Wody zawarte w morzach i oceanach pokrywają ok.71 % powierzchni Ziemi i stanowią 97,5 % hydrosfery. Woda słodka to ok.2,5% całkowitej ilości wody z

Transkrypt

1

2 Wody zawarte w morzach i oceanach pokrywają ok.71 % powierzchni Ziemi i stanowią 97,5 % hydrosfery. Woda słodka to ok.2,5% całkowitej ilości wody z czego ok. 1 / 3 zawarta jest wodach podziemnych, rzekach, jeziorach, bagnach.

3 Podział administracyjny Polski na tle regionów wodnych

4

5 Badania wód powierzchniowych Przedmiotem badań monitoringowych jakości wód powierzchniowych są jednolite części wód powierzchniowych (JCW). Pojęcie to,wprowadzone przez Ramową Dyrektywę Wodną, oznacza oddzielny i znaczący element wód powierzchniowych, taki jak : jezioro,zbiornik,strumień, rzeka, kanał lub ich część. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska wykonuje badania stanu wód w oparciu o Program Państwowego Monitoringu Środowiska województwa wielkopolskiego. Program badań obejmuje monitoring diagnostyczny, operacyjny, obszarów chronionych i badawczy.

6 Celem wykonywania badań wód jest dostarczenie wiedzy o ich stanie, koniecznej do podejmowania działań na rzecz poprawy stanu oraz ochrony wód przed zanieczyszczeniem.

7 Rodzaje monitoringu wód powierzchniowych diagnostyczny (MD) którego celem jest ustalenie stanu wód i dokonanie oceny długoterminowych zmian stanu wód w warunkach naturalnych; operacyjny (MO) prowadzony w celu: ustalenia stanu wód uznanych za zagrożone niespełnieniem celów środowiskowych (nieosiągnięciem dobrego stanu wód), zbadania występowania substancji szkodliwych dla środowiska wodnego odprowadzanych w zlewni, lub substancji, dla których odnotowano przekroczenia norm w latach wcześniejszych; badawczy (MB) prowadzony jeśli zaistnieje konieczność zebrania dodatkowych informacji o stanie wód w związku z uwarunkowaniami lokalnym lub określenia wielkości wpływu na środowisko przypadkowego zanieczyszczenia wód powierzchniowych. obszarów chronionych (MOC) prowadzony w celu ustalenia stanu wód na obszarach chronionych oraz ustalenia stopnia spełniania dodatkowych wymagań określonych dla tych obszarów w odrębnych przepisach.

8 Monitoring obszarów chronionych Monitoring obszarów chronionych obejmuje wody: 1. przeznaczone do poboru wody na potrzeby zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia; 2. przeznaczone do celów rekreacyjnych, w tym kąpieliskowych; 3. wrażliwe na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych; 4. narażone na zanieczyszczenia związkami azotu, pochodzącymi ze źródeł rolniczych; 5. przeznaczone do ochrony siedlisk lub gatunków, ustanowionych w ustawie o ochronie przyrody, dla których utrzymanie lub poprawa stanu wód jest ważnym czynnikiem w ich ochronie.

9 Elementy oceny stanu wód Klasyfikacja elementów biologicznych Klasyfikacja elementów wspierających: - fizykochemicznych (w tym specyficznych zanieczyszczeń syntetycznych i niesyntetycznych) - hydromorfologicznych Klasyfikacja wskaźników chemicznych Ocena stanu/potencjału ekologicznego Ocena stanu chemicznego OCENA STANU WÓD

10 Końcowa ocena stanu wód Stan/potencjał ekologiczny bardzo dobry/ maksymalny dobry umiarkowany słaby zły dobry DOBRY STAN WÓD Stan chemiczny poniżej dobrego ZŁY STAN WÓD

11 Stan ekologiczny / potencjał ekologiczny jest określeniem jakości struktury i funkcjonowania ekosystemu wód powierzchniowych, sklasyfikowanej na podstawie wyników badań elementów biologicznych oraz wspierających je wskaźników fizykochemicznych i hydromorfologicznych. / Pobieranie makrobezkręgowców - rz. Piława pon. Zabrodzia /

12 Klasyfikacji stanu chemicznego wód powierzchniowych dokonuje się na podstawie analizy wyników pomiarów zanieczyszczeń chemicznych, w tym tzw. substancji priorytetowych

13 Przyjmuje się, że jednolita część wód jest w dobrym stanie chemicznym, jeżeli żadna z obliczonych wartości stężeń nie przekracza dopuszczalnych stężeń maksymalnych i średniorocznych.

14

15 Monitoring wód podziemnych Na terenie województwa wielkopolskiego wyznaczono 18 jednolitych części wód podziemnych (JCWPd). W 2015 roku badania jakości wód podziemnych prowadzone były w71 punktach pomiarowych. Zakres badań obejmował wskaźniki takie jak: odczyn, temperatura, przewodność elektrolityczna, tlen rozpuszczony, ogólny węgiel organiczny, amonowy jon, antymon, arsen, azotany, azotyny, bar, bor, beryl, chlorki, chrom, cyjanki wolne, cyna, cynk, fluorki, fosforany, glin, kadm, kobalt, magnez, mangan, miedź, molibden, nikiel, ołów, potas, rtęć, selen, siarczany, sód, srebro, tal, tytan, uran, wanad, wapń, wodorowęglany, indeks fenolowy, żelazo.

16 Stan wód podziemnych Wód o bardzo dobrej jakości (I klasy) nie oznaczono, wody dobrej jakości (II klasy) występowały na 22 stanowiskach, zadowalającą jakość wód (III klasa) stwierdzono na 31 stanowiskach, niezadowalającą (IV klasa) na 13 stanowiskach, w 5 punktach badania wykazały złą jakość wód (V klasa). W granicach stężeń IV klasy jakości wystąpiły wartości następujących wskaźników zanieczyszczeń: amoniaku, potasu, manganu, żelaza, wodorowęglanów, azotanów, siarczanów, wapnia, arsenu, chloru i potasu. W granicach V klasy jakości oznaczono wartości potasu, cynku, manganu i żelaza. Na terenie północnej Wielkopolski wody podziemne były badane w 5 punktach pomiarowych - wody dobrej jakości (II klasy) występowały na 3 stanowiskach, na 2 stanowiskach stwierdzono zadowalającą jakość wód (III klasa).

17 Jakość wód podziemnych w 2015 roku

18 Ocena stanu wód powierzchniowych wód płynących północnej Wielkopolski na tle województwa wielkopolskiego w 2015 r. W roku 2015 w Wielkopolsce łącznie monitorowano 76 JCW płynących. Stan/potencjał ekologiczny oceniono dla 55 JCW, z czego 12 JCW położonych w północnej Wielkopolsce. Spośród JCW badanych w 2015 roku, dobry stan/potencjał ekologiczny charakteryzował 9 JCW,umiarkowany - 34 JCW, słaby 10 JCW,zły 2 JCW. W północnej Wielkopolsce 6 JCW było w stanie/potencjale dobrym,5 umiarkowanym oraz 1 w słabym. Żadnej z badanych JCW nie przypisano bardzo dobrego stanu lub maksymalnego potencjału ekologicznego.

19 Stan/potencjał ekologiczny wód płynących w 2015 r.

20 Jeziora badane w Wielkopolsce w 2015 r.

21 Stan wód JCW jeziornych w północnej Wielkopolsce w 2015 r. slp. Nazwa badanej JCW Status JCW (wg apgw) Stan wód JCW w poprzednich badaniach w roku: Wyniki oceny na podstawie badań wykonanych w roku 2015 Stan lub potencjał ekologiczny Stan chemiczny Ocena spełniania wymagań dla obszarów chronionych 1 2 Stan wód 1 Borówno NAT 2010 Dobry Dobry Dobry 2 Bracholińskie (Rgielskie Wsch.) NAT Umiarkowany Zły 3 Długie SZCW 2013 Dobry 4 Krąpsko Długie (Krępsko Długie) NAT 2014 Dobry Dobry Dobry 5 Łękno (Łęknińskie) SZCW 2010 Zły Zły 6 Rgielskie (Rgielskie Zach.) NAT Umiarkowany Zły 7 Sławianowskie NAT 2010 Umiarkowany Zły 8 Wapieńskie (Wapińskie) NAT Dobry Dobry T Dobry NAT JCW naturalna SZCW JCW silnie zmieniona część wód

22 Stan/potencjał ekologiczny jezior w 2015 r. Stan lub potencjał ekologiczny wyznaczono dla 24 jezior Stan lub potencjał ekologiczny wyznaczono dla 7 jezior

23 Czynniki mające wpływ na jakość wód Największy wpływ na jakość wód mają presje związane z działalnością człowieka. W województwie wielkopolskim występują one przede wszystkim jako: - punktowe zrzuty ścieków do wód lub do ziemi, - obszarowe źródła zanieczyszczeń pochodzących z rolnictwa, - pobór wody.

24 Źródła zagrożeń jakości wód Spośród punktowych zrzutów ścieków, największe zagrożenie dla wód stanowią ścieki komunalne, ze względu na ich ilość oraz ścieki przemysłowe, z uwagi na zawarte w nich zanieczyszczenia. Za sprawą ścieków do wód trafiają zanieczyszczenia organiczne i substancje biogenne powodujące ich eutrofizację, substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego, tj. specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne, a także substancje priorytetowe i inne substancje zanieczyszczające.

25 Kolejnym czynnikiem wpływającym negatywnie na stan wód jest niedostateczne wyposażenie w sieci kanalizacyjne terenów wiejskich oraz terenów rekreacyjnych. Rozwojowi budownictwa jednorodzinnego i wielorodzinnego na terenach pozamiejskich nie towarzyszy w wystarczającym stopniu budowa i rozbudowa sieci kanalizacyjnych oraz procesy modernizacyjne gminnych oczyszczalni ścieków. Niewystarczająca jest też kontrola przez gminy stanu technicznego i opróżniania bezodpływowych zbiorników na ścieki bytowe oraz oczyszczalni przydomowych.

26 Zanieczyszczenie wód -rzeka Nielba w Wągrowcu 2015 r.

27 Wyciek z instalacji na terenie PPH CID-ROL w Wągrowcu

28 Do rzeki dostał się barwnik koloru czerwonego

29 Zanieczyszczenie wód - rzeka Czarna w Okonku 2014 r.

30 Przez ponad 10 godzin strażacy pracowali przy usuwaniu zanieczyszczeń z rzeki - specjalistyczna grupa ratownictwa chemiczno-ekologicznego z Piły.

31 Rzeka Wełna - Wągrowiec

32

33