PRACOWNIA ARTHER SYLWIA HLIWIADCZYN ul. Wenecka 1, 14-300 Morąg, NIP 741 202 60 53, REGON 363310831 INWENTARYZACJA KONSERWATORSKA ZABYTKOWEJ STOLARKI OKIENNEJ LOKALIZACJA: ul. Wyzwolenia 21a/3 w Olsztynie AUTOR OPRACOWANIA: mgr Sylwia Hliwiadczyn OLSZTYN, luty 2017 r. P R O J E K T C H R O N I O N Y P R A W E M A U T O R S K I M
ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA: 1. OPIS TECHNICZNY DO INWENTARYZACJI KONSERWATORKSA ZABYTKOWEJ STOLARKI OKIENNEJ zlokalizowanej w kamienicy przy ul. Wyzwolenia 21a/3 w Olsztynie. I. PODSTAWA OPRACOWANIA II. PRZEDMIOT OPRACOWANIA III. OPIS I CHARAKTERYSTYKA STANU ISTNIEJĄCEGO IV. PIERWOTNA STOLARKA OKIENNA V. ZAŁOŻENIA VI. INFORMACJE DODATKOWE 2. CZĘŚĆ RYSUNKOWA: - rys. nr 1 OKNO O1 - Widoki i przekroje, sk. 1:10 - rys. nr 2 OKNO O2 - Widoki i przekroje, sk. 1:10 - rys. nr 3 OKNO O1, O2 - Przekrój pionowy A-A, sk. 1:1 - rys. nr 4 OKNO O1 - Przekrój poziomy B-B, sk. 1:1 - rys. nr 5 OKNO O2 - Przekrój poziomy C-C, sk. 1:1 - rys. nr 6 OKNO O1 - Detal - stały słupek, sk. 1:1 - rys. nr 7 OKNO O1, O2- Elementy metalowe, sk. 1:1 2
OPIS TECHNICZNY do INWENTARYZACJI KOSERWATORSKIEJ ZABYTKOWEJ STOLARKI OKIENNEJ zlokalizowanej w kamienicy przy ul. Wyzwolenia 21a/3 w Olsztynie. I. PODSTAWA OPRACOWANIA: 1.1. Zlecenie inwestora tj. Gmina Olsztyn z upoważnienia Zakładu Lokali i Budynków Komunalnych, ul. Cicha 5 Olsztyn. 1.2. Wytyczne Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków dotyczące opracowania dokumentacji stolarki okiennej w budynkach zabytkowych. 1.3. Wizja lokalna. 1.4. Pomiary stanu istniejącego obiektu. II. PRZEDMIOT OPRACOWANIA. Przedmiotem niniejszego opracowania jest inwentaryzacja konserwatorska, stolarki okiennej kamienicy przy ul. Wyzwolenia 21a w lokalu nr 3. Ilość sztuk: 5 Ilość typów stolarek: 2 Olsztyn, ul. Wyzwolenia 21a, Lokalizacja okien na elewacji frontowej. 3
III. OPIS I CHARAKTERYSTYKA STANU ISTNIEJĄCEGO. TYP O1,O1/ 2,O1/3 LOKALIZACJA, ROZWIĄZANIE FUNKCJONALNE Okno doświetlające mieszkanie nr3 w elewacji oficyny w strefie II piętra. MATERIAŁ, TECHNIKA, KONSTRUKCJA Okno w konstrukcji skrzynkowej, rozwierane do wewnątrz, wykonane z drewna sosnowego, malowane. Składa się z 8 skrzydeł. Ramiaki mocowane na czop. Łączenia wzmocnione blaszkami kątowymi. Ościeżnica mocowana na stalowe kotwy osadzone w murze. Założenia ogólne Okno dwudzielne, dwupoziomowe, czterokwaterowe, zwieńczone łukiem płaskim, dzielone w 2/3 wysokości ślemieniem, oraz pionowo ozdobnymi listwami przymykowymi. Skrzydła nadślemienia 2 sztuki zewnętrzne jednojdzielne, jednopoziomowe, jednokwaterowe. 2 sztuki wewnętrzne - jednodzielne, jednopoziomowe, jednokwaterowe. Skrzydła podślemienia 4 sztuki jednodzielne, jednopoziomowe, jednokwaterowe. PARAPET, OKAPNIKI Drewniany z rynienką na wodę kondensacyjną. Okucia Wszystkie skrzydła zawieszone są na dwóch parach zawiasów czopowych zakończonych grotem. System zamykania Skrzydła zamykane zakrętkami z gałką DEKORACJA Główną dekorację stanową zdobione listwy przymykowe.. Uskokowy profil krawędzi ramiaków. Profilowany profil ślemienia. CECHY STYLOWE Okno historyzujące. STAN ZACHOWANIA ELEMENTY PIERWOTNE KONSTRUKCJA SKRZYDŁA ZEW. SKRZYDŁA WEW. PARAPET SYSTEMY ZAMYKANIA ZAWIASY KLAMKI TAK TAK TAK TAK TAK TAK TAK ELEMENTY WTÓRNE PRZEPROWADZONE PRACE ZNISZCZENIA I ICH PRZYCZYNY BRAKI PODSUMOWANIE - - - - - - - Kilkukrotnie pomalowanie stolarki, częściowa wymiana oszklenia, Skrzydła zewnętrzne zachowały się w stanie dostatecznym, drewno jest osłabione, spękane, warstwy malarskie odspajają się, widoczne niewielkie ubytki mechaniczne. Okno przesuszone, skrzydła zewnętrzne lekko odkształcone i spękane. W najgorszym stanie są okapniki, silnie wypłukane, zbierają wodę opadową. Kity szklarskie w wielu miejscach odspojone i spękane. Warstwy malarskie na całym oknie, mocno spękane, siatka spękań i kolejne przemalowania sprawiają, że profile są mało czytelne. Brak pierwotnych klamek. ZE WZGLĘDU NA ZŁY STAN ZACHOWANIA STOLARKA KWALIFIKUJE SIĘ DO WYMIANY NA WZÓR ISTNIEJACYCH 4
TYP O2 LOKALIZACJA, ROZWIĄZANIE FUNKCJONALNE Okno doświetlające łazienkę w elewacji oficyny w strefie II piętra. MATERIAŁ, TECHNIKA, KONSTRUKCJA Okno w konstrukcji skrzynkowej, rozwierane do wewnątrz, wykonane z drewna sosnowego, malowane. Składa się z 4 skrzydeł. Ramiaki mocowane na czop. Łączenia wzmocnione blaszkami kątowymi. Ościeżnica mocowana na stalowe kotwy osadzone w murze. Założenia ogólne Okno jednodzielne, dwupoziomowe, dwukwaterowe, zwieńczone łukiem płaskim, dzielone w 2/3 wysokości ślemieniem. Skrzydła nadślemienia 1 sztuka zewnętrzna jednojdzielne, jednopoziomowe, jednokwaterowe. 1 sztuka wewnętrzne - jednodzielne, jednopoziomowe, jednokwaterowe. Skrzydła podślemienia 2 sztuki jednodzielne, jednopoziomowe, jednokwaterowe. PARAPET, OKAPNIKI Okapniki drewniane. Okucia Wszystkie skrzydła zawieszone są na dwóch parach zawiasów czopowych zakończonych grotem. System zamykania Skrzydła zamykane parą zamków języczkowych. DEKORACJA brak. CECHY STYLOWE brak STAN ZACHOWANIA ELEMENTY PIERWOTNE KONSTRUKCJA SKRZYDŁA ZEW. SKRZYDŁA WEW. PARAPET SYSTEMY ZAMYKANIA ZAWIASY KLAMKI - - - - - - - ELEMENTY WTÓRNE PRZEPROWADZONE PRACE TAK TAK TAK TAK TAK TAK TAK Stolarka wtórna, współczesna. Kilkukrotnie pomalowanie stolarki. ZNISZCZENIA I ICH PRZYCZYNY - BRAKI - PODSUMOWANIE ZE WZGLĘDU FORMĘ ORAZ ZŁY STAN ZACHOWANIA STOLARKA KWALIFIKUJE SIĘ DO WYMIANY NA WZÓR ZACHOWANYCH ISTNIEJACYCH 5
IV. PIERWTONA STOLARKA OKIENNA DETALE. Fot. 1. Olsztyn ul. Wyzwolenia 21a/3. Stolarka okienna. Widoczne przesuszone drewno skrzydeł zewnętrznych. Fot. 2. Olsztyn ul. Wyzwolenia 21a/3. Stolarka okienna. Widoczne spękane i odspojone liczne warstwy malarskie zatarte profile ślemienia. 6
Fot. 3. Olsztyn ul. Wyzwolenia 21a/3.Stolarka okienna. Widoczne spękane drewno pozbawione warstw malarskich. Fot. 6. Olsztyn ul. Wyzwolenia 21a/3. Stolarka okienna. Widoczne spękane warstwy malarskie oraz zachowane pierwotne zamknięcia zakrętką dźwigniową oraz gałki. 7
V. ZAŁOŻENIA. Po wizji lokalnej i wnikliwej analizie stolarki okiennej, ze względu na zły stan zachowania pierwotnych okien oraz wtórny charakter pozostałych dwóch stolarek, które mają uproszczoną formę odbiegającą od oryginału, zaleca się wymianę wszystkich okien, ujednolicenie ich pod względem stylu, tworząc wierną rekonstrukcję. Odtwarzane stolarki i jej elementy, należy wykonać ściśle według inwentaryzacji konserwatorskiej stolarki historycznej zawartej w opracowaniu. Okna należy wykonać z wysezonowanego litego drewna sosnowego. Zastosować historyczne połączenia poszczególnych elementów tj. łączenie ramiaków i ościeżnicy na czop, wzmocnienie połączeń ramiaków blachami kątowymi. Dokładne odwzorowanie wszystkich występujących profili i detali. Odtwarzane okna zgodnie z oryginałem muszą posiadać: - konstrukcję skrzynkową, - podział ślemieniem, - identyczne osadzenie ościeżnicy w glifie, - tożsame profile i elementy ozdobne, - okucia jak zakrętki dźwigniowe i gałki, odtworzyć na wzór zachowanych, uwzględniając użyty materiał, kształt i ozdobne opracowanie. - zaleca się zastosowanie zawiasów czopowych z ozdobnym zakończeniem. Stolarkę przed malowaniem zabezpieczyć preparatem owadobójczym Hylotox firmy Altax bądź równoważnym, po wchłonięciu preparatu, wygładzić mechanicznie powierzchnię drewna drobnym papierem ściernym. Elementy metalowe odtłuścić i pokryć warstwą podkładową antykorozyjną firmy Hammerite bądź taniną w 5% roztworze etanolu. Malować całość dwukrotnie farbą ftalową półmatową firmy Tikkurila bądź równoważną na kolor określony w badaniach konserwatorskich. Oszklić szybą pojedynczą na wzór historycznej, szklenie wykonać metodą tradycyjną na kit bądź sylikonem. Kit (sylikon) pomalować w kolorze stolarki. Okna należy osadzić przy pomocy stalowych kotew, stosując ich rozstaw zgodny z normą budowlaną. Po osadzeniu, szczelinę między ościeżnicą, a ścianą wypełnić pianką poliuretanową, która pozwoli na swobodną pracę drewna. Po zakończeniu prac związanych z osadzeniem stolarki, uzupełnić tynki wewnętrzne i zewnętrzne zgodnie z oryginałem. Zamontować uszczelki do ościeżnicy, podnosząc ich parametry termiczne. 8
VI. INFORMACJE DODATKOWE. - Do realizacji ww. prac należy zastosować materiały najwyższej jakości o odpowiednio dobranych parametrach technicznych, co zapewni dobrą współpracę poszczególnych elementów. - Wszystkie prace należy wykonać zgodnie ze sztuką budowlaną, z zachowaniem wszelkich norm i technologią odpowiadającą zabytkowemu charakterowi obiektu. - Rekonstrukcję stolarek należy zlecić osobom posiadającym wymagane kwalifikacje, wiedzę i doświadczenie. - Ze względu na historyczny charakter budynku, wymagany jest nadzór z ramienia Inwestora nad poprawnością wykonania stolarek zgodnie z projektem oraz ich wykończenie warstwą malarską zgodną z badaniami konserwatorskimi. 9
2. CZĘŚĆ RYSUNKOWA 10
3. PRZYGOTOWANIE ZAWODOWE: UPRAWNIENIA BADACZA ARCHITEKTURY ORAZ ZAŚWIADCZENIE O ODBYCIU PRAKTYK ZAWODOWYCH. 11
12
13