RYNEK OTWARTYCH FUNDUSZY EMERYTALNYCH W II KWARTALE 2012 ROKU Urząd Komisji Nadzoru Finansowego Warszawa 2012 DNI/A/K/201206/001
DEPARTAMENT NADZORU INWESTYCJI EMERYTALNYCH Słowa kluczowe: KNF, PTE, OFE, STOPA ZWROTU, AKTYWA NETTO, SKŁADKI, CZŁONKOWIE OFE, PORTFEL INWESTYCYJNY, EFEKTYWNOŚĆ, TRANSFERY.
Spis treści: Najważniejsze informacje... 4 1. Efektywność działalności inwestycyjnej OFE... 5 2. Składki... 6 3. Emerytury z II filara... 7 4. Aktywa netto... 8 5. Dekompozycja zmiany wartości aktywów netto... 9 6. Portfel inwestycyjny... 10 7. Liczba członków... 11 8. Transfery... 12 9. Wyniki finansowe OFE... 13 10. Sytuacja finansowa PTE... 14 Konkluzje... 15 DEPARTAMENT NADZORU INWESTYCJI EMERYTALNYCH 3
Najważniejsze informacje Rynek w liczbach 15,7 mln liczba członków otwartych funduszy emerytalnych (OFE) na koniec II kwartału, 1,8 mld zł wartość składek przekazanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) w II kwartale, 494,1 tys. zł wartość wypłat okresowych emerytur kapitałowych z OFE w II kwartale, 241,1 mld zł wartość aktywów netto OFE na koniec II kwartału, 1,6 mld zł wynik finansowy netto OFE za II kwartał, 0,6% średnia zmiana wartości jednostki rozrachunkowej w II kwartale. DEPARTAMENT NADZORU INWESTYCJI EMERYTALNYCH 4
1. Efektywność działalności inwestycyjnej OFE W II kwartale 2012 roku wartości jednostek rozrachunkowych wzrosły średnio o 0,6%. W poprzednim kwartale średnia stopa zwrotu OFE wyniosła 4,9%. Najwyższą stopę zwrotu w II kwartale uzyskał Amplico OFE, którego wartość jednostki rozrachunkowej wzrosła o 1,2%. Najniższą stopę zwrotu w wysokości -0,3% osiągnął Generali OFE. Wartości jednostek wzrosły średnio o 0,6% OFE Tabela 1. Kwartalne stopy zwrotu OFE Stopa zwrotu w II kwartale 2012 roku Od początku działalności OFE do końca II kwartału 2012 roku Najwyższa kwartalna stopa zwrotu Najniższa kwartalna stopa zwrotu Średnia kwartalna stopa zwrotu AEGON 0,30% 9,35% -7,28% 2,14% Allianz Polska 1,00% 13,14% -7,36% 2,15% Amplico 1,15% 9,56% -8,62% 2,15% Aviva BZ WBK 0,86% 12,15% -7,31% 2,21% AXA 0,92% 12,28% -6,06% 2,18% Generali -0,34% 11,70% -6,09% 2,27% ING 0,54% 13,21% -7,35% 2,35% Nordea 1,08% 12,18% -6,99% 2,23% Pekao 0,52% 11,70% -8,05% 2,16% PKO BP Bankowy 0,44% 20,45% -10,30% 2,14% Pocztylion 0,75% 12,81% -8,12% 2,07% POLSAT -0,18% 11,30% -8,27% 2,32% PZU Złota Jesień 0,52% 12,70% -7,58% 2,20% WARTA 0,96% 12,63% -7,22% 2,25% WIG -1,11% 26,82% -27,13% 2,53% WIG20-0,49% 30,22% -24,93% 1,52% FTSE indeks obligacji polskich* 2,35% 10,28% -1,54% 2,15% Rynek OFE** 0,61% 11,37% -7,23% 2,19% * dane od 29 czerwca 2001 roku ** wyliczenia przeprowadzono na danych obejmujących także OFE zlikwidowane, których aktywa zostały przeniesione do innego OFE Źródło: OFE Efektywność inwestycyjna OFE w II kwartale 2012 roku była niższa niż przeciętnie w poprzednich kwartałach. W głównej mierze było to konsekwencją sytuacji na rynku kapitałowym: spadły indeksy akcji (WIG o -1,1% przy historycznej średniej na poziomie 2,5%, a WIG20 o -0,5% przy historycznej średniej wynoszącej 1,5%). Tylko stopy zwrotu uzyskane na rynku instrumentów dłużnych przekroczyły historyczne średnie (indeks obligacji polskich FTSE Global Government Bond Index for Poland wzrósł o 2,3% przy historycznej średniej na poziomie 2,1%). Stopy zwrotu OFE w II kwartale były niższe niż historyczna średnia za sprawą spadków na GPW DEPARTAMENT NADZORU INWESTYCJI EMERYTALNYCH 5
2. Składki W II kwartale 2012 roku ZUS przekazał do OFE składki o wartości 1,8 mld zł W II kwartale 2012 roku do otwartych funduszy emerytalnych trafiło łącznie 1,8 mld zł składek. Od roku poziom składek przekazywanych do OFE jest wyraźnie niższy za sprawą zmniejszenia stopy składki przekazywanej funduszom do 2,3% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne. OFE Tabela 2. Składki przekazane do OFE (mln zł) Składki przekazane w II kwartale 2012 roku Od początku działalności OFE do końca II kwartału 2012 roku Najniższa kwartalna wartość przekazanych składek Najwyższa kwartalna wartość przekazanych składek Średnia kwartalna wartość przekazanych składek AEGON 76,5 275,7 27,0 98,8 Allianz Polska 60,1 222,8 30,7 99,2 Amplico 136,1 489,2 136,1 295,0 Aviva BZ WBK 371,0 1 486,3 371,0 901,0 AXA 120,7 426,8 43,3 157,3 Generali 101,4 359,9 65,0 144,5 ING 453,5 1 636,5 381,3 852,3 Nordea 81,5 281,4 55,6 137,8 Pekao 29,8 106,9 10,1 60,6 PKO BP Bankowy 69,6 185,9 61,2 110,9 Pocztylion 38,7 180,5 27,4 81,5 POLSAT 21,2 81,0 2,8 37,6 PZU Złota Jesień 228,6 828,0 228,6 481,5 WARTA 24,4 89,0 24,0 56,5 Rynek OFE* 1 813,0 6 470,4 1 799,4 3 593,7 *wyliczenia przeprowadzono na danych obejmujących także OFE zlikwidowane, których aktywa zostały przeniesione do innego OFE Źródło: OFE Od przekazanych przez ZUS składek potrącane są opłaty w wysokości maksymalnie 3,5% przekazanych środków. W związku z tym na konta członków OFE trafiło ponad 1,7 mld zł. Dwanaście funduszy pobiera opłatę od składki według stawki maksymalnej, ale dwa fundusze stosują niższe stawki: OFE POLSAT pobiera 3,4%, a Allianz Polska OFE 3,45%. DEPARTAMENT NADZORU INWESTYCJI EMERYTALNYCH 6
3. Emerytury z II filara Pierwsze wypłaty świadczeń emerytalnych z kapitału gromadzonego w OFE nastąpiły w 2009 roku. Z uwagi na niższy wiek emerytalny takie świadczenia na razie otrzymują jedynie kobiety. Ze względu na stosunkowo krótki okres oszczędzania w OFE tylko niewielka część ich emerytury pochodzi z II filara systemu ubezpieczeń społecznych. Od momentu nabycia praw emerytalnych do osiągnięcia wieku 65 lat, członkowi OFE przysługuje prawo do okresowej emerytury kapitałowej. Jej wysokość ustala ZUS, w ostatnim dniu miesiąca poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku o emeryturę, dzieląc kwotę środków zgromadzonych na rachunku w OFE przez średnie dalsze trwanie życia. Tabela 3. Okresowe emerytury kapitałowe w II kwartale 2012 roku OFE Liczba uprawnionych* na 29 czerwca 2012 roku Kwota wypłat w II kwartale 2012 roku (w zł) Przeciętne świadczenie (w zł) AEGON 164 28 974,50 65,24 Allianz Polska 62 14 016,38 93,30 Amplico 232 55 317,33 91,20 Aviva BZ WBK 317 85 755,11 104,63 AXA 115 21 958,94 73,00 Generali 137 28 717,56 80,52 ING 458 127 699,15 109,00 Nordea 110 18 376,01 64,72 Pekao 61 12 419,44 76,72 PKO BP Bankowy 67 11 711,14 69,10 Pocztylion 104 16 135,41 58,22 Polsat 37 4 065,21 39,03 PZU Złota Jesień 341 60 151,58 66,93 WARTA 48 8 754,69 71,56 Razem 2 253 494 052,45 84,24 * liczba członków OFE, którym ZUS ustalił prawo do otrzymywania okresowej emerytury kapitałowej, (narastająco) według stanu na koniec miesiąca Źródło: ZUS Według stanu na koniec II kwartału 2012 roku, ustalone przez ZUS prawo do otrzymywania okresowej emerytury kapitałowej posiadały 2 253 osoby. Łącznie w II kwartale 2012 roku OFE wypłaciły świadczenia o wartości 494,1 tys. zł, przy czym przeciętna miesięczna wysokość wypłaconego świadczenia wyniosła 84 zł. Ze względu na niewielką liczbę osób pobierających świadczenia i stosunkowo krótki okres oszczędzania, różnice w wysokości świadczeń w poszczególnych OFE zależą bardziej od wysokości środków odprowadzonych na rachunek członka, czyli przekazanych składek, niż od efektywności samych funduszy. Emeryturę z OFE pobiera 2 253 osób DEPARTAMENT NADZORU INWESTYCJI EMERYTALNYCH 7
4. Aktywa netto Na koniec II kwartału 2012 roku aktywa netto OFE wyniosły 241,1 mld zł Rynek OFE jest rynkiem o wysokiej koncentracji Otwarte fundusze emerytalne posiadały na koniec II kwartału 2012 roku aktywa netto o wartości 241,1 mld zł, co oznacza wzrost o 3,2 mld zł (1,3%) w ciągu 3 miesięcy. Wszystkie fundusze odnotowały wzrost wartości aktywów netto. Największy przyrost aktywów netto (1,9%) wystąpił w Amplico OFE, natomiast najniższy w Generali OFE (0,6%). Udział trzech największych otwartych funduszy emerytalnych w rynku mierzony aktywami netto wyniósł 59,9% i spadł w ciągu 3 miesięcy o niespełna 0,1 pkt. proc. Na koniec II kwartału 2012 roku najmniejszy fundusz (OFE POLSAT) dysponował aktywami netto na poziomie 2,1 mld zł, gdy w tym samym czasie największy podmiot (ING OFE) wykazywał aktywa netto o wartości 57,4 mld zł, czyli blisko 27-krotnie większej. Tabela 4. Aktywa netto OFE (mln zł) OFE 30 marca 2012 29 czerwca 2012 Zmiana AEGON 10 227,3 10 331,9 1,0% Allianz Polska 7 139,1 7 271,0 1,8% Amplico 18 711,1 19 063,8 1,9% Aviva 53 895,9 54 584,3 1,3% AXA 14 970,8 15 169,2 1,3% Generali 12 042,8 12 109,1 0,6% ING 56 589,0 57 374,2 1,4% Nordea 10 511,5 10 700,8 1,8% Pekao 3 573,4 3 615,9 1,2% PKO BP Bankowy 8 299,7 8 408,0 1,3% Pocztylion 4 492,1 4 559,7 1,5% POLSAT 2 119,0 2 133,8 0,7% PZU Złota Jesień 32 139,4 32 516,9 1,2% WARTA 3 179,6 3 230,1 1,6% Suma 237 890,9 241 068,7 1,3% Źródło: OFE ING OFE jest liderem pod względem wartości aktywów netto W II kwartale 2012 roku na pozycji lidera pod względem wartości aktywów netto znajdował się ING OFE, zwiększając nieznacznie dystans do drugiego w zestawieniu Aviva OFE Aviva BZ WBK. DEPARTAMENT NADZORU INWESTYCJI EMERYTALNYCH 8
5. Dekompozycja zmiany wartości aktywów netto Największy wpływ na zmianę wartości aktywów netto (WAN) otwartych funduszy emerytalnych w II kwartale 2012 roku miały wyniki finansowe uzyskane na działalności inwestycyjnej funduszy oraz transfery składek z ZUS. W II kwartale 2012 roku fundusze emerytalne odnotowały dodatni wynik finansowy przed pobraniem opłaty za zarządzanie na poziomie 1,9 mld zł. Powszechne towarzystwa emerytalne pobrały opłatę za zarządzanie OFE w wysokości 253,2 mln zł. W tym samym okresie z tytułu składek OFE otrzymały 1,8 mld zł. Od składek zostały potrącone opłaty na rzecz powszechnych towarzystw emerytalnych w wysokości niespełna 70 mln zł. Wykres 1. Dekompozycja zmiany wartości aktywów netto OFE (mld zł) Przyrost aktywów netto = 3,2 (+) Składki i odsetki (ZUS) (-) Opłata od składki (PTE) 1,8 0,1 W II kwartale 2012 roku aktywa netto OFE wzrosły o 3,2 mld zł (+) Wynik finansowy (OFE) 1,9 (-) Opłata za zarządzanie (PTE) 0,3 (-) Inne (OFE) 0,2 Źródło: OFE, obliczenia własne 237 238 239 240 241 242 Wśród innych czynników wpływających na zmianę wartości aktywów netto OFE w II kwartale należy wskazać wzrost poziomu zobowiązań, w szczególności wobec członków. Pozostałe elementy oddziaływujące na poziom aktywów netto to wypłaty emerytur czy środków na rzecz spadkobierców zmarłych członków OFE łączny bilans tych operacji w II kwartale był ujemny i przyczynił się do obniżenia wartości aktywów netto o 0,2 mld zł. DEPARTAMENT NADZORU INWESTYCJI EMERYTALNYCH 9
6. Portfel inwestycyjny W II kwartale 2012 spadło zaangażowanie OFE w krajowe instrumenty udziałowe W II kwartale 2012 roku struktura portfela inwestycyjnego OFE uległa niewielkim zmianom. Spadło zaangażowanie OFE w krajowe instrumenty udziałowe. Sytuacja ta była skutkiem pogorszenia się koniunktury na rynku akcji i spadku wartości aktywów ulokowanych w instrumentach udziałowych. Na koniec czerwca 2012 roku zaangażowanie OFE w udziałowe papiery wartościowe wyniosło 32,6% a dla poszczególnych funduszy mieściło się w przedziale od 30% do 35% portfela. Od 1 stycznia 2012 roku limit na akcje notowane na rynku regulowanym wynosi 45% aktywów funduszu i. 100 Wykres 2. Struktura portfela inwestycyjnego OFE (%) 0,8 0,8 0,7 0,8 0,8 0,5 0,5 0,6 0,5 Lokaty poza 2,0 3,9 3,6 3,0 3,8 5,0 5,6 5,0 4,9 granicami kraju 80 60 40 32,8 7,6 33,9 36,4 36,9 35,8 7,3 6,9 6,9 7,8 31,5 31,2 34,2 32,6 9,5 9,8 9,4 11,1 Depozyty w bankach krajowych i bankowe papiery wartościowe Krajowe instrumenty udziałowe 20 56,7 54,1 52,4 52,4 51,8 53,5 52,9 50,8 50,9 Krajowe instrumenty dłużne* 0 VI 2010 IX 2010 XII 2010 III 2011 VI 2011 IX 2011 XII 2011 III 2012 VI 2012 Papiery wartościowe Skarbu Państwa * z wyłączeniem papierów wartościowych Skarbu Państwa, depozytów i bankowych papierów wartościowych Źródło: OFE W II kwartale 2012 roku, w stosunku do okresu poprzedniego, wzrosło procentowe zaangażowanie OFE w krajowe instrumenty dłużne. Nieznacznie wzrósł udział w portfelu dłużnych instrumentów emitowanych przez Skarb Państwa, a wyraźniej obligacji pozostałych emitentów. Na koniec czerwca 2012 roku udział w portfelu OFE papierów wartościowych Skarbu Państwa przekraczał nieznacznie 50%, ale jeszcze w połowie II kwartału wartość skarbowych papierów wartościowych posiadanych przez OFE była najwyższa w historii, przekraczając 126 mld zł, co stanowiło blisko 53% portfela. Wartość ta nie uwzględnia posiadanych przez fundusze obligacji emitowanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego na zasadach określonych w ustawie z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym. Ich wartość w portfelach OFE przekraczała 16,5 mld zł (6,8% portfela), a w prezentowanym zestawieniu została zaliczona do krajowych instrumentów. Na przestrzeni ostatnich dwóch lat zwiększył się udział lokat OFE w depozytach bankowych i bankowych papierach wartościowych, których dotychczasową główną funkcją było zapewnienie funduszom płynności oraz akumulacja środków w celu i Limit oprócz akcji obejmuje także notowane na regulowanym rynku giełdowym prawa poboru, prawa do akcji i obligacje zamienne na akcje oraz akcje narodowych funduszy inwestycyjnych. DEPARTAMENT NADZORU INWESTYCJI EMERYTALNYCH 10
przeprowadzenia operacji lokacyjnych w inne, docelowe kategorie lokat. Na koniec II kwartału udział tych lokat w portfelu inwestycyjnym OFE wyniósł niecałe 5%. Niewielkim uzupełnieniem portfela OFE były inwestycje za granicą. W II kwartale 2012 roku udział tej kategorii w portfelu wyniósł 0,5%. Poza granicami kraju OFE lokowały swoje aktywa głównie w akcje oraz pozaskarbowe dłużne papiery wartościowe. 7. Liczba członków Niezależnie od rejestrów członków, którymi dysponują otwarte fundusze emerytalne, ZUS prowadzi Centralny Rejestr Członków Otwartych Funduszy Emerytalnych. Według ZUS, na koniec II kwartału 2012 roku do OFE należało łącznie 15,7 mln członków. W porównaniu z końcem marca 2012 roku oznacza to spadek o 4,7 tys. członków. Na koniec czerwca 2012 roku do OFE należało 15,7 mln członków W ujęciu względnym spadek liczby członków w II kwartale 2012 roku wyniósł 0,03%, ale znacząco spadło, w porównaniu z poprzednimi okresami, zróżnicowanie pomiędzy poszczególnymi funduszami. Niskie zróżnicowanie wskaźnika zmiany liczny członków w poszczególnych funduszach to widoczna konsekwencja wprowadzenia zakazu akwizycji. Źródło: ZUS Tabela 5. Liczba członków OFE OFE 30 marca 2012 29 czerwca 2012 Zmiana AEGON 951 561 951 872 0,0% Allianz Polska 553 327 553 267-0,0% Amplico 1 208 543 1 208 888 0,0% Aviva BZ WBK 2 677 295 2 671 523-0,2% AXA 1 165 232 1 161 382-0,3% Generali 942 715 943 665 0,1% ING 2 979 928 2 983 379 0,1% Nordea 888 705 888 448-0,0% Pekao 343 813 343 466-0,1% PKO BP Bankowy 598 510 598 931 0,1% Pocztylion 596 720 596 581-0,0% POLSAT 301 229 301 091-0,0% PZU Złota Jesień 2 220 074 2 220 691 0,0% WARTA 312 080 311 880-0,1% Razem 15 739 732 15 735 064-0,03% W II kwartale 2012 roku przyrost liczby członków większy niż 0,1% odnotował ING OFE i Generali OFE. Osiem funduszy odnotowało w II kwartale 2012 roku spadek liczby członków, ale zmiany były bardzo niewielkie. DEPARTAMENT NADZORU INWESTYCJI EMERYTALNYCH 11
8. Transfery W II kwartale 2012 roku 12,5 tys. członków zmieniło fundusz emerytalny W II kwartale 2012 roku liczba transferów członków między poszczególnymi funduszami wyniosła 12,5 tys. osób. Tak radykalny spadek w porównaniu do poprzednich kwartałów, kiedy liczba transferów wyraźnie przekraczała 100 tys. osób, jest efektem wprowadzenia zakazu akwizycji. W II kwartale 2012 roku w drodze transferów najwięcej członków pozyskał ING OFE (3,1 tys.). Uwzględniając liczbę członków, którzy opuścili ten fundusz, końcowe dodatnie saldo transferowe wyniosło 2,6 tys. osób, co jest najlepszym wynikiem na rynku w II kwartale 2012 roku. Najwięcej członków (4,9 tys.) odeszło z Aviva OFE Aviva BZ WBK i AXA OFE (4,7 tys.). Bardzo niska liczba osób, które udało się pozyskać temu funduszowi sprawiła, że uzyskał najgorsze saldo transferowe: -4,8 tys. członków. Tabela 6. Liczba osób zmieniających OFE w II kwartale 2012 roku OFE Przystępujący do funduszu Opuszczający fundusz Saldo AEGON 1 208 296 912 Allianz Polska 390 226 164 Amplico 1 221 324 897 Aviva BZ WBK 65 4 905-4 840 AXA 1 217 4 757-3 540 Generali 1 447 326 1 121 ING 3 134 493 2 641 Nordea 302 192 110 Pekao 72 92-20 PKO BP Bankowy 963 173 790 Pocztylion 219 161 58 POLSAT 47 45 2 PZU Złota Jesień 2 056 351 1 705 WARTA 114 114 0 Razem 12 455 12 455 0 Źródło: ZUS, KDPW DEPARTAMENT NADZORU INWESTYCJI EMERYTALNYCH 12
9. Wyniki finansowe OFE Łączny wynik finansowy otwartych funduszy emerytalnych w II kwartale 2012 roku osiągnął poziom 1,6 mld zł. Drugi kwartał 2012 roku to relatywnie słaby okres dla funduszy emerytalnych. Fundusze wypracowały co prawda dodatni wynik finansowy, ale był on znacząco niższy niż przeciętnie w poprzednich kwartałach. W II kwartale 2012 roku OFE wykazały zysk w kwocie 1,6 mld zł Tabela 7. Wyniki finansowe OFE (mln zł) OFE I kwartał 2012 II kwartał 2012 AEGON 471,2 31,3 Allianz Polska 332,0 73,6 Amplico 852,3 220,6 Aviva BZ WBK 2 524,8 478,2 AXA 548,8 135,9 Generali 608,6-41,8 ING 2 904,9 331,3 Nordea 505,3 113,6 Pekao 164,1 18,1 PKO BP Bankowy 367,8 36,5 Pocztylion 185,8 33,6 POLSAT 108,9-3,3 PZU Złota Jesień 1 434,4 163,0 WARTA 138,6 31,0 Razem 11 147,3 1 621,4 Źródło: OFE W II kwartale 2012 roku dwanaście funduszy zanotowało dodatnie wyniki finansowe w wysokości od 18 do 478 mln zł. W dwóch funduszach wystąpiła strata. Warto zauważyć, że na koniec II kwartału 2012 roku zakumulowany nierozdysponowany wynik finansowy OFE osiągnął wartość 71,5 mld zł. Odpowiada to kwocie, jaką otwarte fundusze emerytalne wypracowały dla swoich członków od początku działalności do końca czerwca 2012 roku. Na koniec II kwartału zakumulowany nierozdysponowany wynik finansowy OFE osiągnął wartość 71,5 mld zł DEPARTAMENT NADZORU INWESTYCJI EMERYTALNYCH 13
10. Sytuacja finansowa PTE Na koniec czerwca 2012 roku kapitały własne PTE wynosiły 3,2 mld zł Wartość kapitałów własnych powszechnych towarzystw emerytalnych na koniec czerwca 2012 roku wyniosła 3,2 mld zł i spadła o 3% w porównaniu do stanu z marca 2012 roku. Zmiana poziomu kapitału własnego w PTE w II kwartale 2012 roku była konsekwencją wypłaty dywidend za rok 2011 przez część towarzystw, których nie zrekompensowały wyniki finansowe roku bieżącego. Tabela 8. Wybrane wskaźniki sytuacji finansowej PTE (mln zł) IQ 2011 IIQ 2011 IIIQ 2011 IVQ 2011 IQ 2012 IIQ 2012 Kapitał własny 3 578,4 2 894,4 3 051,7 3 179,7 3 337,3 3 236,5 Wynik finansowy 151,4 176,7 155,1 132,7 155,1 201,7 Kapitał własny / WAN OFE Kapitał własny + Fundusz Gwarancyjny/ WAN OFE 1,56% 1,22% 1,37% 1,41% 1,40% 1,34% 1,98% 1,64% 1,79% 1,84% 1,82% 1,76% Źródło: PTE W II kwartale 2012 roku PTE wypracowały 201,7 mln zł zysku II kwartał 2012 roku przyniósł PTE 201,7 mln zł zysku. W poprzednim kwartale wynik był niższy o ponad 30%. Wzrost zysków PTE był wynikiem stabilizacji przychodów przy spadających kosztach, w szczególności kosztach usług akwizycyjnych. Kapitały własne PTE wraz ze środkami zgromadzonymi na Funduszu Gwarancyjnym są bardzo istotnym elementem bezpieczeństwa kapitałowej części systemu emerytalnego. Stanowią bowiem potencjalne źródło pokrycia ewentualnego niedoboru, jaki może wystąpić w OFE. Z tego względu bardzo ważne jest, aby PTE posiadały kapitały własne powiększone o środki na Funduszu Gwarancyjnym na odpowiednio wysokim poziomie w stosunku do wartości zarządzanych aktywów OFE. Relacja sumy kapitałów własnych PTE i środków na Funduszu Gwarancyjnym do aktywów netto OFE wynosiła na koniec II kwartału 2012 roku 1,8% i wahała się w poszczególnych towarzystwach od 1% do 6%. DEPARTAMENT NADZORU INWESTYCJI EMERYTALNYCH 14
Konkluzje Stopy zwrotu OFE w II kwartale 2012 roku były dodatnie, ale stosunkowo niskie. Efektywność inwestycyjna funduszy była niższa niż przeciętnie w poprzednich kwartałach. W głównej mierze było to konsekwencją nienajlepszej sytuacji na rynku kapitałowym, przejawiającej się spadkami indeksów akcji (WIG o -1,1%, a WIG20 o -0,5%). Tylko stopy zwrotu uzyskane na rynku instrumentów dłużnych przekroczyły historyczne średnie. Zmiana przepisów ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych obowiązująca od 1 maja 2011 roku zwiększyła maksymalny limit na zaangażowanie OFE w lokaty w akcjach spółek notowanych na regulowanym rynku giełdowym ii do 45% aktywów od początku 2012 roku. W dwóch ostatnich kwartałach 2011 roku udział akcji w portfelach funduszy emerytalnych spadał, w I kwartale 2012 tendencja ta uległa odwróceniu, ale pogorszenie koniunktury w II kwartale 2012 roku przełożyło się na spadek udziału tej kategorii w portfelach OFE. W II kwartale 2012 roku do otwartych funduszy emerytalnych trafiło łącznie 1,8 mld zł składek. Od roku poziom składek przekazywanych do OFE jest wyraźnie niższy za sprawą zmniejszenia wymiaru składki przekazywanej funduszom do 2,3% podstawy. Zysk netto PTE w II kwartale 2012 roku wyniósł 201,7 mln zł i był wyższy o 30,1% od zysku za poprzedni kwartał i o 14,1% od zysku za II kwartał 2011 roku. Poprawa wyniku finansowego PTE jest związana z obniżeniem kosztów działalności PTE wynikającym z przyjęcia przez ustawodawcę, że począwszy od dnia 1 stycznia 2012 roku, wyłączną dopuszczalną formą zawierania umów o członkostwo w OFE jest forma korespondencyjna oraz zabronione jest prowadzenie działalności akwizycyjnej na rzecz OFE. Innym wyraźnie widocznym efektem wprowadzenia zakazu akwizycji był bardzo duży spadek liczby członków OFE dokonujących transferów. Liczba transferów w II kwartale spadła do 12,5 tys. osób w porównaniu z 103,4 tys. osób w kwartale poprzednim. ii Limit obejmuje lokaty w akcjach spółek notowanych na regulowanym rynku giełdowym, a także notowanych na regulowanym rynku giełdowym prawach poboru, prawach do akcji i obligacjach zamiennych na akcje tych spółek oraz akcjach narodowych funduszy inwestycyjnych. DEPARTAMENT NADZORU INWESTYCJI EMERYTALNYCH 15