Nazwa: Zbiornik Włocławek

Transkrypt

1 Nazwa: Zbiornik Włocławek Dorzecze: Wisła Region wodny: Środkowa Wisła Typ zbiornika: reolimniczny Czas zatrzymania wody: ok. 5 dni Długość zbiornika: 41 km Powierzchnia zbiornika: 59,2 km² Powierzchnia zlewni: ok. 171,25 tys. km² Głębokość średnia: ok. 5,5 m Głębokość maks.: do 15 m Kod JCW: RW Zbiornik Włocławek powstał w wyniki przegrodzenia Wisły na 675 km biegu rzeki. Wybudowany został jako pierwszy i dotychczas jedyny z projektowanej Kaskady Dolnej Wisły. Zbiornik obejmuje dawne koryto wielkiej wody wraz z niskimi terasami lewego brzegu. Jego szerokość waha się od 500 do 2500 m (średnio 1210 m). Większe głębokości ok. 8-9 m występują na linii dawnego nurtu rzeki, przebiegającego generalnie wzdłuż prawego brzegu. Największa głębokość (do 15 m) występuje przy zaporze, gdzie poziom wody podniósł się ok. 10,5 m w stosunku do średniego stanu wody (w Dobrzyniu nad Wisłą -7,9 m, Płock 2,5 m). Cofka zbiornika sięga miejscowości Wykowo tj. ok. 618 km biegu rzeki. Według MPHP zbiornik zaczyna się od starego mostu w Płocku. Prawy brzeg na odcinku Włocławek-Płock, jest wyniesiony na m ponad poziom wody. Lewy brzeg na prawie całej długości zbiornika znajduje się w depresji w stosunku do zwierciadła wody lub jest wyniesiony zaledwie kilka metrów. Ogólna długość zapór bocznych na tym brzegu wynosi 26,5 km. Zbiornik miał być obiektem wielozadaniowym, pełniącym funkcję żeglugową, energetyczną, retencyjną a ponadto miał być źródłem zaopatrzenia w wodę dla rolnictwa i przemysłu. Obecnie pełni on przede wszystkim funkcję energetyczną i rekreacyjną. Hydroelektrownia Włocławek, z mocą instalowaną ponad 160MW i produkcją prądu rzędu 740 GWh, należy do największych elektrowni wodnych w Polsce. Wytwarza się tu ok. 22% energii powstającej w hydroelektrowniach. Lokalizacja stanowisk: Stanowisko 02 ok. 642 km; pon. Płocka*, Stanowisko 03 ok. 664 km; brzeg prawy (dawne koryto rzeki), Stanowisko 04 ok. 664 km; brzeg lewy (teren zalewowy), Stanowisko 05 ok. 674 km; na wysokości zapory czołowej, Stanowisko 06 ok. 674 km; na wysokości elektrowni. *na czerwono oznaczone są stanowiska, gdzie badania prowadzono od 2015 roku copyright 2016 by WIOŚ Bydgoszcz. Opracowała: Elżbieta Achrem, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Bydgoszczy ul. Piotra Skargi 2, Bydgoszcz

2 Zbiornik reolimniczny* Typ zbiornika Fitoplankton (wskaźnik fitoplanktonowy IFPL) Fitobentos (wskaźnik okrzemkowy IO) Wskaźnik MZB Tlen rozpuszczony (mg O₂/l) BZT 5 (mg O₂/l) ChZT-Cr (mg O₂/l) OWO (mgc/l) Przewodność w 20 C (µs/cm) Odczyn ph Azot azotanowy (mgn/l) Azot ogólny (mgn/l) Fosforany (mg PO 4 /l) Fosfor ogólny (mgp/l) Substancje szczególnie szkodliwe (za.6 RMŚ) Klasa elementów hydromorfologicznych Stan chemiczny Stan chemiczny (biota Klasyfikacja potencjału wód Ocena potencjału ekologicznego wód Zbiornika Włocławek rok Klasyfikację wykonano w oparciu o zapisy rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz. U. 2016, poz. 1187). Elementy biologiczne Podstawowe elementy fizykochemiczne Zbiornik zaporowy/ stanowisko Włocławek pon. Płocka Włocławek Dobrzyń n/wisłą 0,228 0,533 (2015) 0,449 (2015) 8,8 4,58 26,5 13, ,3 0,71 2,08 0,059 0,170 Słaby 2015 Zły 0,460 0,407 (2015) 0,434 (2015) 7,0 3,75 29,0 12, ,9 1,00 2,42 0,091 0,122 Umiarkowany 2015 Zły Włocławek zapora 0,553 0,521 (2015) 0,434 (2015) 7,1 3,6 26,5 9, ,9 1,10 2,37 0,056 0,149 Umiarkowany 2015 ZŁY Włocławek 0,414 0,487 (2015) 0,439 (2015) 7,7 3,98 27,3 11, ,1 0,94 2,29 0,069 0,147 Umiarkowany ZŁY * - Zbiornik reolimniczny czas retencji wody <20 dni, Maksymalny potencjał ekologiczny dobry umiarkowany słaby zły Powyżej dobrego potencjału ekologicznego Poniżej dobrego potencjału ekologicznego Dobry stan wód JCW Zły stan wód JCW

3 Reolimniczny Typ zbiornika Fitoplankton (wskaźnik fitoplanktonowy IFPL) Fitobentos (wskaźnik okrzemkowy IO) Wskaźnik MZB Tlen rozpuszczony (mg O₂/l) BZT 5 (mg O₂/l) ChZT-Cr (mg O₂/l) OWO (mgc/l) Przewodność w 20 C (µs/cm) Odczyn ph Azot azotanowy (mgn/l) Azot ogólny (mgn/l) Fosforany (mg Pl) Fosfor ogólny (mgp/l) Substancje szczególnie szkodliwe (za.6 RMŚ) Klasa elementów hydromorfologicznych Stan chemiczny Stan chemiczny (biota) Klasyfikacja potencjału wód Elementy biologiczne Podstawowe elementy fizykochemiczne Rok badań ,565 0,548 0,487 7,2 3,3 nb 9, ,2 0,64 1,68 nb 0,176 Umiarkowany nb nb Zły ,468 0,487 0,439 7,0 3,1 27,7 10, ,1 0,35 1,18 0,073 0,126 Umiarkowany 2015 nb ZŁY ,414 nb nb 7,7 3,98 27,3 11, ,1 0,94 2,29 0,069 0,147 Umiarkowany nb 2017 ZŁY

4 Monitoring Zbiornika Włocławek Badania Zbiornika Włocławek były prowadzone przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Bydgoszczy Delegatura we Włocławku w latach oraz w 2006, 2009, 2012 i 215 roku. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 sierpnia 2016 Dz.U poz wprowadza reperowe punkty pomiarowo-kontrolne na wytypowanych zbiornikach zaporowych, w tym na Zbiorniku Włocławek, który w tym dokumencie otrzymał nazwę Jezioro Włocławskie. Od 2017 akwen ten będzie monitorowany corocznie. Pomiary prowadzone były czterokrotnie w ciągu roku: na wiosnę, wczesnym latem, w pełni lata (sierpień), jesienią (z wyjątkiem 2009, kiedy obowiązujące wówczas rozporządzenie narzuciło 3-krotne pomiary). Pozwala to na obserwację sezonowej zmienności badanych parametrów z wielolecia. Sezonowa zmienność chlorofilu "a" (µg/l) (wartości średnie z lat , 2006, 2009, 2012, 2015 i 2017) Zbiornik Włocławek - koncentracja chlorofilu "a" na poszczególnych stanowiskach w latach ,0 80,0 70, , ,0 40, , ,0 10, , stanowisko 2 stanowisko 3 stanowisko 6

5 Sezonowa zmienność BZT5 (mg O 2 /l) (wartości średnie z lat , 2006,2009,2012,2015,2017) 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 W dolnej, jeziornej części Zbiornika Włocławek następuje zdecydowana redukcja związków organicznych (30-60%). Jest to wynik sedymentacji zawiesin adsorbujących substancje organiczne oraz korzystniejszych warunków do biodegradacji związków organicznych. Stężenia azotu ogólnego utrzymują się na niskim poziomie. Brak jest istotnych różnic pomiędzy stanowiskami. Odnotowywana jest nieznaczna zmienność sezonowa. Najwyższe wartości są na wiosnę, najniższe w sierpniu. W przypadku związków fosforu obserwuje się zmienność sezonową i przestrzenną. Wartości tego wskaźnika są wyższe w górnej części zbiornika, natomiast w dolnej niższe. Maksymalne wartości występują latem, natomiast na wiosnę i jesienią koncentracja związków fosforu jest niższa. 3,00 Sezonowa zmienność azotu ogólnego (mgn/l) (wartości średnie z lat , 2006,2009,2012,2015,2017) 0,300 Sezonowa zmienność fosforu ogólnego (mgp/l) (wartości średnie z lat , 2006, 2009, 2012,2015,2017) 2,50 0,250 2,00 1,50 1,00 0,200 0,150 0,100 0,50 0,050 0,00 0,000