PRZEGLĄD METOD ZAPEWNIENIA FUNKCJONALNOŚCI DROGOWYCH BARIER OCHRONNYCH IV KRAKOWSKIE DNI BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO 2017 mgr inż. Łukasz Jeliński dr hab. inż. Kazimierz Jamroz Katedra Wytrzymałości Materiałów Katedra Inżynierii Drogowej Politechnika Gdańska
WPŁYW CZASU I WARUNKÓW EKSPLOATACYJNYCH NA TRWAŁOŚĆ I FUNKCJONALNOŚĆ ELEMENTÓW BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO Zleceniodawca: Wspólna inicjatywa Narodowego Centrum Badań i Rozwoju oraz Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad - program badawczy Rozwój Innowacji Drogowych, projekt RID 3B (umowa nr TZP/RID-I-64/12/NCBR/2016) Wykonawca: Politechnika Gdańska w Konsorcjum z: Instytutem Badawczym Dróg i Mostów, Instytutem Transportu Samochodowego, InstytutemMechanikiPrecyzyjneji UniwersytetemGdańskim Kierownik projektu: prof. Kazimierz Jamroz Czas trwania: 36 miesięcy (2016-2019) 2
WPROWADZENIE Funkcjonalność (użyteczność) urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego polega na utrzymaniu ciągłości działania tych środków przez 24 godziny na dobę i 365 dni w roku. Cechy funkcjonalności Ciągłość działania urządzeń brd jest właściwością, która polega na stałym zapewnieniu użytkownikom drogi odpowiednich cech funkcjonalnych jak: bezpieczeństwo, niezawodność, wydajność, utrzymanie i wyprowadzenie pojazdu, sprawność, zdolność do odtwarzania, efektywność ekonomiczną, wpływ na środowisko. 3
WPROWADZENIE Funkcjonalność (użyteczność) urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego polega na utrzymaniu ciągłości działania tych środków przez 24 godziny na dobę i 365 dni w roku. Cechy funkcjonalności Ciągłość działania urządzeń brd jest właściwością, która polega na stałym zapewnieniu użytkownikom drogi odpowiednich cech funkcjonalnych jak: bezpieczeństwo, niezawodność, wydajność, utrzymanie i wyprowadzenie pojazdu, sprawność, zdolność do odtwarzania, efektywność ekonomiczną, wpływ na środowisko. 4
WPROWADZENIE Funkcjonalność (użyteczność) urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego polega na utrzymaniu ciągłości działania tych środków przez 24 godziny na dobę i 365 dni w roku. Cechy funkcjonalności Ciągłość działania urządzeń brd jest właściwością, która polega na stałym zapewnieniu użytkownikom drogi odpowiednich cech funkcjonalnych jak: bezpieczeństwo, niezawodność, wydajność, utrzymanie i wyprowadzenie pojazdu, sprawność, zdolność do odtwarzania, efektywność ekonomiczną, wpływ na środowisko. 5
WPROWADZENIE Funkcjonalność (użyteczność) urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego polega na utrzymaniu ciągłości działania tych środków przez 24 godziny na dobę i 365 dni w roku. Cechy funkcjonalności Ciągłość działania urządzeń brd jest właściwością, która polega na stałym zapewnieniu użytkownikom drogi odpowiednich cech funkcjonalnych jak: bezpieczeństwo, niezawodność, wydajność, utrzymanie i wyprowadzenie pojazdu, sprawność, zdolność do odtwarzania, efektywność ekonomiczną, wpływ na środowisko. 6
WPROWADZENIE Funkcjonalność (użyteczność) urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego polega na utrzymaniu ciągłości działania tych środków przez 24 godziny na dobę i 365 dni w roku. Cechy funkcjonalności Ciągłość działania urządzeń brd jest właściwością, która polega na stałym zapewnieniu użytkownikom drogi odpowiednich cech funkcjonalnych jak: bezpieczeństwo, niezawodność, wydajność, utrzymanie i wyprowadzenie pojazdu, sprawność, zdolność do odtwarzania, efektywność ekonomiczną, wpływ na środowisko. 7
WPROWADZENIE Funkcjonalność (użyteczność) urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego polega na utrzymaniu ciągłości działania tych środków przez 24 godziny na dobę i 365 dni w roku. Cechy funkcjonalności Ciągłość działania urządzeń brd jest właściwością, która polega na stałym zapewnieniu użytkownikom drogi odpowiednich cech funkcjonalnych jak: bezpieczeństwo, niezawodność, wydajność, utrzymanie i wyprowadzenie pojazdu, sprawność, zdolność do odtwarzania, efektywność ekonomiczną, wpływ na środowisko. 8
WPROWADZENIE Funkcjonalność (użyteczność) urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego polega na utrzymaniu ciągłości działania tych środków przez 24 godziny na dobę i 365 dni w roku. Cechy funkcjonalności Ciągłość działania urządzeń brd jest właściwością, która polega na stałym zapewnieniu użytkownikom drogi odpowiednich cech funkcjonalnych jak: bezpieczeństwo, niezawodność, wydajność, utrzymanie i wyprowadzenie pojazdu, sprawność, zdolność do odtwarzania, efektywność ekonomiczną, wpływ na środowisko. 9
WPROWADZENIE Funkcjonalność (użyteczność) urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego polega na utrzymaniu ciągłości działania tych środków przez 24 godziny na dobę i 365 dni w roku. Cechy funkcjonalności Ciągłość działania urządzeń brd jest właściwością, która polega na stałym zapewnieniu użytkownikom drogi odpowiednich cech funkcjonalnych jak: bezpieczeństwo, niezawodność, wydajność, utrzymanie i wyprowadzenie pojazdu, sprawność, zdolność do odtwarzania, efektywność ekonomiczną, wpływ na środowisko. 10
WPROWADZENIE Funkcjonalność (użyteczność) urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego polega na utrzymaniu ciągłości działania tych środków przez 24 godziny na dobę i 365 dni w roku. Cechy funkcjonalności Ciągłość działania urządzeń brd jest właściwością, która polega na stałym zapewnieniu użytkownikom drogi odpowiednich cech funkcjonalnych jak: bezpieczeństwo, niezawodność, wydajność, utrzymanie i wyprowadzenie pojazdu, sprawność, zdolność do odtwarzania, efektywność ekonomiczną, wpływ na środowisko. 11
MIARY CECH FUNKCJONALNOŚCI BARIER OCHRONNYCH Ośmiu najczęściej stosowanym cechom funkcjonalności przypisano miary funkcjonalności z podziałem na urządzenia brd oraz odcinki dróg na których te urządzenia występują Podejście Indywidualne Społeczne Cechy funkcjonalności: Barier ochronnych Odcinek drogi Bezpieczeństwo ASI, THIV, PHD (norma 1317) straty społeczne i ekonomiczne Niezawodność W m, VI, D m czas zamknięcia, straty czasu Wydajność - przepustowość Utrzymanie i wyprowadzenie położenie koła, wychył, ładunek, pojazdu tor jazdy czas zamknięcia, straty czasu Sprawność stopień, wielkość uszkodzeń zatłoczenia (korki) Zdolność do odtwarzania naprawialność czas zamknięcia, straty czasu Efektywność ekonomiczna koszty budowy, wymiany usunięcia koszty wypadków i strat czasu Wpływ na środowisko wsiąkanie cynku w glebę emisja spalin, poziom hałasu 12
WYMAGANIA W ZAKRESIE FUNKCJONALNOŚCI BARIER OCHRONNYCH Podstawowym wymogiem w zakresie oceny funkcjonalności drogowych barier ochronnych jest grupa norm PN-EN 1317. Określa ona wybrane miary funkcjonalności barier ochronnych: poziom powstrzymywania bariery intensywność zdarzenia deformacja systemu powstrzymującego Jak oceniać czy dana bariera jest nadal funkcjonalna? 13
METODY ZAPEWNIANIA FUNKCJONALNOŚCI BARIER OCHRONNYCH Podstawą zapewniającą odpowiednią trwałość i funkcjonalności poszczególnych obiektów czy urządzeń jest prawidłowe ich utrzymywanie. Obecnie podczas prowadzenia przeglądów konserwacyjnych nie ma możliwości sprawdzenia wszystkich cech funkcjonalnych urządzeń na miejscu bez przeprowadzenia odpowiednich badań laboratoryjnych, poligonowych, czy symulacyjnych. Jedyną możliwością oceny funkcjonalności na miejscu jest: ocena jakościowa ocena wizualna stanu urządzenia ocena ilościowa ocena stanu urządzenia z wykorzystaniem narzędzi pomiarowych: uproszczona pomiary z wykorzystaniem prostych narzędzi pomiarowych szczegółowa pomiary uszkodzeń o wysokiej dokładności Wytyczne kryteria funkcjonalności 14
PRZYKŁADY BADAŃ Przeprowadzone badania: USA Szwecja ankietowe x literaturowe x x laboratoryjne x poligonowe x x symulacyjne x x Typy przebadanych uszkodzeń: USA Szwecja Ugięcie słupka/prowadnicy x x Wysokość systemu x Rozdarcie pionowe/poziome prowadnicy x x Uszkodzony lub brakujący słupek x Spłaszczenie bariery x Uszkodzone połączenie sekcji barier x Dziury w prowadnicy x Brak przekładki x 15
METODA OCENY FUNKCJONALNOŚCI W USA Kategoria funkcjonalności Priorytet naprawy Poziom ryzyka Działania (1) Niefunkcjonalne Wysokie uderzenie w barierę może skutkować nieoczekiwanym zachowaniem się zarówno pojazdu jak i bariery ochronnej Nieakceptowalny Natychmiastowa naprawa (2) Uszkodzone ale nadal funkcjonalne Średnie szkoda ma mniejsze prawdopodobieństwo wywołać skutki jak przy wysokim ryzyku Tolerowany Naprawa w późniejszym terminie (3) Funkcjonalne z drobnymi uszkodzeniami Niskie uszkodzenie, które nie odróżnia znacząco zachowania się bariery od nowej nieuszkodzonej Akceptowalny Naprawa podczas rutynowych zabiegów odnowy barier 16
METODA OCENY FUNKCJONALNOŚCI W USA Kategoria funkcjonalności Uszkodzenia (1) Niefunkcjonalne Bariera została przerwana 3 lub więcej słupków uszkodzonych lub odłączonych od prowadnicy bariery Ugięcie prowadnicy bariery większe niż 45 cm (2) Uszkodzone ale nadal funkcjonalne Bariera nie została przerwana (wygięta lub znacząco zniekształcona) 2 lub mniej słupków uszkodzonych lub odłączonych od prowadnicy bariery Ugięcie prowadnicy bariery mniejsze niż 30 cm (3) Funkcjonalne z drobnymi uszkodzeniami Bariera nie została przerwana (prowadnica może być wgnieciona lub spłaszczona) Brak uszkodzonych lub odłączonych od prowadnicy bariery słupków Ugięcie prowadnicy bariery mniejsze niż 15 cm 17
WYNIKI BADAŃ USA: Wytyczne oceny uszkodzeń stalowych barier ochronnych Szwecja: Wnioski i zalecenia do wytycznych 18
Identyfikacja braków i usterek Ocena funkcjonalności (na bazie usterek) Ocena ryzyka Ocena akceptowalności ryzyka Wybór działań i priorytetów ich realizacji KONCEPCJA METODY OCENY FUNKCJONALNOŚCI 19
IDENTYFIKACJA BRAKÓW I USTEREK Terenowe poligony badawcze: rodzaj uszkodzenia, kąt uderzenia pojazdu, czas likwidacji zdarzeń, koszty 20
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ PRZEGLĄD METOD ZAPEWNIENIA FUNKCJONALNOŚCI DROGOWYCH BARIER OCHRONNYCH kjamroz@pg.gda.pl lukjelin@pg.gda.pl