1 Białystok, dnia 6 kwietnia 2007 roku NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA w BIAŁYMSTOKU 15-950 Białystok ul. Akademicka 4 skr. p. 9, fax: (085) 73-99-100 tel.: (085) 73-99-109 e-mail: lbi@nik.gov.pl LBI-410/26-2-2006 Pan Jerzy Brzeziński Prezydent Miasta ŁomŜa WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli (Dz.U. z 2001 r. Nr 85, poz. 937 ze zm.), zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Białymstoku skontrolowała w Urzędzie Miejskim w ŁomŜy realizację w 2006 roku dochodów budŝetu państwa oraz wydatków w zakresie dotacji celowych i subwencji, a takŝe projektów finansowanych z funduszy Unii Europejskiej. W związku z kontrolą, której wyniki przedstawiono w protokóle z 30 marca 2006 r., NajwyŜsza Izba Kontroli, stosownie do art. 60 ustawy o NIK, przekazuje niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie ocenia działalność Urzędu w zakresie objętym kontrolą, mimo nieprawidłowości nie mających jednak zasadniczego wpływu na kontrolowaną działalność. 1. W projekcie budŝetu i w budŝecie miasta na 2006 rok Urząd ujął dochody z tytułu realizacji zadań z zakresu administracji rządowej i innych zadań zleconych ustawami w kwotach ustalonych przez Wojewodę Podlaskiego oraz w szczegółowości określonej w 2 ust. 1 obowiązującego do 30 czerwca 2006 r. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 listopada 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad, trybu i terminów opracowywania planów finansowych zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego ustawami oraz przekazywania jednostkom samorządu terytorialnego dotacji celowych na realizację tych zadań
2 (Dz.U. Nr 100, poz. 1077 ze zm.). O planowanych kwotach dochodów z tego tytułu terminowo powiadomiono właściwe jednostki organizacyjne Miasta. 2. W 2006 roku z realizacji zadań z zakresu administracji rządowej i innych zadań zleconych ustawami Miasto uzyskało łącznie 1.580,3 tys. zł, co stanowiło 180,6% planu po zmianach (875,0 tys. zł) i 129,3% wykonania w 2005 roku (1.222,3 tys. zł). Zrealizowane dochody były pobierane w naleŝnej wysokości i pochodziły głównie z opłat za uŝytkowanie wieczyste i najem nieruchomości Skarbu Państwa (1.203,5 tys. zł). Analiza wpływów w kwocie 1.239,3 tys. zł uzyskanych w działach 700, 750 i 852 wykazała, Ŝe osiągnięte dochody zostały przekazane do budŝetu państwa w wymaganych terminach. Wyjątkiem było odprowadzenie 641 zł wyegzekwowanych zaliczek alimentacyjnych od 1 do 11 dni po terminie określonym w 7 ust. 2 i 3 powołanego rozporządzenia. 3. Na koniec 2006 roku zaległości z realizacji dochodów z tytułu zadań zleconych wyniosły 2.386,7 tys. zł i w stosunku do roku poprzedniego były o 1.037,5 tys. zł wyŝsze, głównie z powodu wzrostu o 1.284,1 tys. zł zaległości z tytułu niespłaconych zaliczek alimentacyjnych, przy niŝszych o 246,5 tys. zł zaległościach z tytułu gospodarki nieruchomościami. W ocenie NIK Urząd prawidłowo, lecz ze zwłoką, podejmował działania windykacyjne wobec dłuŝników posiadających zaległości z tytułu uŝytkowania wieczystego i najmu nieruchomości Skarbu Państwa. Analiza 24 spraw wykazała bowiem, Ŝe w przypadku 23 dłuŝników posiadających 785.617 zł zaległości pracownik Wydziału BudŜetu Halina Z. działania podjęła od 48 do 88 dni po upływie terminu płatności, a wobec dłuŝnika mającego 29 zł zaległości działań nie podjęto. Pozytywnie naleŝy równieŝ ocenić realizację przez Urząd zadań związanych z wypłacaniem zaliczek alimentacyjnych. W 2006 roku świadczenia alimentacyjne (na kwotę 1.249,9 tys. zł) przyznawano osobom uprawnionym i w wysokości przewidzianej w art. 8 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłuŝników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej (Dz.U. Nr 86, poz. 732 ze zm.), jednak 2 decyzje (z 50 analizowanych), przyznające łącznie 4.150 zł zaliczek, wydano pomimo braku oświadczeń wymaganych w art. 10 ust. 5 pkt. 3 i 4 tej ustawy. Mimo niskiej skuteczności egzekucji wypłaconych zaliczek alimentacyjnych (odzyskano 1,7%
3 zaległości z tego tytułu), pracownicy Wydziału Polityki Społecznej nie w pełni wywiązywali się z obowiązków nałoŝonych powołaną ustawą, w tym: Miejskiemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej zlecono przeprowadzenie wywiadów środowiskowych u 192 z 273 dłuŝników alimentacyjnych, w przypadku 71 (ze 175) dłuŝników pozostających bez pracy nie skierowano wniosków do Powiatowego Urzędu Pracy o ich aktywizację zawodową, co było niezgodne z wymogami art. 4 ust. 2 pkt. 1 ustawy, w przypadku 11 z 17 dłuŝników uchylających się od podjęcia pracy nie skierowano zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, określonego w art. 209 1 Kodeksu karnego, czym naruszono postanowienia art. 4 ust. 3 ustawy, w przypadku 43 (z 273) dłuŝników nie wyegzekwowano od komorników informacji o przyczynach bezskuteczności prowadzonego postępowania egzekucyjnego, wymaganych postanowieniami art. 3 ust. 1 ustawy. 4. Urząd prawidłowo sporządzał sprawozdania Rb-27 ZZ, z wyjątkiem sprawozdania za I kwartał 2006 r., w którym naleŝności (738.743 zł) i zaległości (735.600 zł) dotyczące zaliczek alimentacyjnych zostały przez Skarbnika Miasta wykazane na podstawie programu komputerowego słuŝącego do obsługi i generacji danych dotyczących świadczeń rodzinnych wypłacanych od września 2005 r., a nie w oparciu o ewidencję księgową, w której naleŝności z tego tytułu księgowano dopiero od 30 czerwca 2006 r. Naruszono tym samym postanowienia art. 20 ust. 1 i art. 24 ust. 1, 2 i 5 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 ze zm.), zobowiązujące do rzetelnego i bieŝącego prowadzenia ksiąg rachunkowych. Program do obsługi świadczeń rodzinnych nie spełniał zaś warunków określonych m.in. w art. 14 ust. 1 i 4 oraz art. 15 ust. 1 tej ustawy. 5. W 2006 roku Miasto otrzymało odpowiednio 19.660,1 tys. zł i 6.124,1 tys. zł dotacji celowych na realizację zadań zleconych i własnych oraz 1.062,0 tys. zł dotacji na zadania realizowane na podstawie porozumień z organami administracji rządowej. Otrzymane dotacje na zadania zlecone i własne zostały wykorzystane zgodnie z przeznaczeniem określonym przez Wojewodę, a środki nie wydatkowane zwrócono na rachunek dysponenta. Analiza 5 zadań realizowanych na podstawie porozumień zawartych z Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego wykazała, Ŝe wszystkie zadania zostały zrealizowane i rozliczone terminowo, jednakŝe:
4 Z-ca Prezydenta Krzysztof Choiński i Skarbnik Miasta nierzetelnie rozliczyli 80.000 zł dotacji uzyskanej na organizację przez Teatr Lalki i Aktora festiwalu pn. Walizka. Pomimo niŝszych o 28.610 zł kosztów realizacji zadania wbrew 5 ust. 3 porozumienia z 22 maja 2006 r. do zakończenia kontroli NIK nie zwrócono tej kwoty Ministerstwu, 10.721 zł z dotacji otrzymanych przez Teatr Lalki i Aktora oraz Muzeum Północno Mazowieckie na cele inwestycyjne zostało przeznaczone na zakupy, których wartość nabycia nie przekraczała 3,5 tys. zł, co było niezgodne z załącznikiem nr 4 (wyjaśnienie do 614) do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz.U. Nr 107, poz. 726 ze zm.) i obowiązującym do 30 czerwca 2006 roku załącznikiem nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów w tej sprawie z dnia 20 września 2004 roku (Dz.U. Nr 209, poz. 2132 ze zm.). W 2006 roku Miasto otrzymało równieŝ 18.900 zł z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Białymstoku na akcję sprzątania ŁomŜy i zakup 5 kompletów ubrań gazoszczelnych oraz 2.126.454 zł z Państwowego Funduszu Osób Niepełnosprawnych na realizację zadań określonych w art. 35a ust. 1 i art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. Nr 123, poz. 776 ze zm.), tj. na rehabilitację społeczną i zawodową osób niepełnosprawnych, spłatę zobowiązań dotyczących refundacji wynagrodzeń osób niepełnosprawnych i składek na ubezpieczenia społeczne, współfinansowanie kosztów tworzenia i działania warsztatów terapii zajęciowej oraz na zadania objęte Programem wyrównywania róŝnic między regionami. Realizowane zadania zostały zakończone w terminach umownych i rzetelnie rozliczone. Skarbnik Miasta nie ujął w dochodach Miasta ŁomŜa 1.884.595 zł środków otrzymanych z PFRON, mimo Ŝe zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt. 11 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. Nr 203, poz. 1966 ze zm.), źródłami dochodów własnych powiatu są takŝe inne dochody naleŝne powiatowi na podstawie odrębnych przepisów. Analiza wydatków w kwocie 3.533,0 tys. zł poniesionych na modernizację stadionu miejskiego w ŁomŜy, dostawę samochodu ratownictwa wodnego i samochodu
5 operacyjnego, 5 kompletów ubrań gazoszczelnych, elektrycznej skrzynki podawczej, poduszki podnoszącej oraz motopompy wykazała, Ŝe wyboru wykonawców i dostawców dokonano zgodnie z postanowieniami ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2006 r. Nr 164, poz. 1163 ze zm.), jednak: realizowana na podstawie umowy z 27 lipca 2006 r. i aneksu nr 1/06 modernizacja stadionu miejskiego (w zakresie m. in. wymiany nawierzchni płyty boiska oraz budowy nawierzchni bieŝni i trybun) została rozpoczęta z 34 dniowym opóźnieniem i pomimo przedłuŝenia terminu wykonania do 31 grudnia 2006 r. (o 2 miesiące) nie została zakończona. Do 15 marca 2007 r. wykonawca nie wykonał bitumicznej nawierzchni bieŝni, jak równieŝ nie rozpoczął robót dodatkowych określonych w aneksie, w którym ustalono przedmiot, bez zakresu tych robót. Z-ca Prezydenta Marcin B. Sroczyński odstąpił zaś od naliczenia 253,5 tys. zł kar umownych (liczonych do 15 marca 2007r.) z tytułu opóźnionego rozpoczęcia i zakończenia robót, określonych w 8 ust. 1 umowy, a ustalona w zamian (na podstawie kosztorysów) na 247,4 tys. zł wartość robocizny i pracy sprzętu wykonawcy przy robotach dodatkowych nie została z nim pisemnie uzgodniona. Z kolei negatywnie naleŝy ocenić odbiór robót dokonany 22 grudnia 2006 r. przez inspektorów nadzoru Urzędu Zbigniewa M. i Ryszarda F. W protokóle odbioru wykazano bowiem roboty o wartości 176,7 tys. zł netto jako wykonane w 100%, mimo Ŝe faktycznie wykonawca ich nie zakończył. Tym samym w przedłoŝonej Urzędowi Marszałkowskiemu Województwa Podlaskiego fakturze nr 159/2006 zawyŝono o co najmniej 55.717 zł wartość brutto wykonanych robót, finansowanych w 50% przez samorząd wojewódzki, na podstawie porozumienia z 11 października 2006 r., realizowana na podstawie umowy z 16 października 2006 r. dostawa trybun przenośnych oraz boksów dla zawodników i sędziów nie została zakończona w terminie, a Z-ca Prezydenta Marcin B. Sroczyński - wbrew postanowieniom art. 144 ustawy Prawo zamówień publicznych, zakazującym wprowadzania do umowy zmian niekorzystnych dla zamawiającego - przedłuŝył do 10 grudnia 2006 r. (o 67 dni) termin zakończenia robót, odstępując od naliczenia kar umownych w wysokości 33,5 tys. zł, przewidzianych w 8 ust. 1 umowy. Ponadto Komenda Miejska Państwowej StraŜy PoŜarnej w ŁomŜy zamówień o wartości 19.328 zł na dostawę poduszki podnoszącej i motopompy udzieliła 20 października
6 2006 r., nie posiadając w planie finansowym środków na takie zakupy, czym naruszono postanowienia art. 36 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 249, poz. 2104 ze zm.). 6. W 2006 roku Urząd zgodnie z harmonogramami zrealizował 4 projekty o wartości 22.065,1 tys. zł współfinansowane ze środków Unii Europejskiej, a realizację 3 innych projektów o wartości 7.428,7 tys. zł zakończył w 2005 r., uzyskując refundację w kwocie 13.747,8 tys. zł i oczekując na pozostałe 4.255,8 tys. zł z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i na 96,5 tys. zł z budŝetu państwa. JednakŜe wnioski o płatność dla 3 z 4 projektów zakończonych w 2006 roku złoŝono od 2 do 4 miesięcy po spłaceniu poniesionych wydatków w kwocie 3.560.561 zł środkami zaciągniętego kredytu, od którego zapłacono 40.429 zł odsetek. 7. Łączna kwota otrzymanych przez Urząd w 2006 roku subwencji wynosiła 58.740,3 tys. zł. Poszczególne części subwencji wpływały do budŝetu Miasta w wielkościach i terminach ustalonych w art. 34 ust. 1 pkt. 1 3 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Przedstawiając powyŝszą ocenę i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: 1. Terminowe przekazywanie pobranych dochodów z tytułu realizacji zadań zleconych. 2. Podejmowanie na bieŝąco działań windykacyjnych wobec dłuŝników posiadających zaległości z tytułu realizacji zadań zleconych. 3. Prowadzenie zadań związanych z wypłatą zaliczek alimentacyjnych zgodnie z art. 3 ust. 1, art. 4 i art. 10 ustawy o postępowaniu wobec dłuŝników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej. 4. Rozliczenie z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego 80.000 zł dotacji otrzymanej na mocy porozumienia z 22 maja 2006 r. 5. Przeznaczanie wydatków inwestycyjnych na zakupy o wartości przekraczającej 3,5 tys. zł. 6. Ujmowanie w dochodach miasta wszystkich środków otrzymywanych z PFRON. 7. Egzekwowanie od KMPSP zaciągania zobowiązań do wysokości określonej w planie finansowym. 8. Naliczanie kar dostawcom i wykonawcom realizującym zadania z opóźnieniem w stosunku do terminów umownych. 9. Niezwłoczne kierowanie wniosków o refundację wydatków poniesionych na realizacje zadań finansowanych z budŝetu Unii Europejskiej.
7 NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, zwraca się do Pana Prezydenta o przedstawienie w terminie 14 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wniosków bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia przysługuje Panu prawo zgłoszenia na piśmie do dyrektora Delegatury NIK w Białymstoku umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o której wyŝej mowa, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK. Wicedyrektor Delegatury NIK w Białymstoku Marian Minkiewicz