WSPIERAMY EUROPARLAMENTARZYSTÓW
6 / CIĄGŁE WYZWANIE Aby mieć szansę uniknięcia katastro4icznych zmian klimatu, do roku 2014 należy wprowadzić widoczną różnicę w Europejskiej polityce, kwestiach dotyczących emisji, gospodarki i społeczeństw. Aby móc zapewnić takie rozwiązanie stajemy przed czterema kluczowymi wyzwaniami: 1. Zawarcie w Kopenhadze ambitnego i sprawiedliwego globalnego porozumienia; 2. Zareagowanie na międzynarodowe zobowiązanie poprzez szybkie zrewidowanie działań podejmowanych przez UE, zmieniając cel redukcji emisji z 20% do 30%; 3. Dotrzymanie realizacji pakietu klimatycznego i energetycznego z roku 2008 poprzez zapewnienie efektywnego wdrożenia i nadzoru poprzez działania komitologiczne oraz inne działania, i 6 / CIĄGŁE WYZWANIE 4. Podjęcie wyzwań następnej generacji przez: wzmocnienie środków zapewniających realizację bieżącej polityki w szczególności nakierowanej na zapewnienie większej efektywności energetycznej, bardziej zgodnego podejścia do kwestii adaptacji, ponowne wyznaczenie priorytetów dla budżetu UE i zajęcie się sprawami emisji i sekwestracji związanymi ze zmianą wykorzystania gruntów i zarządzania nimi.
DŁUGA I KRĘTA DROGA Obecnie wiele można mówić o drodze do Kopenhagi. Chociaż jest to istotny etap, w rzeczywistości dystans do pokonania jest znacznie większy, a droga jest znaczenie słabiej wyznaczona. Dwie istotne zasady służące walce ze zmianą klimatu to: koszty będą niższe, jeśli zaczniemy wcześniej i że musimy kontrolować i stopniowo zmniejszać naszą emisje przynajmniej przez kolejne 40 lat, a być może trzeba to będzie robić w nieskończoność. Stanowi to wezwanie do podjęcia szybkich działań, które pozwolą na przejście do modelu niskowęglowego umożliwiającego zmiany w dłuższym okresie czasu. Globalne porozumienie połączone z unijnym celem polegającym na redukcji emisji wynoszącej 30% do roku 2020 dałoby wyraźniejszy mandat dla niskowęglowej rewolucji w Europie. W przypadku właściwego jego wprowadzenia i utrzymania ambicji w ramach działań komitologicznych (szczególnie ważnych dla zapewnienia skuteczności system handlu uprawnieniami do emisji (ETS)), pakiet klimatyczny i energetyczny z roku 2008 oferuje część rozwiązania. Ciągłe wysiłki zmierzające do poprawy rygoru dyrektyw dotyczących wydajności energetycznej w budynkach i energetycznego znakowania produktów także stanowi wkład w to działanie. Pomimo tego jednak istnieją wciąż istotne luki w pokryciu źródeł emisji oraz w podejściu UE do kwestii adaptacji. KOLEJNA GENERACJA WYZWAŃ 6 POJAWIAJĄCY SIĘ PLAN Adaptacja Europa nie jest przygotowana na społeczne, ekonomiczne i środowiskowe zmiany spodziewane jako konsekwencja historycznej emisji gazów cieplarnianych, dlatego nasza zdolność do zmniejszenia skutków i zarządzania nimi jest obecnie ograniczona. Zapewnienie skutecznych środków adaptacji będzie wymagało ponownego rozważenia licznych czynników od zarządzania glebami, bioróżnorodnością i zasobami wody do 4inansowania infrastruktury, planowania na wypadek sytuacji nagłych i dotacji związanych z zarządzaniem gruntami w tym dotacji dla rolnictwa. Biała Księga z roku 2009 dotycząca adaptacji ma na celu ustanowienie zasad ramowych zmniejszenia wrażliwości UE na skutki zmiany klimatu. Dokument kładzie największy nacisk na rozproszenie naszej świadomości politycznej w innych rodzajach polityki. Takie podejście raczej nie zabezpieczy koniecznej ochrony naszego środowiska i społeczeństwa. Perspektywa kompleksowej strategii adaptacyjnej od roku 2013 została zasugerowana w Białej Księdze, jednak zobowiązania nadal pozostają ograniczone. Efektywność energetyczna Efektywność energetyczna to najtańsza forma działania na rzecz klimatu. Pomimo szacunków w Planie działań na rzecz poprawy efektywności energetycznej z roku 2006, że Europa do roku 2020 może zapewnić oszczędności energii w wysokości 20%, wysiłki w tym względzie dotychczas były ograniczone. Istnieje cel związany z efektywnością określający redukcję na poziomie 9% do roku 2016 (ustalony w ramach dyrektywy 2006/32/UE) lecz nie jest on wiążący.
Istnieją poważne, zbliżające się szanse zwiększenia skuteczności wysiłków UE zmierzających do poprawy efektywności. Przegląd Planu działania na rzecz poprawy efektywności energetycznej jest w toku, a komunikat Komisji jest spodziewany pod koniec roku 2009. Pojawiają się pogłoski, że w ramach przeglądu planu działania, Komisja może zasugerować, aby zwiększenie efektywności o 20% do roku 2020 przekształcić w nowy wiążący cel. Formalne propozycje kolejnych kroków w celu wdrożenia planu działania są spodziewane jesienią 2010. Ogólnie mówiąc, pojawiły się dyskusje zainicjowane przez szwedzką prezydencję zmierzające w kierunku ekologicznie efektywnej Europy. W nadchodzących latach z pewnością będzie kłaść się większy nacisk na zapewnienie większej ekologiczności produktów wchodzących na rynek UE. Gospodarka gruntami, rolnictwo, gospodarka leśna i bioenergia Gospodarka gruntami stanowi kluczowy element zarówno zmniejszenia emisji jak i adaptacji. Grunty stanowią zarówno źródło, jak i pochłaniacz emisji. Jeśli są one dobrze zarządzane dają one także szansę ograniczenia wpływu zmian klimatu na rolnictwo i dostępność wody. Zagrożenia i szanse oferowane przez grunty zależą w zdecydowany sposób od dostateczności i trafności zarządzania i korzystania z nich. Ogniwo grunty klimat zostanie objęte kilkoma kluczowymi zbliżającymi się debatami: stworzenie kryteriów zrównoważenia dla stałej biomasy stosowanej jako źródło energii, tworzenie w oparciu o istniejące wymagania dotyczące biopaliw (2010); stworzenie systemu liczenia emisji wynikającej z pośredniej zmiany użytkowania gruntów (ILUC) związanego z rosnącym zapotrzebowaniem na biopaliwa w Europie (wiosna 2010); nagradzanie narodów za ochronę lasów i inne sposoby zarządzania gruntami, które pomagają utrzymać gromadzenie się dwutlenku węgla (temat objęty przez międzynarodową debatę pt. Zmniejszenie emisji z wylesień i degradacji lasu), i przegląd sposobu, w który rolnicy są wspierani (pod auspicjami reformy Wspólnej Polityki Rolnej CAP). Skoordynowana debata uwzględniająca wykorzystanie gruntów oraz zmniejszenie zmian klimatu i adaptację do nich jest z tego powodu konieczna. Powinna ona wziąć pod uwagę: przyszłość wykorzystania gruntów w Europie i zarządzenia nimi, skutki europejskich wyborów dotyczących wykorzystania gruntów w krajach trzecich oraz jak najlepiej wspierać utrzymanie zasobów węgla znajdujących się w ziemi.
System handlu emisjami (ETS) ETS będąc głównym systemem polityki klimatycznej UE nie został rozszerzony ostatnimi reformami na wszystkie gałęzie przemysłu, które mógł objąć, a działanie takie nie byłoby praktyczne szczególnie w przypadku rolnictwa, transportu i gospodarki odpadami. Żegluga pozostaje jednak nadal w sferze rozważań. Jeśli międzynarodowe podejście do emisji spowodowanej przez żeglugę nie zostanie uzgodnione w Kopenhadze, oczekuje się, że zostanie ona objęta przez ETS. Inne pytania, które wymagają odpowiedzi obejmują perspektywy powiązania ETS z innymi systemami handlu na rynkach międzynarodowych, zapewnienie, że dokonuje się tego w sposób, który nie pogarsza rygoru unijnego podejścia. Podjęte także zostały dyskusje wokół podzielenia w przyszłości ETS na sektory pozwalając na silniejsze sygnały cenowe tam, gdzie konkurencja jest bardziej ograniczona np. w sektorze energetycznym. Zmniejszenie ilości emitowanego dwutlenku węgla przypadającego na daną ilość dostarczanej energii Nie ma jasnego planu zmniejszenia ilości emitowanego dwutlenku węgla przez europejski sektor energetyczny, pomimo przyjęcia dyrektywy ustalającej sposób dążenia do wychwytywania i składowanie dwutlenku węgla (CCS). Zgodnie z ocenami dla Wielkiej Brytanii, aby zapewnić realizację krajowego celu redukcji emisji o 80% do roku 2050, z sektora energetycznego węgiel należałoby niemal całkowicie wyeliminować do roku 2030. Przez kolejne pięć lat oczekuje się, że będzie występować presja na UE, aby przyjęła nowe mechanizmy uzupełniające ETS. Jeśli cena węgla pozostanie niska i nieprzewidywalna, stwarza to ograniczoną zachętę dla innowacji i zmniejszenia emisji. Kluczowym instrumentem będącym obecnie przedmiotem debaty są standardy wydajności emisji CO 2 mające zastosowanie do nowych elektrowni. Ma on na celu przeciwdziałanie budowie w Europie kolejnych zakładów o powodujących dużą emisję dwutlenku węgla. Finansowanie niskowęglowej przyszłości Sposób, w jaki obecnie są dysponowane środki 4inansowe w UE nie odpowiada wizji stworzenia niskowęglowych gospodarek w Europie oraz koniecznemu szybkiemu tempu zmian. Środki 4inansowe dostępne na działania związane z klimatem nie odzwierciedlają wagi zmian klimatu w planie działania UE i są niewystarczające dla zapewnienia efektywności oszczędności, innowacji technologicznych i infrastruktury niskowęglowej (takiej jak inteligentne sieci) koniecznych do redukcji emisji. Ponadto istniejące środki UE nie są dostatecznie klimatycznie potwierdzone powodując wspieranie projektów potencjalnie szkodliwych dla środowiska. Przegląd budżetu UE obecnie podjęty przez Komisję daje unikalną szansę ponownego zaplanowania 4inansowania, aby spełnić bieżące i przyszłe potrzeby. Oczekuje się, że Komisja wyda Białą Księgę dotyczącą reformy budżetowej pod koniec października 2009, chociaż istnieją spekulacje, że stanie się to później.
Negocjacje w Kopenhadze mogą i powinny stać się punktem zwrotnym kierunku, w którym podąża świat... Deputowani muszą podjąć wyzwanie. Europa może stać się globalnym liderem ekologicznego rozwoju, jej parlamentarzyści powinni być jej mistrzami i ambasadorami. Spyros Kouvelis, parlamentarzysta
www.ieep.eu/briefingsonclimate Design: Aloof Design