Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji. Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymi ich właścicieli. Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce. Redaktor prowadzący: Ewelina Burska Projekt okładki: ULABUKA Materiały graficzne na okładce zostały wykorzystane za zgodą Shutterstock. Wydawnictwo HELION ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63 e-mail: helion@helion.pl WWW: http://helion.pl (księgarnia internetowa, katalog książek) Drogi Czytelniku! Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres http://helion.pl/user/opinie?w80zae Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję. Dodatkowe materiały do książki można znaleźć pod adresem: ftp://ftp.helion.pl/przyklady/w80zae.zip ISBN: 978-83-246-4756-9 Copyright Helion 2013 Printed in Poland. Kup książkę Poleć książkę Oceń książkę Księgarnia internetowa Lubię to!» Nasza społeczność
Spis tre ci Wprowadzenie... 7 Zadanie 1. Funkcja klamrowa... 9 Zadanie 2. S owa... 13 Zadanie 3. Mieszkania... 19 Zadanie 4. Tabliczka mno enia... 23 Zadanie 5. O wietlenie ulic... 29 Zadanie 6. Trójk ty... 37 Zadanie 7. Kursy walut... 41 Zadanie 8. Lotto... 45 Zadanie 9. Test... 49 Zadanie 10. BMI... 55 Zadanie 11. Temperatury... 61 Zadanie 12. Gie da... 67 Zadanie 13. Odleg o ci... 73 Zadanie 14. Smok Heighwaya... 77 Zadanie 15. Transakcje kasowe... 83 Zadanie 16. Bankomat... 87 Zadanie 17. PESEL... 91 Zadanie 18. Cyfry... 99 Zadanie 19. Ranking zawodników... 105
4 W 80 zada dooko a Excela Zadanie 20. Wybory... 111 Zadanie 21. Audiotele... 117 Zadanie 22. Klasy energetyczne... 123 Zadanie 23. Imiona... 127 Zadanie 24. Kody... 131 Zadanie 25. Litera A... 135 Zadanie 26. Adresy e-mailowe... 139 Zadanie 27. Liczby s ownie... 143 Zadanie 28. Palindromy... 147 Zadanie 29. Szyfr Cezara... 151 Zadanie 30. Szyfr podstawieniowy... 155 Zadanie 31. Szyfr gaderypoluki... 159 Zadanie 32. Szyfr zegarowy... 163 Zadanie 33. Pechowe pi tki... 169 Zadanie 34. Cukiernia... 173 Zadanie 35. Fundusze inwestycyjne... 177 Zadanie 36. Czas podró y... 183 Zadanie 37. Park wodny... 189 Zadanie 38. Pomoc techniczna... 193 Zadanie 39. Koszty pracy... 199 Zadanie 40. Urodziny... 203 Zadanie 41. Call Center... 207 Zadanie 42. Nagrody pracownicze... 213 Zadanie 43. Badania okresowe pojazdów... 219 Zadanie 44. Badania profilaktyczne... 223 Zadanie 45. Wykresy funkcji... 227 Zadanie 46. Wykres mieszany... 233 Zadanie 47. Ci g Fibonacciego... 239 Zadanie 48. Cosinus... 243
Spis tre ci 5 Zadanie 49. Wykres pó ko owy... 247 Zadanie 50. Wykres Gantta... 251 Zadanie 51. Piramida wieku... 257 Zadanie 52. Dynamiczny wykres... 263 Zadanie 53. Funkcja 3D... 269 Zadanie 54. Zielone miasto... 273 Zadanie 55. Polana... 277 Zadanie 56. Samochody... 281 Zadanie 57. Solaris... 285 Zadanie 58. Oszcz dno ci... 289 Zadanie 59. Planeta... 293 Zadanie 60. Gra... 299 Zadanie 61. Pole... 303 Zadanie 62. Liczba... 305 Zadanie 63. Koszty przejazdu... 309 Zadanie 64. Fundusz inwestycyjny wykres... 315 Zadanie 65. Przystanki autobusowe... 323 Zadanie 66. Autobusy... 329 Zadanie 67. Pole kombi... 335 Zadanie 68. Pola wyboru... 341 Zadanie 69. Oferta handlowa... 347 Zadanie 70. Paski przewijania... 351 Zadanie 71. Pole opcji... 357 Zadanie 72. Kilka pól opcji... 363 Zadanie 73. Minimum, maksimum i miejsce zerowe funkcji... 369 Zadanie 74. Uk ad równa... 377 Zadanie 75. Stypendia... 381 Zadanie 76. Podatek liniowy... 387 Zadanie 77. Firma kurierska... 393
6 W 80 zada dooko a Excela Zadanie 78. Sonda wyborczy... 399 Zadanie 79. Ankieta... 405 Zadanie 80. Archiwum pogody... 413 Dodatek Wykorzystane funkcje... 421 Indeks funkcji... 429 Indeks narz dzi... 433 Indeks poziomów trudno ci... 437
Zadanie 32. Szyfr zegarowy 163 Zadanie 32. Szyfr zegarowy Wykorzystane funkcje: D, FRAGMENT.TEKSTU, JE ELI, LOS, PODAJ.POZYCJ, TEKST, WIERSZ, ZAOKR.DO.CA K Wykorzystane narz dzia: formu y, funkcje Poziom trudno ci: 5/5 Tre zadania Przygotuj arkusz, za pomoc którego b dzie mo na zaszyfrowa s owa o maksymalnej d ugo ci 20 znaków, korzystaj c z szyfru zegarowego. W szyfrze tym literom przyporz dkowuje si odpowiednie godziny zgodnie z tym, co pokazano na poni szym rysunku. Wiadomo zaszyfrowan zapisuje si, podaj c odpowiednie cyfry (poprzedzone zerem w przypadku godzin jednocyfrowych) jako godzin oraz losow liczb minut po znaku dwukropka. Poszczególne wskazania czasu oddzielane s przecinkami. Przyk adowo s owo latarka mo e by zaszyfrowane jako 12:33,01:14,19:45,01:08, 17:24,11:06,01:22. Przyjmij za o enie, e s owo do zaszyfrowania zapisane jest z u yciem liter alfabetu aci skiego (bez polskich znaków diakrytycznych).
164 W 80 zada dooko a Excela Rozwi zanie Przygotowywanie arkusza Z algorytmu dzia ania szyfru wynika, e szyfrator nie jest jednocze nie deszyfratorem, dlatego konieczne b dzie przygotowanie dwóch arkuszy jednego do szyfrowania has a i drugiego do deszyfrowania. Rozpocznij od przygotowania arkusza do szyfrowania. Przygotowanie arkusza do deszyfrowania b dzie zadaniem dodatkowym. 1. S owo-has o do zaszyfrowania wpisywane b dzie do komórki A1. Przyk adowo wpisz has o latarka. 2. W komórkach zakresu M1:N24 przygotuj tabel zawieraj c spis liter alfabetu i odpowiadaj cych im godzin. Zawarto tej tabeli zosta a przedstawiona poni ej. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 a b c d e f g h i j k l m n o p r s t u w x y z Rozbijanie wyrazu na litery 1. Najpierw trzeba s owo do zaszyfrowania rozbi na pojedyncze litery, zapisuj c ka d z liter w osobnej komórce. W tym celu do komórki C1 wstaw funkcj JE ELI. Jako argument test_logiczny wstaw funkcj D, wskazuj c jako jej argument tekst komórk A1 (zastosuj adresowanie bezwzgl dne). Za funkcj D dopisz znak nieostrej wi kszo ci >=, a nast pnie wstaw bezargumentow posta funkcji WIERSZ. Argument test_logiczny przyjmie zatem posta nast puj cej formu y D ($A$1)>=WIERSZ(). Za chwil zawarto komórki C1 zostanie skopiowana w dó arkusza a do komórki C20, tak aby w rezultacie litery has a by y zapisane w kolejnych wierszach kolumny C. Zadaniem tej formu y b dzie rozpoznanie, czy pozosta jeszcze jaki znak has a do zapisania w danej komórce z zakresu C1:C20. Jako argument warto _je eli_prawda wstaw funkcj FRAGMENT.TEKSTU, wskazuj c jako jej argument tekst komórk A1 (zastosuj adresowanie bezwzgl dne). Jako argument liczba_pocz tkowa wstaw bezargumentow posta funkcji WIERSZ, a jako argument liczba_znaków wpisz warto 1. Argument warto _je eli_prawda przyjmie zatem posta nast puj cej formu y FRAGMENT.TEKSTU($A$1;WIERSZ();1). Za pomoc tej formu y w ka dej kolejnej komórce zakresu C1:C20 wycinana jest kolejna (ustalana za pomoc funkcji WIERSZ) litera z has a. Jako argument warto _je eli_fa sz wpisz wyra enie tekstowe "". Je li nie ma ju znaków do wyci cia z has a, w kolejnych komórkach zakresu C1:C20 zapisywane b dzie puste wyra enie tekstowe. Ca a formu a w komórce C1 b dzie nast puj cej postaci: =JE ELI(D ($A$1)>=WIERSZ();FRAGMENT.TEKSTU($A$1;WIERSZ();1);"")
Zadanie 32. Szyfr zegarowy 165 2. Skopiuj zawarto komórki C1 w dó arkusza a do komórki C20. Kodowanie liter 1. Do komórki D1 wstaw funkcj JE ELI. Jako argument test_logiczny wpisz formu C1<>"". Jako argument warto _je eli_prawda wstaw funkcj TEKST. Jako argument warto funkcji TEKST wstaw funkcj PODAJ.POZYCJ. Funkcja ta b dzie ustala pozycje kolejnych liter z has a w tabeli godzin. Argumentem szukana_warto b dzie zatem komórka C1, argumentem przeszukiwana_tab b dzie zakres komórek N1:N24 (zastosuj adresowanie bezwzgl dne), a argumentem typ_porównania warto 0. Uzupe nij jeszcze argument format_tekst funkcji TEKST wyra eniem tekstowym "00". Dzi ki tak skonstruowanej formule b d cej argumentem warto _je eli_prawda do kolejnych komórek zakresu D1:D20 wstawiane b d zawsze godziny zapisane w postaci dwucyfrowej, odpowiadaj ce poszczególnym literom alfabetu. Jako argument warto _je eli_fa sz wpisz wyra enie tekstowe "". Je li nie ma ju wyci tych z has a liter, w kolejnych komórkach zakresu D1:D20 zapisywane b dzie puste wyra enie tekstowe. Formu a w komórce D1 powinna mie zatem posta : =JE ELI(C1<>"";TEKST(PODAJ.POZYCJ (C1;$N$1:$N$24;0);"00");"") 2. Skopiuj formu z komórki D1 w dó arkusza a do komórki D20.
166 W 80 zada dooko a Excela Teraz dla ka dej litery has a trzeba wygenerowa losow liczb minut. 1. Do komórki E1 wstaw funkcj JE ELI. Jako argument test_logiczny wpisz formu C1<>"". Jako argument warto _je eli_prawda wstaw funkcj TEKST. Jako argument warto funkcji TEKST wstaw funkcj ZAOKR.DO.CA K. Jako argument liczba tej funkcji wpisz formu LOS()*60, a jako argument format_tekst wpisz wyra enie tekstowe "00". Tak skonstruowana formu a odpowiedzialna jest za wygenerowanie rzeczywistej liczby losowej z zakresu od 0 do 60, która nast pnie zaokr glana jest do cz ci ca kowitych (tak aby uzyska minuty). Ostatecznie funkcja TEKST wymusza zapisanie tej liczby w formacie dwucyfrowym. Jako argument warto _je eli_fa sz wpisz wyra enie tekstowe "". Je li nie ma ju wyci tych z has a liter, w kolejnych komórkach zakresu E1:E20 zapisywane b dzie puste wyra enie tekstowe. Formu a w komórce E1 powinna mie zatem posta : =JE ELI(C1<>"";TEKST(ZAOKR.DO.CA K(LOS()*60);"00");"") 2. Skopiuj formu z komórki E1 w dó arkusza a do komórki E20. Kolejnym etapem jest z czenie cyfr oznaczaj cych godzin i wygenerowanych minut, tak aby uzyska zapis w formacie gg:mm. 1. Do komórki F1 wstaw funkcj JE ELI. Jako argument test_logiczny wpisz formu C1<>"". Jako argument warto _je eli_prawda wpisz formu D1&":"&E1. Symbol & jest u yty tutaj do po czenia wyra e tekstowych. Jako argument warto _je eli_fa sz wpisz wyra enie tekstowe "". Je li nie ma ju wyci tych z has a liter (a tym samym w komórkach kolumn D i E nie ma oznaczenia godziny i odpowiednio minut), wówczas w kolejnych komórkach zakresu E1:E20 zapisywane b dzie puste wyra enie tekstowe. Formu a w komórce F1 powinna mie zatem posta =JE ELI(C1<>"";D1&":"&E1;""). 2. Skopiuj formu z komórki F1 w dó arkusza a do komórki F20.
Zadanie 32. Szyfr zegarowy 167 Przedostatnim etapem rozwi zania b dzie dopisanie na ko cu ka dego wyra enia oznaczaj cego czas (utworzonego w poprzednim kroku) symbolu przecinka, gdy w a nie takim symbolem maj by rozdzielone te wyra enia w zaszyfrowanym ha le. Wyj tkiem jest ostatnie wyra enie b d ce rezultatem zakodowania ostatniej litery has a po nim przecinek nie mo e by dodawany. 1. Do komórki G1 wstaw funkcj JE ELI. Jako argument test_logiczny wpisz formu (C1<>"")*(C2<>""). Warunek ten s u y sprawdzeniu, czy komórki bie cego i kolejnego wiersza nie s puste. Je li komórki bie cego i kolejnego wiersza nie s puste, wówczas do wyra enia zawieraj cego godzin i minuty, zapisanego w formacie gg:mm, dopisywany jest przecinek. Dlatego jako argument warto _je eli_prawda wpisz formu F1&",". Je li warunek testu_logicznego nie jest spe niony, wówczas przepisywana jest warto z komórki F1 bez dopisywania symbolu przecinka. Formu a w komórce G1 powinna mie zatem posta : =JE ELI((C1<>"")*(C2<>"");F1&",";F1) 2. Skopiuj formu z komórki G1 w dó arkusza a do komórki G20. Ostatnim ju krokiem jest z czenie wyra e tekstowych tworz cych zaszyfrowane has o. Dlatego do komórki I1 wpisz formu =G1&G2&G3&G4&G5&G6&G7&G8&G9&G10& G11&G12&G13&G14&G15&G16&G17&G18&G19&G20. Has o latarka po zaszyfrowaniu mo e przyj posta 12:33,01:14,19:45,01:08,17:24,11:06,01:22. Uzyskane przez Ciebie warto ci minut mog by inne ni te podane w tym zaszyfrowanym ha le! (S to przecie losowe warto ci). Zadanie dodatkowe Przygotuj arkusz, za pomoc którego b dzie mo na odszyfrowywa has a o d ugo ci co najwy ej 20 znaków.
168 W 80 zada dooko a Excela
Zadanie 33. Pechowe pi tki 169 Zadanie 33. Pechowe pi tki Wykorzystane funkcje: DZIE, LICZ.WARUNKI Wykorzystane narz dzia: funkcje, formatowanie niestandardowe, formu y Poziom trudno ci: 1/5 Tre zadania Oblicz, ile pi tków w roku 2012 przypada trzynastego dnia miesi ca. Rozwi zanie Przygotowywanie danych Rozwi zanie zadania rozpocznij od sprawdzenia, w którym dniu tygodnia rozpocz si rok 2012. W tym celu: 1. Do komórki A1 wpisz tekst Pocz tek roku. 2. Do komórki B1 wpisz dat 2012-01-01. 3. Do komórki C1 wpisz formu =B1. 4. Klikaj c komórk C1 prawym przyciskiem myszy, wybierz z menu kontekstowego polecenie Formatuj komórki. 5. Uaktywnij zak adk Liczby. 6. Wybierz kategori Niestandardowe, a w polu Typ wpisz dddd.
170 W 80 zada dooko a Excela Dzi ki nadaniu komórce takiego formatu sprawdzisz, jakiego dnia tygodnia rozpocz si rok 2012. Lista wszystkich pi tków Wiedz c, w którym dniu tygodnia rozpocz si rok 2012, mo na przygotowa list wszystkich pi tków tego roku. 1. Utwórz w komórkach A4:A55 list kolejnych liczb naturalnych. B d to numery tygodni roku 2012. List tak mo esz szybko utworzy, wpisuj c do komórki A4 liczb 1 i przeci gaj c j w dó za prawy dolny róg z wci ni tym przyciskiem Ctrl. 2. Do komórki B3 wpisz tekst Data pi tku. 3. Do komórki B4 wpisz formu =B1+5, aby wyznaczy dat pierwszego pi tku roku 2012. Data ta powsta a przez dodanie pi ciu dni do daty 01.01.2012 przypadaj cej w niedziel. 4. Do komórki B5 wpisz formu =B4+7 i skopiuj j w dó arkusza a do komórki B55. W ten sposób wyznaczone zostan daty wszystkich pi tków roku 2012. 5. W komórkach obok dat pi tków okre lone zostan dni miesi ca, w których przypadaj pi tki. Do komórki C3 wpisz tekst Dzie. 6. Do komórki C4 wstaw funkcj =DZIE (B4), dzi ki której z daty zawartej w komórce B4 wytniesz numer dnia. 7. Skopiuj formu z komórki C4 w dó arkusza a do komórki C55.
Zadanie 33. Pechowe pi tki 171 Pi tki trzynastego Wiedz c, którego dnia miesi ca przypadaj kolejne pi tki roku 2012, mo na ju obliczy, ile spo ród nich przypada w a nie 13 dnia. 1. Do komórki E1 wpisz tekst Liczba pi tków przypadaj cych 13 dnia miesi ca. 2. Do komórki E2 wstaw funkcj LICZ.WARUNKI(C4:C55;13). Jako argument kryteria_zakres1 wska zakres komórek C4:C55, a jako argument kryteria1 wpisz liczb 13.
172 W 80 zada dooko a Excela