Termin wyznaczony państwom członkowskim na implementację nowych dyrektyw o zamówieniach publicznych upływa 18 kwietnia 2016 r. Obecnie trwają prace nad projektem nowelizacji ustawy Prawo zamówień publicznych, które prowadzi Ministerstwo Rozwoju. W dniu 19 stycznia 2016 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji pojawił się tekst noweli. Zapewne projekt będzie podlegał zmianom w trakcie prac legislacyjnych, choćby w wyniku zauważonych niedociągnięć, co nie zmienia faktu, że już dziś możemy wskazać jedne z ważniejszych zmian wynikających z projektowanych przepisów. Projekt nowelizacji i jej regulacje Rewolucja w dopuszczalnych zmianach umów polski projekt nowelizacji niemalże 1 do 1 przenosi regulacje z dyrektyw w zakresie modyfikacji umów, znacznie je upraszczając i uelastyczniając, np. dopuszczalna jest każda zmiana umowy, jeżeli jej wartość nie przekracza progów z art. 11 ust. 8 i jednocześnie wartość zmiany nie przekracza 10% pierwotnej wartości umowy w przypadku dostaw i usług oraz 15% pierwotnej wartości umowy w przypadku robót budowlanych, a jednocześnie zmiany nie prowadzą do zmiany ogólnego charakteru umowy. W konsekwencji zmian regulacji w zakresie dopuszczalnych modyfikacji umów zmieniono przesłanki umożliwiające udzielenie zamówienia z wolnej ręki. W postępowaniach o wartości przekraczającej 750.000 euro zastąpiono komisję przetargową zespołem projektowym, którego zadaniem jest przygotowanie i przeprowadzenie postępowania oraz nadzór nad realizacją zamówienia. Wprowadzono obligatoryjne i fakultatywne przesłanki wykluczenia z udziału w postępowaniu, w tym obowiązkowo wykluczeniu podlegać będzie wykonawca, w stosunku do którego zamawiający ma uzasadnione podstawy twierdzić, że zawarł z innymi wykonawcami porozumienie mające na celu zakłócenie konkurencji miedzy wykonawcami w postępowaniu o udzielenie zamówienia. Ponadto w przypadku zaistnienia przesłanki wykluczenia wykonawca może wykazać tzw. self-cleaning (samooczyszczenie), co oznacza, że może przedstawić dowody na to, że podjęte przez niego środki są wystarczające do wykazania jego rzetelności pomimo istnienia odpowiedniej podstawy wykluczenia. Wraz z ofertą lub wnioskiem o dopuszczenie do udziału w postępowaniu wykonawcy będą składali tylko oświadczenie o braku podstaw do wykluczenia i spełnianiu warunków udziału w postępowaniu, zwane jednolitym europejskim dokumentem zamówienia. Zamawiający będzie żądał dokumentów potwierdzających powyższe jedynie od wykonawcy, który złożył ofertę najkorzystniejszą. Jak poprawnie złożyć wniosek? - wskazówki dla beneficjenta 1
Niezależnie od regulacji dyrektywy w projekcie, w odniesieniu do przedmiotu zamówienia na usługi lub roboty budowlane, który obejmuje wykonywanie pracy w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy, wprowadzono wymóg zawarcia przez wykonawcę lub podwykonawcę umów o pracę z osobami wykonującymi czynności przy realizacji zamówienia. Wprowadzono obowiązek zamieszczenia planu postępowań o udzielenie zamówienia publicznego na najbliższy rok finansowy, niezwłocznie po jego zatwierdzeniu przez uprawniony organ zamawiającego. Wprowadzono nowy tryb udzielenia zamówienia publicznego partnerstwo innowacyjne, którego celem jest opracowanie innowacyjnego produktu, usług lub robót budowlanych oraz późniejsze ich nabycie. Wyłączono obowiązek stosowania przepisów ustawy Pzp dla zamówień udzielanych pomiędzy podmiotami sektora publicznego (współpraca publiczno-publiczna) zwanych zamówieniami inhouse. Wskazano, że cena może stanowić kryterium o wadze maksymalnie 40%, z wyjątkiem zamówień, w których przedmiot zamówienia ma ustalone standardy jakościowe i dodatkowo zamawiający wykazał, w jaki sposób w opisie przedmiotu zamówienia uwzględnił koszty cyklu życia. Regulacja ta wydaje się jednak stać w sprzeczności z zapisami art. 67 dyrektywy, który co prawda umożliwia państwom członkowskim narzucenie stosowania obowiązkowych innych niż cena kryteriów oceny ofert, ale to zamawiającemu pozostawia wyłączne prawo do określenia wag kryteriów w dokumentach zamówienia. Zgodnie z dyrektywą wprowadzono duże zwolnienie ze stosowania przepisów w odniesieniu do tzw. usług społecznych, w skrócie można je określić jako dotychczasowe usługi o charakterze niepriorytetowym. Regulacje dyrektywy znajdują zastosowanie do tych usług dopiero od progu 750.000 euro (zamawiający klasyczni) i 1.000.000 euro (zamawiający sektorowi). W polskim projekcie również przewiedziano w tym zakresie znaczne zwolnienia. W odniesieniu do konsorcjum zamawiający będzie mógł sprecyzować sposób, w jaki grupy wykonawców mają spełnić wymogi dotyczące sytuacji ekonomicznej i finansowej lub zdolności technicznej i zawodowej. W przypadku polegania na zdolnościach podmiotów trzecich w odniesieniu do kryteriów dotyczących wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz stosownego doświadczenia Jak poprawnie złożyć wniosek? - wskazówki dla beneficjenta 2
zawodowego wykonawcy będą mogli polegać na zdolności innych podmiotów tylko wtedy, gdy te ostatnie zrealizują roboty budowlane lub usługi, odnośnie do których takie zdolności są niezbędne. Kryterium oceny ofert będzie mogło odnosić się do organizacji, kwalifikacji i doświadczenia personelu wyznaczonego do realizacji danego zamówienia, w przypadku gdy właściwości wyznaczonego personelu mogą mieć znaczący wpływ na poziom wykonania zamówienia. Istotne zmiany zgodnie z duchem dyrektywy mają służyć zwiększeniu konkurencyjności i podniesieniu efektywności wydatkowania środków publicznych, jak również przeciwdziałać wykluczeniu społecznemu i wspierać cele społeczne. Nadto, podążając za dyrektywą, mają na celu otwarcie rynku zamówień publicznych na małych i średnich przedsiębiorców oraz zwiększenie zaangażowania w realizacji zamówień publicznych. Brak kompleksowych rozwiązań Omawiany projekt przepisów, jak sama nazwa wskazuje, jest dopiero w fazie projektowania, dlatego trudno na tym etapie oceniać wynik prac. Po zapoznaniu się z propozycją brak jest jednak, w moim odczuciu, wskazania ścieżki, jaką mają od 18 kwietnia 2016 r. podążać zamawiający. Nie znajdziemy również w nim odzwierciedlenia idei, które przeświecały twórcom dyrektyw. Być może rozwiązanie polegające na zmianie przepisów w 2 krokach, tj.: najpierw niezbędna w zakresie implementacji dyrektyw zmiana przepisów, później, bez presji czasu, praca nad całkowicie nowym projektem Pzp, który będzie stanowił źródło klarownego, nowoczesnego prawa, spowoduje, że zamawiający i wykonawcy łatwiej dostosują się do zmian prawnych. Z doświadczenia wiadomo jednak, że rozwiązania prowizoryczne utrzymują się najdłużej. W związku z powyższym należy zadać sobie pytanie, kiedy Prawo zamówień publicznych zostanie kompleksowo uregulowane, tak aby wprowadzić równowagę stron procesu o udzielenie zamówienia publicznego i faktycznie odformalizować procedury (ponieważ to się jak na razie nie stało). W perspektywie unijnej 2014-2020 to pytania i decyzje niezwykle istotne, bo jesteśmy już niemalże w połowie perspektywy, a wydaje się, że oczekiwanie na nowe kompleksowe regulacje będzie jeszcze trwało co najmniej rok lub dłużej. Agata Hryc-Ląd praktyk z wieloletnim doświadczeniem w dziedzinie zamówień publicznych, członek ogólnopolskiego Stowarzyszenia Konsultantów Zamówień Publicznych oraz główny specjalista w dużej instytucji zamawiającej Jak poprawnie złożyć wniosek? - wskazówki dla beneficjenta 3
Redaktor: Klaudyna Saja-Żwirkowska ISBN: 978-83-269-4738-4 E-book nr: Wydawnictwo: Adres: Kontakt: 2HH0430 Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. 03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a Telefon 22 518 29 29, faks 22 617 60 10, e-mail: cok@wip.pl NIP: 526-19-92-256 Numer KRS: 0000098264 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy. Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł Copyright by: Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Warszawa 2016 Jak poprawnie złożyć wniosek? - wskazówki dla beneficjenta 4