Narz dzia do manipulacji dokumentami w formacie PostScript. Janiszewski Michaª Listopad 2005
Spis tre±ci 1 PostScripty 2 1.1 Psselect................................ 2 1.2 Psnup................................. 3 1.3 Pstops................................. 4 1.4 Psbook................................ 6 1.5 Psmerge................................ 6 1.6 Psresize................................ 7 2 Dvips 8 1
Rozdziaª 1 PostScripty 1.1 Psselect Psselect wybiera z pliku postscriptowego strony. Skªadnia psselect [ - q ] [-e ] [-o ] [-r ] [-pstrony ] [ strony [ plik wej±ciowy ]] [plik wyj±ciowy ] Psselect wybiera strony z dokumentu postscriptowego i wkleja je do nowego pliku. Opcja -e wybiera wszystkie strony parzyste; mo»na jej u»ywa w po- ª czeniu z innymi opcjami wyboru stron do wyboru stron parzystych z zakresu stron. Opcja -o wybiera wszystkie strony nieparzyste; mo»na jej u»ywa w poª czeniu z innymi opcjami wyboru stron. Opcja -pstrony okre±la strony, które nale»y wybra. Strony to rozdzielona przecinkami lista zakresów stron, z których ka»dy mo»e by albo numerem strony, albo zakresem, w postaci pierwszy-ostatni. Je±li pierwszy zostanie pomin ty, wybrana zostanie pierwsza strona, a je±li pomini ty zostanie ostatnie, wybrana zostanie strona ostatnia. Znak przedrostkowy (minus na dole) oznacza,»e numer strony liczony jest od ko«ca dokumentu. Bez numeru, znak ten oznacza» danie wstawienia pustej strony. Opcja -r powoduje,»e psselect wydaje wybrane strony w odwróconej kolejno±ci. 2
ROZDZIAŠ 1. POSTSCRIPTY Uwagi Normalnie, psselect drukuje numery przetwarzanych stron; opcja -q powstrzymuje to dziaªanie. Je±li podana jest która± z opcji -r, -e lub -o, zakres stron trzeba poda poprzez opcj -p Jest tak dla kompatybilno±ci wstecznej z poprzednimi wersjami. Numer strony podawany do psselect jest numerem strony, licz c od pocz tku lub ko«ca pliku, zaczynaj cym si od jedynki. Rzeczywisty numer strony w dokumencie mo»e by inny. 1.2 Psnup Psnup wstawia wiele stron logicznych na jeden zyczny arkusz papieru. Skªadnia psnup [ -wszeroko± ] [-hwysoko± ] [-ppapier ] [ -Wszeroko± ] [ -Hwysoko± ] [-Ppapier ] [-l ] [-r ] [-f ] [-c ] [-mmargines ] [-bramka ] [-dlszeroko± ] [ -sskala ] [ -nup ] [-q ] [ plik wej±ciowy [ plik wyj±ciowy] ] Opcja -w podaje szeroko± papieru, a -h jego wysoko±. S one normalnie podawane w cm lub w calach. Bez jednostki, u»ywane s punkty postscriptowe o rozmiarze 1/72 cala. Opcja -p sªu»y jako alternatywny sposób ustawiania rozmiaru papieru na a3, a4, a5, b5, letter, legal, tabloid, statement, executive, folio, quarto lub 10x14. Domy±lnym rozmiarem jest a4. Opcje -W, -H, i -P ustawiaj rozmiar papieru wej±ciowego. Jest to wymagane, je±li ró»ni si on od rozmiaru wyj±ciowego. Uªatwia to narzucanie stron z jednego rozmiaru na drugi. Opcja -l sªu»y do [generowania] stron, które s w orientacji landscape (obróconych o 90 stopni przeciwnie do ruchu wskazówek zegara). Opcja -r sªu»y do [generowania] stron, które s w orientacji seascape ( obróconych o 90 stopni w kierunku ruchu wskazówek zegara). Opcja -f sªu»y do [generowania] stron, których wysoko± i szeroko± s wymienione, lecz nie s obrócone. Psnup normalnie u»ywa rozkªadu `row-major', gdzie przylegªe strony s umieszczane w wierszach na przestrzeni arkusza. Opcja -c zmienia uporz dkowanie na `column- major', gdzie kolejne strony s umieszczane 3
ROZDZIAŠ 1. POSTSCRIPTY w kolumnach w dóª aruksza. Margines wokóª caªej strony mo»na ustawi opcj -m. Jest to przydatne, gdy» marginesy normalnych stron s redukowane przez wstawianie wielu stron na jeden arkusz. Opcja -b jest u»ywana do podawania dodatkowego marginesu wokóª ka»dej strony arkusza. Opcja -d rysuje wokóª ramki ka»dej strony lini okre±lonej grubo±ci. Je±li parametr lszeroko± jest omini ty, u»ywana jest szeroko± 1 punktu. Grubo± linii jest liczona wzgl dem wymiarów oryginalnej strony, tj. mo»e by skalowana wraz z reszt strony. 1.3 Pstops Pstops sªu»y do przetasowania strony pliku postscriptowego. Skladnia pstops [ -q ] [ -b ] [ -wszeroko± ] [ -hwysoko± ] [ -ppapier ] [ -dlszeroko± ] specykacjestrony [ plik wej±ciowy] [ plik wyj±ciowy ] Pstops przearan»owuje strony dokumentu postscriptowego, tworz c nowy plik. Pstops mo»e by u»ywany do wielu rodzajów przetasowa«dokumentów, wliczaj c w to przeksztaªcanie do drukowania 2-stronnego, 4-stronnego, broszur, odwracania, wybierania górnych lub tylnych stron dokumentu, skalowania, itp. specykacjestrony maj nast puj c skªadni : specykacjestrony specykacje = [modulo:]specykacje = spec[+specykacje][,specykacje] spec = [-]numer strony[l][r][u][@skala][(xo,yo)] modulo jest liczb stron w ka»dym bloku. Warto± modulo powinna by wi ksza ni» 0; domy±lnie jest to 1. specykacje s specykacjami strony dla stron z ka»dego bloku. Warto± numerustrony w ka»dym spec powinna by mi dzy 0 (pierwsza strona bloku) a modulo-1 (ostatnia strona w ka»dym bloku). Dodatkowe wymiary xo i yo przesuwaj stron o podany obszar. 4
ROZDZIAŠ 1. POSTSCRIPTY Xo i yo liczone s w punktach postscriptowych, lecz mo»na je zapisywa te» w jednostkach metrycznych, cm lub in (cale). Mo»na je te» zapisa w jednostkach szeroko±ci lub wysoko±ci strony, korzystaj c z symboli w lub h. Opcjonalne parametry L, R i U obracaj stron w lewo, w prawo i do góry nogami. Opcjonalny parametr skala skaluje stron o podany uªamek. Je±li podany jest opcjonalny znak minusa, strona jest liczona wzgl dem ko«ca dokumentu (zamiast wzgl dem pocz tku). Je±li specykacje strony s rozdzielone znakami + to strony zostan zª czone w jedn stron ; je±li s rozdzielone, to pozostan na osobnych stronach. Je±li jest tylko jedna specykacja, gdzie numerstrony to zero, numerstrony mo»na pomin. Przesuwanie, rotacja i skalowanie jest dokonywane w tej kolejno±ci, niezale»nie od kolejno±ci pojawienia w linii polece«. Opcja -w przekazuje szeroko±, u»ywan jako specykator wymiaru w, a -h przekazuje wysoko±, u»ywan przez wymiar h. Wymiary te s u»ywane (po skalowaniu) do ustawienia ±cie»ki przycinania dla ka»dej ze stron. Alternatyw jest u»ycie opcji -p, która ustawia rozmiar papieru na a3, a4, a5, b5, letter, legal, tabloid, statement, executive, folio, quarto lub 10x14. Domy±lnym rozmiarem jest a4. Opcja -b zapobiega wi zaniu wszelkich operatorów bind w prologu postscriptu. Mo»e to by wymagane w wypadkach zªo»onych wielostronicowych przearan»owa«. Opcja -d rysuje wokóª ramki ka»dej strony ramk o okre±lonej grubo±ci. Je±li parametr lszeroko± zostanie pomini ty, zakªadana jest szeroko± 1 punktu. Szeroko± ta jest liczona wzgl dem oryginalnych wymiarów, tj. jest skalowana wraz z reszt strony. Pstops normalnie drukuje numery przearan»owanych stron; opcja -q powstrzymuje to dziaªanie. Przykªady Ta sekcja zawiera kilka przykªadowych przearan»owa«. Aby wstawi dwie strony na jeden arkusz (A4), u»yj nast puj cej specykacjistrony: 2:0L@.7(21cm,0)+1L@.7(21cm,14.85cm) Aby wybra wszystkie strony nieparzyste w odwróconym porz dku: 2:-0 Aby przearan»owa strony do drukowania dwustronnych broszur, u»yj 5
ROZDZIAŠ 1. POSTSCRIPTY 4:-3L@.7(21cm,0)+0L@.7(21cm,14.85cm) dla cz ±ci przednich i 4:1L@.7(21cm,0)+-2L@.7(21cm,14.85cm) dla cz ±ci tylnych (lub poª cz je przecinkiem dla drukowania dupleksowego). 1.4 Psbook Psbook przeksztaªca strony pliku postscriptowego w sygnatury. Skªadnia psbook [ -q ] [-ssygnatura ] [ plik wej±ciowy [ plik wyj±ciowy ] ] Psbook przeksztaªca kolejno± stron dokumentu postscrip towego w sygnatury (w postaci nowego pliku postscrip towego), przeznaczone do drukowania ksi»ek lub broszur. Plik wej±ciowy powinien stosowa si do konwencji strukturyzacji dokumentu Adobe (DSC). Opcja -s wybiera rozmiar u»ywanej sygnatury. Rozmiar sygnatury jest liczb stron, które zostan zagi te i zªo»one ze sob ; podana liczba powinna by wielokrotno±ci czterech. Domy±ln akcj jest u»ywanie jednej sygnatury na caªy plik. Je±li plik nie zawiera wielkorotno±ci 4 stron, dodane zostan puste strony wypeªnienia. Psbook normalnie wypisuje liczb przeksztaªconych stron; opcja -q powstrzymuje to dziaªanie. 1.5 Psmerge Skªadnia psmerge [ -owyj±cie.ps ] [ plik.ps... ] Psmerge ª czy dokumenty postscriptowe w jeden. Dziaªa jednak tylko w szczególnych przypadkach, kiedy pliki byªy utworzone t sam aplikacj, z t sam konguracj urz dzenia i z zaªadowanymi [tymi samymi?] zasobami (fonty, zestawy procedur, wzorce, pliki, itp). Je±li u»yta jest opcja -o, wyj±cie zostanie zapisane do wskazanego pliku. W przeciwnym wypadku zostanie ono przekazane na stdout. 6
ROZDZIAŠ 1. POSTSCRIPTY Psmerge ª czy pliki skonkatenowane w jeden pojedynczy plik tak samo, jakby byªy one osobnymi plikami. 1.6 Psresize Psresize - wiele stron na arkuszu Skªadnia psresize [ -wszeroko± ] [-hwysoko± ] [ -ppapier ] [-Wszeroko± ] [ -Hwysoko± ] [-Ppapier ] [-q ] [ plik wej±ciowy][ plik wyj±ciowy ] Psresize skaluje i centruje dokument w innym rozmiarze papieru. Plik wej- ±ciowy musi by zgodny z konwencjami strukturyzacji dokumentu Adobe (DSC). Opcja -w przekazuje szeroko± wyj±ciowego arukusza, a -h jego wysoko±. Jednostkami s cm lub in (cale). Brak jednostki oznacza punkty postscriptowe o wymiarze 1/72 cala. Alternatywnym sposobem przekazania rozmiaru papieru jest opcja -p, ustawiaj ca rozmiar na a3, a4, a5, b5, letter, legal, tabloid, statement, executive, folio, quarto lub 10x14. Domy±lnym rozmiarem jest a4. Opcja -W podaje szeroko± papieru wej±ciowego, a -H jego wysoko±. Alternatywnym sposobem przekazania rozmiaru papieru wej±ciowego jest opcja -P, ustawiaj ca rozmiar papieru. Domy±ln warto±ci jest a4. Psresize normalnie drukuje na wyj±ciu numery stron; opcja -q powstrzymuje to dziaªanie. Przykªad Nast puj ca komenda konwertuje dokument A4 na rozmiar letter: psresize -PA4 -pletter in.ps out.ps 7
Rozdziaª 2 Dvips Format.dvi nie jest por czny - nie zawiera wewn trz siebie plików gra- cznych (przez co czasem ªadowanie ich z ogromnych plików.eps zajmuje krocie),wyst puj problemy z drukowaniem plików.dvi na drukarkach igªowych,nie s równie» wystarczaj co rozpowdzechnione jego przegl darki.zatem przydatna jest umiej tno± zmiany pliku w tym formacie. Do najbardziej popularnych formatów elektronicznej publikacji nale» - PostScript (.ps) oraz Adobe Acrobat (.pdf). Pliki.ps najªatwiej jest tworzy poprzez konwersj DVI->PS.Do takiej kowersji sªu»y program dvips. Polecenie dvips plik tworzy plik plik.ps na podstawie pliku plik.dvi.plik.ps mo»na ju» odczyta odpowiednimi przegl darkami dokumentów tego formatu,z których najpopularniejsz jest GhostView. Program dvips daje nast puj ce mo»liwo±ci: pozwala na druk w poprzek strony - w trybie landscape pozwala na obracanie fragmentów tekstu (pudeªek) 0 90,180 i 270 stopni (rotate.sty) umo»liwia wª czanie do tekstu rysunków PostScriptowych, oraz ich skladanie (epsf.sty) umo»liwia wª czanie do tekstu zbiorów PostScriptowych, oraz ich skalowanie i obroty pozwala na wª czanie do tekstu komend j zyka Postscript i uzyskiwanie przez to specjalnych efektów; np. mo»na rysowa koªa o dowolnym promieniu, linie i wektory o dowolnym nachyleniu i dowolnej grubo±ci (pspic.sty) pozwala na wykorzystanie PostScripowych fontów do skªadania tekstów (Times-Roman, AvantGarde, Bookman, Palatino,..). 8
Przykªady ROZDZIAŠ 2. DVIPS Peªn dokumentacj o mo»liwo±ciach uzyskujemy wpisuj c polecenie: dvips - -help Jednym z przykladów które mo»e by przydatne to tworzenie publikacji w formacie A5. W tym celu stosujemy polecenie: dvips -T 14.85cm,21.0cm nazwa pliku. Do importu plików gracznych sªuzy pakiet graphicx z opcja dvips (jesli uzywamy program dvips). Uzycie tego pakietu deklarujemy w preambule rozkazem usepackage[dvips]graphicx. Poszczególne pliki wstawiamy umieszczajac w odpowiednich miejscach czesci wªasciwej dokumentu rozkaz includegraphics[klucz=wartosc,...]plik, gdzie plik jest nazwa (wraz z rozszerzeniem) wstawianego pliku, klucz moze oznaczac jedna z nazw: width (rysunek jest skalowany do zadanej szerokosci), height (rysunek jest skalowany do zadanej wysokosci), angle (rysunek jest obracany o zadany kat) lub scale (skalowanie równomierne), zas wartosc okresla wielkosc skalowania lub obrotu. W przypadku braku jednego z kluczy width lub height jego wartosc jest automatycznie dobierana tak, by zachowac proporcje rysunku. Na przykªad maj c taki rysunek 9
ROZDZIAŠ 2. DVIPS mo»emy go obraca o dowolny k t np. 123 stosuje sie polecenie includegraphics[width=12cm,height=10cm,angle=123]{nazwa.eps} 10