RAPORT Z EWALUACJI PROJEKTU ADAPTACJA DZIECI SZEŚCIOLETNICH DO WARUNKÓW SZKOLNYCH W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 6 IM. HENRYKA SIENKIEWICZA W PRUSZKOWIE W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 1
Wprowadzenie W roku szkolnym 2015/2016 w Szkole Podstawowej nr 6 w Pruszkowie zrealizowano projekt,,adaptacja dzieci sześcioletnich do warunków szkolnych. Celem projektu było zbadanie jego wartości i ustalenie, czy cieszy się powodzeniem wśród osób, do których jest skierowany. Projekt jest wsparciem dla naszych przyszłych uczniów i ich rodziców. Ma wpływ na zredukowanie stresu i obaw przed rozpoczęciem nauki w szkole. W ramach projektu nauczyciele Edukacji Wczesnoszkolnej zapraszali dzieci z przedszkoli do szkoły. W szkole dzieci z przedszkoli miały możliwość zwiedzić szkołę, wziąć udział w zajęciach oraz zabawach przygotowanych przez wychowawców i uczniów klas pierwszych. Otrzymali także medale z napisem Witaj w szkole i zaproszenie na Piknik Rodzinny. Podczas pikniku dzieci wraz z rodzicami miały możliwość obejrzenia sal lekcyjnych, świetlicy, stołówki, sali komputerowej i językowej oraz biblioteki szkolnej. Podczas spaceru po szkole rodzice często rozmawiali z nauczycielami i uczniami z Samorządu Uczniowskiego na temat nauki w szkole. W październiku 2016r. przeprowadzono sondaż diagnostyczny wśród rodziców uczniów klas pierwszych. Celem sondażu było zbadanie efektywności i celowości realizacji projektu Adaptacja dzieci sześcioletnich do warunków szkolnych. Sondaż przeprowadzono podczas zebrania rodziców za pomocą anonimowych badań ankietowych. Kwestionariusz ankiety zawierał osiem pytań wielokrotnego wyboru. Ósme pytanie miało charakter otwarty. Umożliwiało wypowiedź ankietowanych o innych propozycjach form realizacji projektu. W badaniu wzięło udział 53 rodziców uczniów klas pierwszych. Ponad to nauczyciele klas pierwszych przeprowadzili na początku roku szkolnego rozmowę kierowaną z uczniami na temat wrażeń dotyczących pobytu w pierwszych dniach w szkole. Celem rozmowy kierowanej było zbadanie efektów działań związanych z adaptacją uczniów klas pierwszych na początku roku szkolnego na podstawie odczuć i wrażeń dzieci. Wyniki badań posłużą dzieciom i ich rodzicom oraz nauczycielom, którzy będą uczestnikami projektu w kolejnych latach. 2
Analiza wyników badań ankietowych Odpowiadając na pytanie pierwsze ankietowani rodzice wypowiedzieli się na temat swoich obaw w związku z pójściem dziecka do szkoły. Wyniki odpowiedzi zawiera tabela 1 i diagram 1. Tabela 1. Obawy rodziców w związku z pójściem dziecka do szkoły Rodzaj odpowiedzi Liczba odp. % Tak 35 66 Nie 18 34 Diagram 1. Dane zawarte w powyższej tabeli i na diagramie 1 pokazują, iż większość ankietowanych rodziców (35 osób, to jest 66%) miała obawy w związku z pójściem dziecka do klasy pierwszej. 34% czyli 18 ankietowanych rodziców wypowiedziało się, że nie czuło takiej obawy. Ankietowani rodzice wypowiedzieli się, że obawiali się iż: oddziały klasowe nie będą przystosowane dla dzieci 6-letnich, nie będzie kącików zabaw, będzie mała przestrzeń w szkole do zabaw indywidualnych, będą ciężkie tornistry w związku z brakiem szafek na książki, są zbyt liczne klasy. 3
Następnie w odpowiedzi na drugie pytanie respondenci wyrazili swoje zdanie na temat zasadności poznania szkoły przez dzieci sześcioletnie w ramach realizacji projektu Adaptacja dzieci 6 - letnich do warunków szkolnych. dotyczące pytania drugiego zawiera tabela 2 i diagram 2. szkolnego? Dane liczbowe i procentowe Tabela 2. Czy rodzice i dzieci powinni poznać szkołę przed rozpoczęciem roku Forma projektu Liczba odp. % Tak 52 99% Nie 1 1% Diagram 2 Wyniki badań pokazują, że większość ankietowanych tj. 99% uważa, że rodzice wraz z dziećmi powinni poznać szkołę przed rozpoczęciem roku szkolnego. Pytanie trzecie umożliwiało odpowiedź na pytanie: Czy wcześniejsze spotkania dziecka w placówce szkolnej, do której będzie uczęszczało, mają wpływ na zredukowanie obaw przed podjęciem nauki w szkole? Tabela 3 Wpływ spotkań w szkole na redukcję obaw dzieci. Forma projektu Liczba odp. % Tak 51 98% Nie 2 2% Diagram 3 Wpływ spotkań w szkole na redukcję obaw dzieci przed pójściem do szkoły 100% 80% 60% 40% tak nie 20% 0% 4
Tabela 3 i diagram 3 pokazuje, że najwięcej ankietowanych - 98% twierdzi, iż wcześniejsze spotkania dziecka w placówce szkolnej pozwalają na pozbycie się leków i obaw przed pójściem dziecka do klasy pierwszej. Tylko 2 % ankietowanych stwierdziło, że nie miało obawy przed pójściem dziecka do szkoły. Diagram 4 i tabela 4 ilustrują działania, które przyczyniły się do pokonania obaw dziecka przed pójściem do klasy pierwszej. Tabela 4 Działania, które przyczyniły się do pokonania obaw dziecka przed pójściem do klasy pierwszej. Działania szkoły Liczba odp. % wizyta grupy przedszkolnej na lekcji otwartej w 40 75,5 klasie 1. spotkanie z Dyrektorem i pracownikami szkoły 13 25,5 Piknik Rodzinny 23 43 Diagram 4 Tabela 4 i diagram 4 pokazuje, że zdaniem większości ankietowanych (75,5%) wizyta dziecka z grupą przedszkolną w szkole przyczyniła się do pokonania ewentualnych obaw dziecka przed pójściem do klasy pierwszej. Następnie 43% ankietowanych wypowiedziało się, że do pokonania obaw przed pójściem do szkoły przyczynił się udział dzieci w Pikniku Rodzinnym. Zdecydowanie mniejszy procent ankietowanych (25,5%) było zdania, że w pokonaniu obaw przed pójściem do szkoły pomocne jest spotkanie z Dyrektorem i pracownikami szkoły. Odpowiedź ankietowanych na pytanie piąte wskazało czy dzieci były zadowolone z pierwszej wizyty w naszej szkole. 5
Tabela 5 Liczba zadowolonych/niezadowolonych dzieci z wizyty w szkole. Tak 45 85% Nie 8 15% Diagram 5 Procent zadowolonych/niezadowolonych dzieci z wizyty w szkole. Tabela 5 i diagram 5 wskazuje, że większość dzieci (85%) była zadowolona z pierwszej wizyty w szkole na lekcji otwartej. Tylko 15% rodziców twierdzi, że dzieci nie były zadowolone z udziału w spotkaniu z nauczycielami i uczniami naszej szkoły podczas wizyty z grupą przedszkolną. Być może było to spowodowane tremą w nowym środowisku. W pytaniu 6 respondenci mieli możliwość wypowiedzi, czy należy kontynuować projekt adaptacji w naszej szkole w obecnej formie. Tabela 6 Czy należy kontynuować projekt adaptacji w naszej szkole w obecnej formie Wypowiedzi rodziców na podstawie rozmowy z Liczba odp. % dzieckiem Tak 41 77 Nie 0 0 Nie wiem 12 23 Diagram 6 Diagram 6 Powyższa tabela i diagram zawierają dane liczbowe i procentowe dotyczące zasadności kontynuacji projektu,,adaptacji dzieci 6 letnich do warunków szkolnych. 6
77% respondentów uważa, że należy kontynuować projekt adaptacji w obecnej formie. Tylko 23% ankietowanych nie ma zdania na ten temat. Odpowiedź na pytanie 7 zawiera informację na temat w jaki sposób dowiedzieli się ankietowani o organizacji,,pikniku Rodzinnego w naszej szkole. Tabela 7 Sposoby, które informowały ankietowanych o organizacji,,pikniku Rodzinnego Formy informacji Liczba odp. % plakat w przedszkolu 23 43 strona internetowa szkoły 13 24 medale przyniesione przez dzieci 37 69,8 Inne 17 32 Diagram 7 Tabela 7 i diagram 7 pokazuje, że większość ankietowanych rodziców (69,8%) o,,pikniku Rodzinnym dowiedziała się z zaproszenia na medalu przyniesionym ze szkoły przez dziecko. Następnie 43% ankietowanych o pikniku dowiedziało się z plakatu umieszczonego w przedszkolu, a 24% respondentów o pikniku dowiedziało się ze strony internetowej szkoły. Pozostała część rodziców - 32% o pikniku dowiedziała się z innych źródeł. Zapewne część ankietowanych rodziców o organizacji pikniku dowiedziało się od starszych dzieci, znajomych lub z sekretariatu szkoły. W ostatnim otwartym pytaniu ankietowani mieli możliwość wypowiedzieć się, jakie zmiany chcieliby wprowadzić w projekcie,,adaptacji dzieci 6 letnich do warunków szkolnych. 7
Według respondentów w przyszłości należy wprowadzić: zwody sportowe z udziałem grupy przedszkolnej, zajęcia plastyczne dzieci przedszkolnych z uczniami klasy 1, organizację zajęć w świetlicy szkolnej, zapraszanie dzieci z placówek prywatnych poza obwodem naszej szkoły, przynajmniej dwa spotkania z udziałem przedszkolaków w szkole. 8
Wnioski Uzyskane wyniki wskazują jednoznacznie na dużą przydatność projektu:,,adaptacja dzieci 6 letnich do warunków szkolnych. Analiza danych procentowych i liczbowych uzyskanych w wyniku sondażu diagnostycznego pozwala na sformułowanie następujących wniosków: większość rodziców ma obawy związane z rozpoczęciem nauki dziecka w klasie pierwszej; rodzice są zdania, że dzieci i rodzice powinni poznać przyszłą szkołę przed rozpoczęciem nauki w klasie pierwszej; zdaniem rodziców spotkanie dzieci z nauczycielami w szkole niweluje lęk przed pójściem dziecka do szkoły; w pokonaniu stresu dziecka przed pójściem do szkoły najbardziej pomogła wizyta dziecka w szkole z grupą przedszkolną oraz uczestnictwo w,,pikniku Rodzinnym ; dobrze oceniono także spotkanie przyszłych rodziców z Dyrekcją szkoły i wychowawcami oraz pracownikami szkoły.; zdecydowana większość dzieci była bardzo zadowolona z odwiedzin w szkole oraz ze spotkania ze starszymi kolegami i ich nauczycielami; 77% rodziców uważa, że należy kontynuować projekt adaptacji w obecnej formie; ankietowani rodzice są zadowoleni z przekazywanych informacji za pomocą różnych źródeł o podejmowanych działaniach szkoły w zakresie adaptacji dzieci 6 letnich; duża grupa rodziców otrzymała informację zamieszczoną na medalach dzieci, na plakatach umieszczonych w przedszkolach oraz ze strony internetowej szkoły; respondenci wskazali, że w przyszłości należy rozszerzyć informację o projekcie poza obwodem szkoły. 9
Analiza wyników rozmowy kierowanej nauczyciela z uczniami klas pierwszych Na początku października podczas lekcji zebrano uczniów poszczególnych klas pierwszych na dywanie, w celu przeprowadzenia rozmowy. Przekazano dzieciom, że celem rozmowy jest zebranie informacji o tym, co im się podoba w szkole, a co nie. Poinformowano też dzieci, że jeśli wychowawczyni będzie znała te informacje i obawy dzieci, z pewnością im pomoże i spowoduje, że w szkole będą czuły się dobrze. W rozmowie uczestniczyło łącznie 61 uczniów klas pierwszych. Diagram 8 przedstawia dane procentowe odpowiedzi uzyskanych na pytanie pierwsze rozmowy z uczniami klas pierwszych: Czy uczestniczyłeś w lekcji otwartej podczas wizyty z grupą przedszkolną? Diagram 8 Dane procentowe wskazują, że 73% ankietowanych pierwszoklasistów uczestniczyło w lekcji otwartej podczas wizyty z grupą przedszkolną. Zatem większość dzieci uczących się w klasach pierwszych uczęszczało do zapraszanych przedszkoli. Tylko 11% dzieci nie było w szkole podczas lekcji w klasie pierwszej. Być może były tego dnia nieobecne lub nie pamiętają, albo nie zrozumiały pytania. Z pewnością minimalny procent uczniów klas pierwszych uczęszczało do przedszkoli oddalonych od naszej szkoły. 10
Diagram 9 przedstawia dane procentowe odpowiedzi uzyskanych na pytanie drugie rozmowy z uczniami klas pierwszych: Co podobało Ci się w czasie zajęć otwartych w klasie pierwszej? Diagram 9 Z uzyskanych danych procentowych wynika, że przedszkolakom, którzy przyszli do szkoły w celu adaptacji najbardziej podobały się rozmowy o szkole (34,4%), zabawy z dziećmi - 31% oraz wczucie się na chwilę w rolę ucznia - 29,5%. Dzieciom z przedszkoli podobało się siedzenie przy stoliku szkolnym, oglądanie podręczników i ćwiczeń oraz odpowiadanie na pytania nauczycielki. Najmniejszej liczbie dzieci (19,6%) podobało się śpiewanie piosenek i rozwiązywanie rebusów. Z pewnością te czynności wykonują codziennie w przedszkolu. Diagram 10 przedstawia dane procentowe odpowiedzi uzyskanych na pytanie trzecie rozmowy z uczniami klas pierwszych: Czego obawiałeś się na początku roku szkolnego? Diagram 10 11
Dane procentowe przedstawione na diagramie 10 informują nas, że największy procent (85%) uczniów obawiało się przed rozpoczęciem roku szkolnego hałasu podczas przerw. Następnie 65,5% dzieci bało się popchnięcia, uderzenia. Dużej liczby lekcji obawiało się 59% dzieci. Takie wrażenia dotyczące hałasu i zajść podczas przerw, być może dzieci zdobyły w czasie zajęć otwartych podczas wizyty z przedszkolakami w szkole lub od starszych kolegów, czy rodzeństwa. Niewiele, bo tylko 27,8% dzieci bało się zagubienia, a 21% - nowych kolegów. Takie wyniki świadczą o tym, że dzieci znały się z przedszkola i podwórka. Diagram 11 przedstawia dane procentowe odpowiedzi uzyskanych na pytanie czwarte rozmowy z uczniami klas pierwszych: Co podoba Ci się w klasie? Diagram 11 Uczniowie uczestniczący w rozmowie wypowiedzieli się, że w klasie podobają im się najbardziej lekcje (98,3%), na lekcjach środki dydaktyczne (92%) oraz tablica multimedialna (93,4%). Również dużo dzieci zadowolonych jest z zabaw z kolegami, wystaw prac dziecięcych oraz zabaw w kącikach zainteresowań. Należy zauważyć, że wszystkie formy pobytu dzieci w klasie lubiane są przez ponad 70% uczniów klas pierwszych. 12
Diagram 12 przedstawia dane procentowe odpowiedzi uzyskanych na pytanie piąte rozmowy z uczniami klas pierwszych: Co najbardziej lubisz w szkole? Diagram 12 Na podstawie danych procentowych zawartych w powyższym diagramie można stwierdzić, że ponad 80% uczniów najbardziej lubi: zajęcia wychowania fizycznego w sali gimnastycznej, swoją panią, spotkania z kolegami oraz naukę. Ponad 70% wypowiedzi świadczy o tym, że dzieci chwalą ciekawe lekcje i zdobywanie wiedzy. Diagram 13 przedstawia dane procentowe odpowiedzi uzyskanych na pytanie szóste rozmowy z uczniami klas pierwszych: Czy byłeś na Pikniku Rodzinnym? Diagram 13 65% dzieci wypowiedziało się, że odwiedziło naszą szkołę podczas Pikniku Rodzinnego. 13
35% dzieci wypowiedziało się, że nie było w szkole na Pikniku Rodzinnym. Diagram 14 przedstawia dane procentowe odpowiedzi uzyskanych na pytanie siódme rozmowy z uczniami klas pierwszych: Czy zwiedziłeś szkołę w dniu Pikniku Rodzinnego? Diagram 14 29% dzieci w trakcie trwania Pikniku Rodzinnego oglądało wraz z rodzicami i opiekunami naszą szkołę. 18% dzieci wypowiedziało się, że podczas pikniku przebywali tylko na boisku szkolnym. Inne dzieci nie pamiętały. Diagram 15 przedstawia dane procentowe odpowiedzi uzyskanych na pytanie ósme rozmowy z uczniami klas pierwszych: Co podobało Ci się najbardziej podczas Pikniku Rodzinnego? Diagram 15 14
Podczas pobytu na Pikniku Rodzinnym najbardziej podobały się 34,5% dzieciom występy uczniów naszej szkoły, następnie 27% loteria fantowa. Dalej 23% dzieciom smakował popcorn i wata cukrowa zafundowane przez Radę Rodziców. Podobały się też 24,5% dzieci rozgrywki sportowe. Dzieciom smakowały też ciasta przygotowane przez rodziców uczniów naszej szkoły. Wnioski: Na podstawie rozmowy kierowanej z uczniami klas pierwszych przeprowadzonej prze nauczycieli można wnioskować, że: większość pierwszoklasistów uczestniczyła w lekcji otwartej podczas wizyty z grupą przedszkolną, wszystkie formy pracy na lekcji otwartej podobały się przedszkolakom, przyszli pierwszoklasiści obawiali się atmosfery przerw międzylekcyjnych i dużej liczby lekcji, obecnie uczniom podobają się prowadzone lekcje urozmaicane środkami dydaktycznymi oraz kąciki zainteresowań, uczniowie klas pierwszych lubią oglądać swoje prace plastyczne na gazetkach klasowych, większość uczniów na progu klasy pierwszej polubiło naukę i zdobywanie wiedzy oraz zajęcia wychowania fizycznego w sali gimnastycznej, nasi uczniowie klas pierwszych wiedzę o szkole zdobyli nie tylko podczas lekcji otwartej, ale też podczas Pikniku Rodzinnego, na pikniku dzieci zwiedzały szkołę, oglądały występy uczniów, zawody sportowe oraz jadły ciasta, watę i popcorn. 15
Wnioski końcowe Szkoła w dużym stopniu zaangażowała się w działania wspierające adaptację dzieci 6 - letnich do warunków szkolnych. Szkoła podjęła szereg skutecznych działań: lekcje otwarte dla przyszłych pierwszoklasistów połączone ze zwiedzaniem szkoły, rozdanie medali pamiątkowych dla dzieci z zaproszeniem na Piknik Rodzinny, informacja na stronie internetowej szkoły, zebranie Dyrektora Szkoły, pedagoga, psychologa, logopedy i wychowawców z rodzicami pierwszoklasistów, Z przeprowadzonych badań wynika, że wskazana jest kontynuacja projektu w przyszłym roku szkolnym ponieważ: projekt służy dzieciom, rodzicom i nauczycielom, Rodzice oczekują zorganizowania: zawodów sportowych z udziałem grupy przedszkolnej, zajęć plastycznych dzieci przedszkolnych z uczniami klasy I, zajęć adaptacyjnych w świetlicy, zapraszania również dzieci z placówek prywatnych spoza obwodu naszej szkoły, przynajmniej dwóch spotkań z udziałem przedszkolaków w szkole. Opracowała: Elżbieta Gryszko Grażyna Pakuła 16
Rozmowa kierowana nauczyciela z uczniami kl. I Czy uczestniczyłeś w czasie lekcji otwartej w kl. I z grupą przedszkolną? Tak Nie Co podobało Ci się w czasie zajęć otwartych w klasie pierwszej zabawy z dziećmi wczucie się na chwilę w rolę ucznia wspólne śpiewanie, rozwiązywanie rebusów rozmowy o szkole kąciki zainteresowań oglądanie podręczników i zeszytów Czego obawiałeś się na początku roku szkolnego? obawiałem się, że będzie dużo lekcji że mogę się zgubić dużej ilości dzieci na przerwie, które robią hałas miałem obawy, że ktoś mnie popchnie i uderzy obawiałem się nowych kolegów Co podoba Ci się w klasie? fajne lekcje zabawy z kolegami kąciki zainteresowań wystawa prac tablica multimedialna gazetki klasowe różne pomoce do lekcji Co najbardziej lubisz w szkole? lubię się uczyć chętnie spotykam się z kolegami swoją panią ciekawe lekcje zdobywać wiedzę chętnie uczestniczę w zajęciach na sali gimnastycznej Czy uczestniczyłeś z rodzicami na Pikniku Rodzinnym w Szkole Podstawowej nr 6? Tak Nie Czy zwiedziłeś szkołę w dniu Pikniku Rodzinnego? Tak Nie Co podobało Ci się najbardziej podczas pikniku? występy uczniów popcorn i wata cukrowa loteria fantowa smaczne ciasta rozgrywki sportowe 17