RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 175715 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21)Numer zgłoszenia: 307901 (22) Data zgłoszenia: 27.03.1995 (51) IntCl6: B66D 1/12 (54) Trójbiegowy kołowrót górniczy (43) Zgłoszenie ogłoszono: 30.09.1996 BUP 20/96 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 29.01.1999 WUP 01/99 (73) Uprawniony z patentu: Zakłady Mechaniczne Urządzeń Górniczych "DEZAM'' Sp. z o.o., Dzierżoniów, PL Centrum Mechanizacji Górnictwa KOMAG", Gliwice, PL (72) Twórcy wynalazku: Jerzy Can, Dzierżoniów, PL Marek Nowakowski, Dzierżoniów, PL Ryszard Rosiński, Pieszyce, PL Zbigniew Samołyk, Dzierżoniów, PL Andrzej Szczurek, Katowice, PL Zdzisław Budzyński, Gliwice, PL Jan Fedyszak, Gliwice, PL Stanisław Kostka, Gliwice, PL Stefan Korpas, Gliwice, PL (74) Pełnomocnik: Budny Jan, Zakłady Mechaniczne Urządzeń Górniczych "DEZAM" Sp. z o.o. PL 175715 B1 (57) 1. Trójbiegowy kołowrót górniczy zmontowany na podstawie, którego bęben linowy napędzany jest elektrycznie poprzez przekładnie zębate i zawierający ukladak liny i hamulec bezpieczeństwa, znamienny tym, że napęd stanowią silnik większej mocy (5) z wbudowanym hamulcem i silnik mniejszej (6) z wbudowanym hamulcem, połączono z przekładnią różnicową tak, że silnik mniejszej mocy (6) połączony jest z dwustopniową przekładnią walcową czołow ą (12), która zazębiona jest z dwustopniową przekładnią obiegową (13) sprzęgniętą z silnikiem w iększej mocy (5), a dwustopniowa przekładnia obiegowa (3) zazębiona jest z bębnem linowym(4) wyposażonym z zainstalowany na wieńcu (2) hamulec bezpieczeństwa (3) z ręczną pompką hydrauliczną (1). fig 3
Trójbiegowy kołowrót górniczy Zastrzeżenia patentowe 1. Trójbiegowy kołowrót górniczy zmontowany na podstawie, którego bęben linowy napędzany jest elektrycznie poprzez przekładnie zębate i zawierający układak liny i hamulec bezpieczeństwa, znamienny tym, że napęd stanowią silnik większej mocy (5) z wbudowanym hamulcem i silnik mniejszej (6) z wbudowanym hamulcem, połączono z przekładnią różnicową tak, że silnik mniejszej mocy (6) połączony jest z dwustopniową przekładnią walcową czołową (12), która zazębiona jest z dwustopniową przekładnią obiegową (13) sprzęgniętą z silnikiem większej mocy (5), a dwustopniowa przekładnia obiegowa (3) zazębiona jest z bębnem linowym(4) wyposażonym z zainstalowany na wieńcu (2) hamulec bezpieczeństwa (3) z ręczną pompką hydrauliczną (1). 2. Trójbiegowy kołowrót górniczy według zastrz. 1, znamienny tym, że stosunek mocy silnika większej mocy (5) do mocy silnika mniejszej mocy (6) wynosi w przybliżeniu jak 2 do 1. * * * Przedmiotem wynalazku jest trójbiegowy kołowrót górniczy stanowiący jeden z podstawowych środków transportu ciężkich maszyn i urządzeń oraz transportu materiałów w podziemiach kopalń węgla kamiennego. Znane są kołowroty górnicze z napędem hydraulicznym, pneumatycznym i elektrycznym. Najbardziej zbliżony do przedmiotu wynalazku jest kołowrót górniczy polskiej konstrukcji według opisu patentowego nr 118829. Kołowrót posiada równolegle usytuowaną oś bębna i oś silnika napędowego. Zaopatrzony jest w przekładnię walcową i obiegową oraz w układak liny zbudowany łącznie z wszystkimi zespołami na wspólnej ramie. Kołowrót charakteryzuje się tym, że w walcowej przekładni znajduje się koło pośrednie osadzone na wałku ułożyskowanym z dwóch stron w kadłubie utworzonym z części ramy. Układak liny zamocowany jest na ramie. Istotą wynalazku jest trójbiegowy kołowrót górniczy zmontowany na podstawie. Bęben linowy kołowrotu napędzany jest elektrycznie poprzez przekładnie zębate. Kołowrót zawiera układak liny i hamulec. Napęd kołowrotu stanowią: silnik większej mocy z wbudowanym hamulcem i silnik mniejszej mocy z wbudowanym hamulcem, połączone z przekładnią różnicową. Silnik mniejszej mocy połączony jest w dwustopniową przekładnią walcową czołową, która zazębiona jest z dwustopniową walcową przekładnią obiegową sprzęgniętą z silnikiem większej mocy, a dwustopniowa przekładnia obiegowa zazębiona jest z jednostopniową przekładnią walcową czołową połączoną z bębnem linowym. Na wieńcu bębna linowego zainstalowany jest hamulec bezpieczeństwa z ręczną pompką hydrauliczną do odhamowywania hamulca bezpieczeństwa. Korzystnie jest, iż stosunek mocy silnika większej mocy do mocy silnika mniejszej mocy wynosi w przybliżeniu jak 2 do 1, co przy odpowiednim doborze przełożeń przekładni różnicowej pozwala na uzyskanie stopniowej regulacji prędkości. Trójbiegowy kołowrót górniczy według wynalazku w przykładzie wykonania pokazany jest na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia widok kołowrotu z przodu, fig. 2 - widok kołowrotu z góry, fig. 3 - schemat kinematyczny napędu kołowrotu, fig. 4 - przekrój wzdłużny napędu kołowrotu. Kołowrót zmontowany jest na wspólnej podstawie 9, na której na wspornikach 10 i konstrukcji nośnej 8 zamontowana jest przekładnia różnicowa 7 z silnikiem większej mocy 5 i silnikiem mniejszej mocy 6 oraz bęben linowy 4 z hamulcem bezpieczeństwa 3 osadzonym na wieńcu 2 bębna linowego 4. Hamulec bezpieczeństwa 3 wyposażony jest w ręczną pompkę hydrauliczną 1 do odhamowywania hamulca. Kołowrót wyposażony jest w układak liny 11 sprzężony z układem napędowym kołowrotu. Silnik większej mocy 5 i silnik mniejszej mocy 6 wyposażone są we wbudowane elektromagnetyczne ognioszczelne hamulce tarczowe umiejscowione w e wspólnym kadłubie stanowiącym integralną część silnika. Silnik 5 i 6 współpracują
175 715 3 z przekładnią różnicową 7. Przekładnia różnicowa 7 składa się z trzech części to jest z dwustopniowej walcowej przekładni czołowej 12 i dwustopniowej walcowej przekładni obiegowej 13 od strony silników napędowych 5 i 6 oraz jednostopniowej walcowej przekładni czołowej 14 po stronie bezpośredniego napędu bębna linowego 4. Silnik mniejszej mocy 6 podłączony jest do walcowej przekładni czołowej dwustopniowej 12 a silnik większej mocy 5 do koła słonecznego dwustopniowej walcowej przekładni obiegowej 13. Przy ruchu silnika mniejszej mocy 6 przy zatrzymanym silniku większej mocy 5 moment obrotowy silnika mniejszej mocy 6 przenoszony jest poprzez dwustopniową walcową przekładnię czołową 13 na wieniec zewnętrzny dwustopniowej walcowej przekładni obiegowej 13, a potem przez jednostopniową walcową przekładnię czołową 14 na bęben linowy 4 co daje pierwszy bieg kołowrotu. Po włączeniu silnika większej mocy 5 i wyłączeniu silnika mniejszej mocy 6 moment obrotowy silnika większej mocy 5 przenoszony jest kolejno przez dwustopniową walcową przekładnię obiegową 13 i jednostopniową walcową przekładnię czołową 14 na bęben linowy 4 kołowrotu dając drugi bieg kołowrotu. Przy pracującym silniku większej mocy 5 włączenie silnika mniejszej mocy 6 spowoduje sumowanie się momentów obu silników 5 i 6 na jarzmie dwustopniowej przekładni obiegowej 13 jako suma momentów przenoszony jest na drugi stopień tej przekładni i dalej poprzez jednostopniową walcową przekładnię czołową 14 na bęben linowy 4, dając trzeci bieg kołowrotu. Oprócz elektromagnetycznych hamulców wbudowanych w silniki 5 i 6 spełniających funkcje hamulców manewrowych kołowrót wyposażony jest w hamulec bezpieczeństwa 3 zainstalowany bezpośrednio na wieńcu 2 bębna linowego 4. Hamulec bezpieczeństwa 3 na czas pracy kołowrotu jest odhamowany. W przypadku awaryjnego zadziałania hamulca bezpieczeństwa 3 uruchamianego ręcznie przez obsługę kołowrotu nastąpi spadek ciśnienia w obwodzie hydraulicznym hamulca bezpieczeństwa 3 i zahamowanie bębna linowego 4. Czujnik ciśnienia spowoduje jednocześnie wyłączenie silników 5 i 6 kołowrotu i ich zahamowanie. Odhamowywanie hamulca bezpieczeństwa dokonuje się ręczną pompką hydrauliczną 1. Równomierność nawojów liny na bęben linowy 4 kołowrotu zapewniona jest przez układak liny 11.
175 715
175 715 fig. 3
175 715 f ig 1 f ig 2 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 2,00 zł