INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA

Transkrypt

1 INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU Suwałki, ul. Piaskowa 5 tel , tel/fax suwalki@wios.bialystok.pl DZIAŁ MONITORINGU ŚRODOWISKA Komunikat nr 2 / 2012 / SUW KLASYFIKACJA JEZIOR WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO BADANYCH W 2011 ROKU (ZWERYFIKOWANA PRZEZ INSTYTUT OCHRONY ŚRODOWISKA Z UWZGLĘDNIENIEM OPINII EKSPERCKIEJ) Opracowanie: mgr inż. Alfred Dorochowicz mgr inż. Agata Martyna Zega Analiza próbek: Laboratorium WIOŚ w Białymstoku Kierownictwo Pracowni w Suwałkach: mgr Jerzy Gryczan SUWAŁKI grudzień 2012

2 Monitoring jezior województwa podlaskiego w 2011 roku Badania jezior wykonano uwzględniając zalecenia zawarte w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 13 maja 2009 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych (Dz.U. Nr 81, poz. 685). Monitoring diagnostyczny przeprowadzono w okresie wiosennym (IV 2011), na początku lata (VI VII 2011) oraz w czasie szczytu stagnacji letniej (VIII IX 2011) oraz dodatkowo w okresie jesiennym (X 2011). Monitoring reperowy prowadzono co miesiąc w sezonie wegetacyjnym (IV IX 2011). Na miejscu przeprowadzano pomiary głębokości, temperatury wody i powietrza oraz widzialności krążka Secchiego w punktach pomiarowo-kontrolnych jezior. Przeprowadzono pomiary temperatury i zawartości tlenu rozpuszczonego (profil termiczno-tlenowy jezior) za pomocą przenośnych mierników WTW Oxi 197 i WTW Oxi 330/Set. Oznaczenia fizykochemiczne, chemiczne, bakteriologiczne i hydrobiologiczne wód wykonano w Laboratorium WIOŚ Białystok Pracowni w Suwałkach w oparciu o obowiązujące metodyki i normy. Część oznaczeń chemicznych wykonano w pracowniach w Białymstoku i Łomży. Ocenę jakości wód jezior wykonano w oparciu o rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie sposobu klasyfikacji jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz.U. Nr 257, poz. 1545). Podstawą oceny są wskaźniki biologiczne: chlorofil a jako wskaźnik intensywności rozwoju fitoplanktonu uzupełniony rekomendowanym przez GIOŚ wskaźnikiem (multimetriksem) fitoplanktonowym PMPL, wskaźnik okrzemkowy dla jezior IOJ charakteryzujący fitobentos oraz wskaźnik ESMI (makrofitowy indeks ekologicznego) charakteryzujący stan roślinności naczyniowej w jeziorze. i oparte na bezkręgowcach bentosowych i ichtiofaunie są w trakcie opracowania i aktualnie nie są brane pod uwagę przy ocenie jezior. W zależności od typu i rodzaju jeziora wartość wskaźników biologicznych przypisana jest jednej z 5 klas: I klasa stan bardzo dobry, II klasa stan dobry, IV klasa stan słaby III klasa stan umiarkowany, V klasa stan zły Jeśli wybrane wskaźniki biologiczne wskazują na stan dobry lub bardzo dobry klasyfikację weryfikuje się elementami hydromorfologicznymi (metodyka w trakcie opracowania) oraz wskaźnikami fizykochemicznymi (widzialność krążka Secchiego, tlen rozpuszczony nad dnem w okresie letnim lub natlenienie hypolimnionu tlenem, przewodność, azot ogólny i fosfor ogólny) i wskaźnikami specyficznych zanieczyszczeń syntetycznych i niesyntetycznych z grupy substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego i ustala się klasyfikację ekologicznego jeziora. Równolegle przeprowadza się (jeśli prowadzono badania) ocenę chemicznego na podstawie chemicznych wskaźników wód (substancje priorytetowe i inne substancje zanieczyszczające wg KOM 2006/0129(COD)). Stan ekologiczny i stan chemiczny decydują o stanie jednolitej części wód takiej jak jezioro lub inny naturalny zbiornik wodny stan dobry lub stan zły (poniżej dobrego). Ocenę zaktualizowano wykorzystując wyniki klasyfikacji fitobentosu wykonane przez firmę ADASA Sistemas w ramach centralnego oznaczania fitobentosu na zlecenie GIOŚ. Uwzględniono również weryfikację ocen dla jezior wykonaną przez Instytut Ochrony Środowiska na zlecenie GIOŚ (zmienione wyniki zaznaczono kolorem niebieskim). Spośród przedstawionych dwóch sposobów oceny wybrano ocenę z uwzględnieniem opinii eksperckiej omijając ocenę ściśle według rozporządzenia. W 2011 roku w województwie podlaskim monitoringiem objęto następujące zbiorniki wodne: Jezioro Długie Wigierskie monitoring reperowy, Jezioro Gremzdel monitoring reperowy, Jezioro Długie August. (Kalejty) monitoring diagnostyczny, Jezioro Miałkie monitoring diagnostyczny, Jezioro Pierty monitoring diagnostyczny, Jezioro Wigry monitoring diagnostyczny, Jezioro Rajgrodzkie monitoring operacyjny, Jezioro Wiłkokuk monitoring operacyjny, Jezioro Zelwa monitoring operacyjny. 2

3 ZESTAWIENIE TABELARYCZNE ZWERYFIKOWANEJ KLASYFIKACJI STANU JEZIOR WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO BADANYCH W 2011 R. STAN EKOLOGICZNY ELEMENTY BIOLOGICZNE ELEMENTY FIZYKOCHEMICZNE STAN CHEMICZNY Nazwa jeziora Dorzecze Powierzchnia jeziora [ha] Głębokość średnia [m] Kod jeziora (MPHP) Typ abiotyczny Rodzaj monitoringu Fitoplankton chlorofil a Multimetriks fitoplanktonowy PMPL Fitobentos wskaźnik okrzemkowy IOJ Makrofitowy Indeks Stanu Ekologicznego ESMI Klasa elementów biologicznych ELEMENTY MORFOLOGICZNE Przezroczystość widzialność krążka Secchiego (SD) Tlen rozpuszczony nad dnem w okresie letnim Średnie nasycenie hypolimnionu tlenem Przewodność w 20 C Azot ogólny Fosfor ogólny Klasa elementów fizykochemicznych Substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne Klasyfikacja ekologicznego Substancje priorytetowe dla polityki wodnej Inne substancje zanieczyszczające wg KOM 2006/0129(COD) Klasyfikacja chemicznego STAN JEDNOLITEJ CZĘŚCI WÓD Długie Wigierskie Niemen 80,0 7, a MR III I II III I psd (psd) d d d psd U Gremzdel Niemen 59,3 3, b MR II II II II II I d (psd) d d d d D Długie August. (Kalejty) Wisła 159,7 12, a MD I II I I II I d (psd) d d d d d D (psd) d D D Miałkie Niemen 29,0 3, b MD II II II II II I d d d d d d d D (psd) d D D Pierty (Petry Wigierskie) Niemen 228,2 38, a MD I I II I II I d d d d d d d D d d D D Wigry Niemen 2118,3 73, a MD II II II II II I d d d d d d d D (psd) d D D Rajgrodzkie Wisła 1503,2 52, a MO II II I d (psd) d d d d D Wiłkokuk Niemen 39,1 12, a MO I I I d (psd) d d d d BD Zelwa Niemen 103,7 12, a MO I I I d (psd) d d d d BD UWAGA: Rodzaj monitoringu Ocena wskaźników KLASYFIKACJA EKOLOGICZNA KLASYFIKACJA CHEMICZNA STAN JCW MR monitoring reperowy I klasa pierwsza d stan dobry BD - stan bardzo dobry MD monitoring diagnostyczny II klasa druga (psd) poniżej dobrego D - stan dobry D - stan dobry D - stan dobry MO monitoring operacyjny III klasa trzecia (nieuwzględniony w ocenie) U - stan umiarkowany PSD - poniżej dobrego Z - stan zły MB monitoring badawczy IV klasa czwarta psd poniżej dobrego S - stan słaby V klasa piąta Z - stan zły

4 Jezioro Długie Wigierskie Powierzchnia: 80,0 ha. Głębokość maksymalna: 14,8m Objętość: 5.923,6 tys. m 3 Dorzecze: jezioro Wigry Czarna Hańcza Niemen Bałtyk Położenie administracyjne: województwo podlaskie, powiat suwalski, gmina Suwałki. Kod JCW: PLLW30619 Kod zbiornika: Kod i współrzędne stanowisk pomiarowo-kontrolnych: stanowisko 01 (PL07S0802_0001) N E stanowisko 02 (PL07S0802_0002) N E Okres badań: sezon wegetacyjny 2011 r Rodzaj monitoringu: reperowy Typ makrofitowy jeziora: ramienicowy głęboki Stratyfikacja jeziora: stratyfikowane Współczynnik Schindlera: 1,3 Wpływ zlewni: mały Typ abiotyczny jeziora: 5 a (o wysokiej zawartości wapnia, o dużym wpływie zlewni, stratyfikowane) Rodzaj antropopresji: Zweryfikowana ocena ekologicznego Jeziora Długiego Wigierskiego w 2011 roku Wartość średnioroczna dobrego Ocena i biologiczne Chlorofil a [µg/l] 12 2, , ,4 8 IV Fitoplankton (PMPL) ,69 2 III Makrofity (ESMI) 1 1 0, , ,506 0,340 II Fitobentos (IOJ) 1 2 0, , ,84 0,60 I Fitobentos (IOJ) 2-0, , ,85 0,60 I ocena biologiczna UMIARKOWANY i fizykochemiczne (brane pod uwagę, gdy ocena biologiczna wskazuje na stan dobry i bardzo dobry) Widzialność krążka Secchiego (SD) [m] Tlen rozpuszczony nad dnem w okresie letnim [mg O 2/l] Średnie nasycenie hypolimnionu tlenem w okresie letnim [%] 12 0, , ,0 2, , , ,0 10 poniżej dobrego nie dotyczy poniżej Przewodność w 20 C [µs/cm] Azot ogólny [mg N/l] Fosfor ogólny [mg P/l] dobry 12 0, , ,40 1,5 dobry 12 0, , ,022 0,060 dobry Substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne (brane pod uwagę, gdy ocena biologiczna wskazuje na stan dobry i bardzo dobry) nie oceniano STAN EKOLOGICZNY UMIARKOWANY UWAGA: w ocenie nie uwzględniono klasyfikacji według chlorofilu a przy odrzuceniu wiosennych wynoszących 60,25 µg/l i 77,37 µg/l (niekorelujących z biomasą fitoplanktonu), średnia wartość chlorofilu a wynosi 4,66 µg/l; 1 ) wskaźnik badany co 3 lata w monitoringu reperowym. 2 ) badania przeprowadzone przez ADASA Sistemas. 3 ) element nieuwzględniony w ocenie z powodu naturalnego niskiego natlenienia hypolimnionu. 4

5 Jezioro Gremzdel WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU Powierzchnia: 59,3ha. Głębokość maksymalna: 10,0 m Objętość: 1.966,5 tys. m 3 Dorzecze: Pawłówka Czarna Hańcza Niemen Bałtyk Położenie administracyjne: województwo podlaskie, powiat sejneński, gmina Krasnopol. Kod JCW: PLLW30634 Kod zbiornika: Kod i współrzędne stanowisk pomiarowo-kontrolnych: stanowisko 01 (PL07S0802_0004) N E stanowisko 02 (PL07S0802_0005) N E Okres badań: sezon wegetacyjny 2011 r Rodzaj monitoringu: reperowy Typ makrofitowy jeziora: ramienicowy płytki Stratyfikacja jeziora: niestratyfikowane Współczynnik Schindlera: 9,7 Wpływ zlewni: duży Typ abiotyczny jeziora: 6 b (o wysokiej zawartości wapnia, o dużym wpływie zlewni, niestratyfikowane) Rodzaj antropopresji: rolnictwo Zweryfikowana ocena ekologicznego jeziora Gremzdel w 2010 roku Wartość średnioroczna dobrego Ocena i biologiczne Chlorofil a [µg/l] 12 8, , ,48 23 II Fitoplankton (PMPL) ,84 2 II Makrofity (ESMI) 1 1 0, , ,432 0,270 II Fitobentos (IOJ) 1 2 0, , ,68 0,60 II ocena biologiczna DOBRY i fizykochemiczne (brane pod uwagę, gdy ocena biologiczna wskazuje na stan dobry i bardzo dobry) Widzialność krążka Secchiego 12 0, , ,3 1 dobry (SD) [m] Tlen rozpuszczony nad dnem w okresie letnim [mg O 2/l] Średnie nasycenie hypolimnionu tlenem w okresie letnim [%] Przewodność w 20 C [µs/cm] Azot ogólny [mg N/l] Fosfor ogólny [mg P/l] 6 0, , , poniżej dobrego 2 nie dotyczy dobry 12 1, , ,69 2,5 dobry 12 0, , ,042 0,120 dobry Substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne (brane pod uwagę, gdy ocena biologiczna wskazuje na stan dobry i bardzo dobry) nie oceniano STAN EKOLOGICZNY DOBRY UWAGA: 1 ) wskaźnik badany co 3 lata w monitoringu reperowym. 2 ) element nieuwzględniony w ocenie z powodu naturalnego niskiego natlenienia warstw naddennych. 5

6 Jezioro Długie Augustowskie (Kalejty) Powierzchnia: 159,7 ha. Głębokość maksymalna: 12,0 m Objętość: ,0 tys. m 3 Dorzecze: Dłużanka Blizna Rospuda/Netta Biebrza Narew Wisła Bałtyk Położenie administracyjne: województwo podlaskie, powiat augustowski, gmina Nowinka. Kod JCW: PLLW30029 Kod zbiornika: Kod i współrzędne stanowisk pomiarowo-kontrolnych: stanowisko 02 (PL01S0802_0632) N ,6 E ,4 Okres badań: cyrkulacja wiosenna początek okresu letniego szczyt stagnacji letniej okres jesienny Substancje priorytetowe: Rodzaj monitoringu: diagnostyczny Typ makrofitowy jeziora: ramienicowy głęboki Stratyfikacja jeziora: stratyfikowane Współczynnik Schindlera: 2,2 Wpływ zlewni: duży Typ abiotyczny jeziora: 6 a (o wysokiej zawartości wapnia, o dużym wpływie zlewni, stratyfikowane) Rodzaj antropopresji: Uwagi: Rezerwat krajobrazowy Jezioro Kalejty. 6

7 Zweryfikowane wyniki badań ekologicznego Jeziora Długiego Augustowskiego (Kalejty) w 2011 roku i biologiczne Wartość średnioroczna dobrego Chlorofil a [µg/l] 3 3,46 9, ,65 13 I Fitoplankton (PMPL) ,13 2 II Makrofity (ESMI) 1 0,660 0,660 0,660 0,340 II / I 1 Fitobentos (IOJ) 1 0,85 0,85 ocena biologiczna DOBRY Ocena 0,85 (0,804) 2 0,60 I i fizykochemiczne (brane pod uwagę, gdy ocena biologiczna wskazuje na stan dobry i bardzo dobry) Widzialność krążka Secchiego (SD) [m] 4 1, ,9 2,45 1,7 dobry Tlen rozpuszczony nad dnem nie 4 w okresie letnim [mg O 2/l] dotyczy Średnie nasycenie hypolimnionu 2 1,05 6, poniżej 1,1 10 tlenem w okresie letnim [%] Przewodność w 20 C [µs/cm] dobry Azot ogólny [mg N/l] 4 0,97 1, ,28 2,0 dobry Fosfor ogólny [mg P/l] 4 0,003 0,018 0,011 0,090 dobry Substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne (brane pod uwagę, gdy ocena biologiczna wskazuje na stan dobry i bardzo dobry) Arsen [mg/l] 5 < 0,02 0,05 0,05 0,05 dobry Bar [mg/l] 5 0,013 0,016 0,016 0,5 dobry Bor [mg/l] 5 < 0,05 < 0,05 < 0,05 2 dobry Chrom [mg/l] 5 < 0,002 < 0,002 < 0,002 0,05 dobry Cynk [mg/l] 5 < 0,02 Miedź [mg/l] 5 < 0,004 Glin [mg/l] 5 < 0,01 0,02 Fenole lotne [mg/l] 5 0,001 0,002 Cyjanki wolne [mg/l] 5 < 0,01 STAN EKOLOGICZNY 0,036 0,036 1 dobry 0,009 0,009 0,05 dobry < 0,01 DOBRY 0,02 0,4 dobry 0,002 0,01 dobry < 0,01 0,05 dobry UWAGA: zgodnie z zaleceniem GIOŚ w zweryfikowanej ocenie uwzględniono multimetriks fitoplanktonowy PMPL mimo, iż wskaźnik nie jest uwzględniony w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie sposobu klasyfikacji jednolitych części wód powierzchniowych [...] (Dz.U. Nr 257, poz. 1545). 1 ) wskaźnik podwyższony do I klasy ze względu na duży udział ramienic w składzie makrofitów. 2 ) wynik wskaźnika fitobentosowego (IOJ) zweryfikowany przez ADASA Sisitemas. 3 ) element nieuwzględniony w ocenie z powodu naturalnego niskiego natlenienia hypolimnionu. 7

8 Zweryfikowane wyniki badań chemicznego Jeziora Długiego Augustowskiego (Kalejty) w 2011 roku średnioroczne 1 maksymalne (percentyl) 2 Klasyfikacja Substancje priorytetowe w dziedzinie polityki wodnej Alachlor [µg/l] 12 Antracen [µg/l] 12 < 0,0001 Atrazyna [µg/l] 12 Benzen [µg/l] 12 < 0,1 8 0,3 / 0,7 dobry 0, , , ,1 / 0,4 dobry 0,6 / 2,0 dobry 2,76 < 0,5 < 0,5 10 / 50 dobry Kadm [µg/l] 12 0,7 < 0,5 < 0,5 C chloroalkany [µg/l] 5 4 < 0,4 Chlorfenwinfos [µg/l] 12 Chlorfenwinfos [µg/l] 5 4 < 0,09 Chlorpyrifos [µg/l] 12 Chlorpyrifos [µg/l] 5 4 < 0,03 1,2-dichloroetan (EDC) [µg/l] 12 < 0,1 Dichlorometan [µg/l] 12 < 0,1 < 0,4 < 0,09 < 0,03 < 0, 5 0,4 / 1,4 0,25 / 1,5 4 p.g.o. 0,1 / 0,3 p.g.o. 0,1 / 0,3 0,03 / 0,1 p.g.o. 0,03 / 0,1 < 0,5 < 0,5 10 / 10 dobry 20,1 1,86 0, / 20 dobry

9 średnioroczne 1 maksymalne (percentyl) 2 Klasyfikacja Di(2-etyloheksyl)ftalan (DEHP) [µg/l] 12 2, ,44 0,62 1,3 / 1,3 dobry Di(2-etyloheksyl)ftalan (DEHP) 5 [µg/l] 4 < 0,65 Fluoranten [µg/l] 12 < 0,0005 Heksachlorobutadien (HCBD) [µg/l] Heksachlorocykloheksan (HCH) [µg/l] < 0,005 Ołów [µg/l] 12 < 2 Rtęć [µg/l] 12 < 0,4 Naftalen [µg/l] 12 < 0,005 Nikiel [µg/l] 12 < 2 Nonylofenole [µg/l] 12 Nonylofenole [µg/l] 5 4 < 0,6 Oktylofenole [µg/l] 12 < 0,65 1,3 / 1,3 0,0123 0,0027 0,0057 0,1 / 1 dobry < 0,005 < 7 0,1 / 0,6 p.g.o. < 0,005 < 0,005 0,02 / 0,04 dobry < 7 < 7 7,2 / 7,2 dobry 0,6 < 0,4 < 0,5 0,05 / 0,07 p.g.o. 1,312 0,2306 1,056 2,4 / 2,4 dobry < 5 < 5 < 5 20 / 20 dobry < 0,6 0,3 / 2,0 dobry 0,3 / 2,0 0,1 / 0,1 p.g.o. Oktylofenole [µg/l] 5 4 < 0,003 0,005 0,1 / 0,1 9

10 Benzo(a)piren [µg/l] 12 < 0,0005 Benzo(b)fluoranten [µg/l] 12 < 0,0005 Benzo(k)fluoranten [µg/l] 12 < 0,0005 Benzo(g,h,i)perylen [µg/l] 12 < 0,001 Indeno(1,2,3-c,d)piren [µg/l] 12 < 0,002 Symazyna [µg/l] 12 Kation tributylocyny [µg/l] 5 4 < 0,00075 Trichlorobenzeny (TCB) [µg/l] 12 < 0,1 Trichlorometan (chloroform) [µg/l] 12 < 0,1 Trifuralina [µg/l] 12 Trifuralina [µg/l] 5 4 < 0,015 0,00607 średnioroczne 1 maksymalne (percentyl) 2 Klasyfikacja 0, , , ,05 / 0,1 dobry 0, ,01044 < 0,002 < 0,00075 Inne substancje zanieczyszczające (wg KOM 2006/0129(COD)) < 0,5 < 0,5 < 0,015 0, ,00577 < 0,002 0, ,03 / 0,03 0,002 / 0,002 dobry 1 / 4 dobry 1 / 4 < 0,5 < 0,5 0,4 / 0,4 p.g.o. < 0,5 < 0,5 2,5 / 2,5 dobry 0,03 / 0,03 0,03 / 0,03 p.g.o. Tetrachlorometan [µg/l] 12 < 0,5 < 0,5 < 0,5 < 0,5 12 / 12 dobry 10

11 Aldryna [µg/l] 12 < 0,005 < 0,005 Dieldryna [µg/l] 12 < 0,005 < 0,005 Endryna [µg/l] 12 < 0,005 < 0,005 Izodryna [µg/l] 12 < 0,005 < 0,005 DDT izomer para-para [µg/l] 12 < 0,005 Trichloroetylen (TRI) [µg/l] 12 < 0,1 Tetrachloroetylen (PER) [µg/l] 12 < 0,1 < 0,005 < 0,5 < 0,5 średnioroczne 1 maksymalne (percentyl) 2 < 0,005 < 0,005 < 0,005 < 0,005 0,010 / 0,010 0,01 / 0,01 Klasyfikacja dobry dobry < 0,5 < 0,5 10 / 10 dobry < 0,5 < 0,5 10 / 10 dobry STAN CHEMICZNY DOBRY UWAGA: w zweryfikowanej ocenie ogólnej nie uwzględniono przekroczeń sumy benzo(g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3-c,d)pirenu. p.g.o. poniżej granicy oznaczalności, wstawiana w ocenie, gdy granica oznaczalności wskaźnika analizowanego daną metodą jest wyższa niż granica dobrego i brakuje jednoznacznych danych do klasyfikacji chemicznego dla danego wskaźnika, co skutkuje odstąpieniem od uwzględnienia w ocenie ogólnej. 1 stężenie średnioroczne stężenie arytmetyczne z badań. 2 stężenie maksymalne stężenie wyliczone jako 90 percentyl z badań. 3 granica dobrego: w liczniku granica dobrego dla stężeń średniorocznych, w mianowniku granica dobrego dla stężeń maksymalnych wyliczonych jako 90 percentyl z badań. 4 dla kadmu granica dobrego przy twardości ogólnej powyżej 200 mgcaco 3 /l (najczęściej spotykana w badanych jeziorach). 5 analiza przeprowadzona przez Polcargo International Sp. z o.o. Usługi Rzeczoznawcze z siedzibą w Szczecinie w ramach centralnego oznaczania niektórych substancji priorytetowych bez oceny (zbyt mała ilość oznaczeń). 11

12 Jezioro Miałkie WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU Powierzchnia: 29,0 ha. Głębokość maksymalna: 3,1 m Objętość: ok. 477,5 tys. m 3 Dorzecze: Gremzdówka (Pawłówka) Czarna Hańcza Niemen Bałtyk Położenie administracyjne: województwo podlaskie, powiat sejneński, gmina Krasnopol. Kod JCW: (nie wyznaczono Jednolitej Części Wód dla tego zbiornika) Kod zbiornika: Kod i współrzędne stanowisk pomiarowo-kontrolnych: stanowisko 01 (PL07S0802_3001) N ,8 E ,5 Okres badań: cyrkulacja wiosenna początek okresu letniego szczyt stagnacji letniej okres jesienny Substancje priorytetowe: Rodzaj monitoringu: diagnostyczny Typ makrofitowy jeziora: ramienicowy płytki Stratyfikacja jeziora: niestratyfikowane Współczynnik Schindlera: 181,5 Wpływ zlewni: duży Typ abiotyczny jeziora: 6b (o wysokiej zawartości wapnia, o dużym wpływie zlewni, niestratyfikowane) Rodzaj antropopresji: rolnictwo UWAGA: Dla tego zbiornika nie wyznaczono Jednolitej Części Wód do monitoringu diagnostycznego zakwalifikowano ze względu wskazanie jeziora do międzynarodowej sieci interkalibracyjnej w decyzji 2005/646/WE Decyzja Komisji z dnia 17 sierpnia 2005 r. w sprawie ustanowienia rejestru miejsc przewidzianych do stworzenia sieci interkalibracyjnej zgodnie z dyrektywą 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U. UE L 243 z ) 12

13 Zweryfikowana ocena ekologicznego jeziora Miałkie w 2011 roku i biologiczne Wartość średnioroczna dobrego Chlorofil a [µg/l] 3 2, ,47 10,13 23 II Fitoplankton (PMPL) ,15 2 II Makrofity (ESMI) 1 0,464 0,464 0,464 0,270 II Fitobentos (IOJ) 1 0,799 0,799 0, ,60 II ocena biologiczna DOBRY i fizykochemiczne (brane pod uwagę, gdy ocena biologiczna wskazuje na stan dobry i bardzo dobry) Widzialność krążka Secchiego (SD) [m] 4 1, ,0 1,5 1,0 dobry Tlen rozpuszczony nad dnem w okresie letnim [mg O 2/l] 2 7,6 8, ,6 4 dobry Średnie nasycenie hypolimnionu nie 10 tlenem w okresie letnim [%] dotyczy Przewodność w 20 C [µs/cm] dobry Azot ogólny [mg N/l] 4 0, , ,61 2,5 dobry Fosfor ogólny [mg P/l] 4 0,020 0, ,029 0,120 dobry Substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne (brane pod uwagę, gdy ocena biologiczna wskazuje na stan dobry i bardzo dobry) Arsen [mg/l] 5 < 0,02 < 0,02 < 0,02 0,05 dobry Bar [mg/l] 5 0,041 0,048 0,048 0,5 dobry Bor [mg/l] 5 < 0,05 < 0,05 < 0,05 2 dobry Chrom [mg/l] 5 < 0,002 < 0,002 < 0,002 0,05 dobry Cynk [mg/l] 5 < 0,02 0,034 0,034 1 dobry Miedź [mg/l] 5 < 0,004 0,010 0,010 0,05 dobry Glin [mg/l] 5 0,01 0,04 0,04 0,4 dobry Fenole lotne [mg/l] 5 < 0,001 Cyjanki wolne [mg/l] 5 < 0,01 STAN EKOLOGICZNY 0,002 < 0,01 DOBRY Ocena 0,002 0,01 dobry < 0,01 0,05 dobry UWAGA: zgodnie z zaleceniem GIOŚ w zweryfikowanej ocenie uwzględniono multimetriks fitoplanktonowy PMPL mimo, iż wskaźnik nie jest uwzględniony w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie sposobu klasyfikacji jednolitych części wód powierzchniowych [...] (Dz.U. Nr 257, poz. 1545). 1 ) wynik wskaźnika fitobentosowego (IOJ) zweryfikowany przez ADASA Sisitemas. 13

14 Zweryfikowane wyniki badań chemicznego Jeziora Miałkiego w 2011 roku średnioroczne 1 maksymalne (percentyl) 2 Klasyfikacja Substancje priorytetowe w dziedzinie polityki wodnej Alachlor [µg/l] 12 Antracen [µg/l] 12 < 0,0001 Atrazyna [µg/l] 12 Benzen [µg/l] 12 < 0, ,3 / 0,7 dobry 0, , , ,1 / 0,4 dobry Kadm [µg/l] 12 < 0,5 C chloroalkany [µg/l] 5 4 < 0,4 Chlorfenwinfos [µg/l] 12 Chlorfenwinfos [µg/l] 5 4 < 0,09 Chlorpyrifos [µg/l] 12 Chlorpyrifos [µg/l] 5 4 < 0,03 1,2-dichloroetan (EDC) [µg/l] 12 < 0,1 Dichlorometan [µg/l] 12 < 0,1 0,6 / 2,0 dobry 0,9 < 0,5 < 0,5 10 / 50 dobry < 0,4 < 0,09 < 0,03 < 0, < 0,5 < 0,5 0,4 / 1,4 0,25 / 1,5 4 p.g.o. 0,1 / 0,3 p.g.o. 0,1 / 0,3 0,03 / 0,1 p.g.o. 0,03 / 0,1 < 0,5 < 0,5 10 / 10 dobry 4,6 0,57 0,73 20 / 20 dobry

15 średnioroczne 1 maksymalne (percentyl) 2 Klasyfikacja Di(2-etyloheksyl)ftalan (DEHP) [µg/l] ,41 0,22 0,38 1,3 / 1,3 dobry Di(2-etyloheksyl)ftalan (DEHP) 5 [µg/l] 4 < 0,65 Fluoranten [µg/l] 12 < 0,0005 Heksachlorobutadien (HCBD) [µg/l] Heksachlorocykloheksan (HCH) [µg/l] < 0,005 Ołów [µg/l] 12 < 2 Rtęć [µg/l] 12 < 0,4 Naftalen [µg/l] 12 < 0,005 Nikiel [µg/l] 12 < 2 Nonylofenole [µg/l] 12 Nonylofenole [µg/l] 5 4 < 0,6 Oktylofenole [µg/l] 12 < 0, ,3 / 1,3 0,0115 0,0017 0, ,1 / 1 dobry < 0,005 < 7 0,1 / 0,6 p.g.o. < 0,005 < 0,005 0,02 / 0,04 dobry < 7 < 7 7,2 / 7,2 dobry < 0, < 0,4 < 0,5 0,05 / 0,07 p.g.o. 0,976 0,131 0,186 2,4 / 2,4 dobry < 5 < 5 < 5 20 / 20 dobry 0,3 / 2,0 dobry 0,6 0,3 / 2,0 0,1 / 0,1 p.g.o. Oktylofenole [µg/l] 5 4 < 0,003 0,007 0,1 / 0,1 15

16 Benzo(a)piren [µg/l] 12 < 0,0005 Benzo(b)fluoranten [µg/l] 12 < 0,0005 Benzo(k)fluoranten [µg/l] 12 < 0,0005 Benzo(g,h,i)perylen [µg/l] 12 < 0,001 Indeno(123-c,d)piren [µg/l] 12 < 0,002 Symazyna [µg/l] 12 Kation tributylocyny [µg/l] 5 4 < 0,00075 Trichlorobenzeny (TCB) [µg/l] 12 < 0,1 Trichlorometan (chloroform) [µg/l] 12 < 0,1 Trifuralina [µg/l] 12 Trifuralina [µg/l] 5 4 < 0, średnioroczne 1 maksymalne (percentyl) 2 Klasyfikacja 0, , , ,05 / 0,1 dobry 0, , ,00429 < 0,002 < 0,00075 Inne substancje zanieczyszczające (wg KOM 2006/0129(COD)) Tetrachlorometan [µg/l] 12 < 0,5 < 0,5 < 0,5 < 0,015 < 0,5 0, ,00396 < 0,002 0, ,03 / 0,03 0,002 / 0,002 dobry 1 / 4 dobry 1 / 4 < 0,5 < 0,5 0,4 / 0,4 p.g.o. < 0,5 < 0,5 2,5 / 2,5 dobry 0,03 / 0,03 0,03 / 0,03 p.g.o. < 0,5 < 0,5 12 / 12 dobry

17 Aldryna [µg/l] 12 < 0,005 < 0,005 Dieldryna [µg/l] 12 < 0,005 < 0,005 Endryna [µg/l] 12 < 0,005 < 0,005 Izodryna [µg/l] 12 < 0,005 < 0,005 DDT izomer para-para [µg/l] 12 < 0,005 Trichloroetylen (TRI) [µg/l] 12 < 0,1 Tetrachloroetylen (PER) [µg/l] 12 < 0,1 < 0,005 < 0,5 < 0,5 średnioroczne 1 maksymalne (percentyl) 2 < 0,005 < 0,005 < 0,005 < 0,005 0,010 / 0,010 0,01 / 0,01 Klasyfikacja dobry dobry < 0,5 < 0,5 10 / 10 dobry < 0,5 < 0,5 10 / 10 dobry STAN CHEMICZNY DOBRY UWAGA: w zweryfikowanej ocenie ogólnej nie uwzględniono przekroczeń sumy benzo(g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3-c,d)pirenu p.g.o. poniżej granicy oznaczalności, wstawiana w ocenie, gdy granica oznaczalności wskaźnika analizowanego daną metodą jest wyższa niż granica dobrego i brakuje jednoznacznych danych do klasyfikacji chemicznego dla danego wskaźnika, co skutkuje odstąpieniem od uwzględnienia w ocenie ogólnej. 1 stężenie średnioroczne stężenie arytmetyczne z badań. 2 stężenie maksymalne stężenie wyliczone jako 90 percentyl z badań. 3 granica dobrego: w liczniku granica dobrego dla stężeń średniorocznych, w mianowniku granica dobrego dla stężeń maksymalnych wyliczonych jako 90 percentyl z badań. 4 dla kadmu granica dobrego przy twardości ogólnej powyżej 200 mgcaco 3 /l (najczęściej spotykana w badanych jeziorach). 5 analiza przeprowadzona przez Polcargo International Sp. z o.o. Usługi Rzeczoznawcze z siedzibą w Szczecinie w ramach centralnego oznaczania niektórych substancji priorytetowych bez oceny (zbyt mała ilość oznaczeń). 17

18 Jezioro Pierty WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU Powierzchnia: 228,5 ha. Głębokość maksymalna: 38,0 m Objętość: ,2 tys. m 3 Dorzecze: Piertówka (Wiatrołuża) [jezioro Wigry] Czarna Hańcza Niemen Bałtyk Położenie administracyjne: województwo podlaskie, powiat suwalski, gmina Suwałki. Kod JCW: PLLW30626 Kod zbiornika: Kod i współrzędne stanowisk pomiarowo-kontrolnych: stanowisko 02 (PL07S0802_0064) N ,4 E ,0 Okres badań: cyrkulacja wiosenna ( ) początek okresu letniego ( ) szczyt stagnacji letniej () okres jesienny () Substancje priorytetowe: Rodzaj monitoringu: diagnostyczny Typ makrofitowy jeziora: ramienicowy głęboki Stratyfikacja jeziora: stratyfikowane Współczynnik Schindlera: 7,7 Wpływ zlewni: duży Typ abiotyczny jeziora: 6 a (o wysokiej zawartości wapnia, o dużym wpływie zlewni, stratyfikowane) Rodzaj antropopresji: rolnictwo, rekreacja 18

19 Zweryfikowana ocena ekologicznego jeziora Pierty w 2011 roku i biologiczne Wartość średnioroczna dobrego Chlorofil a [µg/l] 3 2, , ,36 13 I Fitoplankton (PMPL) ,73 2 I Makrofity (ESMI) 1 0, , ,504 0,340 II Fitobentos (IOJ) 1 0,881 0,881 0,881 0,60 I ocena biologiczna DOBRY i fizykochemiczne (brane pod uwagę, gdy ocena biologiczna wskazuje na stan dobry i bardzo dobry) Widzialność krążka Secchiego (SD) [m] 4 2, ,5 2,8 1,7 dobry Tlen rozpuszczony nad dnem nie 4 w okresie letnim [mg O 2/l] dotyczy Średnie nasycenie hypolimnionu tlenem w okresie letnim [%] 2 2, , poniżej 2,7 10 dobrego 2 Przewodność w 20 C [µs/cm] dobry Azot ogólny [mg N/l] 4 1, , ,49 2,0 dobry Fosfor ogólny [mg P/l] 4 0,005 0, ,016 0,090 dobry Substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne (brane pod uwagę, gdy ocena biologiczna wskazuje na stan dobry i bardzo dobry) Arsen [mg/l] 5 < 0,02 0,03 0,03 0,05 dobry Bar [mg/l] 5 0,038 0,046 0,046 0,5 dobry Bor [mg/l] 5 < 0,05 Chrom [mg/l] 5 < 0,002 Ocena 0,07 0,07 2 dobry < 0,002 < 0,002 0,05 dobry Cynk [mg/l] 5 < 0,02 0,044 0,044 1 dobry Miedź [mg/l] 5 < 0,004 0,007 0,009 0,05 dobry Glin [mg/l] 5 < 0,01 0,03 0,03 0,4 dobry Fenole lotne [mg/l] 5 0,001 Cyjanki wolne [mg/l] 5 < 0,01 STAN EKOLOGICZNY 0,004 0,004 0,01 dobry < 0,01 DOBRY < 0,01 0,05 dobry UWAGA: zgodnie z zaleceniem GIOŚ w zweryfikowanej ocenie uwzględniono multimetriks fitoplanktonowy PMPL mimo, iż wskaźnik nie jest uwzględniony w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie sposobu klasyfikacji jednolitych części wód powierzchniowych [...] (Dz.U. Nr 257, poz. 1545). 1 ) wynik wskaźnika fitobentosowego (IOJ) zweryfikowany przez ADASA Sistemas. 2 ) element nieuwzględniony w ocenie z powodu naturalnego niskiego natlenienia hypolimnionu. 19

20 Zweryfikowane wyniki badań chemicznego jeziora Pierty w 2011 roku średnioroczne 1 maksymalne (percentyl) 2 Klasyfikacja Substancje priorytetowe w dziedzinie polityki wodnej Alachlor [µg/l] 12 Antracen [µg/l] 12 < 0,0001 Atrazyna [µg/l] 12 Benzen [µg/l] 12 < 0,1 20 0,3 / 0,7 dobry 0, , , ,1 / 0,4 dobry < 0, 5 Kadm [µg/l] 12 < 0,5 C chloroalkany [µg/l] 5 4 < 0,4 Chlorfenwinfos [µg/l] 12 Chlorfenwinfos [µg/l] 5 4 < 0,09 Chlorpyrifos [µg/l] 12 Chlorpyrifos [µg/l] 5 4 < 0,03 1,2-dichloroetan (EDC) [µg/l] 12 < 0,1 Dichlorometan [µg/l] 12 < 0,1 < 0,4 < 0,09 < 0,03 < 0, 5 0,6 / 2,0 dobry < 0,5 < 0,5 10 / 50 dobry < 0,5 < 0,5 0,4 / 1,4 0,25 / 1,5 4 p.g.o. 0,1 / 0,3 p.g.o. 0,1 / 0,3 0,03 / 0,1 p.g.o. 0,03 / 0,1 < 0,5 < 0,5 10 / 10 dobry 2,13 < 0,5 0,70 20 / 20 dobry

21 Di(2-etyloheksyl)ftalan (DEHP) [µg/l] Di(2-etyloheksyl)ftalan (DEHP) 5 [µg/l] 12 4 < 0,65 Fluoranten [µg/l] 12 < 0,0005 Heksachlorobutadien (HCBD) [µg/l] Heksachlorocykloheksan (HCH) [µg/l] < 0,005 Ołów [µg/l] 12 < 2 Rtęć [µg/l] 12 < 0,4 < 0,65 średnioroczne 1 maksymalne (percentyl) 2 Klasyfikacja 1,01 0,28 0,61 1,3 / 1,3 dobry 1,3 / 1,3 0, , , ,1 / 1 dobry < 0,005 < 7 0,1 / 0,6 p.g.o. < 0,005 < 0,005 0,02 / 0,04 dobry < 7 < 7 7,2 / 7,2 dobry 0,5 < 0,4 < 0,5 0,05 / 0,07 p.g.o. Naftalen [µg/l] 12 < 0,005 0,456 0,112 0,204 2,4 / 2,4 dobry Nikiel [µg/l] 12 < 2 Nonylofenole [µg/l] 12 < 5 < 5 < 5 20 / 20 dobry 0,3 / 2,0 dobry Nonylofenole [µg/l] 5 4 < 0,6 0,6 0,3 / 2,0 Oktylofenole [µg/l] 12 0,1 / 0,1 p.g.o. Oktylofenole [µg/l] 5 4 < 0,003 0,007 0,1 / 0,1 Benzo(a)piren [µg/l] 12 < 0, ,00129 < 0,0005 < 0,0005 0,05 / 0,1 dobry

22 Benzo(b)fluoranten [µg/l] 12 < 0,0005 Benzo(k)fluoranten [µg/l] 12 < 0,0005 Benzo(g,h,i)perylen [µg/l] 12 < 0,001 Indeno(123-c,d)piren [µg/l] 12 < 0,002 Symazyna [µg/l] 12 Kation tributylocyny [µg/l] 5 4 < 0,00075 Trichlorobenzeny (TCB) [µg/l] 12 < 0,1 Trichlorometan (chloroform) [µg/l] 12 < 0,1 Trifuralina [µg/l] 12 Trifuralina [µg/l] 5 4 < 0,015 0, , , ,00329 < 0,00075 Inne substancje zanieczyszczające (wg KOM 2006/0129(COD)) < 0,5 < 0,5 < 0,015 średnioroczne 1 maksymalne (percentyl) 2 < 0,0005 0,00084 < 0,002 < 0,002 0,03 / 0,03 0,002 / 0,002 Klasyfikacja dobry dobry 1 / 4 dobry 1 / 4 < 0,5 < 0,5 0,4 / 0,4 p.g.o. < 0,5 < 0,5 2,5 / 2,5 dobry 0,03 / 0,03 0,03 / 0,03 p.g.o. Tetrachlorometan [µg/l] 12 < 0,5 < 0,5 < 0,5 < 0,5 12 / 12 dobry 22

23 Aldryna [µg/l] 12 < 0,005 < 0,005 Dieldryna [µg/l] 12 < 0,005 < 0,005 Endryna [µg/l] 12 < 0,005 < 0,005 Izodryna [µg/l] 12 < 0,005 < 0,005 DDT izomer para-para [µg/l] 12 < 0,005 Trichloroetylen (TRI) [µg/l] 12 < 0,1 Tetrachloroetylen (PER) [µg/l] 12 < 0,1 < 0,005 < 0,5 < 0,5 średnioroczne 1 maksymalne (percentyl) 2 < 0,005 < 0,005 < 0,005 < 0,005 0,010 / 0,010 0,01 / 0,01 Klasyfikacja dobry dobry < 0,5 < 0,5 10 / 10 dobry < 0,5 < 0,5 10 / 10 dobry STAN CHEMICZNY DOBRY UWAGA: p.g.o. poniżej granicy oznaczalności, wstawiana w ocenie, gdy granica oznaczalności wskaźnika analizowanego daną metodą jest wyższa niż granica dobrego i brakuje jednoznacznych danych do klasyfikacji chemicznego dla danego wskaźnika, co skutkuje odstąpieniem od uwzględnienia w ocenie ogólnej. 1 stężenie średnioroczne stężenie arytmetyczne z badań. 2 stężenie maksymalne stężenie wyliczone jako 90 percentyl z badań. 3 granica dobrego: w liczniku granica dobrego dla stężeń średniorocznych, w mianowniku granica dobrego dla stężeń maksymalnych wyliczonych jako 90 percentyl z badań. 4 dla kadmu granica dobrego przy twardości ogólnej powyżej 200 mgcaco 3 /l (najczęściej spotykana w badanych jeziorach). 5 analiza przeprowadzona przez Polcargo International Sp. z o.o. Usługi Rzeczoznawcze z siedzibą w Szczecinie w ramach centralnego oznaczania niektórych substancji priorytetowych bez oceny (zbyt mała ilość oznaczeń). 23

24 Jezioro Wigry WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU Powierzchnia: 2.118,3 ha. Głębokość maksymalna: 73,0 m Objętość: ,7 tys. m 3 Dorzecze: Czarna Hańcza Niemen Bałtyk Położenie administracyjne: województwo podlaskie, powiat suwalski, gmina Suwałki. powiat augustowski, gmina Nowinka. Kod JCW: PLLW30616 Kod zbiornika: Kod i współrzędne stanowisk pomiarowo-kontrolnych: stanowisko 02 (PL07S0802_0052) N ,2 E ,5 MD stanowisko 04 (PL07S0802_0054) N ,8 E ,7 MD stanowisko 07 (PL07S0802_0057) N ,0 E ,1 MD stanowisko 06 (PL07S0802_0056) N ,3 E ,7 MB stanowisko 08 (PL07S0802_0058) N ,5 E ,4 MB MD monitoring diagnostyczny MB monitoring badawczy Okres badań: cyrkulacja wiosenna początek okresu letniego szczyt stagnacji letniej okres jesienny Substancje priorytetowe: UWAGA: Substancje priorytetowe w dziedzinie polityki wodnej, inne substancje zanieczyszczające oraz specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne badano na stanowiskach: - stanowisko 02 (Ploso Bryzglowskie); - stanowisko 07 (Ploso Wigierskie). Rodzaj monitoringu: diagnostyczny, badawczy Typ makrofitowy jeziora: ramienicowy głęboki Stratyfikacja jeziora: stratyfikowane Współczynnik Schindlera: 1,3 Wpływ zlewni: mały Typ abiotyczny jeziora: 5 a (o wysokiej zawartości wapnia, o małym wpływie zlewni, stratyfikowane) Rodzaj antropopresji: rolnictwo, rekreacja, pośredni odbiornik ścieków z Suwałk 24

25 Zweryfikowana ocena ekologicznego jeziora Wigry w 2011 roku i biologiczne Wartość średnioroczna dobrego Chlorofil a [µg/l] 15 2, , ,73 13 I Fitoplankton (PMPL) ,46 2 II Makrofity (ESMI) 1 0, /4 0, /4 0,512 0,340 II Fitobentos (IOJ) 2 0,711 (st.7) 0,843 (st.2) ocena biologiczna DOBRY Ocena 0,777 (0,767) 1 0,60 II i fizykochemiczne (brane pod uwagę, gdy ocena biologiczna wskazuje na stan dobry i bardzo dobry) Widzialność krążka Secchiego (SD) [m] 20 1, ,2 3,1 1,7 dobry Tlen rozpuszczony nad dnem nie 4 w okresie letnim [mg O 2/l] dotyczy Średnie nasycenie hypolimnionu tlenem w okresie letnim [%] 10 0, , ,2 10 dobry Przewodność w 20 C [µs/cm] dobry Azot ogólny [mg N/l] 20 0,79 3, ,36 2,0 dobry Fosfor ogólny [mg P/l] 20 0,002 (st.2) 0,046 (st.8) 0,018 0,090 dobry Substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne (brane pod uwagę, gdy ocena biologiczna wskazuje na stan dobry i bardzo dobry) Arsen [mg/l] 10 < 0,02 < 0,02 < 0,02 0,05 dobry Bar [mg/l] 10 0,028 (st.2) 0,041(st.7) 0,041 0,5 dobry Bor [mg/l] 10 < 0,05 Chrom [mg/l] 10 < 0,002 0,06 (st.2) 0,06 2 dobry < 0,002 < 0,002 0,05 dobry Cynk [mg/l] 10 < 0,02 0,47 (st.2) 0,47 1 dobry Miedź [mg/l] 10 < 0,004 0,005 0,005 0,05 dobry Glin [mg/l] 10 < 0,01 0,05 (st.2) 0,05 0,4 dobry Fenole lotne [mg/l] 10 <0,001 (st.7) 0,006 (st.2) 0,006 0,01 dobry Cyjanki wolne [mg/l] 10 < 0,01 STAN EKOLOGICZNY < 0,01 DOBRY < 0,01 0,05 dobry UWAGA: Ocenę przeprowadzono na 5 stanowiskach dla wskaźników fizykochemicznych i chlorofilu a oraz na 2 stanowiskach dla substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego i fitobentosu. - zgodnie z zaleceniem GIOŚ w zweryfikowanej ocenie uwzględniono multimetriks fitoplanktonowy PMPL mimo, iż wskaźnik nie jest uwzględniony w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie sposobu klasyfikacji jednolitych części wód powierzchniowych [...] (Dz.U. Nr 257, poz. 1545). 1 ) wynik wskaźnika fitobentosowego (IOJ) zweryfikowany przez ADASA Sistemas. 25

26 Zweryfikowane wyniki badań chemicznego jeziora Wigry w 2011 roku Ocenę przeprowadzono łącznie dla 2 stanowisk st.02 Plos Bryzglowski (część południowa jeziora) i st.07 Plos Wigierski (część północna jeziora). średnioroczne 1 maksymalne (percentyl) 2 Klasyfikacja Substancje priorytetowe w dziedzinie polityki wodnej Alachlor [µg/l] 24 Antracen [µg/l] 24 < 0,0001 Atrazyna [µg/l] 24 Benzen [µg/l] 24 < 0,1 0,00098 (st.07) < 0, 5 Kadm [µg/l] 24 < 0, 5 C chloroalkany [µg/l] 5 4 < 0,4 Chlorfenwinfos [µg/l] 24 Chlorfenwinfos [µg/l] 5 4 < 0,09 Chlorpyrifos [µg/l] 24 Chlorpyrifos [µg/l] 5 4 < 0,03 < 0,4 0,2 (st.02) < 0,09 < 0,03 0,3 / 0,7 dobry 0, , ,1 / 0,4 dobry 0,6 / 2,0 dobry < 0,5 < 0,5 10 / 50 dobry < 0,5 < 0,5 0,4 / 1,4 0,25 / 1,5 4 p.g.o. 0,1 / 0,3 p.g.o. 0,1 / 0,3 0,03 / 0,1 p.g.o. 0,03 / 0,1 26

27 1,2-dichloroetan (EDC) [µg/l] 24 < 0,1 Dichlorometan [µg/l] 24 < 0,1 Di(2-etyloheksyl)ftalan (DEHP) [µg/l] Di(2-etyloheksyl)ftalan (DEHP) 5 [µg/l] 22 4 < 0,65 Fluoranten [µg/l] 24 < 0,0005 Heksachlorobutadien (HCBD) [µg/l] Heksachlorocykloheksan (HCH) [µg/l] < 0,005 Ołów [µg/l] 24 < 2 Rtęć [µg/l] 24 < 0,4 < 0, 5 3,68 (st.02) 4,5 (st.02) < 0, ,0064 (st.02) < 0,005 < 7 Naftalen [µg/l] 24 < 0,005 Nikiel [µg/l] 24 < 2 Nonylofenole [µg/l] 24 Nonylofenole [µg/l] 5 4 < 0,6 średnioroczne 1 maksymalne (percentyl) 2 Klasyfikacja < 0,5 < 0,5 10 / 10 dobry 0,506 1,17 20 / 20 dobry 0,69 1,08 1,3 / 1,3 dobry 1,3 / 1,3 0,0016 0, ,1 / 1 dobry 0,1 / 0,6 p.g.o. < 0,005 < 0,005 0,02 / 0,04 dobry < 7 < 7 7,2 / 7,2 dobry < 0, < 0,5 < 0,5 0,05 / 0,07 p.g.o. 1,049 (st.02) 0,165 0,468 2,4 / 2,4 dobry < 5 < 5 < 5 20 / 20 dobry < 0,6 0,3 / 2,0 dobry 0,3 / 2,0 27

28 Oktylofenole [µg/l] 24 średnioroczne 1 maksymalne (percentyl) 2 Klasyfikacja 0,1 / 0,1 p.g.o. Oktylofenole [µg/l] 5 4 < 0,003 0,007 0,1 / 0,1 Benzo(a)piren [µg/l] 24 < 0,0005 Benzo(b)fluoranten [µg/l] 24 < 0,0005 Benzo(k)fluoranten [µg/l] 24 < 0,0005 Benzo(g,h,i)perylen [µg/l] 24 < 0,001 Indeno(123-c,d)piren [µg/l] 24 < 0,002 Symazyna [µg/l] 24 Kation tributylocyny [µg/l] 5 4 < 0,00075 Trichlorobenzeny (TCB) [µg/l] 24 < 0,1 Trichlorometan (chloroform) [µg/l] 24 < 0,1 Trifuralina [µg/l] 24 Trifuralina [µg/l] 5 4 < 0, , ,0009 0, ,05 / 0,1 dobry 0,00894 (st.02) 0,00384 (st.02) 0,01361 (st.02) 0,00757 (st.02) < 0,00075 < 0,5 < 0,5 < 0,015 0, , , , ,03 / 0,03 0,002 / 0,002 dobry 1 / 4 dobry 1 / 4 < 0,5 < 0,5 0,4 / 0,4 p.g.o. < 0,5 < 0,5 2,5 / 2,5 dobry 0,03 / 0,03 0,03 / 0,03 p.g.o.

29 średnioroczne 1 maksymalne (percentyl) 2 Klasyfikacja Inne substancje zanieczyszczające (wg KOM 2006/0129(COD)) Tetrachlorometan [µg/l] 24 < 0,5 < 0,5 < 0,5 < 0,5 12 / 12 dobry Aldryna [µg/l] 24 < 0,005 < 0,005 Dieldryna [µg/l] 24 < 0,005 < 0,005 Endryna [µg/l] 24 < 0,005 < 0,005 Izodryna [µg/l] 24 < 0,005 < 0,005 < 0,005 < 0,005 0,010 / 0,010 dobry DDT izomer para-para [µg/l] 24 < 0,005 Trichloroetylen (TRI) [µg/l] 24 < 0,1 Tetrachloroetylen (PER) [µg/l] 24 < 0,1 < 0,005 < 0,5 < 0,5 < 0,005 < 0,005 0,01 / 0,01 dobry < 0,5 < 0,5 10 / 10 dobry < 0,5 < 0,5 10 / 10 dobry STAN CHEMICZNY DOBRY UWAGA: w zweryfikowanej ocenie ogólnej nie uwzględniono przekroczeń sumy benzo(g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3-c,d)pirenu p.g.o. poniżej granicy oznaczalności, wstawiana w ocenie, gdy granica oznaczalności wskaźnika analizowanego daną metodą jest wyższa niż granica dobrego i brakuje jednoznacznych danych do klasyfikacji chemicznego dla danego wskaźnika, co skutkuje odstąpieniem od uwzględnienia w ocenie ogólnej. 1 stężenie średnioroczne stężenie arytmetyczne z badań. 2 stężenie maksymalne stężenie wyliczone jako 90 percentyl z badań. 3 granica dobrego: w liczniku granica dobrego dla stężeń średniorocznych, w mianowniku granica dobrego dla stężeń maksymalnych wyliczonych jako 90 percentyl z badań. 4 dla kadmu granica dobrego przy twardości ogólnej powyżej 200 mgcaco 3 /l (najczęściej spotykana w badanych jeziorach). 5 analiza przeprowadzona na stanowisku 07 (Plos Wigierski) przez Polcargo International Sp. z o.o. Usługi Rzeczoznawcze z siedzibą w Szczecinie w ramach centralnego oznaczania niektórych substancji priorytetowych bez oceny (zbyt mała ilość oznaczeń). 29

30 Jezioro Rajgrodzkie Powierzchnia: 1.503,2 ha. Głębokość maksymalna: 52,0 m Objętość: ,2 tys. m 3 Dorzecze: Jegrznia (Lega) Biebrza Narew Wisła Bałtyk Położenie administracyjne: województwo podlaskie, powiat grajewski, gmina Rajgród. województwo warmińsko-mazurskie, powiat ełcki, gmina Kalinowo. Kod JCW: PLLW30052 Kod zbiornika: Kod i współrzędne stanowisk pomiarowo-kontrolnych: stanowisko 01 (PL01S0802_0578) Jezioro Stackie N ,9 E ,2 stanowisko 02 (PL01S0802_0579) Jez. Przepiórka N ,7 E ,4 stanowisko 03 (PL01S0802_0580) Czarna Wieś N ,4 E ,6 stanowisko 05 (PL01S0802_0582) Lisewo N ,7 E ,8 Okres badań: cyrkulacja wiosenna szczyt stagnacji letniej początek okresu letniego okres jesienny Rodzaj monitoringu: operacyjny Typ makrofitowy jeziora: ramienicowy głęboki Stratyfikacja jeziora: stratyfikowane Współczynnik Schindlera: 5,2 Wpływ zlewni: duży Typ abiotyczny jeziora: 6 a (o wysokiej zawartości wapnia, o dużym wpływie zlewni, stratyfikowane) Rodzaj antropopresji: rolnictwo, rekreacja 30

31 Zweryfikowana ocena ekologicznego Jeziora Rajgrodzkiego w 2011 roku Wartość średnioroczna dobrego Ocena i biologiczne Chlorofil a [µg/l] 12 2, , ,83 13 II Makrofity (ESMI) 1 1 0, /2 0, /2 0,552 0,340 ocena biologiczna DOBRY i fizykochemiczne (brane pod uwagę, gdy ocena biologiczna wskazuje na stan dobry i bardzo dobry) Widzialność krążka Secchiego (SD) [m] Tlen rozpuszczony nad dnem w okresie letnim [mg O 2/l] Średnie nasycenie hypolimnionu tlenem w okresie letnim [%] Przewodność w 20 C [µs/cm] Azot ogólny [mg N/l] Fosfor ogólny [mg P/l] 16 0,9 (st.2) ,3 (st.3) ,2 1,7 dobry 2 4, , ,0 4 dobry 6 0, , ,1 10 poniżej dobrego dobry 16 0,87 2, ,62 2,0 dobry 16 0, , ,034 0,090 dobry Substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne (brane pod uwagę, gdy ocena biologiczna wskazuje na stan dobry i bardzo dobry) Nie badano STAN EKOLOGICZNY DOBRY UWAGA: w zweryfikowanej ocenie nie uwzględniono badań makrofitów (wskaźnik ESMI) wykonanych w poprzednim cyklu badawczym. - poprawiono klasyfikację chlorofilu a. 1 ) wskaźnik badany raz na 6 lat w monitoringu diagnostycznym. 2 ) element nieuwzględniony w ocenie z powodu naturalnego niskiego natlenienia hypolimnionu. 31

32 Jezioro Wiłkokuk WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU Powierzchnia: 39,1 ha. Głębokość maksymalna: 12,2m Objętość: 1.501,8 tys. m 3 Dorzecze: Zelwianka Marycha Czarna Hańcza Niemen Bałtyk Położenie administracyjne: województwo podlaskie, powiat sejneński, gmina Giby. Kod JCW: Kod zbiornika: Kod i współrzędne stanowisk pomiarowo-kontrolnych: stanowisko 01 (PL07S0802_3002) N ,8 E ,4 Okres badań: cyrkulacja wiosenna początek okresu letniego szczyt stagnacji letniej okres jesienny Rodzaj monitoringu: operacyjny Typ makrofitowy jeziora: ramienicowy głęboki Stratyfikacja jeziora: stratyfikowane Współczynnik Schindlera: 4,5 Wpływ zlewni: duży Typ abiotyczny jeziora: 6 a (o wysokiej zawartości wapnia, o dużym wpływie zlewni, stratyfikowane) Rodzaj antropopresji: UWAGA: Dla tego zbiornika nie wyznaczono Jednolitej Części Wód; do monitoringu operacyjnego zakwalifikowano ze względu wskazanie jeziora do międzynarodowej sieci interkalibracyjnej w decyzji 2005/646/WE Decyzja Komisji z dnia 17 sierpnia 2005 r. w sprawie ustanowienia rejestru miejsc przewidzianych do stworzenia sieci interkalibracyjnej zgodnie z dyrektywą 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U. UE L 243 z ) 32

33 Zweryfikowana ocena ekologicznego jeziora Wiłkokuk w 2011 roku i biologiczne Wartość średnioroczna dobrego Chlorofil a [µg/l] 3 1, , ,81 13 I ocena biologiczna BARDZO DOBRY i fizykochemiczne (brane pod uwagę, gdy ocena biologiczna wskazuje na stan dobry i bardzo dobry) Widzialność krążka Secchiego (SD) [m] Ocena 4 2,2 3, ,9 1,7 dobry Tlen rozpuszczony nad dnem w okresie letnim [mg O 2/l] 4 Średnie nasycenie hypolimnionu tlenem w okresie letnim [%] Przewodność w 20 C [µs/cm] Azot ogólny [mg N/l] Fosfor ogólny [mg P/l] 2 0, , ,8 10 nie dotyczy poniżej dobrego dobry 4 0,62 1, ,91 2,0 dobry 4 0,003 0, ,008 0,090 dobry Substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne (brane pod uwagę, gdy ocena biologiczna wskazuje na stan dobry i bardzo dobry) Nie badano STAN EKOLOGICZNY BARDZO DOBRY UWAGA: 1 ) element nieuwzględniony w ocenie z powodu naturalnego niskiego natlenienia hypolimnionu. 33

34 Jezioro Zelwa WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU Powierzchnia: 103,7 ha. Głębokość maksymalna: 12,3 m Objętość: 5.972,0 tys. m 3 Dorzecze: Zelwianka Marycha Czarna Hańcza Niemen Bałtyk Położenie administracyjne: województwo podlaskie, powiat sejneński, gmina Giby. Kod JCW: PLLW30685 Kod zbiornika: Kod i współrzędne stanowisk pomiarowo-kontrolnych: stanowisko 01 (PL07S0802_0023) N ,1 E ,4 Okres badań: cyrkulacja wiosenna początek okresu letniego szczyt stagnacji letniej okres jesienny Rodzaj monitoringu: operacyjny Typ makrofitowy jeziora: ramienicowy głęboki Stratyfikacja jeziora: stratyfikowane Współczynnik Schindlera: 1,6 Wpływ zlewni: mały Typ abiotyczny jeziora: 5 a (o wysokiej zawartości wapnia, o małym wpływie zlewni, stratyfikowane) Rodzaj antropopresji: rolnictwo, rekreacja 34

35 Zweryfikowana ocena ekologicznego jeziora Zelwa w 2011 roku i biologiczne Wartość średnioroczna dobrego Chlorofil a [µg/l] 3 1, , ,44 13 I Makrofity (ESMI) 1 1 0, , ,657 0,340 Fitobentos (IOJ) 2 1 0, , ,919 0,60 I ocena biologiczna BARDZO DOBRY i fizykochemiczne (brane pod uwagę, gdy ocena biologiczna wskazuje na stan dobry i bardzo dobry) Widzialność krążka Secchiego (SD) [m] 4 2, Ocena 4, ,3 1,7 dobry Tlen rozpuszczony nad dnem w okresie letnim [mg O 2/l] 4 Średnie nasycenie hypolimnionu tlenem w okresie letnim [%] Przewodność w 20 C [µs/cm] Azot ogólny [mg N/l] Fosfor ogólny [mg P/l] 2 0, , ,9 10 nie dotyczy poniżej dobry 4 0, , ,15 2,0 dobry 4 0, ,012 0,009 0,090 dobry Substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne (brane pod uwagę, gdy ocena biologiczna wskazuje na stan dobry i bardzo dobry) Nie badano STAN EKOLOGICZNY BARDZO DOBRY UWAGA: w zweryfikowanej ocenie nie uwzględniono badań makrofitów (wskaźnik ESMI) wykonanych w poprzednim cyklu badawczym. 1 ) wskaźnik badany raz na 6 lat w monitoringu diagnostycznym. 2 ) badania przeprowadzone przez ADASA Sistemas. 3 ) element nieuwzględniony w ocenie z powodu naturalnego niskiego natlenienia hypolimnionu. 35