Program realizacji Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego w Szkole Podstawowej nr 36 im. Narodów Zjednoczonej Europy w Tychach na rok szkolny 2018/2019 Doradca zawodowy Beata Kapinos 1
Podstawy prawne wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego: Ustawa z dnia 14 grudnia 2016. Prawo Oświatowe (Dz.U. z 2017 r. Poz.59), Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy Wprowadzające Ustawę Prawo Oświatowe (Dz.U. z 2017 r. Poz. 60), Ustawa z dnia 7 września 1991 o Systemie Oświaty (Dz. U. z 2016 r. poz.1943) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 marca 2017 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 marca 2017 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli. 2
Doradztwo zawodowe w szkole podstawowej polega na realizacji działań w celu wspierania dzieci i uczniów w procesie rozpoznawania zainteresowań i predyspozycji zawodowych oraz przygotowania do wyboru kolejnego etapu kształcenia i zawodu, które prowadzą do podejmowania świadomych decyzji edukacyjnych i zawodowych przez uczniów. W klasach I-VI publicznych szkół podstawowych doradztwo zawodowe jest realizowane w formie orientacji zawodowej, która ma na celu zapoznanie uczniów z wybranymi zawodami, kształtowanie pozytywnych postaw wobec pracy i edukacji oraz pobudzanie i rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień zawodowych. Doradztwo zawodowe w formie orientacji zawodowej jest realizowane w trakcie bieżącej pracy z uczniami lub przez zintegrowane działania nauczycieli, doradców zawodowych, pedagogów lub psychologów. W klasach VII i VIII publicznych szkół podstawowych doradztwo zawodowe jest realizowane w formie zajęć z zakresu doradztwa zawodowego, które mają na celu wspieranie uczniów w procesie przygotowania ich do świadomego i samodzielnego planowania kariery, podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych, z uwzględnieniem ich zainteresowań i uzdolnień oraz informacji na temat rynku pracy i systemu edukacji. Działania zawarte w programie będą realizowane w ramach: 1. lekcji dla klas VII i VIII realizowanych w wymiarze 10 godzin rocznie, 2. lekcji wychowawczych, lekcji przedmiotowych oraz spotkań z zaproszonymi gośćmi, 3. działań zawodoznawczych realizowanych na dodatkowych spotkaniach prowadzonych przez specjalistów: doradcę zawodowego Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej, pracowników Urzędu Pracy. 3
Adresatami podejmowanych działań są: - uczniowie, - wychowawcy i specjaliści, - rodzice. Formy realizacji programu dla uczniów: zajęcia lekcyjne, wycieczki do szkół ponadpodstawowych, zakładów pracy, spotkania z przedstawicielami różnych zawodów, udział w targach edukacyjnych, projekcja filmów, indywidualna praca z uczniami potrzebującymi wsparcia w dokonaniu wyboru dalszego kształcenia, dla rodziców: włączenie rodziców, jako przedstawicieli różnych zawodów, do działań informacyjnych szkoły. indywidualne poradnictwo dla rodziców uczniów niepełnosprawnych, gromadzenie aktualnych materiałów i udostępnienie aktualnych informacji edukacyjno - zawodowych. dla nauczycieli: spotkania, konsultacje, rozmowy Zadania przy realizacji programu: 1) Gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych. 2) Wskazywanie osobom zainteresowanym (młodzieży, rodzicom, nauczycielom) źródeł dodatkowej, rzetelnej informacji na temat ofert szkół). 4
3) Udzielanie indywidualnych porad edukacyjnych i zawodowych uczniom i ich rodzicom. 4) Prowadzenie grupowych zajęć, warsztatów aktywizujących, wspierających uczniów w świadomym planowaniu kariery i podjęciu roli zawodowej. 5) Kierowanie w sprawach trudnych, do specjalistów: doradców zawodowych w poradniach psychologiczno-pedagogicznych i urzędach pracy. 6) Wspieranie rodziców i nauczycieli w działaniach doradczych poprzez organizowanie spotkań szkoleniowo-informacyjnych. 7) Współpraca z instytucjami wspierającymi centra informacji i planowania kariery zawodowej, poradnie psychologiczno-pedagogiczne, powiatowe urzędy pracy, itp. 9) Organizowanie spotkań z pracodawcami, doradcami zawodowymi. 10) Pomoc uczniom w podejmowaniu decyzji dotyczącej wyboru szkoły. Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego realizowane w formie zajęć z zakresu doradztwa zawodowego w klasach VII VIII szkoły podstawowej. W obszarze POZNAWANIE WŁASNYCH ZASOBÓW uczeń: - rozpoznaje stan zdrowia oraz określa jego wpływ na wykonywanie zadań zawodowych; - dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu kariery lub ścieżki zawodowej informacji o sobie wynikających z autoanalizy, ocen innych osób oraz innych źródeł; - rozpoznaje własne ograniczenia jako wyzwania w odniesieniu do planów edukacyjnych zawodowych; - rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu drogi edukacyjno-zawodowej. W obszarze ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY uczeń: - wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich uzyskiwania; 5
- porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców. W obszarze RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE uczeń: - analizuje oferty szkół ponadpodstawowych i wyższych pod kątem możliwości dalszego kształcenia, korzystając z dostępnych źródeł informacji; - analizuje kryteria rekrutacyjne do wybranych szkół w kontekście rozpoznania własnych zasobów. W obszarze PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI EDUKACYJNO-ZAWODOWYCH uczeń: - podejmuje decyzje o dalszej drodze edukacyjnej i zawodowej samodzielnie lub przy wsparciu doradczym; Tematy do realizacji w klasie VII w roku szkolnym 2018/2019: 1. Wstęp do Doradztwa Zawodowego. 2. Motywacja. Dlaczego ludzie pracują? 3. Zainteresowania. Inspiracja do działania i sposób na relaks. 4. Jaki jestem? Oto jest pytanie. Identyfikacja swoich mocnych i słabych stron. 5. Świat zawodów. Co to takiego? 6. Zawody co warto o nich wiedzieć. 7. Zmiana stały element życia. 8. Stres wróg czy przyjaciel? 9. Rynek pracy. 10. Ja na rynku pracy. Tematy do realizacji w klasie VIII w roku szkolnym 2018/2019: 1. Przed wyborem: liceum, technikum, szkoła branżowa. 2. Arkusz samooceny ucznia. 3. Decyzje szanse czy ograniczenia? 6
4. O celach i planach edukacyjno-zawodowych. 5. Tworzenie mapy przestrzeni życia. 6. W odpowiedzi na ogłoszenie, czyli redagujemy dokumenty aplikacyjne. 7. Rynek pracy w teorii zajęcia z podstaw prawa pracy. 8. Miejsce pracy w życiu człowieka praca a zdrowie. 9. Moja kariera jest jak 10. Mój świat za 10 lat. Opis zakładanych efektów kształcenia. W zakresie wiedzy uczeń: posługuje się pojęciami związanymi z tematyką rynku pracy, kwalifikacji zawodowych; identyfikuje swoje możliwości psychofizyczne i predyspozycje zawodowe; wyjaśnia zależności pomiędzy zainteresowaniami a wyborem zawodu; wymienia umiejętności niezbędne do prawidłowego funkcjonowania w różnych rolach zawodowych i społecznych. W zakresie umiejętności uczeń: rozwija swoje zainteresowania; wykorzystuje wiedzę teoretyczną z zakresu doradztwa zawodowego, aby trafnie określić swoje predyspozycje, zdolności, umiejętności; samodzielnie lub z pomocą doradcy planuje dalszą ścieżkę rozwoju edukacyjnozawodowego. W zakresie kompetencji społecznych uczeń: skutecznie współpracuje z kolegami w zespole; przyjmuje twórczą i refleksyjną postawę wobec przekonań oraz sposobu postępowania 7
innych ludzi; rozwiązuje konflikty powstające podczas pracy zespołowej. Ewaluacja obserwacja rozmowy z rodzicami rozmowy z uczniami analiza dokumentacji 8