Pan Hubert Więckowski Dyrektor Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej w Wyszogrodzie

Warszawa, 30 sierpnia 2018 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-VIII.431.1.30.2018.SO Pan Hubert Więckowski Dyrektor Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej w Wyszogrodzie WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 197 b w związku z art. 186 pkt 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2018 r. poz. 998 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą oraz zgodnie z Planem Kontroli Zewnętrznych Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego na rok 2018, zespół inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie: XXXXXX starszy inspektor wojewódzki oraz XXXXXX starszy inspektor wojewódzki, przeprowadził w terminie 10-11 i 14 maja 2018 r. kontrolę kompleksową w trybie zwykłym w Placówce Opiekuńczo-Wychowawczej w Wyszogrodzie przy ul. Niepodległości 5A. Zakres kontroli obejmował przestrzeganie standardów opieki i wychowania w placówkach opiekuńczo-wychowawczych oraz działań placówki na rzecz powrotu dziecka do rodziny biologicznej, utrzymywania z nią kontaktów, zaspokajania potrzeb dziecka i respektowania jego praw, przestrzegania przepisów określających zasady działania placówki opiekuńczowychowawczej, jak również zgodności zatrudnienia pracowników z kwalifikacjami określonymi w ww. ustawie w okresie od 1 stycznia 2017 r. do dnia kontroli. Na podstawie art. 197d ww. ustawy oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U., poz. 1477) przekazuję niniejsze wystąpienie pokontrolne. Organem prowadzącym jest Powiat Płocki. Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza w Wyszogrodzie typu socjalizacyjnego, zwana dalej Placówką, działa na podstawie zezwolenia Wojewody Mazowieckiego Nr 2212/2016 z 10 października 2016 r. oraz: Statutu Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej w Wyszogrodzie, stanowiącego załącznik nr 1 do Uchwały Nr 65/VII/2015 Rady Powiatu w Płocku z dnia 1 lipca 2015 r., Regulaminu Organizacyjnego Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej w Wyszogrodzie wprowadzonego Uchwałą nr 606/2017 Zarządu Powiatu w Płocku z dnia 8 marca 2017 r., Zapisy Statutu i Regulaminu organizacyjnego Placówki są zgodne z przepisami prawa. Opracowany został: Regulamin wychowanka Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej w Wyszogrodzie, który zawiera: Prawa i obowiązki wychowanka, System motywacji zachowań wychowanków,

Regulamin przyznawania kieszonkowego, Regulamin samodzielnych wyjść wychowanków, Regulamin korzystania ze sprzętu komputerowego, Samorząd wychowanków, Regulamin odwiedzin w Placówce Procedury postępowania wychowawców i pracowników Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej w Wyszogrodzie w sytuacjach kryzysowych dotyczące: samowolnego opuszczenia Placówki przez wychowanka, przyjęcia wychowanka Placówki po ucieczce lub długotrwałej nieobecności, postępowania w przypadku znalezienia na terenie Placówki substancji przypominającej wyglądem narkotyk oraz podejrzenia posiadania środków odurzających przez wychowanka, postepowania w przypadku stosowania przemocy pracowników wobec wychowanków, postępowania w przypadku przemocy wychowanka wobec innego wychowanka, postępowania w przypadku przemocy wychowanka wobec pracownika Placówki, postępowania w przypadku łamania praw dziecka w Placówce. Na stanowisku dyrektora Placówki, w okresie objętym kontrolą, zatrudniony był pan Hubert Więckowski. W przypadku jego nieobecności zastępstwo pełnił koordynator Placówki. Funkcję koordynatora od 9 maja 2018 r. pełni pani Emilia Chojecka (starszy wychowawca). Wcześniej tą funkcję pełniła pani Lidia Kaczmarczyk (starszy wychowawca). Placówka posiada limit 14 miejsc. W kontrolowanym okresie przebywało w niej 16 wychowanków, w tym 4 opuściło Placówkę (3 zgodnie z decyzją sądu powróciło do domu rodzinnego, 1 usamodzielnił się). Na dzień kontroli w Placówce przebywało 12 wychowanków, w tym 2 dzieci tylko w weekendy (1 dziecko uczyło się w szkole średniej w Warszawie i mieszkało w bursie, drugie dziecko uczyło się w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym w Płońsku). Wychowankowie nie posiadali uregulowanej sytuacji prawnej. Wiek dzieci kształtował się w przedziale od 2,5 do 17 lat. Placówka kontrolowana była przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Płocku (bez zaleceń), Zespół Kontrolny Zarządu Powiatu w Płocku (bez zaleceń), zespół kontrolny powołany przez Starostę Płockiego (wydano 2 zalecenia). 2 /akta kontroli s. 41-73,75-85/ I. Standard świadczonych usług Ustaleń dokonano na podstawie oględzin Placówki, rozmowy z dyrektorem, wychowankami oraz analizy dokumentacji prowadzonej w Placówce (dotyczącej m.in. kieszonkowego, jadłospisu, dyżurów nocnych). Budynek, w którym mieści się Placówka zlokalizowany jest na jednej nieruchomości gruntowej z domem pomocy społecznej dla osób przewlekle somatycznie chorych, co jest niezgodne z art. 106 ust. 2a ustawy. Na terenie nieruchomości znajduje się również środowiskowy dom samopomocy dla osób niepełnosprawnych intelektualnie. Teren jest ogrodzony. Do dyspozycji wychowanków jest zielony teren rekreacyjny z boiskiem, altaną, miejscem do grillowania oraz kącikiem do zabawy dla młodszych wychowanków. Placówka posiada odrębne wejście. Mieści się na parterze. W tym samym budynku znajdują się również pomieszczenia biurowe placówki oraz pomieszczenia administracji domu pomocy społecznej. Budynek zaopatrzony jest w bieżącą wodę,

energię elektryczną, kanalizację, sieć teleinformatyczną oraz monitoring. W promieniu kilkuset metrów znajduje się kompleks jednostek oświatowych, przychodnia lekarska, ośrodek kultury, hala sportowa. Zgodnie z art. 95 ust. 1 ustawy w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu socjalizacyjnego umieszcza się dzieci powyżej 10 roku życia. Na liście wychowanków Placówki znajdowała się 4 dzieci poniżej określonej granicy wieku. Były to 4 rodzeństwa w wieku od 2,5 do 6 lat. W ich przypadku niespełnione były przesłanki określone w art. 95 ust. 2 ustawy. Dyrektor złożył pisemne wyjaśnienie, z którego wynikało, że dzieci zostały umieszczone w pieczy zastępczej zgodnie z decyzją sądu celem natychmiastowego zabezpieczenia. W Placówce znalazły się, w związku z brakiem możliwości umieszczenia ich w najbliższej rodzinie lub w rodzinnej formie pieczy zastępczej. Mimo podejmowanych przez Dyrektora Placówki działań, w dalszym ciągu nie znaleziono dla rodzeństwa rodziny zastępczej. W Placówce, na podstawie tymczasowego postanowienia sądu na czas trwania postepowania, zostało umieszczonych 12 wychowanków (poz. 2, 4-6, 9-16 z listy wychowanków). Natomiast zgodnie z art. 103 ustawy dzieci te powinny zostać umieszczone w placówce opiekuńczowychowawczej typu interwencyjnego. Wychowankowie mieli zapewnione 5 posiłków dziennie (śniadanie, II śniadanie, obiad zupa i II danie, podwieczorek i kolację). Obiady dostarczane były do Placówki z domu pomocy społecznej, znajdującego się w sąsiednim budynku. Pozostałe posiłki wychowankowie przygotowywali razem z wychowawcami. Dzieci miały również możliwość korzystania z obiadów w szkołach, do których uczęszczały. Na podstawie oględzin oraz w trakcie rozmowy z dyrektorem Placówki i wychowankami ustalono, że wychowankowie mieli zapewniony całodobowy dostęp do podstawowych artykułów spożywczych, znajdujących się w aneksie kuchennym (pieczywo, płatki śniadaniowe, woda, herbata i w lodówce: sery, wędlina, masło, mleko, warzywa). Dzieci wyraziły pozytywną opinię na temat wyżywienia w Placówce. Wychowankowie nie przebywali na diecie zleconej przez lekarza, nie korzystali z zaopatrzenia w środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Opiekę lekarską zapewniało Centrum Medyczne w Wyszogrodzie, w którym przyjmowali lekarze pierwszego kontaktu oraz specjaliści. W odległości do 40 km znajdują się również szpitale w Płońsku i Płocku świadczące szerszy zakres usług medycznych. Dwoje najmłodszych dzieci, w związku z kontynuacją leczenia oparzeń, korzystało ze specjalnych plastrów na oparzenia oraz specjalnych ubranek. Były również pod stałą opieką specjalistycznej poradni w Warszawie. Leki przechowywane były w zamykanej na klucz szafie w pokoju wychowawców. Wychowawcy prowadzili rejestr podawanych leków, w którym odnotowywano: imię i nazwisko dziecka, datę i godzinę podania leku, nazwę leku, dawkowanie oraz podpis wychowawcy wydającego lek. Fakt przyjmowania leków odnotowywany był również w karcie pobytu. Placówka zapewniała wychowankom wyposażenie w odzież, obuwie, środki higieny osobistej stosownie do wieku i indywidualnych potrzeb. Zakupów odzieży i obuwia wychowankowie dokonywali wspólnie z wychowawcą. Wychowankowie realizowali obowiązek szkolny w następujących szkołach: w Szkole Podstawowej w Wyszogrodzie (3 dzieci), w Publicznym Gimnazjum w Wyszogrodzie (2 dzieci), w Zespole Szkół w Wyszogrodzie (2 dzieci), w Zespole Szkół Usług i Przedsiębiorczości w Płocku (1 dziecko), w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Płońsku (1 dziecko), w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Płocku (2 dzieci), w liceum w Warszawie (1 dziecko). Ponadto 3

3 młodszych dzieci uczęszczało do Przedszkola Samorządowego w Wyszogrodzie. Najmłodszy wychowanek nie był jeszcze objęty edukacją przedszkolną. W przypadku 2 wychowanków uczących się: w liceum w Warszawie oraz w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Płońsku pobyt w bursie/internacie od poniedziałku do piątku oraz dojazdy finansowane były przez Placówkę. Młodsze dzieci odprowadzane były i odbierane ze szkół i przedszkoli przez wychowawców. Jeden wychowanek (nr 7 z listy wychowanków) realizował obowiązek szkolny z opóźnieniem wynikającym z zaniedbań w domu rodzinnym. Z korepetycji prowadzonych na terenie Placówki przez wolontariuszy korzystało 8 wychowanków (angielski, niemiecki i matematyka). W przypadku trudności z przyswojeniem materiału, dzieci mogły liczyć na pomoc ze strony wychowawców. Wychowankowie zaopatrzeni byli w podręczniki i przybory szkolne. Kontakt z wychowawcami w szkołach i opiekunami w bursach szkolnych utrzymywali wychowawcy prowadzący i dyrektor Placówki. W ramach zajęć specjalistycznych na terenie Placówki wszystkie dzieci objęte były wsparciem ze strony psychologa. Poza Placówką, w zależności od potrzeb, dzieci korzystały z pomocy pedagoga, psychologa, logopedy oraz specjalisty terapii integracji sensorycznej. Czas wolny od zajęć lekcyjnych wychowankowie spędzali w wybrany przez siebie sposób: jazda na rowerze, spacery, piłka nożna, siatkówka, zajęcia plastyczne, gry edukacyjne, komputer. Poza Placówką korzystali z oferty Hali Sportowo-Widowiskowej w Wyszogrodzie (siłownia, boks), trenowali biegi na stadionie miejskim oraz korzystali z kina. W Regulaminie wychowanka Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej w Wyszogrodzie określone zostały zasady przyznawania kieszonkowego. O wysokości kieszonkowego decydował wychowawca prowadzący w porozumieniu z dyrektorem Placówki. Pieniądze wypłacane były raz w miesiącu przez wychowawcę-koordynatora. Wychowankowie potwierdzali odbiór kieszonkowego własnoręcznym podpisem na liście wypłat. Wysokość kieszonkowego była zróżnicowana i zawierała się w przedziale od 10 zł dla najmłodszych, do 50 zł dla najstarszych wychowanków. Kwota mogła ulec zwiększeniu lub zmniejszeniu zgodnie z przesłankami wskazanymi w pkt 11 i 12 Regulaminu przyznawania kieszonkowego. Kieszonkowe młodszych dzieci przechowywane były w imiennych kopertach w pokoju wychowawców. Prowadzone były również zeszyty gdzie odnotowywano kwoty wypłat. W regulaminie przyznawania kieszonkowego, w pkt 12 zapisano, że wychowanek otrzymuje obniżoną lub minimalną kwotę kieszonkowego w przypadku zaistnienia wyszczególnionych sytuacji. Zapis wymaga doprecyzowania, w taki sposób, aby jasno z niego wynikało, że minimalna kwota kieszonkowego jest wychowankom zagwarantowana. Placówka dysponowała 4 pokojami 2-osobowymi, 1 pokojem 3-osobowym, 1 pokojem 4 -osobowym, które wyposażone były w pojedyncze łóżka, szafki, regały, biurka. Podłogi wykończone wykładzinami zmywalnymi, dywaniki, oświetlenie naturalne i sztuczne. W pokoju najmłodszych dzieci znajdowały się książki i zabawki odpowiednie do ich wieku. Do dyspozycji wychowanków był salon połączony z jadalnią i otwartą kuchnią, łazienka oraz pokój do nauki ze stanowiskiem komputerowym (dostęp miał każdy z wychowanków na indywidualne hasło). Warunki w jadalni umożliwiały wspólne spożywanie posiłków. Placówka zapewniała wychowankom standard zgodny z wymogami zawartymi w 18 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720). W 2017 roku wychowankowie nie korzystali z zorganizowanego wypoczynku letniego. Ferie zimowe w 2018 roku urozmaicone były wyjazdami do parków zabaw, kina. Dyrektor Placówki czyni starania, aby zdobyć środki finansowe od sponsorów na zorganizowanie w bieżącym roku grupowego wyjazdu letniego. 4

Obchód w godzinach nocnych dokonywany był, co najmniej 3 krotnie. Dokumentowany był w Raporcie z dyżuru nocnego, z wyszczególnieniem listy obecnych wychowanków, opisu przebiegu dyżuru oraz podpisu wychowawcy pełniącego dyżur, co stanowi realizację 12 rozporządzenia. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie pomimo nieprawidłowości. /akta kontroli s. 18-29, 31, 74, 86, 88, 93, 94, 151/ II. Sposób organizacji i dokumentowania pracy wychowawczej prowadzonej w placówce W trakcie kontroli inspektorzy dokonali analizy dokumentacji prowadzonej w okresie objętym kontrolą dla 14 wychowanków Placówki (nr 1, 2, 4-7, 9-16 z wykazu wychowanków). W Placówce prowadzono dokumentację, której wymogi zostały określone w rozporządzeniu: - diagnoza psychofizyczna sporządzana była przez psychologa, w terminie do 1 miesiąca od przyjęcia dziecka do Placówki. Diagnoza opierała się na elementach wskazanych w 14 ust. 3 i 4 rozporządzenia. W części dotyczącej wskazań w zakresie przygotowania dziecka do usamodzielnienia brakowało informacji na temat czynności lub działań mających uczyć i przygotowywać dziecko do funkcjonowania w dorosłym życiu. W przypadku 1 wychowanka (nr 14 z wykazu wychowanków) stwierdzono brak daty opracowania diagnozy. - plan pomocy dziecku opracowywany był w czasie od 18 do 35 dni od przyjęcia dziecka do Placówki. Dokument zawierał dane osobowe dziecka oraz wychowawcy prowadzącego proces wychowawczy, datę sporządzenia, podpis wychowawcy, podpis wychowanka (na potwierdzenie udziału w przygotowaniu planu) oraz podpis asystenta rodziny uczestniczącego w tworzeniu planu, jeśli rodzina współpracowała z asystentem. Cel pracy z dzieckiem formułowany był niezgodnie ze wskazaniami zawartymi w 15 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia. Na przykład, cel u wychowanka (poz. 9 z wykazu) odnosił się do przywrócenia właściwych relacji w rodzinie i nadrobienia braków edukacyjnych. Podobnie u innego wychowanka (poz. 13 z wykazu) również brakowało odniesienia do konkretnych wskazań z ww. przepisu. Określone były działania długoterminowe i krótkoterminowe. Działania krótkoterminowe podzielone były dodatkowo na następujące obszary: sytuacja rodzinna dziecka utrzymanie więzi z rodziną, potrzeby dziecka w sferze opiekuńczej, rozwojowej i emocjonalnej, wpływ sytuacji kryzysowej dziecka na jego rozwój i funkcjonowanie w placówce i poza placówką, funkcjonowanie dziecka w grupie i środowisku rówieśniczym i szkolnym oraz rozwój edukacyjny dziecka. Modyfikacje planu pomocy dziecku dokonywane były zgodnie z 15 ust. 5 pkt 1 rozporządzenia, z wyjątkiem 1 wychowanka (nr 9 z wykazu wychowanków), u którego modyfikacja planu nastąpiła z opóźnieniem ok. 1 miesiąca. Modyfikacja poprzedzona była sporządzeniem Karty oceny sytuacji dziecka, która zawierała następujące elementy: relacje z rodziną, aktualna ocena sytuacji dziecka (sytuacja szkolna, funkcjonowanie społeczne, emocjonalne, samodzielność, stan zdrowia), analiza stosowanych metod pracy z dzieckiem oraz wskazania do modyfikacji planu pomocy dziecku. Opracowana modyfikacja zawierała wszystkie elementy opisanego wyżej planu pomocy dziecku. - karta pobytu zawierała obszary wskazane w 17 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia. Wypełniana była przez wychowawcę prowadzącego. Wpisy w kartach pobytu wychowanków dokonywane były rzadziej niż 1 raz w miesiącu, co jest niezgodne z 17 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia. Na przykład u wychowanka (poz. 5 z wykazu wychowanków) sytuacja taka wystąpiła w 6 obszarach. Natomiast w przypadku innego wychowanka (poz. 10 z wykazu wychowanków) braki w systematycznym uzupełnianiu karty występowały w 11 z 14 obszarów, w tym w 2 obszarach nie prowadzono żadnych zapisów. W związku z tym, że sytuacja powtarzała się również u pozostałych 5

wychowanków, Dyrektor Placówki został poinformowany o konieczności rzetelnego prowadzenia kart pobytu. - karta udziału w zajęciach specjalistycznych prowadzonych przez psychologa zawierała imię i nazwisko wychowanka, diagnozę, wskazania do pracy, datę i opis przebiegu zajęć oraz podpis osoby prowadzącej. Brakowało informacji odnośnie udziału wychowanków w zajęciach specjalistycznych prowadzonych poza Placówką (np. w specjalnych ośrodkach szkolnowychowawczych). - arkusze badań i obserwacji psychologicznych zawierały następujące informacje: imię i nazwisko dziecka, datę badania, interpretację wyników badań (w arkuszach badań), funkcjonowanie społeczno-emocjonalne (w arkuszach obserwacji) oraz podpis osoby prowadzącej. - ewidencja zawierała elementy wskazane w 17 ust. 5 rozporządzenia. Wychowankowie, którzy opuścili Placówkę zostali wykreśleni z ewidencji. W teczkach osobowych wychowanków znajdowały się również dokumenty sądowe, wychowawcze, szkolne, medyczne, notatki służbowe oraz inne dokumenty dotyczące dzieci. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie pomimo nieprawidłowości. /akta kontroli s. 95-150/ III. Praca na rzecz powrotu dziecka do rodziny lub regulacji jego sytuacji prawnej. Ustaleń dokonano na podstawie rozmowy z dyrektorem Placówki oraz analizy dokumentacji 14 wychowanków (nr 1,2,4-7,9-16 z wykazu), prowadzonej przez wychowawców i psychologa. W okresie objętym kontrolą z Placówką współpracowało 11 rodzin, w zakresie: edukacji dzieci, potrzeb medycznych, potrzeb rozwojowych. Pracownicy Placówki motywowali rodziców do podejmowania działań mających na celu poprawę ich sytuacji życiowej, utrzymywania stałego kontaktu z dzieckiem oraz angażowania się w jego sprawy. Wychowankowie byli urlopowani do rodziny, spotykali się również z osobami im bliskimi na terenie Placówki. Utrzymywali również kontakt telefoniczny. Rodzice zapraszani byli na uroczystości ważne dla dziecka. W 2018 roku, zgodnie z decyzją sądu, 3 wychowanków powróciło do domu rodzinnego. W dokumentacji wychowanki (poz. 15 z listy wychowanków) brakowało postanowienia sądu dla opiekuna prawnego. Z asystentem rodziny współpracowało 5 rodzin. Zgodnie z zapisem w 15 rozporządzenia, asystent brał udział w tworzeniu planu pomocy dziecku, co potwierdzał składając na dokumencie własnoręczny podpis. Uczestniczył również w pracach zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka, udzielał informacji (pisemnych i telefonicznych) odnośnie sytuacji w rodzinach wychowanków. Kontakt z asystentem odnotowywany był również w karcie pobytu dziecka. W kontrolowanym okresie nie zachodziły okoliczności występowania do sądu z wnioskiem, o którym mowa w art. 100 ust. 4a ustawy. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie pomimo uchybień. /akta kontroli s. 30, 89-90, 165-170/ IV. Zasadność dalszego pobytu dziecka w placówce. Ustaleń dokonano na podstawie analizy dokumentacji 14 wychowanków (nr 1, 2, 4-7, 9-16 z wykazu) oraz rozmowy z dyrektorem Placówki. W 2017 roku ocena okresowa sytuacji dziecka odbyła się 05.10.2017 r. Zgodnie z pisemnym wyjaśnieniem dyrektora Placówki pierwsza ocena okresowa została dokonana po 6 miesiącach od dnia przybycia pierwszego dziecka i objęła wszystkie dzieci, które przybyły w tym okresie. 6

Kolejne posiedzenie zespołu odbyło się 05.04.2018 r. tj. z zachowaniem terminu wskazanego w art. 138 ustawy. W międzyczasie, dla nowoprzyjętych wychowanków miały miejsce posiedzenia Zespołów w następujących terminach: 19.01.2018 r. i 21.03.2018 r. W skład zespołu wchodzili przedstawiciele wymienieni w art. 137 ustawy. Ponadto w przypadku 3 dzieci odnotowano obecność przedstawicieli przedszkola, do którego one uczęszczały. W przypadku, gdy rodzina nie współpracowała z asystentem rodziny, na spotkanie zapraszany był przedstawiciel właściwego ośrodka pomocy społecznej. Obecność odnotowywana była w listach obecności z posiedzenia zespołu i potwierdzana własnoręcznym podpisem. Wnioski dotyczące zasadności dalszego pobytu przekazywano do sądu w następujących terminach: data posiedzenia Zespołu 05.10.2017 r. przekazanie wniosku: 16.10.2017 r., data kolejnego Zespołu 05.04.2018 r. przekazanie wniosku nastąpiło 24.04.2018 r. Obowiązek wysłuchania dziecka, zgodnie z art. 4 a ww. ustawy, dokumentowany był w formie notatki opatrzonej podpisem wychowanka, wychowawcy oraz datą sporządzenia. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie pomimo uchybień. /akta kontroli s. 32-34, 87, 152-162, 164/ V. Zakres i jakość działań zmierzających do usamodzielnienia wychowanków Sprawdzono na podstawie analizy dokumentacji 4 usamodzielnianych wychowanków (nr 1, 10, 12, 16 z wykazu wychowanków) oraz rozmowy z dyrektorem Placówki. W 2017 r. w procesie usamodzielnienia był 1 wychowanek, w 2018 r. 3 wychowanków. W 2017 r. 1 usamodzielniany wychowanek opuścił Placówkę. Troje usamodzielnianych wychowanków korzystało z pomocy w formie opłaty za pobyt w internacie, a 1 wychowanek z pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki. W codziennej pracy wychowawczej podejmowane były działania zmierzające do zwiększenia samodzielności i zaradności życiowej dzieci. Wychowankowie pełnili dyżury porządkowe odpowiednie do ich wieku i możliwości, uczestniczyli w przygotowywaniu posiłków. Brali udział w zakupach odzieży i obuwia. Młodsze dzieci uczyły się samodzielnie dbać o higienę, przygotowywać do szkoły. Wszyscy usamodzielniani wychowankowie trafili do Placówki po ukończeniu 17 r.ż., w związku z tym wyznaczenie opiekuna usamodzielnienia następowało po terminie wskazanym w art. 145 ust. 2 ustawy. Opiekunowie usamodzielnienia wskazani byli w każdym przypadku, co zajmowało od 1 do 4 miesięcy od dnia przyjęcia do Placówki. W przypadku 1 wychowanka (nr 1 z wykazu) stwierdzono brak zatwierdzenia osoby opiekuna usamodzielnienia przez właściwego kierownika powiatowego centrum pomocy rodzinie. U kolejnego wychowanka (nr 12 z wykazu) brakowało daty sporządzenia dokumentu. Indywidualny program usamodzielnienia wychowanka (nr 1 z wykazu) sporządzony został przez wychowanka, opiekuna usamodzielnienia oraz wychowawcę prowadzącego z zachowaniem terminu wskazanego w art. 145 ust. 4 ustawy. Został również zatwierdzony przez kierownika powiatowego centrum pomocy rodzinie. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie pomimo uchybień. /akta kontroli s. 35, 171-178/ VI. Stan zatrudnienia, struktura i kwalifikacje pracowników zatrudnionych w placówce Ustaleń dokonano na podstawie analizy dokumentacji osobowej pracowników. 7

Obsługę kadrową Placówki prowadziło Centrum Usług Wspólnych Powiatu Płockiego oraz Starostwo Powiatowe dla dyrektora. Zgodnie z wykazem pracowników, na dzień kontroli, w Placówce zatrudnieni byli: dyrektor (cały etat), 1 starszy wychowawca koordynator (cały etat), 5 wychowawców (cały etat) oraz psycholog zatrudniony na umowę-zlecenie (10h/tydzień). Zapewniona była ciągłość opieki nad dziećmi. Wychowawcy pracowali w systemie zmianowym 8-godzinnym. Harmonogram pracy ustalany był w ujęciu miesięcznym. Spełniony był wymóg określony w 16 ust. 1 rozporządzenia. Psycholog dyżurował w piątki i soboty (w godzinach popołudniowych) oraz w inne dni, w zależności od potrzeb. Spełnienie przez dyrektora Placówki wymagań, o których mowa w art. 97 ust. 3 ustawy, ustalono na podstawie informacji przesłanej pismem (z 29 maja 2018 r.) przez Starostwo Powiatowe w Płocku prowadzące dokumentację kadrową dyrektora. Wychowawcy i psycholog spełniali wymagania określone odpowiednio w art. 98 ust. 1, pkt 1 i 3 ustawy. Wszyscy pracownicy złożyli stosowne oświadczenia na okoliczność spełnienia wymogów określonych w art. 98 ust. 3 ustawy. Posiadali również aktualne zaświadczenia lekarskie. Weryfikacją zatrudnianych osób, które mają kontakt z dziećmi, zajmowało się Centrum Usług Wspólnych Powiatu Płockiego. W okresie objętym kontrolą Placówka korzystała z pomocy wolontariuszy. Osoby pełniące tę funkcję posiadały akceptację dyrektora Placówki oraz zgodę kierownika Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Płocku. Składały wymagane zgodnie z art. 98 ust. 3 ustawy oświadczenia, przedłożyły zaświadczenie lekarskie informujące o braku przeciwskazań do pracy z dziećmi. Warunki i zakres współpracy określone były w porozumieniu o wykonywaniu świadczeń przez wolontariusza. Wolontariusze wspomagali wychowanków w zakresie edukacji szkolnej oraz prowadzili z dziećmi zajęcia rekreacyjne. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie. /akta kontroli s. 36-40,179-187/ VII. Przestrzeganie i wykonywanie praw dziecka. Ustaleń dokonano na podstawie oględzin Placówki, analizy dokumentacji organizacyjnej, rozmów z dyrektorem i wychowankami oraz ankiet przeprowadzonych wśród dzieci i wychowawców. Szczegółowa organizacja Placówki określona została w Regulaminie organizacyjnym. Natomiast zasady funkcjonowania wychowanków zawarte zostały w Regulaminie wychowanka Placówki. Wyszczególniono prawa wychowanka (m.in. do opieki i wychowania, powrotu do rodziny, pomocy w przygotowaniu do samodzielnego życia, ochrony przed poniżającym traktowaniem i karaniem) oraz obowiązki (m.in. aktywne uczestnictwo w procesie kształcenia i wychowania, wypełnianie przydzielonego dyżuru, systematyczne i rzetelne wywiązywanie się z obowiązków szkolnych). W części dotyczącej konsekwencji nagannej postawy wychowanka zawarte zostały następujące treści: - nagana ustna udzielona przez wychowawcę w obecności innych wychowanków w grupie, - nagana ustna udzielona przez Dyrektora Placówki na spotkaniu całej społeczności Placówki. Przytoczony zapis jest niezgodny z prawami dziecka. Wychowankowie zapoznawani byli z prawami i obowiązkami w pierwszych dniach po przyjęciu do Placówki. Opracowany został system motywacji zachowań wychowanków, gdzie szczegółowo określono zasady przyznawania wyróżnień oraz nagan. W Regulaminie przyznawania kieszonkowego określone zostały zasady przyznawania, wysokości kieszonkowego, sposób wypłacania i dokumentowania wypłat oraz sposób indywidualnego różnicowania kwoty kieszonkowego w celu wyróżnienia lub upomnienia wychowanka. Placówka posiadała również opracowany szereg procedur dotyczących m.in.: samowolnego opuszczania Placówki przez wychowanka, przyjęcia wychowanka po ucieczce lub długotrwałej nieobecności, postępowania w przypadku stosowania przemocy na terenie 8

Placówki. W procedurach przewidziane było m.in. udzielenie wsparcia i pomocy wychowankowi ze strony wychowawcy i psychologa. Opracowana była również procedura postępowania w przypadku łamania praw dziecka w Placówce. Zgodnie z zapisami zawartymi w trybie składania pisemnej skargi w przypadku naruszenia praw dziecka, dyrektor Placówki rozpatruje ją w ciągu 7 dni i informuje wnioskodawcę o podjętych decyzjach. Dokumentacja wychowanków zawierała oświadczenia dotyczące wyrażenia zgody na wykorzystanie wizerunku dziecka oraz zgody rodzica/opiekuna prawnego na leczenie, badania ambulatoryjne oraz podawanie leków. W przeprowadzonym dobrowolnym badaniu ankietowym uczestniczyło 5 wychowanków w wieku 14 17 lat. Z udzielonych odpowiedzi oraz przeprowadzonej z nimi rozmowy wynikało, że posiadają wiadomości na temat zasad i obowiązków panujących w Placówce oraz przysługujących im praw. Za należyte wywiązywanie się ze swoich obowiązków mogli liczyć na zwiększenie kieszonkowego, wydłużenie czasu korzystania z komputera, telefonu. Za nieprzestrzeganie zasad panujących wymienili następujące konsekwencje: ograniczenie korzystania z telefonu, komputera, obniżone kieszonkowe lub ograniczenie wyjść poza teren Placówki. Wychowankowie mogli dekorować pokoje według własnego pomysłu. Zawsze mogli przygotować sobie posiłek z artykułów spożywczych dostępnych w aneksie kuchennym. Nie mieli zastrzeżeń do posiłków spożywanych na terenie Placówki. Spotykali się z rówieśnikami, za zgodą wychowawcy, zarówno w Placówce jak i poza nią. W trakcie rozmowy z wychowankami ustalono, że mieli zapewniony kontakt z osobami bliskimi w formie urlopowania do środowiska rodzinnego, spotkania odbywały się również na terenie Placówki. W ankiecie 5 dzieci odpowiedziało twierdząco na pytanie: czy zdarzyło się, że za karę ktoś nie pojechał do rodziców / osób bliskich?. Wychowankowie otrzymywali kieszonkowe raz w miesiącu z zachowaniem minimalnej wysokości. Potwierdzili, że mają dostęp do telefonów i adresów instytucji, do których można się zwrócić w przypadku nieprzestrzegania praw dziecka. Byli również informowani o planowanych badaniach lekarskich, psychologicznych oraz innych istotnych dla nich sprawach. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie pomimo uchybień. /akta kontroli s. 188-232/ Za stwierdzone uchybienia odpowiedzialność ponosi dyrektor Placówki, pan Hubert Więckowski, a ich przyczyną jest brak wystarczającego nadzoru nad właściwą organizacją pracy wychowawczej w placówce. Na podstawie art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli i wobec stwierdzonych uchybień/nieprawidłowości kieruję do pana Dyrektora następujące zalecenia pokontrolne: 1. Dzieci umieszczane w Placówce muszą spełniać kryterium wiekowe określone w art. 95 ust. 1 ustawy, a w przypadku dzieci poniżej 10 roku życia powinny być spełnione przesłanki określone w ust. 2 ww. przepisu. 2. Zapisy w diagnozie psychofizycznej należy uzupełnić o wskazania dotyczące przygotowania dziecka do usamodzielnienia. 3. Uwzględniać w Kartach udziału w zajęciach specjalistycznych zajęcia odbywające się poza Placówką. 9

4. Cel pracy z dzieckiem, w planach pomocy dziecku, należy wskazać w oparciu o zapisy zawarte w 15 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720). 5. Przestrzegać, zgodnie z 15 ust. 5 rozporządzenia, określonego terminu dokonania modyfikacji planu pomocy dziecku. 6. Zgodne z 17 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia, wpisy we wszystkich obszarach kart pobytu powinny być dokonywane nie rzadziej niż 1 raz w miesiącu. 7. Zgodnie z art. 145 ust 3 ustawy osoba wskazana przez osobę usamodzielnianą na opiekuna usamodzielnienia musi posiadać akceptację właściwego kierownika powiatowego centrum pomocy rodzinie. 8. W Regulaminie przyznawania kieszonkowego należy doprecyzować zapis dotyczący obniżania kwoty kieszonkowego, aby jasno z niego wynikało, ze minimalna kwota kieszonkowego jest zagwarantowana. 9. Należy zmienić niezgodne z prawami dziecka zapisy w Regulaminie wychowanków dot. udzielania wychowankowi nagany na forum grupy lub całej społeczności Placówki. 10. Uzupełniać na bieżąco dokumentację sądową dotyczącą sytuacji prawnej dzieci. Uwagi i wnioski: 1. Datować dokumentację prowadzoną oraz tworzoną w Placówce. 2. Należy przeprowadzić z wychowankami rozmowę na temat powodów odmowy wyrażenia zgody na urlopowanie do domu rodzinnego, aby uniknąć sytuacji, w której dziecko ma poczucie, że nastąpiło to za karę. Ponadto informuję, że z uwagi na stwierdzone podczas kontroli naruszenia dotyczące kierowania dzieci do placówki na podstawie tymczasowych postanowień sądu oraz umieszczania w placówce dzieci poniżej 10 roku życia, wystąpię o wyjaśnienia do organu prowadzącego. Pouczenie Zgodnie z art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. z 2018 r. poz. 998) oraz 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz.U. poz. 1477) kontrolowana jednostka może, w terminie 7 dni od dnia otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zgłosić do Wojewody Mazowieckiego zastrzeżenia do wydanego wystąpienia lub/i do zawartych w nim zaleceń pokontrolnych na adres: Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie, Wydział Polityki Społecznej, Plac Bankowy 3/5, 00-950 Warszawa. W przypadku nieuwzględnienia przez Wojewodę Mazowieckiego zastrzeżeń oraz w przypadku nie zgłoszenia zastrzeżeń do zaleceń, kontrolowana jednostka jest obowiązana w terminie 30 dni od otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego powiadomić wojewodę o sposobie realizacji uwag, wniosków i zaleceń. W przypadku uwzględnienia zastrzeżeń odpowiadając na zalecenia należy mieć na uwadze zmiany wynikające z powyższego faktu. Jednocześnie przypominam, że w przypadku osób, które nie realizują zaleceń pokontrolnych mają zastosowanie przepisy art. 198 ww. ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. 10 z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Anna Karpińska Zastępca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej