Nazwa jeziora: BORZYMOWSKIE Rok pomiarów: 17 Lokalizacja: Województwo: KUJAWSKO-POMORSKIE Powiat: włocławski Gmina: Choceń Dane morfometryczne: Powierzchnia: 175, ha Objętość: 7358,6 tys.m 3 Głębokość maksymalna: 1 m Głębokość średnia: 4, m Długość linii brzegowej: 84 m Kod jednolitej części wód: 47 Współczynnik Schindlera: 1,19 Typ abiotyczny: 3b Dane zlewniowe: Powierzchnia zlewni: całkowitej: 154, km bezpośredniej: 13,4 km Dominujące użytk. zlewni: grunty orne RZGW: Gdańsk Dorzecze (kod): Wisła () Wisła Zgłowiączka - Chodeczka copyright 16 by WIOŚ Bydgoszcz opracowała: Elżbieta Achrem Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Bydgoszczy ul. Piotra Skargi 85-18 Bydgoszcz
Stężenia wskaźników uwzględnianych przy klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych: WSKAŹNIK wartość wskaźnika klasa nazwa jednostka minimalna (data) maksymalna (data) średnioroczna wskaźnika ELEMENTY BIOLOGICZNE (podstawowe) Multimetriks fitoplanktonowy (PMPL) Makrofitowy Indeks Stanu Ekologicznego (ESMI) Indeks okrzemkowy jezior (IOJ) Makrobezkręgowce bentosowe (LMI) 3,17,481,486 6 IV II III ELEMENTY FIZYKOCHEMICZNE (wspierające) Przezroczystość (krążek Secchiego) m,75 (19.7.17) 1,4 (3.1.17) 1, II Tlen rozpuszczony latem nad dnem mgo /l,5 < II Przewodność w st.c Azot ogólny µs/cm mgn/l 56 (19.7.17) 6 (7.3.17) 534 > II 8 (19.7.17),36 (7.3.17) 1,19 > II PMPL Fosfor ogólny ELEMENTY BIOLOGICZNE (podstawowe) Ocena elementów biologicznych mgp/l Klasyfikacja stanu jednolitych części wód powierzchniowych Słaby stan ekologiczny,49 (19.6.17),31 (3.1.17),137 < II Specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne z grupy 3.6. - brak przekroczeń > II na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 5 sierpnia 16 roku (Dz.U.16; poz. 1187): ESMI IOJ LMI krążek Secchiego warunki tlenowe ELEMENTY FIZYKO-CHEMICZNE przewodność (wspierające) Ocena fizycznochemiczna Zły stan wód azot ogólny fosfor ogólny pierwiastki z grupy 3.6., Dobry stan chemiczny skala ocen stanu wód elementy biologiczne klasa I klasa II klasa III klasa IV klasa V elementy fizyko-chemiczne powyżej stanu dobrego poniżej stanu dobrego potencjał oraz stan ekologiczny bardzo dobry dobry umiarkowany słaby zły stan chemiczny dobry zły
widzialność (m) biomasa fitoplanktonu (mg/l) Azot ogólny (mg/l) Fosfor ogólny (mg/l) azot ogólny (mg/l) fosfor ogólny (mg/l) Zmiany jakości wód jeziora Borzymowskiego w latach 7-17 Zmiany azotu i fosforu ogólnego (wartości średnioroczne) Sezonowe zmiany azot i fosforu ogólnego (wartości średnie z lat 7-17) 3,,,15,15 1,1 1,1,5,5 7 8 9 1 11 1 13 14 15 16 17, marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik azot ogólny fosfor ogólny azot ogólny fosfor ogólny Zmienność biomasy fitoplanktonu oraz widzialności (wartości średnie z lat 7-17), 7 8 9 1 11 1 13 14 15 16 17 18 16 14 1,, 1 1 8 6 4 widzialność biomasa fitoplanktonu
Zmienność zespołów makrofitowych w zależności od widzialności 8 1 16 % 1% % 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% Trzcina pospolita (Phragmitetum communis) Pałka wąskolistna (Typhetum angustifoliae) Pałka szerokolistna (Typhetum latifoliae) Jeżogłówka gałęzista (Sparganietum erecti) Ponikło błotne (Eleocharitetum palustris) Oczeret jeziorny (Scirpetum lacustris) Mamnna mielec (Glycerietum maximae Tatarak zwyczajny (Acoretum calami) Grążel żółty, Grzybień biały (Nymphaeo albae-nupharetum luteae) Rzęsa trójrowkowa (Lemna trisulca) Rogatek sztywny (Ceratophylletum demersi) Jezierza morska (Najadetum intermediae f. z Najas marina) Wywłócznik kłosowy (Myriophylletum spicati ) Jaskier krążkolistny (Ranuncutetum circinati) Rdestnica grzebieniasta (Potametum pectinati) Rdestnica (Patametum friesii) Rdestnica (Patametum trichoides) Rdestnica kędzierzawa (Patametum crispus) Włosienicznik krążkolistny (Ranuncutetum circinati) Rdestnica kędzierzawa (Potamogeton crispus) Moczarka kanadyjska (Elodeetum canadensis) Ramienica krucha (Chara globularis) Badanie makrofitów prowadzone były po raz pierwszy w 8 roku. Nie odnotowano wówczas nadmiernego rozwoju fitoplanktonu, a średnia widzialność wynosiła,1 m. Po czterech latach obserwowano masowy pojaw fitoplanktonu (w tym sinic) a przezroczystość wody spadła do,9 m. Spowodowało to zmianę składu ilościowego i jakościowego zespołów makrofitowych. Wzrosła powierzchnia zajęta przez roślinność wynurzoną a spadła wielkość łąk podwodnych. Ta tendencja utrzymuje się w kolejnych latach W 8 i 1 roku na jednym z trasektów odnotowano stanowisko Chara globularis, którego nie znaleziono w kolejnych badaniach w 1 i 16 roku
Udział w biomasie ogólnej ( %) biomasa fitoplanktonu (,g/l) Biomasa ogólna oraz struktura fitoplanktonu w latach 14-17 1 9 8 14 rok 3 3 8 6 4 18 16 14 1 1 8 6 4 Jezioro Borzymowskie - sezonowa zmienność biomasy fitoplanktonu wiosna lato 1 lato jesień 7 6 5 4 1% 9% 16 rok 14 15 16 17 1% 9% 17 rok 3 1 8% 7% 6% 8% 7% 6% Chrysophyceae Chlorophyta wiosna lato 1 lato jesień 5% 4% 5% 4% Cryptophyceae Dinophyceae 15 rok 3% % 3% % Bacillariophyceae Cyanobacteria 1 1% 1% 9 8 % wiosna lato 1 lato jesień % wiosna lato 1 lato jesień 7 6 5 4 3 1 wiosna lato 1 lato jesień Klasyfikacja na podstawie najistotniejszego dla oceny jezior elementu biologicznego indeksu fitoplanktonowego PMPL w 14 i 16 roku wskazywała, że jezioro odpowiadało III klasie. W 15 roku jego wartość wynosiła - 1,97, co odpowiada II klasie czystości wód. W 17 bardzo wysoka biomasa fitoplanktonu na wiosnę i wczesnym latem spowodowała wzrost wartości indeksu PMPL do 3,17 IV klasa czystości wód. W 14 i 16 roku, przy dużo wyższej biomasie w szczycie stagnacji letniej i jesienią, fitoplankton był zdominowany przez sinice, które stanowiły prawie 1% jego biomasy. Na wiosnę w latach 14-15 i dominowały okrzemki (głównie centryczne), które stanowiły odpowiednio prawie 98 i 8% biomasy fitoplanktonu. W 16 i 17 roku przeważały kryptofity (ok. 8%). Letni fitoplankton w 15 roku zdominowany jest przez sinice, głównie z rodzaju Microcystis oraz bruzdnice z rodzaju Ceratium, które stanowią odpowiednio: 35 i 5% biomasy fitoplanktonu. W 16 roku wystąpiła przewaga bruzdnic (ponad 5% biomasy fitoplanktonu). Liczne są w dalszym ciągu okrzemki (ok. 3% biomasy). Jesienią 16, przy bardzo wysokiej biomasie, zdecydowanie dominowały sinice, głównie Microcystis wesenbergii. W 17 roku zarówno w szczycie stagnacji letniej jak i jesienią dominowały sinice nitkowate Planktothrix agardhii stanowiąc ponad 6% biomasy ogólnej fitoplanktonu.