FINANSOWY BAROMETR ING Czas na oszczędzanie

FINANSOWY BAROMETR ING Czas na oszczędzanie Międzynarodowe badanie ING na temat na temat postaw i zachowań wobec oszczędzania w Polsce i na świecie Wybrane wyniki badania przeprowadzonego dla Grupy ING przez TNS NIPO Styczeń 2013

O badaniu Finansowy Barometr ING: cykliczne badanie Grupy ING przeprowadzane w kilkunastu krajach na całym świecie na bada zachowania i postawy konsumentów wobec zagadnień finansowych w Polsce i na świecie co kwartał koncentruje się na innym obszarze finansów Piąta edycja badania została przeprowadzona w 14 krajach: Polska, Austria, Francja, Włochy, Belgia, Wielka Brytania, Luksemburg, Holandia, Hiszpania, Niemcy, Czechy, Słowacja, Turcja, Rumunia Metodologia: n=14 013 (PL=1001) czas: 8 22 listopad 2012 2

Polak oszczędzający - w środku europejskiego peletonu Blisko trzy czwarte Polaków deklaruje, że ma oszczędności (72%). Plasuje nas to dokładnie w środku europejskiej stawki, wyprzedzamy m.in. Niemców (71%). Najwyższy odsetek osób posiadających oszczędności odnotowano w Luksemburgu (89%) i Holandii (81%), a najniższy w Rumunii (52%). 89% Czy ma Pan/Pani jakiekolwiek oszczędności? 85% 81% 79% 76% 75% 74% 72% 72% 72% 71% 71% 67% 65% 64% 61% 55% Luksemburg Holandia Austria Francja Włochy Belgia Wielka Brytania 52% Polska Hiszpania Niemcy Czechy Słowacja Turcja Rumunia 3

Zdyscyplinowany wysoka skłonność do oszczędzania Wśród wszystkich badanych państw, Polska uzyskała najwyższy odsetek osób, które obecnie odkładają dodatkowe środki pieniężne, aby zwiększyć swoje oszczędności. Co piąty Polak (21%) oszczędza regularnie. Czy obecnie odkłada Pan/Pani dodatkowe środki pieniężne aby zwiększyć swoje oszczędności? 85% 75% 84% 81% 79% 77% Osoby odkładające środki 73% 72% 71% 69% 65% 64% 62% 61% 61% 63% 56% 53% 55% 45% 57% 45% 21% 25% 28% 24% 49% 47% 61% 61% 46% 49% 46% 48% 39% 22% 21% 19% 21% 12% 11% 13% 15% 9% 6% Tak, regularnie Tak, od czasu do czasu 4

Polak gotowy na zaciskanie pasa Ponad połowa Polaków deklaruje, że gdyby ich przychody znacznie by się zmniejszyły, mieliby wystarczająco dużo oszczędności, aby utrzymać obecny poziom wydatków przez trzy miesiące (54%). Rekordzistami pod tym względem są Słowacy (66%) i Austriacy (63%). Zdecydowana większość Polaków deklaruje, że lubi mieć odłożoną jakąś minimalne sumę na oszczędności (95%). Jeśli moje przychody znacznie by się zmniejszyły, miał(a)bym wystarczająco dużo oszczędności, aby przez trzy miesiące utrzymać obecny poziom moich wydatków 10 Lubię mieć jakąś minimalną sumę odłożoną na oszczędności 66% 97% 96% 96% 95% 65% 63% 95% 95% 94% 94% 93% 92% 55% 61% 55% 54% 53% 52% 91% 89% 85% 45% 48% 47% 45% 45% 45% 81% 42% 75% 75% 35% 5

Jednak wśród najuboższych obywateli UE Polska znalazła się w gronie krajów, których mieszkańcy posiadają najmniej łatwo dostępnych pieniędzy. Posiadanie kwoty w wysokości większej niż 6 tys. zł (1500 euro) zadeklarowało 23% Polaków, co umiejscowiło nas na dopiero dziesiątym miejscu w Europie. W przypadku nagłego zdarzenia, do jakiej kwoty pieniędzy miał(a)by Pan/Pani dostęp w ciągu tygodnia, aby móc uregulować nieprzewidziany wydatek 10 3% 7% 9% 66% 12% 11% 13% 15% 15% 11% 12% 11% 8% 48% 12% 9% 44% 15% 12% 14% 13% 12% 11% 9% 9% 43% 41% 18% 18% 19% 16% 17% 12% 11% 7% 8% 37% 37% Luksemburg Austria Holandia Francja Hiszpania Belgia Niemcy Wielka Brytania 21% 16% 27% 24% 22% 24% 29% 12% 12% 23% 15% 9% 18% Więcej niż 6000 PLN (1500 Euro) 4001-6000 PLN (1001-1500 Euro) 2001-4000 PLN (501-1000 Euro) 401-2000 PLN (101-500 Euro) 0-400 PLN (0-100 Euro) 36% 26% 13% 6% 15% 44% 26% 12% 47% 26% 8% 5% 4% 7% 7% Włochy Polska Turcja Czechy Słowacja Rumunia 6

Ograniczamy wydatki na rozrywkę Ze względu na obecną sytuację gospodarczą Polacy w ciągu ostatniego roku ograniczali przede wszystkim wydatki na rozrywkę i czas wolny (44%) oraz ubrania i urodę (42%), choć w mniejszym stopniu niż w przypadku większości badanych krajów (średnia wyniosła odpowiednio 52% i 44%). Mieszkańcy Polski natomiast częściej niż inni ograniczali koszty związane z domem (21% wobec średniej 12%). Biorąc pod uwagę obecną sytuację gospodarczą, czy w ciągu ostatniego roku zmniejszył(-a) Pan/Pani którekolwiek z wymienionych niżej rodzajów wydatków? Proszę wybrać kategorie, na które wydaje Pan/Pani mniej. Czas wolny i/lub rozrywka (np. kino, restauracje, sport) Ubrania i uroda (np. fryzjer) Nie musiałem(-am) ograniczać moich wydatków Wydatki na dom Transport Telefon, telefon komórkowy i/lub Internet Zdrowie (np. ubezpieczenie medyczne, wydatki na stomatologa) Edukacja Rachunki za media (np. gaz, elektryczność, woda) Inne 5% 4% 6% 12% 13% 11% 11% 14% 21% 19% 18% 17% 22% 29% 32% 44% 42% 44% 52% Polska Średnia dla wszystkich badanych krajów n = osoby które mają oszczędności 7

Polacy są podzieleni pod względem komfortu z oszczędności Co trzeci Polak czuje się komfortowo ze swoimi oszczędnościami (31%) silny spadek w porównaniu z poprzednią edycją badania (). Komfort netto (przewaga zadowolonych nad niezadowolonymi) wyniósł 7% (w porównaniu do 41% w poprzednim badaniu). Jak komfortowo czuje się Pan/Pani, biorąc pod uwagę aktualny poziom swoich oszczędności? 10 13% 19% 18% 24% 14% 26% 22% 35% 24% 16% 28% 35% 37% 35% 35% 37% 33% 45% 34% 44% 33% 45% 53% 43% 38% 39% 47% 46% 45% 42% 41% 41% Holandia Niemcy Luksemburg Austria Turcja Wielka Brytania 34% 32% 31% 29% 27% 25% 25% Belgia Hiszpania Polska Rumunia Francja Słowacja Czechy Włochy Komfortowo Ani komfortowo, ani niekomfortowo Niekomfortowo n = osoby które mają oszczędności 8

Przestaliśmy czuć się komfortowo z poziomem naszych oszczędności Polska znalazła się w gronie 6 krajów, w których komfort netto z oszczędności (przewaga zadowolonych nad niezadowolonymi) zmniejszył się w ciągu ostatniego roku (Polska, Francja, Luksemburg, Rumunia, Czechy, Słowacja). Komfort netto (przewaga zadowolonych nad niezadowolonymi) różnica między 2012 a 2011 r. 14% 9% 6% 3% 3% 2% - -9% - -13% -13% -15% -19% - - Turcja Wielka Brytania Hiszpania Niemcy Holandia Austria Włochy Słowacja Czechy Rumunia Luksemburg Francja Polska -34% 9

Polacy przestawiają się na tryb oszczędzania 41 % Polaków posiadających oszczędności zadeklarowało, że poziom odłożonych przez nich środków wzrósł w ciągu ostatniego roku to trzeci najwyższy poziom w Europie (średnia wyniosła 35%). 10 Jak zmieniała się kwota Pana/Pani oszczędności w ciągu ostatniego roku? 22% 26% 34% 28% 25% 23% 33% 31% 31% 34% 37% 33% 47% 52% 31% 27% 47% 47% Turcja Wielka Brytania 25% 32% 36% 37% 29% 32% 33% 31% 38% 34% 31% 34% 41% 41% 38% 38% 36% 35% 29% 28% 22% 14% Polska Luksemburg Czechy Niemcy Holandia Słowacja Austria Belgia Rumunia Francja Hiszpania Włochy Zwiększyła się Nie zmieniła się Zmniejszyła się n = osoby które mają oszczędności 10

Obecna sytuacja gospodarcza ma relatywnie mały wpływ na nasze finanse Polacy przodują wśród badanych krajów pod względem odsetka osób, których sytuacja finansowa w okresie ostatnich 3 miesięcy poprawiła się (15% wobec średniej 8%). Jednocześnie 37% Polaków deklaruje, że ich sytuacja uległa w tym czasie pogorszeniu (średnia 44%). W jaki sposób w ciągu ostatnich 3 miesięcy obecna sytuacja gospodarcza wpłynęła na Pana/Pani finanse? Osoby których sytuacja gosp. poprawiła się vs. pogorszyła się 10 29% 37% 36% 31% 32% 45% 44% 46% 47% 53% 54% 59% 64% 47% 58% 44% 53% 62% 61% 45% 47% 46% 38% 45% 32% 38% 31% 15% 15% 11% 9% 8% 8% 8% 7% 7% 7% 6% 5% 5% 5% - - - - - - -18% -21% -25% -27% -27% -28% -36% -36% -39% - -44% -49% -52% -59% - Poprawiła Nic nie zmieniła Pogorszyła n = osoby które mają oszczędności 11

Oszczędzamy więcej i mniej Co trzeci Polak, którego sytuacja się pogorszyła w ostatnich 3 miesiącach, oszczędza więcej niż wcześniej (najwyższy odsetek w badaniu). W jaki sposób zmiana Pana/Pani sytuacji finansowej wpłynęła na sumę Pana/Pani oszczędności? 10 54% 46% 56% 69% 71% 67% 77% 63% 55% 63% 71% 66% 83% 12% 23% 32% 31% 24% 19% 27% 33% 15% 24% 25% 15% 15% 24% 8% 18% 9% 15% 14% 14% 13% 12% 12% 11% 11% 8% 8% 7% Oszczędzam więcej niż wcześniej Nie wpłynęła na sumę moich oszczędności Oszczędzam mniej niż wcześniej n = osoby, których sytuacja finansowa pogorszyła się w ostatnich 3 miesiącach 12

Polacy najmniej przezorni? Chociaż wśród preferowanych celów oszczędzania Polacy najczęściej wymieniali fundusz awaryjny (35%), był to najniższy odsetek wskazań odnotowany w badaniu. Bardziej zapobiegliwi od Polaków są m.in. Niemcy (), Turcy i Czesi (51%), Rumunii (47%) oraz Brytyjczycy (39%). Osoby oszczędzające na fundusz awaryjny na niespodziewane wydatki Osoby uznające fundusz awaryjny za najważniejszy cel oszczędzania 65% 45% 42% 39% 55% 37% 37% 51% 51% 47% 35% 33% 33% 32% 45% 44% 42% 42% 29% 28% 39% 39% 38% 26% 26% 25% 35% 35% 25% 23% n = osoby które mają oszczędności 13

Oszczędzamy na czarną godzinę, dom i drogie zakupy Polacy są podzieleni pod względem wyboru celów oszczędzania. Co trzeci oszczędza na fundusz awaryjny (35%), co czwarty na wydatki na dom (27%), kosztowne zakupy (26%) oraz urlop (24%). Co piąty Polak oszczędza bez konkretnego celu (19%). Prosimy wymienić możliwe cele / powody, na które Pan(i) oszczędza (możliwe kilka odpowiedzi) Fundusz awaryjny na niespodziewane wydatki 35% 47% Wydatki na dom 23% 27% Kosztowne zakupy (np. samochód, elektronika) 26% 27% Urlop 24% 31% Nie mam konkretnego celu 19% 18% Opłacanie bieżących rachunków 16% 17% Długi urlop/ odpoczynek 6% 15% Dzieci 15% 16% Inwestycje (np. nieruchomości, akcje, fundusze) 15% 14% Edukacja 11% 14% Spłata długów (np. karty kredytowe, osobiste pożyczki) 12% Inne 9% 7% (Wcześniejsza) emerytura 6% 11% 5% 15% 25% 35% 45% Polska Średnia dla wszystkich krajów n = osoby które mają oszczędności 14

Polak świadomym konsumentem Połowa Polaków porównuje wysokość oprocentowania oszczędności z oprocentowaniem w innych instytucjach finansowych () to najwyższy wynik w Europie, gdzie średnia wyniosła 38%. Polacy znaleźli się także w czołówce pod względem wiedzy na temat wysokości odsetek depozytów 72% badanych wie ile dostaje odsetek od oszczędności. Wiem, ile dostaję odsetek od moich oszczędności Regularnie porównuję wysokość oprocentowania moich oszczędności z oprocentowaniem w innych instytucjach finansowych 76% 75% 75% 72% 71% 47% 47% 45% 44% 43% 67% 67% 38% 36% 36% 35% 35% 62% 59% 53% 26% 24% 23% n = osoby które mają oszczędności 15

Wybieramy konta oszczędnościowe i lokaty Rachunek oszczędnościowy jest w Polsce najpopularniejszym sposobem trzymania oszczędności (53%). Mimo to, Polska wypada blado przy Holandii, gdzie rachunki oszczędnościowe posiada 96% osób. Kolejnym najpopularniejszym wśród Polaków sposobem oszczędzania są lokaty (37%), co jest drugim najwyższym wynikiem w Europie. Gdzie trzyma Pan/Pani oszczędności? (możliwe kilka odpowiedzi) 10 22% 23% 24% 26% 14% 7% 11% 3% 55% 87% 91% 11% 11% 9% 88% 13% 32% 26% 13% 22% 28% 6% 9% 5% 96% 16% 31% 21% 7% 37% 35% 53% 31% 17% 18% 16% 21% 26% 33% 48% 45% 31% 28% 38% 14% 9% 18% 22% 12% 13% 84% W gotówce (np. w skarbonce, kasie lub sejfie) Na rynku kapitałowym (np. akcje, obligacje lub fundusze powiernicze) Na lokacie Na rachunku oszczędnościowym Na rachunku bieżącym 36% 25% 54% 24% 35% 66% 15% 34% 54% 46% 16% 33% 36% n = osoby które mają oszczędności 16

W minionym roku co drugi Polak otworzył rachunek oszczędnościowy Rachunek oszczędnościowy założyło w ciągu ostatniego roku 49% Polaków, co jest drugim najwyższym odsetkiem wśród badanych krajów. 63% Czy w ciągu ostatniego roku otworzył(-a) Pan/Pani nowy rachunek oszczędnościowy? 49% 47% 44% 39% 38% 31% 31% 24% 23% 22% 21% 16% 14% Turcja Polska Rumunia Słowacja Czechy Wielka Brytania Hiszpania Włochy Niemcy Francja Austria Belgia Luksemburg Holandia n = osoby które mają konto oszczędnościowe 17

Najbardziej uderzył w nas wzrost cen Trzech na czterech Polaków jako przyczynę pogorszenia swojej sytuacji finansowej w ciągu ostatnich 3 miesięcy wskazało na wzrost cen (73%). Polacy rzadziej niż inni podawali utratę pracy jako powód gorszej sytuacji finansowej (12% wobec średniej 17%). Co trzeci Polak, którego sytuacja się pogorszyła w ostatnich 3 miesiącach, oszczędza więcej niż wcześniej (najwyższy odsetek w badaniu). Które z następujących czynników przyczyniły się do pogorszenia Pana/Pani sytuacji finansowej? Może Pan/Pani wybrać kilka odpowiedzi Wzrost ceny Spadek dochodów i/lub pensji Nieprzewidziane wydatki Utrata pracy Inne 6% 9% 12% 17% 39% 38% 39% 69% 73% 10 W jaki sposób zmiana Pana/Pani sytuacji finansowej wpłynęła na sumę Pana/Pani oszczędności? 54% 46% 56% 12% 23% 32% 31% 27% 69% 71% 67% 15% 15% 15% 77% 8% 63% 55% 63% 24% 33% 25% 71% 66% 83% 18% 24% 9% 24% 19% 15% 14% 14% 13% 12% 12% 11% 11% 8% 8% 7% Polska Średnia dla wszystkich badanych krajów Oszczędzam mniej niż wcześniej Nie wpłynęła na sumę moich oszczędności Oszczędzam więcej niż wcześniej n = osoby, których sytuacja finansowa pogorszyła się w ostatnich 3 miesiącach 18

Ile jest warte poczucie finansowego bezpieczeństwa? Ponad połowa Polaków deklaruje, że poczucie finansowego bezpieczeństwa dałaby im 5-10-krotność ich miesięcznych dochodów. Ile odłożonych pensji lub przeciętnych miesięcznych dochodów dałoby Panu/Pani poczucie bezpieczeństwa? 14-krotność i więcej; 18% 0-4-krotność; 19% 11-13-krotność; 14% 5-7-krotność; 25% 8-10-krotność; 24% n = Polacy 19

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ Zespół ekonomistów ING Banku Śląskiego Rafał Benecki i Grzegorz Ogonek T 22 820 46 98 E rafal.benecki@ingbank.pl, grzegorz.ogonek@ingbank.pl