Kryteria selekcji dobrych praktyk w ramach projektu Doświadczania wdraŝania Regionalnych Strategii Innowacji Bogdan Piasecki Instytut Badań nad Przedsiębiorczością i Rozwojem Ekonomicznym (EEDRI) przy Społecznej WyŜszej Szkole Przedsiębiorczości i Zarządzania w Łodzi Centrum Doskonałości w Zakresie Gospodarki Opartej na Wiedzy KNOWBASE, Uniwersytet Łódzki Doświadczenia wdraŝania Regionalnych Strategii Innowacji, Łódź 20 lutego 2009 1
Pojęcie benchmarkingu Proces ocen i porównań pozwalający na poprawę działalności organizacji i uzyskanie przez nią lepszych wyników Metoda umoŝliwiająca organizacjom publicznym wytyczenia takiej ścieŝki postępowania, która prowadzi do poprawienia jej działalności i inspiruje wprowadzenie bardziej radykalnych zmian Doświadczenia wdraŝania Regionalnych Strategii Innowacji, Łódź 20 lutego 2009 2
Proces identyfikacji i importu najlepszych praktyk dla poprawiania działalności organizacji Proces obejmujący serię akcji skoncentrowanych na uzyskaniu przez organizację oczekiwanej poprawy funkcjonowania Doświadczenia wdraŝania Regionalnych Strategii Innowacji, Łódź 20 lutego 2009 3
Benchmarking regionalny Systematyczne porównywanie kluczowych dla stanu gospodarki regionu procesów z regionalnymi wzorcami i wdraŝanie zaobserwowanych najlepszych praktyk w celu ciągłego doskonalenia rozwoju regionalnego Składowe: identyfikacja najlepszych praktyk import (adaptacja) praktyk na gruncie innych regionów/organizacji Doświadczenia wdraŝania Regionalnych Strategii Innowacji, Łódź 20 lutego 2009 4
Najlepsza praktyka Rodzaj działania (programu/projektu), które jest lepsze niŝ inne aktualnie realizowane W tym znaczeniu termin najlepszy jest jednak względny i jego znaczenie moŝe się zmieniać w zaleŝności od oceny odkrywcy najlepszej praktyki i od rodzaju organizacji, z którą to działanie wiąŝemy Definicja ta jest bardzo ogólna i mało przydatna w praktyce, gdyŝ uŝycie tak relatywistycznej definicji moŝe spowodować import organizację ryzykownego działania, która nie przyniesie oczekiwanych korzyści Doświadczenia wdraŝania Regionalnych Strategii Innowacji, Łódź 20 lutego 2009 5
Rozwiązanie, które uznane jest za najlepszą praktykę przez media, lub czasopisma MoŜe to być wskazana przez nie metodologia, sposób zarządzania, rodzaj programów informatycznych, itd. Mass media wskazują na takie działania jako najlepszą praktykę, demonstrując szerokiej rzeszy odbiorców osiągnięty przez nie sukces, i dowodząc, Ŝe praktyki te pomogły stosującej je organizacji osiągnąć poŝądany efekt, pokonać jakąś przeszkodę itd. Media jednak nie dostarczają (najczęściej) argumentów przemawiających za zasadnością wyboru danego działania/programu/projektu jako dobrej praktyki i nie zawsze są zgodne co do tego, Ŝe jest to rzeczywiście najlepsza praktyka Doświadczenia wdraŝania Regionalnych Strategii Innowacji, Łódź 20 lutego 2009 6
Działanie wyróŝnione w wyniku konkursu i uznane za jego zwycięzcę. Jest to być moŝe najlepszy i najbardziej wiarygodny sposób wyboru najlepszej praktyki. Nagroda za działalność w jakiejś dziedzinie jest dowodem sukcesu, jaki organizacja dzięki niemu uzyskała Doświadczenia wdraŝania Regionalnych Strategii Innowacji, Łódź 20 lutego 2009 7
Procedury wyboru najlepszych praktyk Decyzja o uznaniu jakiegoś działania za najlepszą praktykę nie jest konsekwencją prostego porównania między róŝnymi działaniami i wyróŝnienie jednego z nich uznanego za najlepsze Niezbędna jest stała obserwacja i dokonanie wyboru na podstawie wcześniej ustalonej metodyki wyszukiwania najlepszych praktyk Wymaga to zastosowania specyficznych, zwykle wieloetapowych procedur, i ocen dokonanych na podstawie określonych kryteriów Doświadczenia wdraŝania Regionalnych Strategii Innowacji, Łódź 20 lutego 2009 8
Kryteria wyboru najlepszych praktyk ZaleŜą od charakteru działań, dla oceny których zastosowano metodę benchmarkingu NaleŜą do nich najczęściej: Innowacyjność (działanie/projekt) powinno jest innowacyjne lub kreatywne Sukces widoczny w długim okresie Mierzalność efektów (sukces moŝe być oceniony za pomocą mierzalnych wyników) Powtarzalność (uzyskane w wyniku danej praktyki wyniki powinny być powtarzalne) Uniwersalność (działanie moŝe być zaadaptowane na gruncie innych regionów/warunków/organizacji) Doświadczenia wdraŝania Regionalnych Strategii Innowacji, Łódź 20 lutego 2009 9
Działanie (projekt) powinno jest innowacyjne lub kreatywne Pojawia się problem, które z działań, lub który program, jest innowacyjny, a któy jest jedynie niewielką zmianą w istniejącej praktyce NaleŜy przyjąć, Ŝe najlepsza praktyka powinna reprezentować istotne odchylenie od dotychczasowych norm. Dotyczy to takŝe działań, które ocenić moŝna za pomocą ilościowych mierników, których wartość niekoniecznie musi automatycznie stanowić o uznaniu danego rozwiązania za najlepszą praktykę Doświadczenia wdraŝania Regionalnych Strategii Innowacji, Łódź 20 lutego 2009 10
Osiągnięty w wyniku tej praktyki sukces widoczny jest w długim okresie Sukces ten musi być wyśledzony, udowodniony i odpowiednio zarejestrowany Mimo, Ŝe rezultaty określonej praktyki mogą być natychmiastowe (na przykład zastosowanie nowej technologii), koniecznych jest co najmniej 6 miesięcy ciągłych obserwacji. Niekiedy potrzeba kilku lat, aby dane działanie uznać za najlepszą praktykę. Innymi słowy konieczna jest pewna historia sukcesu Doświadczenia wdraŝania Regionalnych Strategii Innowacji, Łódź 20 lutego 2009 11
Sukces musi być oceniony za pomocą mierzalnych wyników Rezultat powinien być pozytywny, a jeśli taka ocena nie jest moŝliwa za pomocą mierników ilościowych powinny być przyjęte wskaźniki jakościowe Często działanie prowadzi do gorszych, niŝ wcześniej, wyników. MoŜna to zweryfikować tylko przez pomiar wyników takiego działania, ocenę skali popełnianych wcześniej błędów, ocenę wzrostu wydajność lub inne miary efektywności. Poprawa jednak tylko jednego z takich wskaźników niekoniecznie oznacza, Ŝe osiągnięty został sukces. Równocześnie naleŝy przestrzec przed przecenianiem uŝyteczności ilościowych miar w identyfikowaniu najlepszych praktyk Bardzo często dane ilościowe są zawodne lub mogą być błędnie interpretowane. Ilościowe wyniki są zatem tylko jednym z kryteriów, które wskazywać mogą na najlepszą praktykę Doświadczenia wdraŝania Regionalnych Strategii Innowacji, Łódź 20 lutego 2009 12
Uzyskane w wyniku danej praktyki wyniki powinny być powtarzalne Najlepsza praktyka moŝe być kopiowana i modyfikowana, powinna jednak pozwolić na wyznaczenie przejrzystej mapy drogowej, która wskazuje, w jaki sposób praktyka ta będzie oceniana (ewaluowana), i jakie korzyści uzyskają ci, którzy zaadaptują jej zmodyfikowaną wersję Doświadczenia wdraŝania Regionalnych Strategii Innowacji, Łódź 20 lutego 2009 13
Działanie musi dać się transferować (adaptować) do innych organizacji lub warunków Dobre praktyki mają lokalne znaczenie, tzn. są stosowane w takiej organizacji, która poszukiwała poprawy funkcjonowania. Nie oznacza to jednak, Ŝe instytucja, którą ja adaptuje musi być identyczna z tą, która pierwsza ją zastosowała (wprowadziła ten program, proces itd.) Wyzwaniem, jakie stoi przed regionami/organizacjami implementującymi daną praktykę jest decyzja, czy uznać dane rozwiązanie za najlepszą praktykę i zastosować dany pomysł, czy je odrzucić ze względu na jedynie lokalny charakter i znaczenie lub dlatego, Ŝe organizacja, która je zastosowała ma specyficzny charakter Doświadczenia wdraŝania Regionalnych Strategii Innowacji, Łódź 20 lutego 2009 14
Warunki stosowania najlepszych praktyk Wprowadzenie do praktyki zidentyfikowanej i wyselekcjonowanej najlepszej praktyki wymaga: akceptacji przez zespół zarządzający realizacji projektu opracowania planu adaptacji Doświadczenia wdraŝania Regionalnych Strategii Innowacji, Łódź 20 lutego 2009 15
Doświadczenia wdraŝania Regionalnych Strategii Innowacji, Łódź 20 lutego 2009 16