności jednostki zyski zatrzymane. Analiza zobowiązań Który typ zobowiązań jest lepszy z punktu widzenia prowadzenia działalności gospodarczej? Aby ocenić realność wyniku finansowego należy zestawić go z wartościami operacyjnych przepływów pieniężnych

14 Zobowiązania długoterminowe Zaliczane do tzw. Kapitału stałego silnie związanego z jednostką powyżej 12miesięcy. Występowanie tego typu zobowiązań, w szczególności kredytów i pożyczek, świadczy o posiadaniu przez jednostkę tzw. zdolności kredytowej. Z punktu widzenia analitycznego zobowiązania długoterminowe traktowane są jako bezpieczniejsza forma finansowania działalności niż krótkoterminowe. 53 Zobowiązania długoterminowe Duży udział tego typu zobowiązań w finansowaniu działalności jednostki jest równoznaczne z występowaniem ryzyka utraty płynności finansowej. Stanowią podstawę obliczania wskaźników płynności oraz oceny wielkości kapitału obrotowego jednostki. 54 Analiza majątku i kapitałów Co to jest kapitał obrotowy? Kapitał obrotowy netto Kapitał obrotowy = kapitał pracujący Nadwyżka kapitałów stałych nad majątkiem trwałym Kapitał własny Kapitał obrotowy Majątek trwały Zobowiązania długoterminowe Kapitał stały Majątek obrotowy Zobowiązania krótkoterminowe 14

15 Kapitał obrotowy netto Złota zasada bilansowa Kapitały własne i zobowiązania długoterminowy powinny pokryć w całości majątek trwały Srebrna zasada bilansowa kapitał stały oprócz pokrycia w całości majątku trwałego powinien również finansować majątek obrotowy w 33% Majątek trwały Kapitał własny Zobowiązania długoterminowe Dodatni kapitał obrotowy netto Kapitał obrotowy netto Problemy z płynnością Majątek trwały Kapitał własny Zobowiązania długoterminowe Ujemny kapitał obrotowy netto Zobowiązania Majątek obrotowy krótkoterminowe Majątek obrotowy Zobowiązania krótkoterminowe Wyjątek: supermarkety z dużą rotacją aktywów obrotowych Analiza wstępna - podsumowanie Dziękuję za uwagę Pracochłonna Uciążliwa Można się łatwo pomylić Wymaga znajomości sprawozdania szukanie w notach Nie daje wyraźnych efektów, a jedynie odpowiedź na pytania: Czy firma urosła Czy firma jest stabilna finansowo 15