G3 ARCHITEKCI MARCIN ZAJĄCZKOWSKI 512 249 936, 90-755 Łódź, ul. 1 Maja 75

G3 ARCHITEKCI MARCIN ZAJĄCZKOWSKI 512 249 936, 90-755 Łódź, ul. 1 Maja 75 Projekt przebudowy i nadbudowy związanej ze zmianą sposobu użytkowania budynku mieszkalnego na biurowo-usługowohandlowy Łódź ul. Dowborczyków 25 dz. nr 443/6 i 443/7, obr. S-6, INWESTOR: PHU Stanley Wojciech świetlik 96-200 Rawa Mazowiecka ul. Reymonta 11 TEMAT OPRACOWANIA: Projekt instalacji elektrycznych BRANŻA: Instalacje elektryczne Projektant mgr inż. Sławomir Wochniak upr 147/01/WŁ Sprawdzający: mgr inż. Stanisław Ćwirko-Godycki upr 239/01/WŁ LUTY 2014

SPIS ZAWARTOŚCI PROJEKTU 1. Opis techniczny 2. Rysunki: E-01. rzut piwnicy instalacje oświetlenia E-02. rzut parteru instalacje oświetlenia E-03. rzut I piętra instalacje oświetlenia E-04. rzut poddasza instalacje oświetlenia E-05. rzut piwnicy instalacje siłowe E-06. rzut parteru instalacje siłowe E-07. rzut I piętra instalacje siłowe E-08. rzut poddasza instalacje siłowe E-09. rzut dachu instalacje siłowe i odgromowe E-10 Schemat rozdzielni głównej E-11 Schemat tablicy administracyjnej TA E-12 Schemat rozdzielni węzła cieplnego E-13 Schemat rozdzielni WLZ dla lokali TE-I E-14 Schemat rozdzielni lokalu: A, C, E E-15 Schemat rozdzielni lokalu: B, D, E E-16 Schemat systemu oddymiania

OPIS TECHNICZNY do projektu budowlanego w zakresie instalacji elektrycznych wewnętrznych i zewnętrznych n.n. dotyczącego przebudowy i nadbudowy związanej ze zmianą sposobu użytkowania budynku mieszkalnego na biurowo-usługowo-handlowy w Łodzi przy ul. Dowborczyków 25 działki nr 443/6 i 443/7, obręb S- 6 1. WSTĘP W Łodzi przy ul. Dowborczyków 25 dla przebudowy i nadbudowy budynku biurowo-usługowo-handlowego oraz przyszłej realizacji nowego budynku biurowohandlowo-usługowego - zachodzi konieczność wykonania projektu instalacji elektrycznych wewnętrznych oraz zewnętrznych. W projekcie instalacji wewnętrznych zaprojektowano instalacje światła i gniazd oraz instalację ochrony przed porażeniem elektrycznym i ochronę przeciwprzepięciową. 2. PODSTAWA OPRACOWANIA Niniejsze opracowanie wykonano w oparciu o: 2.1 Wcześniejszy projekt obejmujący również budowę nowego budynku 2.2 Zlecenie Inwestora: PHU STANLEY WOJCIECH ŚWIETLIK, ul. Reymonta 11, 96-200 Rawa Mazowiecka 2.3 Dziennik Ustaw nr 81 z 1990r. oraz PN -IEC - 60364 2.4 P.B.U.E wyd. II z 1988r 2.5 Warunki elektryczne: 5261110483 2.6 3. DANE ENERGETYCZNE Napięcie zasilania 400/230 V System ochrony przed porażeniem elektrycznym szybkie wyłączenie oraz wyłączniki ochronne. Moce wynikające z projektu instalacji elektrycznych dla całego budynku: dla części obecnie projektowanej Moc zainstalowana Moc obliczeniowa Pi = 207,9kW Po = 68,22kW Wartość prądu dla mocy obliczeniowej Io = 102,68A dla II etapu projektowania (rezerwa) Moc zainstalowana Moc obliczeniowa Pi = 256,92kW Po = 84,77kW

Wartość prądu dla mocy obliczeniowej Io = 127,6A dla całości zamierzenia Moc zainstalowana Moc obliczeniowa Pi = 464,82kW Po = 152,99kW Wartość prądu dla mocy obliczeniowej Io = 230,28A Wartość głównych zabezpieczeń wynosić będzie zgodnie z warunkami przyłączenia 3x250A, dla mocy zainstalowanej 160kW. Wielkości wystarczające do zasilenia całego założenia po przyjęciu współczynników jednoczesności: dla gniazd i wypustów zasilających k=0,3, oświetlenia k=0,9. 4. ZAKRES OPRACOWANIA 4.1 Instalacje wewnętrzne Instalacja oświetleniowa Instalacje gniazd, Instalacja ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym Instalacje odgromowe i przeciwprzepięciowa Instalacja oddymiania klatek schodowych trasy dla okablowania strukturalnego 4.2 Instalacje zewnętrzne Instalacja oświetlenia terenu zewnętrznego 4.3 Instalacja ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym 5. SZCZEGÓŁY TECHNICZNE Zgodnie z warunkami przyłączenia zasilanie budynku odbywać się będzie linia kablową ze stacji nn nr 52032 do złącza kablowego umieszczonego przy stacji SN na ul. Dowborczyków 25 (projekt stacji oraz złącza z układem pomiarowym będzie wykonany przez PGE). Ze złącza należy wyprowadzić kabel 4xYKY 1x120 + YKYżo 1x70 który zasilać będzie rozdzielnie głowną budynku. W rozdzielni głównej 2xXL-3 4000 2135x725x525 zlokalizowanej w piwnicy budynku znajdować się będzie rozłącznik DPX 400 z cewką wybijakową pełniący rolę wyłącznika pożarowego prądu zasilany kablem NHXH-FE 180 E-90 3x1,5 mocowanym przy pomocy uchwytów typu KSA-8 co 20cm.

W rozdzielni tej wykonano też pierwszy stopień ochrony przeciwprzepięciowej w postaci ochronników przeciwprzepięciowych typu DEHN Block 900110. Z rozdzielni głównej z układami pomiarowymi podlicznikami (jeden układ pomiarowy półpośredni) zasilane będą kablem YKYżo 5x35 rozdzielnia TE-I, z której przewodami YDYżo 5x10 zasilane będą rozdzielnie poszczególnych lokali (podział budynku wskazał inwestor) oraz przewodem YDYżo 5x10 rozdzielnia administracyjna TA, z której zasilane będą przewodem YDYżo 5x6 rozdzielnia węzła cieplnego TWC oraz poszczególne obwody administracyjne. W zależności od ilości obwodów rozdzielnice te jako podtynkowe są następujących typu XL-3 160 72 mod, XL-3 160 90 mod i XL-3 160 144mod - na każdym ze schematów określono wielkość rozdzielni i jej typ. Pozostałe tablice zasilane z RG wykonane będą w II etapie realizacji całego zamierzenia. We wszystkich projektowanych tablicach należy wykonać, zgodnie z dokumentacją, zabezpieczenie różnicowo-prądowe, układ ochronników, zabezpieczenia nadprądowe poszczególnych obwodów, połączenie uziemiające z uziomem szyny uziemiającej Z.S.U i połączenia wyrównawcze o przekroju nie mniejszym niż połowa pola przekroju przewodu ochronnego. Jako ochronę przeciwprzepięciową zastosować ochronniki przeciwprzepięciowe typu DEHN quard 275. Ostateczny układ tablic należy opracować po uzyskaniu wytycznych od najemców. 6. LINIE ZASILAJĄCE Wewnętrzne linie zasilające: - obwody zasilające oświetlenie wykonać przewodami typu YDYp 3x1,5mm 2, YDYp 4x1,5mm 2, YDYp 2x1,5mm 2 (ewakuacyjne) obwody siłowe wykonać przewodami YDYp 5x6mm 2 - zasilanie agregatów freonowych zlokalizowanych na dachu YDYp 5x4mm 2 - zasilanie agregatów freonowych zlokalizowanych na dachu YDYp 3x2,5 mm 2 zasilanie pozostałych wypustów i gniazd Tablicę projektuje się z zabezpieczeniami: S 301 B16 - zabezpieczenia gniazd i wypustów zasilających S 303 C20 i S 303 C25 zabezpieczenia agregatów freonowych P 312 B16 30A/A zabezpieczenia gniazd komputerowych

S 303 C63 zabezpieczenia poszczególnych tablic rozdzielczych P 304 40/30mA, P 304 25/30mA, P 312 16/30mA/AC - zabezpieczenia różnicowe S 301 B10 zabezpieczenia obwodów oświetleniowych 7. OPIS INSTALACJI OŚWIETLENIOWYCH I ODBIORCZEJ Osprzęt instalacyjny stosować należy wtynkowy. Wszystkie gniazda projektuje się ze stykiem ochronnym na wysokości 0,3m, a w kuchni i pomieszczeniach socjalnych na wysokości 1,2m od podłogi. Instalację ułożyć pod tynkiem lub w rurkach ochronnych typu peszel - w ściankach działowych wypełnionych izolacją termiczną. W pomieszczeniach piwnicy, WC, łazienkach oraz na zewnątrz budynku stosować osprzęt o stopniu ochrony IP 44, gniazda instalując na wysokości 1,2m od podłogi (z wyjątkiem osprzętu na zewnątrz budynku). W pomieszczeniach biurowych zaprojektowano zestawy gniazd komputerowych składających się z gniazd 230V tzw ogólnych gniazd 230V dedykowanych dla instalacji komputerowej, gniazd RJ 45 dla sieci IT oraz gniazd RJ12 dla instalacji telefonu. Ostateczna ilości gniazd i ich rozmieszczenie zostanie określona przez przyszłego najemcę powierzchni. Oprawy oświetleniowe W pomieszczeniach stosować oprawy o stopniu ochrony IP20, w piwnicy, pomieszczeniach wilgotnych i na zewnątrz budynku o stopniu IP 44 lub IP 65. Oprawy na klatkach schodowych oraz przy wejściu do budynku włączane będą za pomocą czujników ruchu. Obwody oświetlenia podstawowego wykonać jako: p.t. przewodem YDY 3x1,5mm 2, YDYp 4x1,5mm 2, YDYp 4x1,5mm 2 (ewakuacyjne) Wybrane oprawy wyposażone będą w moduły oświetlenia awaryjnego z czasem świecenia 1h zaś drogę ewakuacji wskazywać będą oprawy oświetlenia ewakuacyjnego wyposażone w moduły z autotestem z czasem świecenia 1h i odpowiednie do lokalizacji symbole graficzne. Każda z tych opraw posiadać powinna świadectwo dopuszczenia CNBOP. Ilość opraw powinna pozwolić na uzyskanie poziomu natężenia oświetlenia 1lx w każdym punkcie drogi ewakuacyjnej. Przyjęto i obliczono ilość oświetlenia dla: korytarzy i klatek schodowych na poziomie 200lx pomieszczenia biurowe 500lx pomieszczenia socjalne 200lx

pomieszczenia sanitarne 200lx 8. 1 DOBÓR LINII ZASILAJĄCEJ GNIAZDA Do obliczeń przyjęto maksymalną moc obciążenia Pi = 2,0kW, Po = 0,6kW dla jednego obwodu. Długość obwodu zasilającego YDY 3 x 2,5 mm 2 wynosi 25m IB = P 0 U cos ϕ = 1000 230 0,93 = 2,81 A Iz = 24A dla YDY 3x 2,5mm 2 ułożonych w tynku Zabezpieczenie S 301 B 16 A, In = 16 A IB < In <Iz I2 = 1,45* 16A = 23,2 A< Iz * 1,45 = 34,8A ΔU% = 200 l P γ S U 2 = 1,35 % < 3% R = ρ l S = 0,18 Ω Prąd zwarcia jednofazowego Izw = U 2 xr = 639A Czas zadziałania urządzenia zabezpieczającego przy prądzie zwarciowym obliczonym wynosi poniżej 0,01 s. Minimalny przekrój przewodu S = Izw t 115 = 0,56 mm 2 < 2,5mm 2 Sprawdzenie skuteczności szybkiego wyłączania: Robl = 0,18Ω dla wyłącznika instalacyjnego nadmiarowego Ia = 4,9*16A = 78,4A, U = 0,18*16 = 2,88V < 220V Pozostałe obwody gniazd posiadają zbliżone parametry. 8. 2 DOBÓR LINII ZASILAJĄCEJ Do obliczeń kabla zasilającego Rgnn przyjęto moc obciążenia zgodną z warunkami przyłączenia Pi =160kW, Po = 160 kw. Długość linii zasilającej 4xYKY 1x120 + YKYżo 1x70 wynosi 65m - zabezpieczenie 250A (zabezpieczenie które powoduje odłączenie obwodu) Iz dla kabla 4xYKY 120mm 2 ułożonego w ziemi 276A IB = P0 3 Ucos 160000 = 3 400 0,96 = 240,6 A

Zabezpieczenie bezpiecznikiem 250A, In = 250 A IB < In <Iz I2 = 1,6* 250A= 400 A< Iz * 1,45 = 400,2A Obliczanie spadku napięcia 100 l P ΔU1% = 2 γ S U = 1,21 % l=65m Sumaryczny spadek napięcia wynosi 0,1,21%< 3% 8.3. OCHRONA OD PORAŻEŃ Ochrona od porażeń została zaprojektowana zgodnie z Rozporządzeniem M P z dnia 08.10.1990 r. ( Dz. U. 81/91) oraz normą. PN -IEC - 60364 Obliczanie skuteczności ochrony przeciwporażeniowej dodatkowej przez zastosowanie samoczynnego wyłączania w określonym czasie w układzie sieci TNC Ra*Ia < UL Kabel 4xYKY 1x120mm 2 + YKYzo 1x70mm 2 o długości 65m, wartość prądu zapewniającego samoczynne wyłączenie 250A Ia = 1870A przy t=0,4s R =2x ρ l = 0,01Ω S U= 0,01Ω*1870A = 18,7V<230V Ochrona przeciwporażeniowa zapewniona 8.4. TRASY KABLOWE. Kable należy układać w bruzdach ściennych, a w miejscach gdzie projektowane jest odkrycie cegieł w korytach stalowych, cynkowanych natynkowych, 30cm od powierzchni stropu. W miejsca docelowe prowadzić naściennie mocując zapinkami co 45cm. Istnieje możliwość wykonania bruzdy wysokości 1-2 cegieł i zabudowania jej płytą GK na całej szerokości ściany. Zasilanie do opraw sufitowych prowadzić w imitacjach belek stropowych, a następnie w obniżeniu sufitu. W przypadku braku sufitu podwieszonego postępować analogicznie jak na ścianach [zapinki co 45cm] Na klatkach schodowych wykonać szachty kablowe przez wszystkie kondygnacje. Szachty należy zabudować płytą GK lub płytą laminowaną w kolorze aluminium.

9. INSTALACJA ODGROMOWA Jako instalacje odgromową projektuje się zwody poziome wykonane z drutu FeZn Φ 8 mocowanych do złącz krzyżowych. Zwody te połączone będą ze zwodami odprowadzającymi oraz poprzez złącza kontrolne z uziomem otokowym wykonanym z bednarki typu FeZn 25x4 układanej na głębokości 0,6m w odległości 1m od ścian budynku Rezystancja uziemienia powinna być mniejsza od 30Ω W pobliżu urządzeń wentylacji i chłodnictwa należy ustawić maszty h=3m, wolnostojące, na podstawach wykonane z drutu FeZNn Ø18 Wykonany uziom musi zapewnić rezystancje uziemienia na poziomie mniejszym niż 30Ω. W przypadku braku możliwości uzyskania takiego parametru należy uziom uzupełnić uziomem szpilkowym 10. INSTALACJA SŁABOPRĄDOWE 10.1 Instalacje Internetu i telefonu Instalacja internetu i telefoniczna w pomieszczeniach biurowych przyjęto gniazda internetowe RJ-45 i telefoniczne RJ-12 każde połączone indywidualnie z tablicą teleinformatyczną, której lokalizację określi najemca. Instalacje internetową należy wykonać skrętką typu UTP 4x2x0,5 kat 5e zaś telefoniczną YTKSY 3x2x0,8.. Dopuszcza się zastosowanie wykonanie instalacji telefonicznej tym samy rodzajem przewodów i zakończenie tym samym typem gniazd co instalacja IT Instalacja Internetu i telefoniczna sprowadzona powinna być do do szafy VDI-19 42U- 19 zawierającej co najmniej : 6x panel wyposażony RJ 45 kat 5e 033551 6x panel telefoniczny 032709 1xblok zasilajacy z filtrem 033278 4xpółka 1xpanel z wentylatorem Ostateczną konfigurację szafy w tym typologię sieci ustalić z przyszłym użytkownikiem Szczegóły rozwiązań w projekcie wykonawczym 10.2 Instalacja oddymiania System oddymiania oparty został na produktach firmy AWAK (dopuszcza się zastosowanie innej równorzędnej pod względem technicznym centrali). Zawiera on

centralkę, ręczne ostrzegacze pożarowe RPO czujki dymu DUR 40 oraz klapę z siłownikiem. Należy zwrócić uwagę, ze: połączenie pomiędzy centrala oraz siłownikiem należy wykonać kablem ognioodpornym typu HDGs FE-180 E-90 3x1,5 mocowanym do uchwytów tupu KSA-8 mocowanych co 20cm. Zasilanie centralki odbywać się będzie z przed głównego wyłącznika prądu kablem HDGs E-90 3x2,5 mocowanym do uchwytów tupu KSA-8 mocowanych co 20cm. Pozostałe połączenia wykonać kablem YnTKSY 1x2x0,8 oraz YnTKSY 4x2x0,8 Centrala wyposażona jest w akumulatory podtrzymujące zasilanie przez 72 godziny. 11. INSTALACJA ELEKTRYCZNE ZEWNĘTRZNE 11.1. Opis projektowanych instalacji Projektowana instalacje elektryczna oświetlenia zewnętrznego będzie zasilana z obwodu administracyjnego zlokalizowanego w projektowanym budynku w rozdzielni RGnn kablem YKYżo 5x6, zabezpieczonym wyłącznikiem nadmiarowo prądowym S303 C16. W projektowanej w rozdzielni należy umieścić zgodnie ze schematem ochronniki przeciwprzepięciowe, lampki sygnalizujące zasilanie, wyłączniki różnicowo prądowe i nadmiarowo prądowe oraz stycznik z zegarem astronomicznym Układ sterowania oświetleniem oparty jest na współpracy stycznika z zegarem astronomicznym. Z rozdzielni tej wyprowadzone zostaną obwody kablem YKYżo 5x6 do projektowanych słupów oświetlenia parkingu typu S-80PCl h=8m z wysięgnikiem 1,5m posadowionych na fundamentach F150/200 z oprawami oświetleniowym typu OUSe 70 Wzdłuż proj. kabla należy ułożyć bednarkę FeZn 25x4 i przyłączyć należy do niej słupy oświetleniowe uzyskując uziemienie całej instalacji o wartości poniżej 30Ω. 11.2. Koncepcja oświetlenia Koncepcja oświetlenia została opracowana wraz z koncepcją zagospodarowania terenu oraz w oparciu o ustalenia z inwestorem. Strefa parkingów oświetlona zostanie oprawami OUSe 70 mocowanych na słupach S80PC (h=8m) posadowionych na fundamencie F100/200 Z obliczeń wynika, że przy tak rozmieszczonym oświetleniu uzyskane zostanie średnie natężenie oświetlenia na poziomie Eśr =10lx w strefie parkingów -wymagane parametry zostały ustalone z inwestorem Słupy powinny być wyposażone w tabliczki bezpiecznikowe z zabezpieczeniem 6A.

11.3. Instalacja ochrony od porażeń Jako ochronę od porażeń prądem elektrycznym przewidziano szybkie wyłaczanie.układ sieci TNC-S linię zasilającą oprawy zaprojektowano jako pięcioprzewodową z odrebnym przewodem ochronnym PE. Przewód ochronny PE należy dołączyć do zacisku ochronnego słupa. Słupy końcowe należy uziemić uziomem powierzchniowym o wartości rezystancji mniejszej niż 30Ω 11.4. Szczegóły dotyczące montażu i układania kabli Instalację zasilającą oprawy prowadzoną wewnątrz słupa należy wykonać przewodem typu OWY 3x2,5mm 2, obwód ten zabezpieczyć bezpiecznikiem 6A montowanym w tabliczce bezpiecznikowej. Oprawy należy zasilać naprzemiennie tak by ilość opraw przyłączonej do jednej fazy nie różniły się o więcej niż 1szt. Końcówki przewodu OWY 3x2,5mm 2 przed montażem oblutować. Do zacisku ochronnego w słupie przyłączyć przewody ochronne i uziemiające. 11.5 Układanie kabli nn Kable YKYżo 5x6, 8 należy układać na dnie wykopu na głębokości. 70 cm (częściowo we wspólnym wykopie w odległości 10cm jeden od drugiego) w odległości od powierzchni zniwelowanego terenu. Ułożony kabel należy zasypać warstwą rodzimego gruntu o grubości co najmniej 25 cm, a następnie przykryć folią z tworzywa sztucznego o trwałym niebieskim kolorze. Folia powinna mieć grubość co najmniej 0.5 mm. Szerokość folii powinna przykryć ułożone kable lecz nie mniejsza niż 20cm. Odległość folii od kabla powinna wynosić co najmniej 25 cm, W przypadku braku folii do przykrycia można użyć cegieł, kształtek ceramicznych itp. Kabel ułożony w ziemi powinien być zaopatrzony na całej długości w trwałe oznaczniki rozmieszczone w odstępach nie większych niż 10 m oraz w miejscach charakterystycznych np, przy skrzyżowaniach, wejściach do kanałów, rur itp. Na oznacznikach należy nanieść trwałe napisy zawierające co najmniej : a/ symbol oraz numer ewidencyjny linii / kabla / b/ oznaczenie kabla wg odpowiedniej normy c/ znak użytkownika kabla Najmniejsza dopuszczalna odległość między kablami n.n. winna wynosić10cm. Kable powinny być ułożone w wykopie linią falistą z zapasem (1 3) % wystarczającym do skompensowania możliwych przesunięć gruntu. Przy wprowadzeniu kabli do stacji i złączy należy pozostawić zapasy po ok. 3 m, Kable n.n. należy zakończyć głowicami palczastymi na sucho.

7.2 Skrzyżowania kabla nn z drogami Przy skrzyżowaniu kabla n.n, z drogami, kabel należy układać w rurach PVC > 100 mm na całej długości / szerokości / drogi oraz minimum po 50 cm w obie strony od krawężnika jezdni, Odległość górnej powierzchni rury od powierzchni drogi powinna wynosić co najmniej 100 cm. 7.3 Skrzyżowania kabla nn z innymi kablami Przy skrzyżowaniu kabla n.n z kablami oświetleniowymi i z kablami tego samego rodzaju należy każdy z krzyżujących się kabli chronić przed uszkodzeniem w miejscu skrzyżowania i na długości po 50cm w obie strony od miejsca skrzyżowania. Najmniejsza dopuszczalna odległość pionowa przy skrzyżowaniu powinna wynosić a) 25cm między kablami elektroenergetycznymi na napięcie znamionowe sieci do 1kV z kablami tego samego rodzaju b) 50cm - między kablami elektroenergetycznymi na napięcie znamionowe sieci do 1kV z kablami elektroenergetycznymi na napięcie znamionowe sieci wyższe niż 1kV 12 OCHRONA OD PORAŻEŃ Ochrona od porażeń została zaprojektowana zgodnie z Rozporządzeniem M P z dnia 08.10.1990 r. ( Dz. U. 81/91) oraz normą. PN -IEC - 60364 Jako ochronę przed dotykiem pośrednim ( ochrona dodatkowa) przewidziano szybkie wyłączanie. Zgodnie z obecnymi zaleceniami w ochronie od porażeń zastosowano ochronę z dodatkowym przewodem ochronnym PE. Przewód ten należy doprowadzić do gniazd wtyczkowych oraz odbiorników na stałe. W instalacjach jednofazowych należy wykonać instalację trójprzewodowo. Na tablicy głównej utworzyć szynę PEN do której należy do której przyłączyć należy przewód N oraz szynę wyrównawczą. Instalacje powyższe należy wykonać zgodnie z warunkami technicznymi, jakim powinna odpowiadać ochrona przeciwpożarowa w urządzeniach elektrycznych o napięciu do 1kV. UWAGA Instalacja elektryczna powinna być wykonana w odległości od instalacji wodociągowej, gazowej, co i cw zgodnie z wymaganiami zawartymi stosownych przepisach i normach