doi: 10.15503/onis2017.137.148 Prz k ad int rs ioty zny u iu t or tykó it ratury i rakty szko n Ew Z e ew c -F c U s m. A m M P. F 10, 61-701 P e e ew c @wp.pl A strakt Cel b. C m b b s, j m s m - m s ó m j m. W h s j R m J bs j m - j ó h b h jó ó (rewording, translationproper, transmutation), A s s sm j, j j j j s s m j s. W m j s (S W s h, M H ), s s m j m ( D K, A P h, A D h j). Me l. P m m s s j m b- m s m, s j s s j s j, f m f j s ó j. W. A, m s m s - m m f, b b, m s s ; s, s j s m s m j s. W. M f h b s - s m s ó h m j. N j s, m s j. Z h b, s b m s s ó b, j f ó s, b s j j - s j j m s s b m. Z f m s s - j m b b s s m, m j m m s j, bs s. M m -, b h j,, s j b b s j j. S w l c we: j, j, s m, s - j, m f, m j, f A e em c l ex mple e pp c l e e c l p c ce Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7) 137
A stra t A m e e c. Th m f h s s s v h s I h h h m - f s m s s m s h s s s f x. D f m h s f R m J bs s h s ss b h s h s f s (rewording, translationproper, transmutation), h h f h s f s s sm s s - P sh h m h. Th s s h h s ss f h h s (S W s h, M H ), h s s - m s s h m h ( s h s f D K, A P h, A D h ). Me l. Th s bj m f s h s h s b x s v s s b s s v s s, h f m f s h s s s s f s. O c me. Th h v s h m h f s m s b s h s f m h, h s f h m, b s s h. I h ss h b m s h f b s. C cl. M h f s m s,.. h f s m - s, b s h v m f v s s s. D s b h s s h s m h s f v f f. Th s h sh s h h m s O v s s m, b s s - h s f, h v s v h h h j x s h. A h s m m h f ms f b s v b h P sh s h s s s b sh m f h x,, v s v s s. Th s ss m h f s b h v x s m s h x ss f s s v I h s s f m v -. Ke w : mb m,, s m s, v s s, m - h, m s h s, s h s s Wst O s h m h b ó s j jm j. P s m. A m j s m, m m m, h m j m s ó j m, s s b s m. (Zagajewski, 2010, s. 223) W ó m h f m j (W h, 2005; b. : K s, 2008), - h ó f m m j m, s ó - s j s j s. W s s m 138 Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7)
s j, j s s ó m, ó m j m, j s m m, m s m. N m h s -. N Z U, j m m (U -, 1996); ó ó h ó m s, m h ó s j m h s. D m s j m - j s j j s h s ó s j j, ó- s j s s b m. W s js m j s m j, ó j, ó h s j s m. K j m s s s j s s s s m - m, s j s ó j ó. P s j s b s, j m ó j - j s j j s b s s h. Ks s -, h s s j s h b h, m s ó ó m, s m. Z m j s s, b jm, ó m j h, m s h j m j. Is j s b, m s m ( h s, 1998, ss. 3-5) m b s j s b? W j s sób m s j j mó s? J j s s - s j h j s? C s j h j - s? N s m s, j ó, j s m, j m s m s j m s j N b G m j m M L bs. W j b m h s j, ó j jm j s s m s m s m (m s m b ), b m s ó s j h s h, m j s s m f. A h ó j s m j s - j j h h. Od strony t or ty zn W S ownika terminów literackich (K s, 2002) s m - s s s m. T m - j m ó h m - s s m s m. Z b b ó ó h s s m h j s s s j, ó m ó m ó bó h ó (s. 446-447). Z R m J bs, s js j, ó m : j b (rewording), - m j b (translation proper) s - Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7) 139
m b sm j (transmutation) (J bs, 1989, s. 373). Ch b m j s m m. Z s s s, s j s m m ó j s m s s m. O, s b s m. s m, s m m. T m s m - s j m s j s. P s j ó j h m ó j h b. S W s h (W s h, 2007, s. 492), s j s, j s ó m, s j s s m h s ó : j jm m - s m, m h s» «. j b,, s m m j- js j s ób sm j j. P m j s s m M H, ó j m s j b - s s. B s, s. D m m m m j m m sm j j s s ó, m, s s b s ó s -. N s s j b s, s (W s h, 2007, s. 490, 493). S. W s h j m m b- m m m (W s h, 1994). W ó s j : s j j j m ó s h m, s j j s m, s s só h f j s j (s. 100). Ws ó, b b s s h s f m - s m, j s f, ó s - j s. P s j s m m f (S s, 2002, s. 122) (ekphrasis j m s ) s -, b s m m s, b b b. J j ó s j - h ms h s ó, f s j h. Z m R m K (2006) ó ó s j s h ( ) s s s m - s b (. evidentia), s s b decorum (s. 197). R ó j s,, s s f. J, b s m, ó b h. M f j m, j A G. O j s, s s f s j m j XVI, h ó m wierzy ca M j R j (G, 2008, s. 7). O s s s s b h j s j. J m - m, m s h s j, s s j f j: P j s s s b m, b, m h b, m b, b, ó h j j f m b bs, s j m s s s b j j s j (G, 2008b, s. 14). A m s j j f s XIX : b j f m, s m m s, s s - 140 Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7)
h só. P m f m m, m s s m,. s (G -, 2009). W b m b b f XX- j s m j s h, b s m m j (s. 28). Ab s mó s f, m s s m j h s m j, ó b s s s ; m m m b b m s s m s s, ó j s m m m (D, 2011, s. 50). T jm j ó f m, A. G b ó j j m. G h s m, s j b b f m f s s j, j j, s - j s j, f f m j b s j. Dydakty y o rz k adu P s m s j m js s j. Z. U m ó m j h m s, b m m s j - s j j, m j j, - j s sj (U, 1996, s. 11-30). A D h f, s b s sób - ó m s m m. M s ó j h s, s j h m m s m m m s m m, s s h s (D h, 1988, s. 100). W s j ó h s - h s h. P s s m m, ó j m s s m m ó. D sf m j s s m. N jb j s h - j s s m b ó m, h m f m h s sj m m j s j, b j h s m j (U, 1996, s. 160). D s D K (1999; 2005). Z s m j s s S. W s h, f j m s m s b m m ó ó h s m j j h ó. T s m s m (K, 1999, s. 22). A P h : M b s ó h j h s j m s j, s m j s - s (P h, 2012, s. 238). N j s s ó s ó h ó, j m s s m j, ó m s j s. S m b f j j b. A : P» j b «, jm j ó jm j m b, j, j : s f j m m s ó h m ó, h ó, ó ( ), m»h s «(s. 239). Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7) 141
Od strony rakty zn T sm j j s j ó h s h. P s m m, s m j, j -, s j, j s, f m s j b f. J h - s m, j s s j j j s h, m j s h m m S owa na czasie (Chm, H m, P m s D s s, 2009, s. 221): W b s b, T m m j s m j s - s Melodia mgie nocnych. Z s ó s, b m s. J h j s ó?. Z m ó b m - s j s K m P -T m j (P -T m j, 1894). I j m m j j m s j s j s b m M -, m, j s j. Z ó m h-, s - b. K s m -, j s sób b,, ó j s, m b s b S G s s s - s j j ó. G s s ó ó, s j s s jb j - m s. G s b s s m m s. T m s j s ó b s m s s ( P -T m j ) - h. M,.2 m j m, s j s K. P -T m j ; f A. C h, h, b m j, m s jm s ó b... O jm s s s, m b s ó s, h jm ó s m, j, mb s m, sm m s b, m ó, b h ó,, b, b jm b. C h, h, b m j, m s jm s ó b... O, s, m h m, m, m j, m s s, h m m s b m m b, só m s s m,, jm, h, j m s m, jm s, s s m s j m s s, m b s m s ó h, h h s, m j s s s... (Przerwa-Tetmajer, 1894) 142 Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7)
M, s s - s j s sj. T, b -, f, f m - s b j f m m, b m - s b s m. M, ó j h s j, s s b j, -, m b j j s b h j -. P j, s j m j. U s m s j b b-. Z b s j sf m h h, b s s j. S s s m m j, ó j b - j bs j s j- j. P b j ó j s m j m. s,.3 m j m, s j s B. L m ; f - A. W s b, j s m, S s m s s j b m. N s j b m b I s, ó, m. S m s m s m s, C, j h j ó m s, C m m m ó s s I s h m ó m s sm. Z, b, B s s ó h m s, L, b s s j b, O, m, s ó h s s. (Le mian, 1920) T m m (Chm, H m, P m s D s s, 2010, s. 23) s s j, ó m b b j j s - m B s L m m ka (L m, 1920). s, - K M ó J P s, m,, b m m s m. Z m s, j, h b s m. I h, j s m s, - j ó h, ó s b m s, s s sób m s s m. N b, ó m s m m s. J s - s, m j s m s. P s j s h, - m s s. Z s b b j s, ó b - j j m j b s. K s s, hm s s h m, j b m. Z s s s - s (sm ó s ) s sj, m, ó m. P m, s, s sób b. U m b s h b., ó m j j s m, j s, h s ó - Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7) 143
s s m m m m b. P j m, s sób s - s sj s : - s h j ó m s ; s s ó. s s s j s B. L m, b b s b s j s. J b m m - s. W -, b j s j s m s m m m m f, j, m s m j s h ó m s s. D m sm j m m, j m s. Z - j, ó h s m s - ó j m s m - m s s j. P s m m M, js j h s H, s j - m s m s m. U m ó, b s s ó ó s j s ó, m s - j s j s m j, b ó s s ó M T s M s. M s T. M s ó h ó j. A s j P h s b j, ó m m m b m. W j h s j j s h s s j, j s f m, ó j s m h m s s. N s m b- j s, h j s m m s m ( b m ), s h ó. Z b jm j s m m m - h m. O s, b b, j s j s b. P j s s s m. T s s s s m, b m s j m s. Z j s, ó m m, s s m s m. J m, b - s ój, s s m. J s bs - j s, j s s s m m j. K m j j s m, s s m j j s. G ó s s M - s j s s. B h s s sób -, m b s, h m. W s sób s s j h h s s, m h m h, h. D s 144 Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7) T. M s, S, 1932, j ó -, 117,5 x 89 m, M m N W s. R j h :// f -.m.. / m s / m -? =7339
b s j s. U j b s ó, ó s - j : b s j h, j j s s s. P s b s ó m m. L j b ó, s sj j s -, h s b ( ó b - m j s j ). P j j j s : C m, ó j b -, s? C j? C m s j m js s s ó s j, ó- j m j f? C b M s s s h m? W s j, b s m h b, h s j. S ó s s bs j - s s m. N m s m, j, j s, ó,. P b H s - F m m m, - s m b s m. D b M - s ( s j m, m - W S s, O Z NMP (s ), 1477 1489, ó M K. R j : h ://m. m/b / -m - -s s / J m b m s s bó j s s s s s m s s b m j ó K s s. C s m m j - s b j s G s m b j s m s m s j. A P M s. I m j j j s m j j s m s h j s m s j m b m (Herbert, 1992) s j h s h) s j, m s M b s h, j j s m s h m m m, s, ó m b s s m ó, s s m, s s m. I m m s s m j s j - m m s m s j b W S s. K mó m : H b s, m m s s m s j h, j b- Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7) 145
m ó ó h, ó j b s s. S. s b h, ó s b, h m h. W s s, j s sób Zb H b j s,. j s m m s, m s m - m j? W s Wit Stwosz: U ni cie NMP ( T P - s h 1952) s s j s j, s m h s h M, h b j h J j b. M f, s s j, S s 1946 1957 b s j (D b s, 1980, s. 113-114) b s m. E f Z. H b s s ó ó : R m M J b s s j s j, s j m (J b s, 1998, s. 79), M M j ó s mb s j s s (M j, 2004, s. 411), P G - ób m m, s j s m b (G, 2006, s. 87). W m, s f s b j s :, j M Ch s s, ó j M b. T s ó s ó h s, s - j m m, s, m, s, m m - j s. P s s f s ó h s, m s ó ó : s ( ) b (, h j m j s ; b m, h b m s, s s j s ). P j s f - j s m s s s, ó s, j m j s, j b s s s h b ó. W m s f j s sf m m s m, ó, s W b, m j s - s m m. T s f : A P M s. I j m M J j W b s. L j s j s m s : b ó s s h. U jm j, - m m m j s A P M s. N, s jm j h : ms h sf s m h ó, h ó :, s h j s, ; sf m j, s j b. D s - s s só h m f h h s h f ó b s h. W s j s s b j s, j s m, s b s h m j h s, ó j s f m h s. I C s m m / j h s, j, b s j s b, M s j h b -. Z m m m m j j j s - m, j s j ó s ó, ó s bs j M J j. 146 Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7)
Podsu o ani P m j j s s m, s, ó- b s, m j m s j, [ ] bs s (U, 1996, s. 160). W j s, j ó s, s j -, h,, j s H j s j L ss s j. J A. P h: Ró h ó h j h h. I - j H j s metaforyczne wychwytywanie podobie stw mi dzy ró nymi sztukami (ut pictura poesis) [ ó E.Z.F.]. Z j L ss s j, b s m s js, m L ss, sf sf s h m s (P h, 2004, s. 208-209). W h b s m m f - s m s ó h m j. N j s, m s j. Z m h, s b m b m s s j m, - j m j s, b s j j s j j m s s b m (K, 2010, s. 110). Z - m, f j. P b s s, ó j, b b,. G m s m s ó -, s s sób s m s - (G, 2013, s. 240). S, m s m m h, s s b j, j s s ó s, m m b - b s j j. A ó s h b, s, s j ó s b j b j. A s ó s j s j, b m j m j j ó j s s h m j m ó h s ó j h. D b s s j s b s - s j, m s h, b h j s, s j s, s j s s ó. T m s s m j b h, m s ó s. S j s s, m s. S j s b, s s, ó j, b b,. I h s j h j - s s h h, m h s h. U m s s m s. M s s b s s s j. W j b, s j ó s j s m j s ó m m s. Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7) 147
Bi iografia [1] Chm, M., H m, W., P m s, Z., & D s s, P. (2009). S owa na czasie. Podr cznik do kszta cenia literackiego i kulturowego dla klasy drugiej gimnazjum. W s : W N E. [2] Chm, M., H m, W., P m s, Z., & D s s, P. (2010). S owa na czasie. Podr cznik do kszta cenia literackiego i kulturowego dla klasy trzeciej gimnazjum. W s : W N E. [3] D b s, T. (1980). Wit Stwosz. O tarz Mariacki. Epoka i rodowisko. K ó : W L. [4] D h, A. (1988). Metody kszta cenia sprawno ci j zykowej. K ó : W N WS P. [5] D, A. (2011). Obrazy i wiersze. Z zagadnie interferencji sztuk w polskiej poezji wspó czesnej. K : W - U s s. [6] G, P. (2006). P j Zb H b s h. Pami tnik Literacki(1), s 79-106. [7] G, A. (2008). Poeci patrz...obrazy, wiersze, komentarze. W s : W P M s STEN- TOR. [8] G, A. (2008). Ws. W D. H (R.), Interakcje sztuk: literatura, malarstwo, ekfraza (s 14-16). W : W G j. [9] G, A. (2009). Wiersze o obrazach. Studium z dziejów ekfrazy. P : W N UAM. [10] G, A. (2013). O b. O s b s s s m. Edukacja Humanistyczna. Rocznik Naukowo-Dydaktyczny, 9-10, s 237-247. [11] H b, Z. (1992). W S s : U NMP. W Z. H b, Elegia na odej cie (s. 27). W : W 5. [12] J b s, R. M. (1998). L s m s. S j s Zb H b. Edukacja Humanistyczna(3), s 77-84. [13] J bs, R. (1989). O j h s h. W M. M (R.), W poszukiwaniu istoty j zyka. Wybór pism (s 372-381). W s : W PIW. [14] K s, J. (2008). N s -. O j f m j s. Polonistyka(6), s 6-11. [15] K, D. (1999). M s m s j m s. Zeszyty Naukowe Wy szej Szko y Pedagogicznej w Rzeszowie. Seria Filologiczna. Dydaktyka 6(33), s 17-27. [16] K, D. (2005). W s m s m s j s b. W Z. U, & M. S (R ), Kszta cenie sprawno ci j zykowej i komunikacyjnej: obraz bada i dzia a dydaktycznych (s 159-170). K ó : W N A m P j. [17] K s, T. (2002). H s : s m. W J. S s (R.), S ownik terminów literackich (s - 446-447). W : W Oss m. [18] K, R. (2006). H s : f. W G. G, & S. T -M s (R ), S ownik rodzajów i gatunków literackich (s. 197). K ó : W U v s s. [19] K, E. M. (2010). E f E P s j m ( ). Spotkania Humanistyczne(1), s 107-110. [20] L m, B. (1920). W s b, j s m. ka. W s. P b 28, 2016 - j h s://. /m /b / f/ - -m m- h s - s - -b. f [21] M j, M. (2004). Es f. O s W S s : U NMP Zb H b. W A. T m -M (R.), Pi kno materialne. Pi kno duchowe. Materia y z konferencji 19-21 maja 2003 (s 409-418). ó : A h j W ó. [22] M s s, M. (1999). Metafory w edukacji prymarnej. T : W U s M j K. [23] P h, A. (2004). P b m j m s s. N b. W A. J s-s (R.), Przygotowanie ucznia do odbioru ró nych tekstów kultury (s 197-209). K ó : W U v s s. [24] P h, A. (2012). D s s s. I s m j j. W A. J s-s (R.), Doskonalenie warsztatu nauczyciela polonisty (s 237-253). K ó : W U v s s. [25] P -T m j, K. (1894). M m h (N C m S m G s m). Poezje. Seria Druga. W s. P b 28, 2016 j h ://... / m j /026.h m [26] S s, J. (2002). H s : f. W J. S s (R.), S ownik terminów literackich (s. 122). W : W - Oss m. [27] U, Z. (1996). Godziny polskiego. W s -K ó : W N PWN. [28] W h, W. (2005). Aspekty integracji w nauczaniu j zyka polskiego. K ó : W E j. [29] W s h, S. (1994). Literatura a sztuki wizualne. W s : W N PWN. [30] W s h, S. (2007). E f s m? W T. M, & A. S s (R ), Od tematu do rematu:przechadzki z Balcerzanem (s 489-503). P : W N UAM. [31] Z j s, A. (2010). O s b ó. W A. Z j s, Wiersze wybrane (s. 223). K ó : W 5. [32] h s, W. (1998). S s m. Nowa Polszczyzna(2), s 3-5. 148 Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7)