RYNEK OTWARTYCH FUNDUSZY EMERYTALNYCH W IV KWARTALE ROKU Stan na grudzień 2008 r. Urząd Komisji Nadzoru Finansowego Warszawa 2014 DNI/A/K/12/001
Spis treści: 1. Efektywność działalności inwestycyjnej OFE... 3 2. Aktywa netto... 4 3. Składki... 5 4. Okresowe emerytury z II filara... 6 5. Wyniki finansowe OFE... 7 6. Dekompozycja zmiany wartości aktywów netto... 8 7. Portfel inwestycyjny... 9 8. Liczba członków... 10 9. Transfery... 11 10. Sytuacja finansowa PTE... 12 Konkluzje... 13 Słowa kluczowe: KNF, PTE, OFE, STOPA ZWROTU, AKTYWA NETTO, SKŁADKI, CZŁONKOWIE OFE, PORTFEL INWESTYCYJNY, EFEKTYWNOŚĆ, TRANSFERY DEPARTAMENT NADZORU INWESTYCJI EMERYTALNYCH 2
1. Efektywność działalności inwestycyjnej OFE W IV kwartale roku wartości jednostek rozrachunkowych wzrosły średnio o 1,8%. Najlepszą stopę zwrotu w IV kwartale uzyskał ING OFE, którego wartość jednostki rozrachunkowej wzrosła o 2,3%. Najniższą stopę zwrotu w wysokości 1,4% osiągnął AXA OFE. Przeciętna stopa zwrotu w IV kwartale wyniosła 1,8% Wyniki inwestycyjne za cały rok były pozytywne, co znalazło odzwierciedlenie w średniej rocznej stopie zwrotu OFE na poziomie 7,2% - najwyższą stopę zwrotu uzyskał ING OFE (8,4%), a najniższą AEGON OFE (5,5%). Tabela 1. Stopy zwrotu OFE (%) I Q II Q III Q IV Q AEGON -1,56-0,24 5,42 1,92 5,50 Allianz Polska -0,80-0,25 5,57 1,79 6,34 Amplico -0,48 0,27 5,79 2,29 7,99 Aviva BZ WBK -0,98-0,15 5,97 1,44 6,29 AXA -0,89 0,30 5,37 1,42 6,23 Generali -0,77-0,09 5,85 1,60 6,62 ING -0,57 0,38 6,14 2,32 8,39 Nordea -0,85 1,23 5,80 2,06 8,37 Pekao -1,06 0,28 6,30 1,83 7,41 PKO BP Bankowy -0,82 0,43 6,29 1,90 7,87 Pocztylion -0,84 0,68 5,91 1,68 7,52 POLSAT -0,68-0,20 - - PZU Złota Jesień -0,91 0,42 5,82 1,79 7,18 WARTA -0,93 0,29 6,09 1,89 7,41 Średnia OFE -0,87 0,24 5,87 1,84 7,16 WIG -4,87-0,89 12,41 1,95 8,06 WIG20-8,24-5,25 6,50 0,40-7,05 FTSE indeks obligacji polskich -0,10-0,94 0,46 1,78 1,18 Źródło: OFE W roku koniunktura na rynku finansowym była bardzo zmienna. Zdecydowanie najsłabiej rynek zachowywał się w I półroczu, gdy podstawowe indeksy zarówno na rynku akcji, jak i obligacji spadały. W II połowie roku koniunktura istotnie się poprawiła, co przełożyło się także na wzrosty wartości jednostek funduszy emerytalnych. W ostatnim kwartale roku indeks akcji WIG wzrósł o 2,0% (8,1% w roku ), a WIG20 o 0,4% (-7,0% w roku ). Także stopy zwrotu uzyskane w tym okresie na rynku instrumentów dłużnych pozytywnie wpływały na rentowność OFE. Indeks obligacji polskich FTSE Global Government Bond Index for Poland zmienił się w IV kwartale o 1,8% (1,2% w roku ). DEPARTAMENT NADZORU INWESTYCJI EMERYTALNYCH 3
2. Aktywa netto Na koniec IV kwartału roku aktywa netto OFE wyniosły 299,3 mld zł Rynek OFE jest rynkiem o wysokiej koncentracji Otwarte fundusze emerytalne posiadały na koniec IV kwartału roku aktywa netto o wartości 299,3 mld zł, co oznacza wzrost o 7,3 mld zł (2,5%) w ciągu 3 miesięcy. Wszystkie fundusze odnotowały wzrost wartości aktywów netto. Największy przyrost aktywów netto (3,0%) wystąpił w Amplico OFE, a najwolniej rosły aktywa w Aviva OFE Aviva BZ WBK (2,0%). W ciągu IV kwartału praktycznie nie zmienił się udział trzech największych otwartych funduszy emerytalnych w rynku mierzony aktywami netto. Na koniec września wyniósł 59,8%. Na koniec IV kwartału roku najmniejszy obecnie fundusz (OFE WARTA) dysponował aktywami netto na poziomie 4 mld zł, gdy w tym samym czasie największy podmiot (ING OFE) wykazywał aktywa netto o wartości 72,2 mld zł, czyli prawie 18-krotnie większej. Tabela 2. Aktywa netto OFE (mln zł) 29 marca 28 czerwca 30 września 31 grudnia Zmiana w ostatnim kwartale (%) AEGON 11 507,8 11 553,0 12 333,1 12 645,8 2,54 Allianz Polska 8 232,1 8 275,8 8 878,5 9 104,3 2,54 Amplico 21 471,0 21 682,5 23 263,6 23 953,2 2,96 Aviva BZ WBK 60 734,1 61 045,7 65 428,0 66 710,3 1,96 AXA 16 910,6 17 090,1 18 260,8 18 639,0 2,07 Generali 13 551,3 13 653,1 14 664,5 15 006,1 2,33 ING 64 381,6 65 148,3 70 093,1 72 157,6 2,95 Nordea 12 047,1 12 277,5 13 170,8 13 532,8 2,75 Pekao 4 040,7 4 080,9 4 399,1 4 510,2 2,53 PKO BP Bankowy 9 449,0 9 551,6 12 860,6 13 186,7 2,54 Pocztylion 5 097,4 5 169,2 5 553,5 5 692,7 2,51 POLSAT 2 377,6 2 391,8 - - - PZU Złota Jesień 36 211,6 36 594,3 39 189,6 40 114,7 2,36 WARTA 3 601,4 3 636,0 3 917,8 4 019,1 2,58 Razem 269 613,4 272 149,9 292 013,0 299 272,5 2,49 Źródło: OFE ING OFE jest liderem pod względem wartości aktywów netto W IV kwartale roku na pozycji lidera pod względem wartości aktywów netto znajdował się ING OFE, a jego aktywa rosły szybciej niż aktywa drugiego w zestawieniu Aviva OFE Aviva BZ WBK oraz całego rynku. DEPARTAMENT NADZORU INWESTYCJI EMERYTALNYCH 4
3. Składki W IV kwartale roku do otwartych funduszy emerytalnych trafiło łącznie 2,3 mld zł składek. Zgodnie z przepisami prawa, od początku roku poziom składek przekazywanych do OFE wzrósł do 2,8% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne. Od połowy 2011 roku do końca 2012 roku wskaźnik ten wynosił 2,3%. W IV kwartale roku ZUS przekazał do OFE składki o wartości 2,3 mld zł W całym roku do OFE trafiło blisko 11,1 mld zł składek. Tabela 3. Składki przekazane do OFE (mln zł) I Q II Q III Q IV Q AEGON 104,0 93,0 175,9 101,4 474,3 Allianz Polska 82,1 74,4 141,0 77,6 375,1 Amplico 228,0 180,2 336,5 193,8 938,6 Aviva BZ WBK 501,3 448,6 795,5 449,6 2 195,0 AXA 166,6 147,4 265,6 154,1 733,8 Generali 145,0 128,9 226,4 138,5 638,8 ING 626,5 561,5 961,1 534,4 2 683,4 Nordea 112,8 99,4 190,5 111,9 514,7 Pekao 40,9 36,1 64,9 38,9 180,9 PKO BP Bankowy 88,7 76,1 182,6 108,4 455,8 Pocztylion 55,5 47,2 84,7 58,5 245,9 POLSAT 28,9 25,8 *7,8-62,6 PZU Złota Jesień 313,5 276,2 501,5 304,2 1 395,4 WARTA 32,7 29,3 64,8 33,9 160,6 Razem 2 526,6 2 224,2 3 998,8 2 305,3 11 055,0 * OFE POLSAT działał do 18 lipca r., od 19 lipca jego aktywa zostały przejęte przez PKO BP Bankowy OFE Źródło: OFE Od przekazanych przez ZUS składek potrącane były opłaty w wysokości maksymalnie 3,5% przekazanych środków. W związku z tym, w IV kwartale na konta członków OFE trafiło niecałe 2,2 mld zł. Jedenaście funduszy pobierało opłatę od składki według stawki maksymalnej, a tylko PKO BP Bankowy OFE i Allianz Polska OFE stosowały niższą stawkę (odpowiednio 3,4% i 3,45%). DEPARTAMENT NADZORU INWESTYCJI EMERYTALNYCH 5
4. Okresowe emerytury z II filara Pierwsze wypłaty świadczeń emerytalnych z kapitału gromadzonego w OFE nastąpiły w 2009 roku. Z uwagi na niższy wiek emerytalny takie świadczenia na razie otrzymują jedynie kobiety. Ze względu na stosunkowo krótki okres oszczędzania w OFE tylko niewielka część ich emerytury pochodzi z II filara systemu ubezpieczeń społecznych. Według stanu prawnego obowiązującego do 31 stycznia 2014 roku, od momentu nabycia praw emerytalnych do osiągnięcia wieku 65 lat, członkowi OFE przysługiwało prawo do okresowej emerytury kapitałowej. Jej wysokość ustalał ZUS według danych z ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku o emeryturę, dzieląc kwotę środków zgromadzonych na rachunku w OFE przez średnie dalsze trwanie życia ubezpieczonego. Przeciętna miesięczna okresowa emerytura kapitałowa wynosiła 83,33 zł OFE Tabela 4. Okresowe emerytury kapitałowe Liczba uprawnionych* na 31 grudnia Kwota wypłat w IV kwartale (w zł) Przeciętne okresowa emerytura kapitałowa (w zł) AEGON 318 59 868,22 61,21 Allianz Polska 124 37 072,92 99,45 Amplico 459 123 075,03 89,27 Aviva BZ WBK 635 193 007,99 101,61 AXA 225 49 949,84 72,06 Generali 257 58 797,32 79,41 ING 850 257 655,46 105,90 Nordea 221 39 675,90 64,01 Pekao 107 25 062,10 79,62 PKO BP Bankowy 218 39 043,42 62,08 Pocztylion 190 33 152,14 60,08 PZU Złota Jesień 695 147 452,97 71,36 WARTA 88 16 425,27 60,94 Razem 4 387 1 080 238,58 83,33 * liczba członków OFE, którym ZUS ustalił prawo do otrzymywania okresowej emerytury kapitałowej, (narastająco) według stanu na koniec miesiąca Źródło: ZUS Do okresowej emerytury kapitałowej usprawnionych jest 4,4 tys. osób Według stanu na koniec IV kwartału roku, ustalone przez ZUS prawo do otrzymywania okresowej emerytury kapitałowej posiadało 4 387 osób. Łącznie w IV kwartale roku OFE wypłaciły świadczenia o wartości 1,1 mln zł, przy czym przeciętna miesięczna wysokość okresowej emerytury kapitałowej wyniosła 83,33 zł. Ze względu na niewielką liczbę osób pobierających świadczenia i stosunkowo krótki okres oszczędzania, różnice w wysokości świadczeń w poszczególnych OFE zależą bardziej od wysokości środków odprowadzonych na rachunek członka, czyli przekazanych składek, niż od efektywności samych funduszy. DEPARTAMENT NADZORU INWESTYCJI EMERYTALNYCH 6
5. Wyniki finansowe OFE Łączny wynik finansowy otwartych funduszy emerytalnych w IV kwartale roku wyniósł 5,4 mld zł. Wysokie zyski wypracowane przez OFE w II półroczu pozwoliły odrobić straty poniesione w I kwartale i wykazać zysk za rok na poziomie 19,9 mld zł. W IV kwartale roku OFE wykazały zysk w kwocie 5,4 mld zł Tabela 5. Wyniki finansowe OFE (mln zł) I Q II Q III Q IV Q AEGON -181,0-29,6 626,8 238,5 654,8 Allianz Polska -65,3-19,9 464,2 157,0 536,0 Amplico -104,9 56,6 1 268,1 528,0 1 747,8 Aviva BZ WBK -612,0-79,1 3 654,9 939,5 3 903,3 AXA -152,8 46,6 925,6 254,7 1 074,1 Generali -107,1-11,0 804,0 230,2 916,2 ING -379,1 243,8 4 022,7 1 611,6 5 499,0 Nordea -104,2 146,8 716,8 270,5 1 030,0 Pekao -42,6 11,1 259,0 80,4 307,8 PKO BP Bankowy -76,9 39,0 726,7 244,3 933,0 Pocztylion -41,6 33,3 308,6 92,8 393,1 POLSAT -16,4-5,1 *45,7 - *24,2 PZU Złota Jesień -333,7 151,0 2 144,3 691,5 2 653,2 WARTA -33,3 9,8 222,6 74,6 273,6 Razem -2 250,8 593,3 16 189,9 5 413,6 19 946,1 * OFE POLSAT działał do 18 lipca r., od 19 lipca jego aktywa zostały przejęte przez PKO BP Bankowy OFE Źródło: OFE W IV kwartale roku fundusze zanotowały dodatnie wyniki finansowe w wysokości od 74,6 mln zł (OFE WARTA) do 1,6 mld zł (ING OFE). Wynik finansowy za cały okres działalności otwartych funduszy emerytalnych wyniósł na koniec roku 116,1 mld zł. W całym okresie działalności OFE wypracowały dla członków 116,1 mld zł zysku DEPARTAMENT NADZORU INWESTYCJI EMERYTALNYCH 7
6. Dekompozycja zmiany wartości aktywów netto Największy wpływ na zmianę wartości aktywów netto (WAN) otwartych funduszy emerytalnych w IV kwartale roku miały wyniki finansowe uzyskane na działalności inwestycyjnej funduszy oraz transfery składek z ZUS. W IV kwartale roku fundusze emerytalne odnotowały dodatni wynik finansowy przed pobraniem opłaty za zarządzanie na poziomie 5,7 mld zł. Powszechne towarzystwa emerytalne pobrały opłatę za zarządzanie OFE w wysokości 0,3 mld zł. W tym samym okresie z tytułu składek OFE otrzymały 2,3 mld zł. Od składek zostały potrącone opłaty na rzecz powszechnych towarzystw emerytalnych w wysokości 83,5 mln zł. Wykres 1. Dekompozycja zmiany wartości aktywów netto OFE (mld zł) IQ IIQ IIIQ IVQ W IV kwartale roku aktywa netto OFE wzrosły o 7,3 mld zł Przyrost aktywów netto = (+) Składki i odsetki (ZUS) 0,0 2,5 2,5 2,2 19,9 4,0 2,3 7,3 (-) Opłata od składki (PTE) 0,1 0,1 0,1 0,1 (+/-) Wynik finansowy (OFE) 2,0 0,9 16,5 5,7 (-) Opłata za zarządzanie (PTE) 0,3 0,3 0,3 0,3 (-) Inne (OFE) 0,1 0,2 0,2 0,3 0,00 25,00 50,00 75,00 100,00 Źródło: OFE, obliczenia własne Wśród innych czynników wpływających na zmianę wartości aktywów netto OFE w IV kwartale należy wskazać zmianę poziomu zobowiązań, w szczególności wobec członków. Pozostałe elementy oddziaływujące na poziom aktywów netto to wypłaty emerytur czy środków na rzecz spadkobierców zmarłych członków OFE łączny bilans wszystkich wskazanych powyżej operacji był w IV kwartale ujemny i przyczynił się do zmniejszenia wartości aktywów netto o 0,3 mld zł. DEPARTAMENT NADZORU INWESTYCJI EMERYTALNYCH 8
7. Portfel inwestycyjny W IV kwartale roku zmiany struktury portfela inwestycyjnego OFE były niewielkie w porównaniu do wcześniejszych kwartałów. W stosunku do poprzedniego kwartału nieznacznie spadł udział krajowych instrumentów dłużnych w portfelach OFE. Dokonało się to za sprawą spadku udziału zarówno obligacji emitowanych przez Skarb Państwa, jak i obligacji pozaskarbowych. Na koniec grudnia roku udział w portfelu OFE papierów wartościowych Skarbu Państwa sięgał 42,3%, kwartał wcześniej wskaźnik ten wynosił 42,5%, a w przypadku instrumentów emitentów innych niż SP udział ten spadł do 10% w porównaniu do 10,8% kwartał wcześniej. Istotnym składnikiem portfela OFE były obligacje emitowane przez Bank Gospodarstwa Krajowego na zasadach określonych w ustawie z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym, czyli tzw. obligacje autostradowe. Na koniec IV kwartału ich wartość w portfelach OFE wynosiła 17,5 mld zł (5,8% portfela OFE), a w prezentowanym zestawieniu zostały one zaliczone do papierów dłużnych gwarantowanych przez SP. W IV kwartale roku wzrosło zaangażowanie OFE w krajowe udziałowe papiery wartościowe. Na koniec września wyniosło 40,4% (wzrost o 0,6 pkt. proc. w ciągu trzech miesięcy) i dla poszczególnych funduszy mieściło się w przedziale od 38,2% do 45% portfela. W roku limit na akcje wynosił 47,5% aktywów funduszu. 100 Wykres 2. Struktura portfela inwestycyjnego OFE (%) 1,3 1,3 1,6 1,4 5,3 5,2 5,3 5,9 Lokaty poza granicami kraju W IV kwartale wzrosło zaangażowanie OFE w krajowe udziałowe papiery wartościowe 80 36,7 37,3 39,8 40,4 Depozyty i bankowe papiery wartościowe 60 40 4,9 5,1 6,7 6,7 4,6 4,0 6,2 6,0 Krajowe instrumenty udziałowe Pozostałe krajowe papiery dłużne 20 0 Źródło: OFE 45,1 44,4 42,5 42,3 III VI IX XII Papiery dłużne gwarantowane przez SP Papiery wartościowe SP W IV kwartale roku wzrósł także udział lokat OFE w depozytach bankowych i bankowych papierach wartościowych. Na koniec IV kwartału udział depozytów w portfelu inwestycyjnym OFE wyniósł 5,9% (wzrost o 0,6 pkt. proc.). Niewielkim uzupełnieniem portfela OFE były inwestycje za granicą. Na koniec IV kwartału roku udział tej kategorii w portfelu wyniósł 1,4% (spadek o 0,2 pkt. proc). Poza granicami kraju OFE lokowały swoje aktywa głównie w akcje i w niewielkim stopniu w pozaskarbowe dłużne papiery wartościowe. DEPARTAMENT NADZORU INWESTYCJI EMERYTALNYCH 9
8. Liczba członków Na koniec grudnia roku do OFE należało 16,4 mln członków Zgodnie z danymi Centralnego Rejestru Członków Otwartych Funduszy Emerytalnych prowadzonego przez ZUS, na koniec IV kwartału roku do OFE należało łącznie 16,4 mln członków. W porównaniu z końcem poprzedniego kwartału oznacza to spadek o 4,2 tys. członków. 29 marca Tabela 6. Liczba członków OFE 28 czerwca 30 września 28 grudnia Zmiana w ostatnim roku (%) AEGON 943 991 942 942 941 975 941 343-0,6 Allianz Polska 555 786 555 528 593 008 592 987 7,1 Amplico 1 493 188 1 492 855 1 537 468 1 537 349 21,1 Aviva BZ WBK 2 676 915 2 675 318 2 677 494 2 676 355 0,1 AXA 1 164 285 1 163 758 1 164 101 1 163 758 0,1 Generali 1 010 519 1 010 055 1 010 932 1 010 280 0,4 ING 3 044 225 3 045 077 3 059 692 3 060 317 1,7 Nordea 890 250 889 678 925 755 925 414 4,2 Pekao 342 749 342 303 342 129 342 029-0,2 PKO BP Bankowy 658 537 658 012 957 612 956 945 45,5 Pocztylion 595 884 595 432 595 042 594 833-0,2 POLSAT 300 677 300 067 - PZU Złota Jesień 2 228 539 2 227 036 2 230 230 2 229 848 0,3 WARTA 311 350 311 101 346 502 346 256 11,2 Razem 16 216 895 16 209 162 16 381 940 16 377 714 2,7 Źródło: ZUS W ujęciu względnym spadek liczby członków w IV kwartale roku wyniósł 0,03%. W związku z wprowadzeniem zakazu akwizycji radykalnie spadła liczba osób samodzielnie zapisujących się lub zmieniających OFE. Większe zmiany w liczebności członków dokonują się tylko poprzez losowania przeprowadzane przez ZUS w styczniu i lipcu każdego roku. W porównaniu do stanu z grudnia 2012 roku liczba członków OFE wzrosła o 2,7%. Największy przyrost liczby członków odnotował PKO BP Bankowy OFE (45,5%), który przejął członków i aktywa OFE POLSAT. Istotne przyrosty liczby członków wykazały także te fundusze, które najmocniej partycypowały w losowaniach członków, czyli Amplico OFE (wzrost liczby członków o 21,1%) i OFE WARTA (wzrost liczby członków o 11,2%). DEPARTAMENT NADZORU INWESTYCJI EMERYTALNYCH 10
9. Transfery W IV kwartale roku liczba transferów członków między poszczególnymi funduszami wyniosła 1,1 tys. osób. To radykalny spadek w porównaniu do I kwartału poprzedniego roku i lat wcześniejszych, kiedy liczba transferów wyraźnie przekraczała 100 tys. osób. Zjawisko to jest efektem wprowadzenia ustawowego zakazu akwizycji. W IV kwartale roku 1,1 tys. członków zmieniło fundusz emerytalny W IV kwartale roku, w drodze transferów, najwięcej członków pozyskał ING OFE (495 osób). Uwzględniając liczbę członków, którzy opuścili ten fundusz, końcowe dodatnie saldo transferowe wyniosło 459 osób, co jest najlepszym wynikiem na rynku. Najwięcej członków (195 osób) odeszło z AEGON OFE. Bardzo niska liczba osób, które udało się pozyskać temu funduszowi sprawiła, że uzyskał najgorsze saldo transferowe, tracąc netto 190 członków. Tabela 7. Saldo osób zmieniających OFE I Q II Q III Q IV AEGON -277-311 -333-190 -1 111 Allianz Polska 61-42 204 56 279 Amplico 116 111 282 120 629 Aviva BZ WBK -224-237 -135-58 -654 AXA -45-77 -85-77 -284 Generali 91 11-1 -48 53 ING 675 1 062 565 459 2 761 Nordea 17-29 -47-46 -105 Pekao -57-58 -56-35 -206 PKO BP Bankowy -8-44 -159-138 -349 Pocztylion -271-201 -230-91 -793 POLSAT -102-138 - - -240 PZU Złota Jesień 48 13 31 86 178 WARTA -24-60 -36-38 -158 Liczba transferowanych członków OFE 1 869 1 993 1 675 1 084 6 621 Źródło: ZUS, KDPW W całym roku na zmianę otwartego funduszu emerytalnego zdecydowało się 6,6 tys. osób. Na tle rynku wyróżniał się wyraźnie ING OFE, który łącznie pozyskał netto 2,8 tys. członków, czyli 42% wszystkich członków zmieniającym fundusz w tym okresie. Najwięcej członków odeszło w roku z AEGON OFE, ubytek netto wyniósł 1,1 tys. członków, co oznacza, że co szósty członek zmieniający fundusz odchodził z AEGON OFE. DEPARTAMENT NADZORU INWESTYCJI EMERYTALNYCH 11
10. Sytuacja finansowa PTE Wartość kapitałów własnych powszechnych towarzystw emerytalnych na koniec grudnia roku wyniosła 3,6 mld zł i spadła o 5,4% w porównaniu do stanu z września roku. W IV kwartale roku PTE wykazały 218,1 mln zł straty, a cały rok zamknęły zyskiem netto na poziomie 360,7 mln zł. Na obniżenie poziomu kapitałów własnych i wyników finansowych w poszczególnych PTE w IV kwartale roku wpływały działania księgowe towarzystw uwzględniające wprowadzenie istotnych zmian prawnych w funkcjonowaniu systemu emerytalnego (w szczególności przesunięcie części aktywów OFE do ZUS czy ustalenie zasad wypłaty emerytur). Tabela 8. Wybrane wskaźniki sytuacji finansowej PTE (mln zł) IQ IIQ IIIQ IVQ Kapitał własny 3 843,4 3 631,5 3 846,2 3 637,9 Wynik finansowy netto 207,3 188,4 183,1-218,1 Kapitał własny / WAN OFE 1,43% 1,33% 1,32% 1,22% Kapitał własny + Fundusz Gwarancyjny/ WAN OFE 1,85% 1,75% 1,73% 1,64% Źródło: PTE Kapitały własne PTE są bardzo istotnym elementem bezpieczeństwa kapitałowej części systemu emerytalnego. Stanowią kluczowy element gwarantowania odpowiedniego poziomu jakości zarządzania aktywami funduszy oraz źródło pokrycia strat w przypadku nieprawidłowości w tym procesie. Z tego względu bardzo ważne jest, aby PTE posiadały kapitały własne na odpowiednio wysokim poziomie w stosunku do wartości zarządzanych aktywów w OFE. Na koniec IV kwartału roku relacja sumy kapitałów własnych PTE i środków na Funduszu Gwarancyjnym do aktywów netto OFE wynosiła 1,6% i wahała się w poszczególnych towarzystwach od 1,3% do 3,8%. Minimalny poziom rekomendowany przez KNF pozwalający na zapewnienie odpowiedniego stopnia stabilności i bezpieczeństwa sektora w roku wynosił 1,25%. DEPARTAMENT NADZORU INWESTYCJI EMERYTALNYCH 12
Konkluzje Efektywność OFE w IV kwartale roku uległa nieznacznemu pogorszeniu w porównaniu do poprzedniego kwartału, który był zdecydowanie najlepszym okresem dla OFE w tym roku. Efektywność OFE w IV kwartale była konsekwencją sytuacji na rynku finansowym: w ostatnim kwartale indeks akcji WIG wzrósł o 2% (8,1% w roku ), WIG20 o 0,4% (-7% w roku ) a indeks polskich obligacji skarbowych kalkulowany przez FTSE o 1,8% (1,2% w roku ). OFE nie wykorzystywały w pełni zwiększonego limitu na akcje i, który w roku wynosił 47,5%. W IV kwartale roku wzrosło zaangażowanie OFE w udziałowe papiery wartościowe i na koniec grudnia wyniosło 40,4 % (wzrost o 0,6 pkt. proc. w ciągu trzech miesięcy), a dla poszczególnych funduszy mieściło się w przedziale od 38,2% do 45% portfela. Według stanu na koniec grudnia roku zysk netto PTE wyniósł 360,7 mln zł, a jedenaście towarzystw wykazało dodatni wynik finansowy w wysokości od 10 mln zł do 197,6 mln zł. Dwa towarzystwa wykazały stratę. W poprzednim roku PTE wypracowały 719,8 mln zł zysku netto. Część towarzystw emerytalnych uwzględniło skutki zmian prawnych wprowadzonych w grudniu roku i dokonało istotnych zmian w polityce rachunkowości, co sprawiło, że zysk netto w skali rynku spadł o 49,9% w porównaniu do roku poprzedniego. i Limit obejmuje lokaty w akcjach spółek notowanych na regulowanym rynku giełdowym, a także notowanych na regulowanym rynku giełdowym prawach poboru, prawach do akcji i obligacjach zamiennych na akcje tych spółek oraz akcjach narodowych funduszy inwestycyjnych. DEPARTAMENT NADZORU INWESTYCJI EMERYTALNYCH 13
URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO plac Powstańców Warszawy 1 00-950 Warszawa tel. (+48 22) 262-50-00 fax (+48 22) 262-51-11 (95) e-mail: knf@knf.gov.pl www.knf.gov.pl