MINISTERSTWO INFRASTRUKTURY I ROZWOJU ZBIGNIEW KLEPACKI PODSEKRETARZ STANU DO SPRAW KOLEJNICTWA Zarys koncepcji restrukturyzacji segmentu rynku kolejowych przewozów osób o zasięgu regionalnym oraz spółki Przewozy Regionalne sp. z 0.0. lj,ąf<.sl/łk\ A- l D"-'fĄ J:~[u'ry.JO/~ {9;8~.
Rynek regionalnych pasażerskich przewozów kolejowych W roku 2012 z transportu kolejowego skorzystało 274,4 mln pasażerów I ~--- ----------------------------------------------------------------------, Udział w rynku w ujęciu podmiotowym Koleje Colnośląskie Arrtva, 1.../"" I Koleje Wi,lkopol,ki' I' 1"- 1.4% Koleje śląskte I I Przewozy Regionalne Sp. z 0.0. (dalej PRl to: Największy kolejowy przewoźnik pasażerski w kraju (42% udziału w rynku w 2012 r. - według liczby pasażerów); Przewozy regionalne - usługi publiczne, realizowane na podstawie umów z samorządami jako podstawowy przedmiot działalności Spółki; Koleje rvla~o.vieckie ", ' Powstali (SKro/l, '.VKO) P,'ze'.'.IozV Regionalne 24,8% 26.1%,,4~% j i ; f'...i " - f::_ - l' f'/ o~s 5~ f; 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% Przewozy międzywojewódzkie - uzupełnienie oferty, głównie połączenia komercyjne; Usługi dodatkowe świadczone w celu wykorzystania zasobów Spółki. 2
-- - ł " "_.0.. - - Struktura właścicielska Przewozów Regionalnych Sp. z 0.0. Samorząd województwa: Mazowieckiego Wielkopolskiego Ślqskiego Dolnośląsklego Pomorskiego Matopotskiego Zachodniopomorskiego. -1 KLjawsko-pomorskiego Wielkość udziału: }::c c }:;.. ~._.- _.- lm -j -. _... _._---- "'-.,:-=7"",.- ł 7,3% ł 9,7% j ł 9,2% 7,1% 6,4% 5,8% ~,~% --7 13,5%.tIIfI"77T Koleje [od 2005 r.].j j Mazowieckie Koleje Wiell(opolsl<ie "." Koleje Śląskie Koleje Dolnośląskie ~ Ar LóOlKAICOllJ"'L.O"U~1.HU. tił Ma/opolska [od 2011 r.] [od 2011 r.] [od 2008 r.] [od 2010 r.] [od 2014 r.] Łódzkiego Lubelskiego Wri rrn ińsko-mazurvkiago Podkarpcckiego Podlsskiego Lubuskiego Opolskiego Świętokrzyskiego ą _.- --c3 5,7%... _- 5,5%.. -,-- 3 5,3%, -._"r_ ł 4,9% ~-l ł 3..8% Je -3 3,6%.iL_I' 3,4% - t- a 3,0% Rozdrobniona struktura właścicielska, ograniczająca możliwość budowy spójnej polityki rozwoju PR i poprawy efektywności jej działania; Tworzenie i rozwój samorządowych spółek przewozowych (sukcesywne przejmowanie pracy przewozowej PR) ma negatywny wpływ na wyniki działalności PR, ogranicza możliwość jej rozwoju oraz spłaty zobowiązań. 3
Cele implementacji koncepcji:.:. wdrożenie rozwiązania trwałego i efektywnego kosztowo;.:. stworzenie pro-klientowskiego modelu funkcjonowania rynku regionalnych pasażerskich przewozów kolejowych;.:. zwiększenie potencjału transportu kolejowego względem innych rodzajów transportu zbiorowego; 4
Cele implementacji koncepcji:.:. oddłużenie i zbilansowanie systemu pasażerskich kolejowych przewozów regionalnych;.:. zapewnienie trwałej rentowności podmiotów realizujących usługi w obrębie rynku regionalnych pasażerskich przewozów kolejowych;.:. przygotowanie polskich firm do liberalizacji rynku regionalnych pasażerskich przewozów kolejowych (przygotowanie do wdrożenia tzw. IV pakietu kolejowego). 5
Wariant I Wariant przygotowany przez stronę społeczną na plenarnym posiedzeniu Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych w dniu 15.11.2012 r. Założenia:.:.oddłużenie PR w oparciu o środki pochodzące ze sfery finansów publicznych.:. nacjonalizacja PR (powrót do modelu funkcjonowania sprzed grudnia 2008 r.) Potencjalne wdrożenie:.:. (Wariant la) Dokapitalizowanie PR poprzez przekazanie na jej rzecz ze sfery finansów publicznych środków odpowiadających wartością wysokości zobowiązań PR względem wierzycieli, następnie podniesienie kapitału zakładowego PR w połączeniu z umorzeniem udziałów samorządów województw w kapitale zakładowym PR albo.:. (Wariant IB) Dokapitalizowanie PR poprzez przekazanie na jej rzecz ze sfery finansów publicznych środków odpowiadających wartością wysokości zobowiązań PR względem wierzycieli, następnie podniesienie kapitału zakładowego PR w połączeniu z wykupieniem przez Skarb Państwa udziałów samorządów województw w kapitale zakładowym PR. 6
Wariant la Dofinansowanie Własność udziałów Sfera finansów publicznych Samorządy Województw ""'" Samorządy Województw Przewozy Regionalne 7
Wariant 18 Dofinansowanie Sfera finansów publicznych Własność udziałów Samorządy Województw Samorządy Województw Przewozy Regionalne Skarb Państwa nabywa własność udziałów od Samorządów Województw 8
Analiza SW OT wariantu la i IB Relatywnie proste wdrożenie; Pozwala na niemal natych miastowe Uuż w momencie dokapitalizowania) rozwiązanie kwestii zadłużenia PR. Jest to rozwiązania doraźne, nakierowane na wyeliminowanie skutków problemu a nie jego przyczyn (nie jest to rozwiązanie systemowe); Brak trwałego wpływu na efektywność działania PR (trwała rentowność jest warunkiem oddłużenia - warunek Ministra Finansów); Konieczność pozyskania finansowania zewnętrznego ze sfery finansów publicznych w znacznej wysokości; Opór społeczny związany z kolejnym oddłużeniem PR (trudność w komunikacji społecznej przekonania, że należy odwrócić proces usamorządowienia i jednocześnie ze środków publicznych przeznaczyć kolejne środki na oddłużenie PR; Brak wpływu na strukturę rynku. Szybka spłata zobowiązań PR względem wierzycieli, co wyłącznie w perspektywie krótkoterminowej przełoży się pozytywnie na funkcjonowanie rynku kolejowego. Ryzyka prawne (lak np.: ryzyko wystąpienia niedozwolonej pomocy publicznej); Przesunięcie problemu braku efektywności działania PR w czasie; Brak stabilnej perspektywy finansowej dla PR; Zmniejszenie zaangażowania na szczeblu regionalnym podmiotów odpowiedzialnych za organizowanie i świadczenie usług publicznych; Problemv zwiazane z umowami PSC. 9
Wariant IIA Koncepcja przedstawiona w kwietniu 2013 r. przez Marszałka województwa zachodniopomorskiego jako efekt prac zespołu roboczego ds. przekształceń spółki PR, powołanego przez Konwent Marszałków w październiku 2012 r.:.:. regionalizacja - powołanie przez samorządy województw wspólnie z PR spółek regionalnych i wniesienie do nich aportu w postaci składników majątku PR oraz zasobów kad rowych.:.oddłużenie PR - wykup od PR przez samorządy województw udziałów w poszczególnych spółkach przewozowych i spłata zobowiązań PR względem wierzycieli 10
Efekt - spłata zadłużenia wobec wierzycieli, zmiana profilu działalności spółki lub możliwość jej likwidacji t PRZEWOZY REGIONALNE SP.Z 0.0. r-... r...., r t'1, iif"""fi 1"")(- Wniesienie wkładów niepieniężnych i zasobów kadrowych Wykup udziałów w SSP Wniesienie wkładów pieniężnych SFERA FINANSÓW ~',,,~ ".. 11r li~' "fi (l ~ ""'" PUBLICZNYCH Wsparcie finansowe na wykup udziałów w SSP
Wariant 118 Założenia:.:. oddłużenie PR w oparciu o środki pochodzące ze sfery finansów publicznych w połączeniu ze sprzedażą aktywów PR;.:. przejęcie pracy przewozowej od PR przez przewoźników kolejowych. Potencjalne wdrożenie:.:. Powiązanie aktywów PR z wykonywaną pracą przewozową i następnie odpłatne przeniesienie tych aktywów wraz z pracą przewozową na innych przewoźników kolejowych (samorządowe spółki przewozowe);.:. Spłata zobowiązań PR w oparciu o środki pozyskane ze sprzedaży aktywów i finansowanie pozyskane ze sfery finansów publicznych;.:. Zmiana profilu działalności PR albo likwidacja spółki. 12
SPÓŁKA SPECJALNEGO PRZEZNACZENIA SPV (spółka kapitałowa utworzona przez Agencję Rozwoju Przemysłu i Wierzycieli PR Sp. z 0.0. - spółki z Grupy PKP) PRZEWOZY REGIONALNE ~~-', łl "...,...,~1t SP.Z 0.0., '" Wierzyciele PR Sp. z 0.0. (głównie spółki z Grupy PKP, np. PKP PLK S.A.; PKP Energetyka S.A.) SFERA FINANSÓW 11 h~ r 11 p 11 te.,,, fl ~!1""t". PUBLICZNYCH 13
Analiza SWOT wariantu II MOCNE STRONY SŁABESTRONY - Wdrożenie koncepcji leży w interesie wszystkich interesariuszy I- Konieczność pozyskania finansowania procesu; zewnętrznego ze sfery finansów publicznych w znacznej wysokości; - Umożliwia przygotowanie do liberalizacji rynku kolejowego; Wymagana zgoda wszystkich interesariuszy Wdrożenie koncepcji jest działaniem nakierowanym na procesu uzdrowienie sytuacji PR i poprawę funkcjonowania rynku (w szczególności wierzycieli spółki PRl. regionalnych pasażerskich przewozów kolejowych; Pozytywny wpływ na cały sektor kolejowy (zaspokojenie wierzycieli poprawi ich funkcjonowanie); Rozwiązanie efektywne ekonomicznie (jest to rozwiązanie istotnie tańsze od rozwiązania zakładającego wyłącznie restrukturyzację zobowiązań zaciągniętych przez PRl. SZANSE ZAGROŻENIA Restrukturyzacja rynku ukierunkowana na pasażera; Ryzyko niewypracowania zgodnego stanowiska co do kierunku restrukturyzacji PR przez udziałowców Spójna strategia z postanowieniami tzw. IV pakietu kolejowego; spółki; Trwałe rozwiązanie problemów regionalnego pasażerskiego transportu kolejowego. Ryzyka prawne związane z realizacją samej koncepcją (np. uznanie dofinansowania samorządowych spółek przewozowych za niedozwoloną pomoc publiczną). 14