WOJEWODA MAŁOPOLSKI WP-V.431.21.2014 Kraków, 10 października 2014 r. Pani Jolanta Cieśla Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Koniuszy 32-104 Koniusza 55 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 pkt 1 oraz art. 6 ust. 4 pkt 3, w związku z art. 46 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz. U. z 2011 r. Nr 185, poz. 1092), art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1456 z późn. zm.) oraz art. 31 ust. 1 ustawy dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 1228 z późn. zm.) w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej (GOPS) w Koniuszy, 32-104 Koniusza 55, w dniach od 27 do 29 sierpnia 2014 r. zespół kontrolny w składzie: - Beata Zięcik inspektor wojewódzki, - Magdalena Lewandowska inspektor, działający na podstawie upoważnienia do kontroli nr 22/14 z 5 sierpnia 2014 r., wydanego z upoważnienia Wojewody Małopolskiego przez Kierownika Oddziału w Wydziale Polityki Społecznej, przeprowadził kontrolę realizacji zadań z zakresu administracji rządowej wynikających z ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1456 z późn. zm.) oraz z ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 1228 z późn. zm.), klasyfikacja wg budżetu zadaniowego: Funkcja 13. Zabezpieczenie społeczne i wspieranie rodziny; zadanie 13.4. Wspieranie rodziny; podzadanie 13.4.1. Wsparcie rodzin wychowujących dzieci; działanie 13.4.1.1. Świadczenia rodzinne oraz działanie 13.4.1.2. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego. Wysokość dotacji w 2013 r. (wg planu) na realizację zadań: Lp. Nazwa zadania Dział Rozdział Paragraf Kwota w zł 1. Świadczenia rodzinne 852 85212 2010 1 973 750 2. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego 852 85212 2010 162 840 3. Składka zdrowotna płacona od świadczenia pielęgnacyjnego 852 85213 2010 868 4. Rządowy program wspierania osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego 852 85295 2010 21 424 Razem 2 158 882 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl
Pani Jolanta Cieśla - Kierownik GOPS złożyła wyjaśnienie w sprawie sposobu planowania środków finansowych oraz realizacji planu, które zostało dołączone do akt kontroli. Kontrolą objęto okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2013 r. Ustaleń kontrolnych dokonano w oparciu o dokumentację, a także pisemne i ustne wyjaśnienia złożone przez: 1. Panią Jolantę Cieślę Kierownika GOPS, 2. Panią Zofię Pomykalską Aspiranta pracy socjalnej, 3. Panią Agnieszkę Błaut Pracownika socjalnego, 4. Panią Jolantę Kuc Głównego Księgowego. W wyniku przeprowadzonej kontroli kontrolowaną działalność oceniam: pozytywnie z nieprawidłowościami. Ocena wynika ze stwierdzenia nieprawidłowości, które powodują konieczność wyrównania świadczeń oraz mogą skutkować zwrotem części dodatku do zasiłku rodzinnego. Ocena powyższa wynika również ze stwierdzenia uchybień o charakterze formalnym. Sformułowanie powyższej oceny nastąpiło na podstawie następujących ustaleń: 1. Sprawdzenia zapisów treści dokumentów organizacyjnych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Koniuszy, tj.: - Statutu Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Koniuszy wprowadzonego Uchwałą Nr XXVII/183/2013 Rady Gminy w Koniuszy z 13 czerwca 2013 r. w sprawie: uchwalenia Statutu Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Koniuszy. W 11 pkt 1 ww. statutu przedstawiono skład poszczególnych stanowisk pracy GOPS. Stwierdzono brak komórki organizacyjnej do realizacji świadczeń rodzinnych. Zgodnie z treścią art. 20 ust. 4 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1456 z późn. zm.), cyt.: W przypadku upoważnienia kierownika ośrodka pomocy społecznej, w ośrodku tym tworzy się komórkę organizacyjną do realizacji świadczeń rodzinnych. ( ).. Ujednolicenie zapisów statutu do zapisów regulaminu organizacyjnego Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Koniuszy, w kwestii utworzenia komórki organizacyjnej do realizacji świadczeń rodzinnych, zgodnie z cytowanym powyżej zapisem art. 20 ust. 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Działania w celu realizacji powyższego zalecenia należy podjąć niezwłocznie po otrzymaniu niniejszego wystąpienia. - Regulaminu Organizacyjnego Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Koniuszy wprowadzonego Zarządzeniem Nr 2/2013 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Koniuszy z 17 czerwca 2013 r. w sprawie: wprowadzenia regulaminu organizacyjnego Gminnego Ośrodku Pomocy Społecznej w Koniuszy. W 7 ww. regulaminu przedstawiono skład poszczególnych stanowisk pracy GOPS. Pod pkt 5 stwierdzono zapis, cyt.: Wieloosobowe stanowisko pracy do spraw realizacji świadczeń rodzinnych i funduszu alimentacyjnego.. - Jednolitego Rzeczowego Wykazu Akt wprowadzonego Zarządzeniem Nr 1/2011 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Koniuszy z 27 czerwca 2011 r. w sprawie: wprowadzenia jednolitego rzeczowego wykazu akt. Rzeczowy wykaz akt zawiera symbole klasyfikacyjne oraz hasła klasyfikacyjne dla poszczególnych świadczeń rodzinnych oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Stwierdzono brak symbolu i hasła klasyfikacyjnego dla specjalnego zasiłku opiekuńczego wprowadzonego ustawą z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2012 r. poz. 1548). Podczas czynności kontrolnych Kierownik GOPS pismem znak: GOPS 430.109.2014 2
z 27 sierpnia 2014 r. przekazała do Archiwum Państwowego w Krakowie projekt zarządzenia w sprawie wprowadzenia zmian w jednolitym rzeczowym wykazie akt. 2. Sprawdzenia zakresów czynności pracowników realizujących w GOPS zadania z zakresu świadczeń rodzinnych i funduszu alimentacyjnego. 3. Analizy kosztów obsługi świadczeń rodzinnych oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego, wynikających z treści zapisu art. 33 ust. 2 i 2a ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz art. 31 ust. 2 i 3 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Zgodnie z przedłożoną informacją GOPS wydatkował w ramach kosztów obsługi realizacji zadań w dziale 852 Pomoc społeczna, rozdział 85212 świadczenia rodzinne, kwotę 56 786,50 zł (świadczenia rodzinne) i kwotę 4 714,40 zł (świadczenia z funduszu alimentacyjnego). Środki zostały przeznaczone na wynagrodzenia dla pracowników i pochodne od wynagrodzenia oraz zakup materiałów i wyposażenia (w tym m.in. zakup druków, tonera, papieru, materiałów biurowych), zakup usług pozostałych (w tym: opłata licencji na oprogramowanie, prowizje bankowe, opłaty pocztowe), zakup energii, zakup usług telefonicznych oraz pokrycie kosztów udziału w szkoleniach W ramach czynności kontrolnych sprawdzono wybrane pozycje finansowane z dotacji celowej na koszty obsługi. Udostępniona do wglądu dokumentacja księgowa potwierdziła zasadność przekazania środków finansowych na ww. cele. Realizacja zadań zleconych wynikających z ustawy z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1456 z późn. zm.). Zadania zlecone z zakresu administracji rządowej realizowane były na podstawie wewnętrznych aktów normatywnych wydanych przez Wójta Gminy Koniusza dla niżej wymienionych pracowników GOPS: 1. Jolanty Cieśli kierującej Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Koniuszy: - upoważnienie wprowadzone zarządzeniem Nr 23/2004 z 30 kwietnia 2004 r. 2. Zofii Pomykalskiej pracownika: - upoważnienie wprowadzone zarządzeniem Nr 8/2012 z 15 lutego 2012 r. W podstawach prawnych decyzji dotyczących ustalenia prawa do świadczeń rodzinnych powoływano zapisy: - ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 267); - ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.); - ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 1548); - ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją wydatków budżetowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 219, poz. 1706); - rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 stycznia 2013 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2013 r. poz. 3); - rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 sierpnia 2012 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń rodzinnych (Dz. U. 2012 r. poz. 959); - rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 marca 2013 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu wspierania osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 413). Zespołowi kontrolnemu przedłożona została informacja Kierownika GOPS dotycząca statystyki świadczeń rodzinnych oraz działań podejmowanych w ramach koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Z przedłożonej informacji wynika, że Zgodnie z art. 3
23a ustawy o świadczeniach rodzinnych w przypadku, gdy członek rodziny osoby uprawnionej do świadczeń rodzinnych przebywa poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej w państwie, w którym mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, organ właściwy przekazuje wniosek wraz z dokumentami do marszałka województwa.. W związku z powyższym przekazano do Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Krakowie w 2013 r. osiem informacji na zapytanie wystosowane przez ROPS o pobieraniu bądź nie pobieraniu świadczeń rodzinnych na terenie gminy Koniusza.. W trakcie kontroli poddano analizie dokumentację postępowań dotyczących świadczeniobiorców, którym wypłacono zasiłki rodzinne wraz z dodatkami z tytułu urodzenia dziecka, opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, samotnego wychowywania dziecka, wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej, kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego, rozpoczęcia roku szkolnego, podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania oraz dokumentację osób, którym przyznano zasiłek pielęgnacyjny, specjalny zasiłek opiekuńczy, świadczenie pielęgnacyjne, dodatek do świadczenia pielęgnacyjnego oraz pomoc finansową realizowaną w ramach rządowego programu wspierania osób pobierających świadczenie pielęgnacyjne. Ponadto, przeanalizowano akta spraw dotyczących jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka oraz decyzje odmowne w sprawie ustalenia prawa do zasiłku rodzinnego wraz z dodatkami. Kontroli poddano dokumentację do następujących decyzji przyznających poszczególne świadczenia rodzinne: Zasiłki rodzinne wraz z dodatkami: GOPS 522.382.2013, GOPS 522.299.2013, GOPS 522.270.2013, GOPS 522.391.2013, GOPS 522.418.2013, GOPS 522.448.2013, GOPS 522.458.2013, GOPS 522.195.2013, GOPS 522.82.2013, GOPS 522.264.2013, GOPS 522.249.2013, GOPS 522.307.2013, GOPS 522.252.2013, GOPS 522.188.2013, GOPS 522.161.2013, GOPS 522.466.2013, GOPS 522.10.2013, GOPS 522.312.2013, GOPS 522.263.2013, GOPS 522.81.2013, GOPS 522.169.2013, GOPS 522.76.2013, GOPS 522.453.2013, GOPS 522.378.2013, GOPS 522.192.2013, GOPS 522.425.2013, GOPS 522.250.2013, GOPS 522.500.2013, GOPS 522.447.2013, GOPS 522.330.2013, GOPS 522.29.2013, GOPS 522.238.2013, GOPS 522.44.2013, GOPS 522.203.2013, GOPS 522.335.2013, GOPS 522.218.2013, GOPS 522.80.2013, GOPS 522.71/2013, GOPS 522.197.2013, GOPS 522.93.2013, GOPS 522.317.2013, GOPS 522.208.2013, GOPS 522.236.2013, GOPS 522.175.2013, GOPS 522.58.2013, GOPS 522.319.2013. Dodatki z tytułu: 1. Urodzenia dziecka: GOPS 522.458.2013, GOPS 522.82.2013, GOPS 522.10.2013, GOPS 522.81.2013, GOPS 522.76.2013, GOPS 522.447.2013, GOPS 522.44.2013, GOPS 522.218.2013, GOPS 522.500.2013, GOPS 522.71/2013, GOPS 522.197.2013, GOPS 522.93.2013, GOPS 522.80.2013, GOPS 522.58.2013. 2. Opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego: GOPS 522.263.2013, GOPS 522.81.2013, GOPS 522.169.2013, GOPS 522.76.2013, GOPS 522.453.2013, GOPS 522.65.2013, GOPS 522.425.2013, GOPS 522.250.2013, GOPS 522.192.2013. 3. Samotnego wychowywania dziecka: GOPS 522.169.2013, GOPS 522.76.2013, GOPS 522.319.2013, GOPS 522.447.2013, GOPS 522.500.2013. 4
4. Wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej: GOPS 522.382.2013, GOPS 522.299.2013, GOPS 522.270.2013, GOPS 522.391.2013, GOPS 522.418.2013, GOPS 522.448.2013, GOPS 522.458.2013, GOPS 522.264.2013, GOPS 522.249.2013, GOPS 522.307.2013, GOPS 522.335.2013, GOPS 522.317.2013, GOPS 522.425.2013, GOPS 522.238.2013. 5. Kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego: GOPS 522.252.2013, GOPS 522.188.2013, GOPS 522.161.2013, GOPS 522.466.2013, GOPS 522.10.2013, GOPS 522.312.2013, GOPS 522.129.2013, GOPS 522.203.2013, GOPS 522.29.2013, GOPS 522.238.2013. 6. Rozpoczęcia roku szkolnego: GOPS 522.382.2013, GOPS 522.299.2013, GOPS 522.270.2013, GOPS 522.391.2013, GOPS 522.418.2013, GOPS 522.448.2013, GOPS 522.195.2013, GOPS 522.264.2013, GOPS 522.249.2013, GOPS 522.307.2013, GOPS 522.252.2013, GOPS 522.188.2013, GOPS 522.161.2013, GOPS 522.466.2013, GOPS 522.10.2013, GOPS 522.319.2013, GOPS 522.312.2013, GOPS 522.378.2013, GOPS 522.335.2013, GOPS 522.317.2013, GOPS 522.330.2013, GOPS 522.238.2013, GOPS 522.175.2013, GOPS 522.236.2013, GOPS 522.208.2013. 7. Podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania, w związku z zamieszkaniem w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły: GOPS 522.264.2013, GOPS 522.378.2013, GOPS 522.115.2013, GOPS 522.330.2013. 8. Podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania, w związku z dojazdem z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły: GOPS 522.382.2013, GOPS 522.299.2013, GOPS 522.270.2013, GOPS 522.418.2013, GOPS 522.391.2013, GOPS 522.335.2013, GOPS 522.317.2013, GOPS 522.208.2013, GOPS 522.238.2013, GOPS 522.236.2013, GOPS 522.175.2013. Zasiłek pielęgnacyjny: GOPS 523.42.2013, GOPS 523.20.2013, GOPS 523.18.2013, GOPS 523.9.2013, GOPS 523.22.2013, GOPS 523.19.2013, GOPS 523.11.2013, GOPS 523.21.2013, GOPS 523.37.2013, GOPS 523.7.2013, GOPS 523.12.2013, GOPS 523.2.2013, GOPS 523.15.2013, GOPS 523.24.2013, GOPS 523.14.2013, GOPS 523.29.2013, GOPS 523.40.2013, GOPS 523.27.2013, GOPS 523.32.2013. Specjalny zasiłek opiekuńczy - brak Świadczenie pielęgnacyjne: GOPS 524.54.2013, GOPS 524.73.2013, GOPS 524.40.2013, GOPS 524.67.2013, GOPS 524.69.2013, GOPS 524.57.2013, GOPS 524.56.2013, GOPS 524.66.2013, GOPS 524.58.2013, GOPS 524.55.2013, GOPS 524.71.2013. Dodatek do świadczenia pielęgnacyjnego: GOPS 521.25.2013, GOPS 524.11.2013, GOPS 524.7.2013, GOPS 524.2.2013, GOPS 524.6.2013, GOPS 524.10.2013, GOPS 524.4.2013, GOPS 524.1.2013, GOPS 524.12.2013. Pomoc finansowa realizowana w ramach rządowego programu wspierania osób pobierających świadczenie pielęgnacyjne: GOPS 524.55.2013, GOPS 524.74.2013, GOPS 524.51.2013, GOPS 524.70.2013, 5
GOPS 524.44.2013, GOPS 524.61.2013, GOPS 524.43.2013, GOPS 524.68.2013, GOPS 524.48.2013, GOPS 524.52.2013, GOPS 524.65.2013, GOPS 524.64.2013, GOPS 524.42.2013, GOPS 524.62.2013, GOPS 524.46.2013, GOPS 524.60.2013, GOPS 524.50.2013, GOPS 524.72.2013, GOPS 524.47.2013. Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka: GOPS 522.40.2013, GOPS 522.69.2013, GOPS 522.34.2013, GOPS 522.47.2013, GOPS 522.94.2013, GOPS 522.492.2013, GOPS 522.75.2013, GOPS 522/70/2013, GOPS 522.50.2013, GOPS 522.6.2013, GOPS.522.61.2013, GOPS 522.468.2013, GOPS 522.130.2013, GOPS 522.60.2013, GOPS 522.499.2013, GOPS 522.244.2013, GOPS 522.63.2013, GOPS 522.62.2013, GOPS 522.132.2013. Decyzje odmowne dotyczące świadczeń rodzinnych: GOPS 522.348.2013, GOPS 522.144.2013, GOPS 522.149.2013, GOPS 522.54.2013, GOPS 522.454.2013, GOPS 522.165.2013. Ww. decyzją odmówiono prawa do świadczeń rodzinnych z uwagi na niespełnienie przez wnioskodawców przesłanek określonych w ustawie o świadczeniach rodzinnych. Stwierdzono, iż: 1. W sprawach dotyczących ustalenia prawa do świadczeń opiekuńczych, świadczenia te przyznawano: a) od miesiąca złożenia wniosku w GOPS: - decyzją znak: GOPS 524.54.2013 z 17 lipca 2013 r. ustalono prawo do świadczenia pielęgnacyjnego: ( ) w kwocie 620,00 zł miesięcznie, na okres od 2013-07-01 do 2018-05-31.. W dokumentacji przedmiotowej sprawy znajdowało się m.in. orzeczenie o niepełnosprawności znak: PZO/8321/P/1279/2013 z 15 maja 2013 r., wydane po rozpatrzeniu wniosku z 15 kwietnia 2013 r., zaliczające dziecko do osób niepełnosprawnych do 31 maja 2018 r. W orzeczeniu wskazano, iż niepełnosprawność datuje się od stycznia 2013 r. Ponadto w dokumentacji sprawy znajdowało się oświadczenie wnioskodawcy z 16 lipca 2013 r., stwierdzające, że rezygnuje z pracy w gospodarstwie rolnym w celu sprawowania osobistej opieki nad niepełnosprawnym synem ( ).. Przesłanką przysługiwania świadczenia pielęgnacyjnego jest fakt, iż osoby nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki. Natomiast w myśl art. 3 pkt 22 ustawy o świadczeniach rodzinnych, przez zatrudnienie lub inną pracę zarobkową rozumie się wykonywanie pracy na podstawie stosunku pracy, stosunku służbowego, umowy o pracę nakładczą oraz wykonywanie pracy lub świadczenie usług na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło albo w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych lub spółdzielni usług rolniczych, a także prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej. Zgodnie zatem z ww. zapisem, zawierającym definicję zatrudnienia i innej pracy zarobkowej w rozumieniu ww. ustawy, osoba będąca rolnikiem pracująca w gospodarstwie rolnym, nie jest osobą zatrudnioną lub wykonującą inną pracę zarobkową w rozumieniu ww. definicji. Oznacza to, że rolnik, który nie wykonuje zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej zdefiniowanej w ww. art. 3 pkt 22, niezależnie od wielkości gospodarstwa rolnego, może ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne, gdyż spełnia warunek zawarty w art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, tj. warunek bycia osobą, która w związku z koniecznością sprawowania opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny, nie podejmuje zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Tak więc, dzień rezygnacji z pracy na gospodarstwie rolnym nie może stanowić przesłanki do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego. 6
- decyzją znak: GOPS 524.73.2013 z 22 października 2013 r. ustalono prawo do świadczenia pielęgnacyjnego: ( ) w kwocie 620,00 zł miesięcznie, na okres od 2013-10-01 do 2014-09-30.. W dokumentacji przedmiotowej sprawy znajdowało się m.in. orzeczenie o niepełnosprawności znak: PZO/8321/P/1291/2013 z 18 września 2013 r., wydane po rozpatrzeniu wniosku z 18 lipca 2013 r., zaliczające dziecko do osób niepełnosprawnych do 30 września 2014 r. W orzeczeniu wskazano, iż niepełnosprawność datuje się od urodzenia. Stosownie do treści zapisu art. 24 ust. 2a ustawy o świadczeniach rodzinnych Jeżeli w okresie trzech miesięcy, licząc od dnia wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, zostanie złożony wniosek o ustalenie prawa do świadczenia uzależnionego od niepełnosprawności, prawo to ustala się począwszy od miesiąca, w którym złożono wniosek o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności.. Zgodnie z treścią opinii wyrażonej przez Wydział Prawny i Nadzoru Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w piśmie znak: WN.IV-054.79.2012, przepis art. 24 ust. 2a ustawy o świadczeniach rodzinnych określa moment, od jakiego ustala się prawo do świadczeń rodzinnych uzależnionych od posiadania przez świadczeniobiorcę niepełnosprawności (materialnoprawna przesłanka nabycia prawa) wskazując, że jeżeli w okresie trzech miesięcy, licząc od dnia wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, zostanie złożony wniosek o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego lub świadczenia pielęgnacyjnego, prawo to ustala się począwszy od miesiąca, w którym złożono wniosek o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności. Zauważyć należy, iż interpretacja zapisu art. 24 ust. 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych, który stanowi, iż Prawo do zasiłku pielęgnacyjnego lub świadczenia pielęgnacyjnego ustala się na czas nieokreślony, chyba że orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas określony. W przypadku wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności na czas określony prawo do zasiłku pielęgnacyjnego lub świadczenia pielęgnacyjnego ustala się do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia, nie budzi wątpliwości, a tym czasem mimo ustalenia stopnia na czas określony np. do 15 dnia danego miesiąca, świadczenie przyznawane jest do ostatniego dnia tego miesiąca, a zatem teoretycznie mimo utraty stopnia niepełnosprawności warunkującego przysługiwanie świadczenia. Wobec powyższego, zasadne jest przyjęcie argumentacji odwołującej się do założenia o konsekwencji ocen prawodawcy. Ponadto, stosownie do treści zapisu art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 1548), cyt.: Osobom, o których mowa w art. 11 ust. 1, spełniającym warunki określone w art. 17 ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, oraz osobom, którym przyznano prawo do świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie przepisów ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, za każdy miesiąc w okresie od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy do dnia 30 czerwca 2013 r., w którym przysługuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, przysługuje dodatek do świadczenia pielęgnacyjnego oraz treści zapisu 2 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 marca 2013 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu wspierania osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 413), cyt.: Prawo do pomocy przysługuje osobom mającym ustalone za miesiąc kwiecień, maj, czerwiec, lipiec, sierpień, wrzesień, październik, listopad lub grudzień 2013 r. prawo do świadczenia pielęgnacyjnego przyznane na podstawie ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą", spełniającym warunki określone w art. 17 ustawy.. 7
Dokonanie zmian decyzji znak: - GOPS 524.54.2013 z 17 lipca 2013 r., poprzez wyrównanie świadczenia pielęgnacyjnego od kwietnia do czerwca 2013 r.; - GOPS 524.73.2013 z 22 października 2013 r., poprzez wyrównanie świadczenia pielęgnacyjnego od lipca do września 2013 r. Zgodnie z art. 24 ust. 2a ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1456 z późn. zm.), cyt.: Jeżeli w okresie trzech miesięcy, licząc od dnia wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, zostanie złożony wniosek o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego lub świadczenia pielęgnacyjnego, prawo to ustala się począwszy od miesiąca, w którym złożono wniosek o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności.. Fakt, że decyzja przyznająca prawo do zasiłku pielęgnacyjnego została już wykonana, nie wyklucza możliwości dokonania jej zmiany w trybie art. 163 k.p.a. w związku z art. 32 ust. 1a oraz art. 24 ust. 2a ustawy o świadczeniach rodzinnych. Zalecenie należy zrealizować niezwłocznie po otrzymaniu niniejszego wystąpienia. b) do dnia danego miesiąca, w którym upływał termin ważności orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności wydanego przez powiatowy zespół ds. orzekania o niepełnosprawności; - decyzją znak: GOPS 524.67.2013 z 26 lipca 2013 r. ustalono prawo do świadczenia pielęgnacyjnego: ( ), w kwocie 620,00 zł miesięcznie, na okres od 2013-07-01 do 2015-07-21. Kwota przyznana za lipiec 2015 roku wynosi 434,00 zł.. W aktach sprawy znajdowało się orzeczenie o niepełnosprawności, wydane po rozpatrzeniu sprawy nr PZO/8211/P/II/1022/06 z 22 września 2006 r. zaliczające dziecko do osób niepełnosprawnych do 21 lipca 2015 r., - decyzją znak: GOPS 524.56.2013 z 23 lipca 2013 r. ustalono prawo do świadczenia pielęgnacyjnego: ( ), w kwocie 620,00 zł miesięcznie, na okres od 2013-07-01 do 2014-09-11. Kwota przyznana za wrzesień 2014 roku wynosi 227,40 zł. W aktach sprawy znajdowało się orzeczenie o niepełnosprawności z 23 kwietnia 2008 r., wydane po rozpatrzeniu wniosku z 10 marca 2008 r. zaliczające dziecko do osób niepełnosprawnych do 11 września 2014 r. Zgodnie z zapisem art. 24 ust. 4 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1456 z późn. zm.), cyt.: Prawo do zasiłku pielęgnacyjnego lub świadczenia pielęgnacyjnego ustala się na czas nieokreślony, chyba że orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas określony. W przypadku wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności na czas określony prawo do zasiłku pielęgnacyjnego lub świadczenia pielęgnacyjnego ustala się do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia.. Dokonanie zmian decyzji znak: - GOPS 524.67.2013 z 26 lipca 2013 r., poprzez wyrównanie świadczenia pielęgnacyjnego do 31 lipca 2015 r.; - GOPS 524.56.2013 z 23 lipca 2013 r., poprzez wyrównanie świadczenia pielęgnacyjnego do 30 września 2014 r. Zgodnie z art. 24 ust. 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych, cyt.: Prawo do zasiłku pielęgnacyjnego lub świadczenia pielęgnacyjnego ustala się na czas nieokreślony, chyba że orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas określony. W przypadku wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności na czas określony prawo do zasiłku 8
pielęgnacyjnego lub świadczenia pielęgnacyjnego ustala się do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia.. Fakt, że decyzja przyznająca prawo do zasiłku pielęgnacyjnego została już wykonana, nie wyklucza możliwości dokonania jej zmiany w trybie art. 163 k.p.a. w związku z art. 32 ust. 1a oraz art. 24 ust. 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Zalecenie należy zrealizować niezwłocznie po otrzymaniu niniejszego wystąpienia. 2. Na wniosek z 4 lipca 2013 r., decyzją znak: GOPS 522.81.2013 z 16 lipca 2013 r. ustalono prawo do następujących świadczeń: zasiłku rodzinnego na dziecko do lat 5, przyznany na ( ), w kwocie 77,00 zł miesięcznie, na okres od 2013-07-01 do 2013-10-31, dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka, przyznany na ( ), w kwocie 1000,00 zł jednorazowo, dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego opieka nad jednym dzieckiem, przyznany na ( ), w kwocie 400,00 zł miesięcznie, na okres od 2013-07-06 do 2013-10-31.. W aktach sprawy znajdowały się m.in. dokumenty potwierdzające wysokość uzyskanych w 2011 r. dochodów oraz zaświadczenie pracodawcy stwierdzające, iż stronie został udzielony urlop wychowawczy w okresie od 4 lipca 2013 r. do 4 lipca 2016 r. Wykazana w sentencji decyzji kwota w wysokości 373,40 zł stanowi równowartość przedmiotowego dodatku za 28 dni lipca 2013 r. (wyliczenie: (400 : 30) x 28 = 373,40 zł), tj. od 4 lipca 2013 r., a nie jak wskazano w rozstrzygnięciu ww. decyzji od 6 lipca 2013 r. Zasady ustalania dochodu członka rodziny reguluje zapis art. 5 ust. 1 w związku z art. 3 pkt 2a ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1456), którego podstawą wyliczenia jest przeciętny miesięczny dochód członka rodziny osiągnięty w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy (...).. Pojęcie dochodu utraconego, zdefiniowane zostało w art. 3 pkt 23 ww. ustawy oznacza to utratę dochodu spowodowaną m.in.: a) uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego, (...), c) utratą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, z wyłączeniem pracy wykonywanej na podstawie umowy o dzieło, ( ).. Ośrodek obliczając miesięczny dochód rodziny za 2011 rok, uwzględniając dochód utracony strony oraz męża, stwierdził, iż wnioskodawczyni spełnia przesłanki art. 5 ust. 1 ww. ustawy, tj. dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekroczył kwoty 539,00 zł. Wnioskowane świadczenie zostało przyznane od 4 lipca 2013 r. Jednakże zgodnie z treścią zapisu art. 24 ust. 6 przedmiotowej ustawy, cyt.: W razie utraty dochodu prawo do świadczeń rodzinnych ustala się od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła utrata dochodu, nie wcześniej jednak niż od miesiąca złożenia wniosku, należy poddać pod wątpliwość zasadność przyznania przedmiotowych zasiłków od lipca, a nie od sierpnia 2013 r. Z uwagi na powyższe, w przypadku ww. decyzji Wydział Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie wystąpi do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie z wnioskiem o stwierdzenie nieważności. Ponadto, w ww. decyzja obarczona jest błędem pisarskim w dacie rozpoczęcia urlopu wychowawczego. Zalecenia: W przypadku stwierdzenia nieważności decyzji ustalającej prawo do zasiłku rodzinnego wraz z dodatkami znak: GOPS 522.81.2013 z 16 lipca 2013 r., środki finansowe przypisane na jej podstawie uznane zostaną za wydatkowane niezgodnie z przeznaczeniem i podlegać będą zwrotowi. Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 169 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 885 z późn. zm.), po stwierdzeniu przez SKO w Krakowie nieważności ww. decyzji przypisana do zwrotu część kwoty dotacji celowej, wydatkowanej niezgodnie z przeznaczeniem, udzielonej 9
z budżetu państwa w roku 2013 w dziale 852 Pomoc Społeczna, rozdział 85212 świadczenia rodzinne, świadczenia z funduszu alimentacyjnego oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego, 2010 przeznaczonej na wypłatę zasiłku rodzinnego wraz z dodatkami, podlegać będzie zwrotowi. Przypisaną do zwrotu kwotę wraz z odsetkami liczonymi jak dla zaległości podatkowych należy przekazać na rachunek bankowy Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego NBP O/O Kraków na konto nr 79101012700011112231000000 w terminie 15 dni od dnia stwierdzenia ww. okoliczności. Zalecenia należy zrealizować niezwłocznie w przypadku stwierdzenia nieważności decyzji przez SKO. 2. Sprostowanie, w trybie art. 113 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 267 z późn. zm.), błędu pisarskiego w dacie rozpoczęcia urlopu wychowawczego. Zalecenie należy zrealizować niezwłocznie po otrzymaniu niniejszego wystąpienia. 3. W podstawie prawnej decyzji: a) ustalających prawo do zasiłku rodzinnego wraz z dodatkiem z tytułu urodzenia dziecka oraz jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka nie powoływano rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 14 września 2010 r. w sprawie formy opieki medycznej nad kobietą w ciąży, uprawniającej do dodatku z tytułu urodzenia dziecka oraz wzoru zaświadczenia potwierdzającego pozostawanie pod tą opieką (Dz. U. z 2010 r. Nr 183, poz. 1234), m.in. decyzje znak: GOPS 522.34.2013 z 18 marca 2013 r., GOPS 522.10.2013 z 21 stycznia 2013 r. Powoływanie w podstawie prawnej decyzji w sprawie ustalenia prawa do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka oraz jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 14 września 2010 r. w sprawie formy opieki medycznej nad kobietą w ciąży, uprawniającej do dodatku z tytułu urodzenia dziecka oraz wzoru zaświadczenia potwierdzającego pozostawanie pod tą opieką (Dz. U. z 2010 r. Nr 183, poz. 1234). Zalecenie należy zrealizować niezwłocznie po otrzymaniu niniejszego wystąpienia. b) ustalających prawo do zasiłku rodzinnego wraz z dodatkami: - powoływano jedynie artykuły 5, 6, 8, 30, 47 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2006 r., Nr 139, poz. 992 z późn. zm.), pomimo, iż strona wnioskowała, np. o dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego czy kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego, m.in. decyzja znak: GOPS 522.161.2013 z 6 listopada 2013 r. Ponadto, w każdej podstawie prawnej decyzji przywoływano art. 108 i 163 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 267), co sprawia wrażenie ich automatycznego stosowania, niezależnie od tego czy w konkretnym przypadku ich zastosowanie było zasadne. Należy stwierdzić, iż co do zasady art. 108 k.p.a. powinien być stosowny w wyjątkowych przypadkach przy wystąpieniu przesłanek w nim określonych, a nie automatycznie. Zwłaszcza w przypadku rozpatrywania wniosków w październiku danego roku nadanie decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności nie ma uzasadnienia gdyż wypłata świadczeń następująca od 28 do ostatniego dania każdego miesiąca powoduje, iż zdąża się one uprawomocnić. Również stosowanie art. 163 k.p.a. w decyzjach o przyznaniu świadczeń jest bezpodstawne 10
gdyż przepis ten ma zastosowanie jedynie w przypadku wszczęcia postępowania w sprawie zmiany lub uchylenia decyzji. Stwierdzono również, że w uzasadnieniu decyzji, znak: GOPS 522.144.2013 z 5 listopada 2013 r. odmawiającej prawa do zasiłku rodzinnego wraz z dodatkiem z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego, przywołano zapisy ustawy o świadczeniach rodzinnych z błędną datą ogłoszenia aktu oraz pozycją dziennika. 1. Powoływanie w podstawie prawnej decyzji w sprawie ustalenia bądź odmowy ustalania prawa do zasiłku rodzinnego wraz z dodatkami do zasiłku rodzinnego: - artykułów adekwatnych do przyznanych dodatków do zasiłku rodzinnego zgodnie z ustawą z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. 2013 r., poz. 1456 z późn. zm.); - artykułu 108 oraz 163 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 267) tylko w uzasadnionych przypadkach; - aktów prawnych z uwzględnieniem: rodzaju aktu, jego daty i przedmiotu oraz oznaczenia rocznika, numeru i pozycji dziennika urzędowego, zgodnie z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie Zasad techniki prawodawczej (Dz. U. z 2002 r. Nr 100, poz. 908). c) ustalających prawo do świadczeń opiekuńczych: - przywoływano zapisy ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją wydatków budżetowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 219, poz. 1706), które uchylono z dniem 31 grudnia 2010 r. Ponadto, błędnie wpisano nazwę ustawy, numer oraz pozycję dziennika, np. decyzja znak: GOPS 524.40.2013 z 9 kwietnia 2013 r. Powoływanie w podstawie prawnej decyzji ustalających prawo do świadczeń opiekuńczych aktualnych aktów prawnych z uwzględnieniem: rodzaju aktu, jego daty i przedmiotu oraz oznaczenia rocznika, numeru i pozycji dziennika urzędowego, zgodnie z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie Zasad techniki prawodawczej (Dz. U. z 2002 r. Nr 100, poz. 908). d) ustalających m.in. prawo do dodatków uwarunkowanych dostarczeniem do GOPS dokumentu potwierdzającego fakt podjęcia lub kontynuacji nauki w roku szkolnym 2014/2015 nie powoływano zapisu art. 162 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 267), który stanowi, iż 1. Organ administracji publicznej, który wydał decyzję w pierwszej instancji, stwierdza jej wygaśnięcie, jeżeli decyzja: 1) stała się bezprzedmiotowa, a stwierdzenie wygaśnięcia takiej decyzji nakazuje przepis prawa albo gdy leży to w interesie społecznym lub w interesie strony, 2) została wydana z zastrzeżeniem dopełnienia przez stronę określonego warunku, a strona nie dopełniła tego warunku. 2. Organ administracji publicznej, o którym mowa w 1, uchyli decyzję, jeżeli została ona wydana z zastrzeżeniem dopełnienia określonych czynności, a strona nie dopełniła tych czynności w wyznaczonym terminie. ( ), m.in. decyzja znak: GOPS 522.382.2013 z 13 listopada 2013 r. Powoływanie w podstawie prawnej decyzji ustalających m.in. prawo do dodatków rodzinnych uwarunkowanych dostarczeniem do GOPS dokumentu potwierdzającego 11
fakt podjęcia lub kontynuacji nauki w roku szkolnym 2014/2015, zapisu art. 162 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 267 z późn. zm.). e) zmieniających decyzje ustalające prawo do zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami, np. m.in. prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka : - nie powoływano zapisu art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1456 z późn. zm.), który stanowi, iż Organ właściwy oraz marszałek województwa mogą bez zgody strony zmienić lub uchylić ostateczną decyzję administracyjną, na mocy której strona nabyła prawo do świadczeń rodzinnych, jeżeli uległa zmianie sytuacja rodzinna lub dochodowa rodziny mająca wpływ na prawo do świadczeń rodzinnych (...), m.in. decyzja znak: GOPS 522.458.2013 r. z 22 listopada 2013 r. Powoływanie w podstawie prawnej decyzji zmieniających, decyzje ustalające prawo do zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami zapisu art. 32 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, który stanowi, iż Organ właściwy oraz marszałek województwa mogą bez zgody strony zmienić lub uchylić ostateczną decyzję administracyjną, na mocy której strona nabyła prawo do świadczeń rodzinnych, jeżeli uległa zmianie sytuacja rodzinna lub dochodowa rodziny mająca wpływ na prawo do świadczeń rodzinnych (...). ; 4. Decyzją znak: GOPS 522.93.2013 z 23 sierpnia 2013 r. ustalono prawo do zasiłku rodzinnego wraz z dodatkiem do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka oraz prawo do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka. Ośrodek praktykował wydawanie jednej decyzji, w sytuacji gdy wnioskodawca złożył w tym samym terminie dwa wnioski, tj. wniosek o ustalenie prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku rodzinnego i wniosek o ustalenie prawa do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka. Podobna sytuację stwierdzono m.in. w przypadku decyzji znak: GOPS 522.58.2013 z 7 maja 2013 r., GOPS 522.458.2013 r. z 22 listopada 2013 r. Kierownik Ośrodka złożyła wyjaśnienie, które zostało dołączone do akt kontroli. Działanie Ośrodka w 2014 r. jest prawidłowe. 5. Decyzjom ustalającym prawo do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka nadawano numer odpowiadający klasyfikacji z jednolitego rzeczowego wykazu akt dla zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami do zasiłków rodzinnych, tj. zamiast numeru 525 podawano numer 522, m.in. decyzja znak: GOPS 522.34.2013 z 18 marca 2013 r. Działanie Ośrodka w 2014 r. jest prawidłowe. 6. Obliczając dochód z gospodarstwa rolnego do dochodu rodziny wliczano w całości grunty stanowiące, w myśl przepisów o podatku rolnym, gospodarstwo rolne nie uwzględniając współwłasności : - decyzją znak: GOPS 522.40.2013 z 21 marca 2013 r. ustalono prawo do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka. Analiza dokumentacji wykazała, iż do dochodu rodziny za 2011 rok wliczono kwotę 7530,36 zł stanowiącą dochód z gospodarstwa rolnego. Według zaświadczenia z Urzędu Gminy w Koniuszy z 20 marca 2013 r. małżonek wnioskodawczyni był w 2011 r. współwłaścicielem 3/24 części z gospodarstwa rolnego o łącznej powierzchni 1,9173 ha fizycznych, co stanowi 2,7757 ha przeliczeniowych. 12
- decyzją znak: GOPS 522.60.2013 z 16 maja 2013 r. ustalono prawo do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka. Analiza dokumentacji wykazała, iż do dochodu rodziny za 2011 rok wliczono kwotę 962,02 zł stanowiącą dochód z gospodarstwa rolnego. Według zaświadczenia z Urzędu Gminy w Koniuszy z 26 kwietnia 2013 r. małżonek wnioskodawczyni był w 2011 r. współwłaścicielem 1/2 części gruntów rolnych (nie stanowiących gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym) o łącznej powierzchni 0,2040 ha fizycznych, co stanowi 0,3546 ha przeliczeniowych. W myśl art. 3 pkt 6 ustawy o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1456 z późn. zm.), cyt.: Ilekroć w ustawie jest mowa o: (...) 6) gospodarstwie rolnym - oznacza to gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym.. Natomiast art. 2 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1381 z późn. zm.) stanowi, iż: Za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.. Biorąc pod uwagę powyższe, brak jest podstaw do wliczania do dochodu osób lub rodzin obszarów mniejszych, nie stanowiących gospodarstwa rolnego w rozumieniu ww. przepisów. Błąd w wyliczeniu dochodu nie miał wpływu na ustalenie prawa do świadczenia. Dokonywanie obliczenia dochodu z gospodarstwa rolnego w myśl art. 3 pkt 6 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1456 z późn. zm.), cyt.: Ilekroć w ustawie jest mowa o: (...) 6) gospodarstwie rolnym oznacza to gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, w związku z art. 2 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2013 r., poz. 1381 z późn. zm.), który stanowi, iż: Za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.. 7. Na wniosek z 11 października 2013 r. decyzją znak: GOPS 522.270.2013 z 8 listopada 2013 r. ustalono m.in. prawo do dodatku do zasiłku rodzinnych z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej. Wnioskodawca posiadał uprawnienia do przedmiotowego dodatku, jednakże nie niósł o jego ustalenie w ww. wniosku. Dbałość, na etapie oceny formalnej wniosków o ustalenie prawa do zasiłku rodzinnego wraz z dodatkami do zasiłku rodzinnego, czy wnioski zawierają wszystkie dodatki do których strona jest uprawniona 8. Adresatami decyzji, w przypadku przyznania prawa do zasiłku pielęgnacyjnego na osoby ubezwłasnowolnione, byli ich przedstawiciele prawni, upoważnieni z mocy prawa do złożenia w imieniu osoby uprawnionej wniosku i pobierania świadczeń, ponadto sentencja decyzji zawierała zapis, że zasiłek pielęgnacyjny przyznany jest na osobę, np. decyzja znak: GOPS 523.18.2013 z 17 maja 2013 r. Stosownie do treści zapisu art. 16 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1456 z późn. zm.), cyt.: Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje: 2) osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności (...). 13
Wskazywanie jako adresata decyzji w sprawie ustalenia prawa do zasiłku pielęgnacyjnego osoby uprawnionej do świadczenia, a nie jej przedstawiciela prawnego, zgodnie z art. 107 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 267), w związku z art. 16 ust. 2 pkt 2 ww. ustawy o świadczeniach rodzinnych. 9. W dokumentacji spraw ustalających prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego na dany okres zasiłkowy, stwierdzono braki formalne, a w szczególności brak: a) aktualnego zaświadczenia pracodawcy albo oświadczenia o terminie i okresie, na jaki został udzielony urlop wychowawczy, oraz o co najmniej sześciomiesięcznym okresie pozostawania w stosunku pracy bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego; wzór oświadczenia jest określony w załączniku nr 10 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 stycznia 2013 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2013 r., poz. 3) w przypadku decyzji znak: - GOPS 522.169.2013 z 7 listopada 2013 r. - w dokumentacji prawy znajdowało się zaświadczenie pracodawcy przedłożone w Ośrodku 28 czerwca 2013 r., które stanowiło dokument niezbędny do ustalenia prawa do dodatku z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego w poprzednim okresie zasiłkowym, - GOPS 522.263.2013 z 8 listopada 2013 r. w dokumentacji sprawy znajdowało się zaświadczenie pracodawcy przedłożone w Ośrodku 4 lipca 2013 r., które stanowiło dokument niezbędny do ustalenia prawa do dodatku z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego w poprzednim okresie zasiłkowym, - GOPS 522.250.2013 z 5 listopada 2013 r. w dokumentacji sprawy znajdowało się zaświadczenie pracodawcy z 5 listopada 2012 r. o udzieleniu urlopu wychowawczego od 1 listopada 2012 r. do 31 października 2014 r., które stanowiło dokument niezbędny do ustalenia prawa do dodatku z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego w poprzednim okresie zasiłkowym, - GOPS 522.425.2013 z 18 listopada 2013 r. w dokumentacji sprawy znajdowało się zaświadczenie pracodawcy informujące jedynie o przedłużeniu trwania urlopu wychowawczego; b) zaświadczenia organu emerytalno-rentowego albo oświadczenia, że osoba ubiegająca się jest zgłoszona do ubezpieczeń społecznych - w przypadku gdy osoba podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego; wzór oświadczenia jest określony w załączniku nr 11 do ww. rozporządzenia w przypadku decyzji znak: - GOPS 522.76.2013 z 8 lipca 013 r., GOPS 522.169.2013 z 7 listopada 2013 r., GOPS 522.263.2013 z 8 listopada 2013 r. c) imiennego raportu miesięcznego osoby ubezpieczonej potwierdzającego odprowadzanie składek na ubezpieczenia społeczne, z miesiąca poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku o ww. dodatek, w przypadku złożenia oświadczenia, o którym mowa powyżej, o czym stanowi zapis 3 pkt 3 ww. rozporządzenia w przypadku decyzji znak: - GOPS 522.76.2013 z 8 lipca 013 r. - w dokumentacji sprawy znajdował się raport z 1 kwietnia 2013 r., a nie z maja 2013 r., - GOPS 522.425.2013 z 18 listopada 2013 r. - w dokumentacji sprawy znajdował się raport z 1 września 2013 r., a nie z października 2013 r. 14
Dbałość o kompletność dokumentów dołączanych do wniosków w sprawie ustalenia prawa do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, zgodnie z 3 pkt 1-3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 stycznia 201 3r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2013 r., poz. 3). 10. Decyzją znak: GOPS 522.252.2013 z 7 listopada 2013 r. ustalono prawo do zasiłku rodzinnego wraz z dodatkami do zasiłku rodzinnego dla dwójki dzieci. W dokumentacji sprawy znajdowały się zaświadczenia z Powiatowego Urzędu Pracy w Proszowicach potwierdzające status osoby bezrobotnej wnioskodawczyni oraz jej męża. Ośrodek wyliczając miesięczny dochód rodziny nie dokonał utraty dochodu zgodnie z przedłożonymi dokumentami, wskazującymi na fakt utraty zatrudnienia. Zgodnie z 2 ust. pkt 5 lit. k rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 stycznia 2013 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2013 r., poz. 3), cyt.: Do wniosku o zasiłek rodzinny należy odpowiednio dołączyć: k) dokument określający datę utraty dochodu oraz miesięczną wysokość utraconego dochodu.. Jeżeli Ośrodek uznał, że przedłożone zaświadczenia z PUP w Proszowicach są dokumentami niewystarczającymi do potwierdzenia faktu utraty dochodu należało wystąpić o dostarczenie stosownego dokumentu. Zgodnie z treścią zapis art. 24a ust. 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych, cyt.: W przypadku gdy osoba złoży wniosek bez wymaganych dokumentów, podmiot realizujący świadczenia przyjmuje wniosek i wyznacza termin nie krótszy niż 14 dni i nie dłuższy niż 30 dni na uzupełnienie brakujących dokumentów. Niezastosowanie się do wezwania skutkuje pozostawieniem wniosku bez rozpatrzenia.. Ponadto, zgodnie z treścią zapisu art. 7 oraz art. 77 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 267), w przypadku gdy Ośrodek poweźmie informację o utracie zatrudnienia, na co wskazywałyby przedłożone zaświadczenia z PUP w Proszowicach, należy ustalić stan faktyczny, a nie przyjmować, iż z braku świadectw pracy utrata dochodu nie nastąpiła. W sytuacji gdy poszczególne dokumenty w sprawie nie pozwalają w sposób jednoznaczny ustalić stanu faktycznego (w tym przypadku dokumentu potwierdzającego utratę zatrudnienia) należy podjąć wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego w celu załatwienia sprawy, zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U.2013 r., poz. 267 z późn. zm.), cyt.: W toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności, z urzędu lub na wniosek stron podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli.. 11. Decyzją znak: GOPS 522.330.2013 z 15 listopada 2013 r. ustalono prawo do następujących świadczeń: 1. zasiłek rodzinny na dziecko w wieku 18-24 lat, przyznany na ( ), w kwocie 115,00 zł miesięcznie, na okres od 2013-11-01 do 2014-10-31. 2. dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego, przyznany na ( ), w kwocie 100,00 zł jednorazowo. 15
3. dodatek do zasiłku rodzinnego na pokrycie wydatków związanych z zamieszkaniem w miejscowości, w której znajduje się szkoła, przyznany na ( ), w kwocie 90 zł miesięcznie, na okres od 2013-11-01 do 2014-06-30. 4. dodatek do zasiłku rodzinnego na pokrycie wydatków związanych z zamieszkaniem w miejscowości, w której znajduje się szkoła, przyznany na ( ), w kwocie 90,00 zł miesięcznie, na okres od 2014-09-01 do 2014-10-31. W aktach sprawy znajdował się wniosek o ustalenie prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku rodzinnego z 14 listopada 2013 r., zgodnie z którym strona ubiegała się jedynie o ustalenie prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatku z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania (na częściowe pokrycie wydatków związanych z zamieszkaniem w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły). W części IV i V wniosku strona złożyła oświadczenie dotyczące nauki w roku szkolnym 2013/2014. Ponadto, w aktach znajdowało się zaświadczenie wydane przez Zespół Szkół Zawodowych, w którym poświadczono naukę w klasie czwartej Technikum Dziennego w roku szkolnym 2013/2014 oraz planowany termin nauki czerwiec 2014 r. Decyzje należy formułować w ten sposób, że rozstrzygnięcie decyzji powinno mieścić się w granicach żądania strony. Zalecenie należy realizować od dnia otrzymania wystąpienia pokontrolnego. 12. Po rozpatrzeniu wniosku nr 882/13 z 30 sierpnia 2013 r. (data wpływu do GOPS) wydano decyzję znak: GOPS 523.29.2013 z 26 września 2013 r. ustalającą prawo do zasiłku pielęgnacyjnego. W podstawie prawnej ww. decyzji wskazano, iż została wydana po rozpatrzeniu wniosku Nr 1189A/2013 złożonego dnia 2013-09-26.. Podobną sytuację powoływania innych numerów wniosków niż te, które stanowiły podstawę wydania decyzji, stwierdzono m.in. w decyzji znak: GOPS 522.6.2013 z 18 stycznia 2013 r. Należy zwrócić uwagę aby w treści decyzji znajdowały się informacje stanowiące odzwierciedlenie stanu faktycznego (w tym przypadku powoływanie właściwych numerów wniosków, które stanowiły podstawę wszczęcia postępowania). Zalecenie należy realizować od dnia otrzymania wystąpienia pokontrolnego. 13. Przy wyliczaniu dochodu rodziny: a) w celu ustalenia miesięcznego dochodu rodziny, dochód roczny rodziny dzielono przez liczbę miesięcy wykazanych na zaświadczeniu wydanym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, stanowiącym jedynie dokument zawierający informację o wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy: - decyzja znak: GOPS 522.500.2013 z 27 grudnia 2013 r. ustalająca prawo do zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku rodzinnego dochód roczny rodziny podzielono przez 11 miesięcy, - decyzja GOPS 522.44.2013 z 8 kwietnia 2013 r. ustalająca prawo do zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku rodzinnego dochód roczny rodziny podzielono przez 10 miesięcy, - decyzja GOPS 522.61.2013 z 17 maja 2013 r. ustalająca prawo do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka dochód roczny podzielono przez 10 miesięcy. W sytuacji gdy poszczególne dokumenty w sprawie nie pozwalają w sposób jednoznaczny ustalić stanu faktycznego (w tym przypadku okresu zatrudnienia w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy) należy podjąć wszelkie czynności 16