SZKOŁA PODSTAWOWA NR 27 PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z HISTORII I SPOŁECZEŃSTWA Klasa 7
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA MAJĄ ZA ZADANIE: Informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i rozwoju umiejętności. Motywowanie ucznia do pracy nad rozwojem własnych zainteresowań humanistycznych. Wspieranie ucznia w dążeniu do sukcesu. Dawanie uczniowi poczucia bezpieczeństwa przez jasno określone kryteria wymagań i kryteria oceniania. Dostarczanie rodzicom i nauczycielom informacji o postępach edukacyjnych ucznia, a także o ich trudnościach i brakach w zdobywaniu wiedzy i umiejętności. Umożliwienie nauczycielom doskonalenia (ewaluacji) ich pracy (metod i warsztatu) dydaktyczno-wychowawczej. PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA UWZGLĘDNIAJĄ: I. Kontrakt z uczniami. II. Obszary podlegające ocenie. III. Kryteria ocen / wymagania. IV. Indywidualizowanie wymagań. V. Metody i kryteria sprawdzania osiągnięć uczniów. VI. Sposoby informowania uczniów i rodziców o osiągnięciach i postępach. VII. Warunki i tryb uzyskiwania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej. I Kontrakt z uczniami
1. Z Przedmiotowymi Zasadami Oceniania uczeń zostaje zapoznany na początku każdego roku szkolnego. 2. Uczeń podlega ocenie w następujących obszarach: wypowiedzi pisemne, wypowiedzi ustne, wyszukiwanie i korzystanie z informacji. Stopień opanowania wiedzy i umiejętności podlega sprawdzeniu poprzez: diagnozę 1, sprawdzian 2, kartkówkę 3, zadania domowe, pracę dodatkową (długoterminową), odpowiedź ustną, prezentację projektu, aktywność, pracę na lekcji, udział w akademii i konkursie przedmiotowym. 3. Uczeń ma prawo dwa razy w ciągu semestru zgłosić nieprzygotowanie do zajęć lekcyjnych bez ponoszenia konsekwencji. Za nieprzygotowanie uznaje się brak: zeszytu przedmiotowego zeszytu ćwiczeń, podręcznika, zadania domowego oraz nieprzygotowanie się z bieżącego materiału(nie dotyczy zapowiedzianych sprawdzianów, testów, diagnoz, prac długoterminowych i zajęć, na których wystawiana jest ocena semestralna i końcowa). Trzecie nieprzygotowanie skutkuje otrzymaniem oceny niedostatecznej. Nieprzygotowanie do zajęć zgłasza uczeń na początku lekcji, po sprawdzeniu listy obecności. 4. Uczeń jest zobowiązany do prowadzenia zeszytu przedmiotowego oraz zeszytu ćwiczeń. 5. Kartkówki obejmujące materiał 3 ostatnich lekcji mogą być niezapowiedziane, nie ma możliwości ich poprawy. 6. Sprawdziany, diagnozy są obowiązkowe. Każdy sprawdzian poprzedzony jest powtórzeniem wiadomości i zapowiadany z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem (wpis do dziennika lekcyjnego). 7. Zwolnieni z pisania sprawdzianu są uczniowie po dłuższej nieobecności w szkole (więcej niż 3 dni). Zobowiązani są do napisania sprawdzianu w terminie dwóch tygodni od rozdania prac. W wyjątkowych sytuacjach ( np. bardzo długa nieobecność spowodowana chorobą) uczeń może być zwolniony z napisania sprawdzianu. 8. Uczniowie, którzy napisali pracę (sprawdzian, test) na ocenę niedostateczną mają możliwość poprawy oceny. Poprawa jest dobrowolna ale musi odbyć się w ciągu dwóch tygodni od rozdania prac. 9. Uczeń, który nie pisał sprawdzianu, po upływie 2 tygodni od jego rozdania, może być poproszony (bez uprzedzenia) przez nauczyciela do jego napisania podczas lekcji. 10. Absencja na lekcji nie zwalnia ucznia z uzupełnienia zaległości. 11. Nauczyciel ma obowiązek sprawdzić i oddać do wglądu poprawione prace pisemne w terminie dwóch tygodni (w przypadkach losowych termin może ulec przesunięciu) od daty ich pisania. 12. Każdy uczeń ma prawo do dodatkowych ocen za: wykonane prace nadobowiązkowe (ustalone z nauczycielem), udział w konkursach przedmiotowych mogą one wpłynąć na podwyższenie oceny śródrocznej. 13. Uczeń ma prawo do dodatkowej ustnej motywacji oceny. 14. Uczeń ma prawo korzystać z konsultacji z nauczycielem w celu uzupełnienia braków, wyjaśnienia nurtujących go wątpliwości, dyskusji na interesujący go temat. 15. Sprawdzone i ocenione pisemne prace kontrolne są udostępniane do wglądu uczniowi i jego rodzicom. 16. Ocena śródroczna i roczna ustalana jest na podstawie ocen cząstkowych uzyskanych w poszczególnych obszarach podlegających ocenie w następującej kolejności: a) sprawdziany, kartkówki, odpowiedzi ustne, praca na lekcji, prace domowe i długoterminowe, % z diagnozy b) systematyczność, zaangażowanie i wkład pracy w osiąganiu postępów dotyczących wiedzy i umiejętności. 17. Przy ustalaniu oceny rocznej brana jest pod uwagę ocena śródroczna. 1 WSTĘPNA, SUMARYCZNA LUB OBEJMUJĄCA MATERIAŁ KILKU DZIAŁÓW 2 OBEJMUJE MATERIAŁ 1 DZIAŁU 3 OBEJMUJE MATERIAŁ TRZECH OSTATNICH LEKCJI
18. Nie później niż miesiąc przed klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Pedagogicznej nauczyciel informuje ucznia (rodziców, opiekunów) o przewidywanej ocenie. 19. Uczeń, który uzyskał ocenę niedostateczną na I semestr zobowiązany jest do jej poprawy w terminie 2 tygodni od zakończenia ferii zimowych. W szczególnych przypadkach (np. więcej ocen niedostatecznych) termin poprawy ustalany jest wspólnie z nauczycielem. II Obszary aktywności ucznia podlegające ocenie 1. WYPOWIEDZI PISEMNE diagnoza, sprawdzian / test, kartkówka, zadanie domowe, praca długoterminowa, ćwiczenia. UCZEŃ: pisze na temat i zgodnie z celem, pisany tekst jest uporządkowany i spójny, zachowuje cechy charakterystyczne dla form wypowiedzi, przestrzega zasad ortograficznych, gramatycznych i interpunkcyjnych, pisze czytelnie, wyraźnie. przedstawia przebieg wydarzeń w chronologicznym układzie, odtwarza i porządkuje wydarzenia, rozpoznaje i wyraża relacje czasowo przestrzenne, dostrzega wydarzenia w kontekście przyczynowo skutkowym, wskazuje podobieństwa i różnice: wydarzeń, przemian, zjawisk, buduje wypowiedź bogatą w realia historyczne, używa poprawnie pojęć historycznych, odróżnia: opinię od faktów historycznych; fikcję literacką od prawdy historycznej, odróżnia informacje istotne od mniej ważnych, dostrzega dosłowne i przenośne, wyjaśnia pojęć, wyrażeń na podstawie ich kontekstu, używa odpowiednich argumentów, zajmuje stanowisko, ocenia fakty, zauważa problem i potrafi go zdefiniować, znaleźć sposób rozwiązania i przedstawić tok swojego myślenia, integruje wiedzę z różnych dziedzin, źródeł, samodzielnie charakteryzuje określone elementy wiedzy wydarzenia, postacie historyczne, odwołuje się do fragmentów tekstu celem budowania własnego komentarza,
uzasadnia własne zdanie przez odwołanie się do tekstu i posiadanej wiedzy, korzysta z objaśnień pojęć, wyrażeń, symboli, skrótów, świadomie wyszukuje i przedstawia określone treści, odczytuje i korzysta z ilustracji, map, linii chronologicznej, tabeli i innych środków, wybiera treści, które są mu potrzebne w pracy, aktywnie słucha i wykonuje własne notatki. Skala procentowa ocen prac pisemnych Ocena Skala procentowa celująca 96-100% bardzo dobra 90% - 95% dobra 75% - 89% dostateczna 60% - 74% dopuszczająca 40% - 59% niedostateczna poniżej 40% 2. WYPOWIEDZI USTNE odpowiedź ustna, prezentacja, aktywność na lekcji. UCZEŃ: posługuje się terminologią przedmiotową i poprawną polszczyzną, buduje wypowiedź w sposób jasny, w odpowiedniej formie. wypowiada się poprawnie stosując terminy historyczne, przedstawia przebieg wydarzeń w chronologicznym układzie, stosuje słownictwo określające następstwo w czasie,
buduje wypowiedź bogatą w realia historyczne, wypowiada się poprawnie na temat wydarzeń, postaci, faktów, używa odpowiednich argumentów, zajmuje stanowisko, ocenia fakty historyczne, wyraża własny punkt widzenia w przekonywujący sposób, świadomie korzysta ze źródeł informacji, wiedzy o otaczającym go świecie, analizuje i ocenia wypowiedź przez zadawanie pytań, uczestniczy w rozmowie, dyskusji, szanuje opinie innych. 3. WYSZUKIWANIE I KORZYSTANIE Z INFORMACJI UCZEŃ: potrafi korzystać z różnych źródeł informacji: podręcznika, encyklopedii, słowników, albumów, wydawnictw multimedialnych, środków masowego przekazu, tabel, ilustracji, map, schematów, foliogramów, linii chronologicznej i innych. potrafi wyszukać informacje i wybrać najistotniejsze zagadnienia, korzysta ze źródeł informacji kierując się wskazanymi kryteriami, zdobyte informacje stosuje do rozwiązania problemów, stosuje wiadomości w działaniach typowych i nietypowych: porównuje, rozwiązuje, analizuje, ocenia, udowadnia, wartościuje, oblicza, integruje wiedzę z różnych przedmiotów, źródeł, próbuje / potrafi dokonywać oceny wiarygodności źródła informacji. III Kryteria ocen: TABELA KRYTERIÓW OCEN WIEDZA UMIEJĘTNOŚCI AKTYWNOŚĆ
OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ otrzymuje uczeń, który opanował wiedzę i umiejętności zawarte w podstawie programowej w stopniu minimalnym, umożliwiającym kontynuowanie edukacji na wyższym poziomie nauczania, z pomocą nauczyciela wykonuje zadania wynikające z podstawy programowej, rozwiązuje zadania o niewielkim stopniu trudności, oraz pamięta podstawowe określenia i definicje. uczeń dysponuje niepełną, fragmentaryczną wiedzą określoną programem, przy pomocy nauczyciela potrafi wyjaśnić prostych pojęć, w minimalnym stopniu opanowuje zagadnienia omawiane na lekcji, sporadycznie wykazuje się wybranymi informacjami historycznymi, poważne braki w obszarze wiedzy historycznej może usunąć w dłuższym okresie czasu. Przy pomocy nauczyciela lub kolegów potrafi wykonać proste polecenie wymagające zastosowania podstawowych umiejętności wymaganych w procesie uczenia się historii: szeregowanie wydarzeń w ciągach chronologicznych, dostrzeganie związków między przyrodą, osadnictwem, gospodarką i kulturą, opisywanie środowiska geograficznego, w którym rozgrywają się wydarzenia z przeszłości, rozróżnianie podstawowych typów źródeł informacji historycznej, rozumienie prostego tekstu źródłowego. jest biernym uczestnikiem zajęć, ale nie przeszkadza w ich prowadzeniu, włącza się do pracy na wyraźne polecenie nauczyciela, przy dużej pomocy nauczyciela potrafi odtworzyć efekty pracy kolegów i odwzorować zaprezentowane przez innych elementy wiedzy. OCENĘ DOSTATECZNĄ Otrzymuje uczeń, który w stopniu podstawowym opanował wiedzę i umiejętności zawarte w podstawie programowej, samodzielnie wykonuje zadania wynikające z wymagań podstawy programowej, rozwiązuje zadania o średnim stopniu trudności, umie praktycznie wykorzystać wiedzę.
opanował podstawowe elementy wiadomości programowych pozwalające mu na rozumienie najważniejszych zagadnień omawianych na lekcji, zna i rozumie podstawowe pojęcia, zna podstawowe źródła wiedzy o przeszłości, wyciąga proste wnioski z otrzymanych informacji, potrafi wiązać elementy tradycji z życiem współczesnym, w opracowaniach pisemnych popełnia błędy merytoryczne, które potrafi samodzielnie poprawić po uwagach nauczyciela. Posiada kompetencje (umiejętności) określone dla poziomu wymagań koniecznych, a ponadto: dysponuje podstawowymi umiejętnościami umożliwiającymi uzupełnienie braków i luk w wiedzy niezbędnej do dalszego kształcenia, sytuuje wydarzenia w czasie i przestrzeni oraz w związkach przyczynowo-skutkowych, potrafi pod kierunkiem nauczyciela skorzystać z podstawowych źródeł informacji historycznej, potrafi wykonać proste zadania pisemne oparte na podręczniku lub innych źródłach wiedzy. współpracuje z grupą w realizacji zadań przy wsparciu kolegów i nauczyciela, w czasie lekcji wykazuje się aktywnością sporadyczną, (pracuje bez zapału, ale nie przeszkadza innym). OCENĘ DOBRĄ Otrzymuje uczeń, który w wysokim stopniu opanował wiedzę i umiejętności określone w podstawie programowej, stosuje wiadomości w sytuacjach typowych, planuje, organizuje i ocenia własną pracę, umie pracować w zespole. oraz umie powiązać logicznie fakty, genezę wydarzeń i zjawisk. zna i rozumie większość zagadnień poruszanych na lekcji, zna i rozumie większość pojęć, prawidłowo posługuje się terminologią historyczną (wskazuje cechy pojęć, wie, że Posiada kompetencje (umiejętności) określone dla poziomu wymagań podstawowych, a ponadto: potrafi umiejętnie wykorzystać zdobytą wiedzę do uzasadnienia swego stanowiska i argumentowania ocen przeszłości, czynnie uczestniczy w lekcji, wykonuje polecenia nauczyciela, aktywny na lekcji, choć nie jest pomysłodawcą,
możliwa jest zmiana znaczenia niektórych pojęć w czasie), odtwarza fragmenty rzeczywistości historycznej na podstawie źródeł i literatury, ustosunkowuje się do dzieł sztuki w kategoriach estetycznych, obserwuje i wyciąga wnioski, rozumie treść faktów historycznych oraz ich przyczyny i skutki, dobrze opanował wiedzę wymaganą programem ( choć od czasu do czasu popełnia błędy ) umie powtórzyć i uogólnić to, co usłyszał od nauczyciela lub przeczytał w podręczniku i innych źródłach wiedzy. samodzielnie poszukiwać związków przeszłości z teraźniejszością i dostrzegać analogie historyczne, potrafi wyjaśnić przyczyny różnic w interpretacji faktów, dobrze posługuje się mapą historyczną (potrafi odczytać zawarte w niej informacje i posługiwać się legendą mapy), potrafi pod kierunkiem nauczyciela analizować teksty źródłowe i porównywać dostrzeżone w nich zjawiska, potrafi samodzielnie opracowywać na piśmie zagadnienia historyczne wskazane przez nauczyciela, korzystając z różnych źródeł. realizuje chętnie cudze pomysły, zadania powierzone przez nauczyciela lub grupę wykonuje samodzielnie, pomaga innym, nigdy nie przeszkadza w pracy. OCENĘ BARDZO DOBRĄ Otrzymuje uczeń, który opanował w pełni wiedzę i umiejętności określone w podstawie programowej, rozwiązuje problemy w sposób twórczy, wykorzystuje umiejętności w nowych sytuacjach, potrafi efektywnie pracować w zespole, poszukuje, porządkuje i wykorzystuje informacje z różnych źródeł, umiejętnie rozwiązuje problemy. potrafi samodzielnie dokonać analizy i przyczyn pewnych wydarzeń z dziejów cywilizacji. opanował materiał przewidziany programem, dysponuje wiedzą wykraczającą poza materiał podręcznikowy, w tym posiada kompetencje (umiejętności) określone do wymagań podstawowych i rozszerzających, a ponadto: formułuje i przedstawia na forum publicznym (klasowym) własne
również wiedzą z dziejów swojego regionu, dostrzega ciągłość i zmienność w różnych formach życia społecznego (państwo, przemiany w gospodarce, strukturze społecznej, obyczajowości, religii, sztuce itp.), rozwiązuje zadania dodatkowe, zlecone przez nauczyciela, o średnim stopniu trudności, zna i rozumie wszystkie pojęcia wprowadzane na lekcjach, potrafi się nimi posługiwać w różnych poznawczych. sprawnie korzysta ze wszystkich dostępnych i wskazanych przez nauczyciela źródeł informacji, potrafi, korzystając ze wskazówek nauczyciela, dotrzeć do dodatkowych źródeł informacji, samodzielnie rozwiązuje problemy i zadania postawione przez nauczyciela, posługując się zdobytymi umiejętnościami, próbuje interpretować źródła, porównując relacje stron, ocenia ich wiarygodność i przydatność, integruje wiedzę zdobytą ze źródeł różnego typu oraz potrafi ją wyrazić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej, potrafi poprawnie rozumować w kategoriach przyczynowoskutkowych, wykorzystując wiedzę przewidzianą programem nie tylko z zakresu historii, ale również pokrewnych przedmiotów, potrafi dobrze argumentować swoje wypowiedzi, oceniać zjawiska, procesy i wydarzenia oraz uogólniać zdobytą wiedzę. opinie bierze czynny udział w debatach, dyskusjach, podejmuje i wykonuje zadania o charakterze dobrowolnym, wykazuje się aktywną postawą w klasie, poproszony nigdy nie odmawia wykonania dodatkowych zadań, aktywnie uczestniczy w rozwiązywaniu zadań realizowanych przez grupę, często wykazuje własną inicjatywę.
OCENĘ CELUJĄCĄ otrzymuje uczeń, który posiadł pełną wiedzę i umiejętności określone w podstawie programowej oraz potrafi wiązać teorię z faktami, konstruować własne wnioski i spostrzeżenia, samodzielnie poszerza wiedzę, korzystając z różnych źródeł informacji i prezentuje efekty swojej pracy wynikające z indywidualnych zainteresowania, wykonuje nieobowiązkowe, dodatkowe zadania, wykorzystuje wiadomości dodatkowe, wykraczające poza program nauczania, uczestniczy w historycznych konkursach pozaszkolnych lub jest laureatem konkursu przedmiotowego o zasięgu wojewódzkim lub ponadwojewódzkim oraz laureatem lub finalistą ogólnopolskiej olimpiady przedmiotowej, przeprowadzonych zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 8 ustawy o systemie oświaty. posiada wiedzę wykraczającą poza obowiązkowe wymagania programowe i potwierdza ją w toku lekcyjnym i pozalekcyjnym, rozwija własne zainteresowania historyczne, dodatkowa wiedza jest efektem samodzielnych poszukiwań i przemyśleń, posługuje się bardzo bogatym słownictwem charakterystycznym dla nauki historycznej, systematycznie wzbogaca swą wiedzę przez czytanie książek i artykułów o treści historycznej. Posiada kompetencje (umiejętności) określone dla poziomu wymagań podstawowych, rozszerzających i dopełniających, a ponadto: nie tylko potrafi korzystać z różnych źródeł informacji wskazanych przez nauczyciela, ale również potrafi samodzielnie zdobyć wiadomości, potrafi nie tylko poprawnie rozumować kategoriami ściśle historycznymi, ale również umie powiązać problematykę historyczną z zagadnieniami poznanymi w czasie lekcji innych przedmiotów, wyraża samodzielny, krytyczny (ale oparty na rzetelnej wiedzy) stosunek do określonych zagadnień z przeszłości, potrafi udowodnić swoje zdanie używając odpowiedniej argumentacji, autentycznie zainteresowany tym, co dzieje się na lekcji, podejmuje się z własnej woli realizacji różnych zadań, wykazując inicjatywę i pomysłowość, służąc swą wiedzą członkom grupy, podejmuje się opracowania materiałów, przygotowywanych dowolną techniką, o dużych walorach poznawczych, służących innym uczniom.
syntetyzować szczegółowe informacje, samodzielnie interpretuje źródła, potrafi łączyć zawarte w nich informacje. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań kryterialnych na ocenę dopuszczającą. IV Indywidualizowanie wymagań 1. WSPIERANIE UCZNIÓW ZDOLNYCH zadawanie dodatkowych zadań podczas prac klasowych i domowych, prowadzenie przez uczniów fragmentów lekcji, zachęcanie do czytania fachowej literatury, czasopism, wykonywanie pomocy dydaktycznych, folderów, plakatów i makiet tematycznych, proponowanie uczniom nowinek książkowych, ciekawych programów telewizyjnych, zwiększanie wymagań, co do ścisłości i precyzji ich wypowiedzi, przygotowywanie do konkursów i olimpiad o tematyce historycznej. 2. WSPIERANIE UCZNIÓW O SPECYFICZNYCH PROBLEMACH EDUKACYJNYCH a. Uczniowie o inteligencji niższej niż przeciętna w związku z dużym problemem w selekcji i wyborze najważniejszych informacji z danego tematu można wypisać kilka podstawowych pytań, na które uczeń powinien znaleźć odpowiedź czytając dany materiał ( przy odpytywaniu prosić o udzielenie na nie odpowiedzi ). podobnie postępować przy powtórkach pozostawianie większej ilości czasu na przygotowanie się z danego materiału ( dzielenie go na małe części, wyznaczanie czasu na jego zapamiętanie i odpytywanie ).
b. Uczniowie słabowidzący właściwe umiejscowienie dziecka w klasie ( zapobiegające odblaskowi pojawiającemu się w pobliżu okna, zapewniające właściwe oświetlenie i widoczność ) udostępnianie tekstów ( np. testów sprawdzających wiedzę ) w wersji powiększonej podawanie modeli i przedmiotów do obejrzenia z bliska zwracanie uwagi na szybką męczliwość dziecka związaną ze zużywaniem większej energii na patrzenie i interpretację informacji uzyskanych drogą wzrokową ( wydłużanie czasu na wykonanie określonych zadań ) częste zadawanie pytania- co widzisz? w celu sprawdzenia i uzupełnienia słownego trafności doznań wzrokowych. c. Uczniowie słabosłyszący w czasie lekcji wskazane jest używanie jak najczęściej pomocy wizualnych i tablicy ( m.in. zapisanie nowego tematu, nowych i ważniejszych pojęć, dat ) konieczne jest aktywizowanie dziecka do rozmowy poprzez zadawanie prostych pytań, podtrzymywanie jego odpowiedzi przez dopowiadanie pojedynczych słów, umowne gesty, mimiką twarzy nauczyciel podczas lekcji powinien często zwracać się do dziecka niesłyszącego, zadawać pytania ale nie dlatego, aby oceniać jego wypowiedzi, ale by zmobilizować go do lepszej koncentracji uwagi i ułatwić mu lepsze zrozumienie tematu. d. Specyficzne trudności w uczeniu się: wobec uczniów z dysleksją, dysgrafią, dysortografią stosuje się zalecenia poradni zawarte w orzeczeniu. uczniowie z dysleksją, dysgrafią w czasie prac pisemnych otrzymują więcej czasu na jej wykonanie lub wykonują mniejszą ilość zadań w określonym czasie. prace pisemne uczniów z wymienionymi dysfunkcjami oceniane są tylko pod kątem merytorycznym. uczeń z dysfunkcjami może uzyskać dodatkową pomoc od nauczyciela (wskazówki) w czasie prac pisemnych, jak i przy odpowiedziach ustnych, uczeń ma możliwość wykonywania dodatkowych prac domowych w celu poprawienia ocen. V Metody i kryteria sprawdzania osiągnięć uczniów METODY KRYTERIA OCENIANIA LICZBA DOKONYWANYCH DZIAŁAŃ I. 1. uzależnione od rodzaju pracy: stopień wyczerpania tematu przynajmniej dwa razy w semestrze
Wypowiedzi pisemne (diagnoza, sprawdzian / test, kartkówka) stopień trudności pracy I. 2. Wypowiedzi pisemne (zadania domowe, prace długoterminowe, ćwiczenia, zeszyt ćwiczeń) poprawność merytoryczna odpowiednia forma, kompozycja posługiwanie się określoną formą wypowiedzi, przejrzystość zapisu język, styl poprawność językowa, bogate słownictwo historyczne temat, treść zrozumienie tematu, samodzielność myślenia, wnioskowanie dobór odpowiedniego słownictwa historycznego z uwzględnieniem poprawnej pisowni ortografia, interpunkcja umiejętność samodzielnego sporządzania notatek układ graficzny systematyczność estetyka całości przynajmniej dwa razy w semestrze II.1. Wypowiedzi ustne zgodność z tematem znajomość zagadnienia dobór odpowiedniego słownictwa stosowanie terminów poprawność językowa umiejętność kojarzenia różnych informacji i wyciągania wniosków sposób rozumowania jasność, płynność wypowiedzi przynajmniej raz w semestrze
sposób prezentacji II.2. Aktywność i postawa na lekcji Obserwacja ucznia uwzględniająca: przygotowanie do lekcji, wypowiedzi na lekcji, pracę w grupie, posługiwanie się pomocami naukowymi (mapy, tablice graficzne, atlasy, słowniki itp.) obserwacja zachowań uczniów przez nauczyciela przez cały okres procesu dydaktycznego. Podsumowywana na bieżąco lub pod koniec każdego semestru oceną w dzienniku III. Wyszukiwanie i korzystanie z informacji korzystanie ze WSIPNETU systematyczność i poprawność wykonywania zadań domowych, powtórzeń umiejętność wyszukiwania i kojarzenia różnych informacji i wyciągania wniosków ocena podsumowująca dział przynajmniej raz w semestrze VI Sposoby informowania uczniów i rodziców o osiągnięciach i postępach zebrania z rodzicami, drzwi otwarte, spotkania indywidualne, prezentacje osiągnięć uczniów w czasie spotkań z rodzicami. VII Warunki i tryb uzyskiwania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej.
1. Uczeń może ubiegać się o wyższą ocenę klasyfikacyjną jeśli spełnia warunki takie jak: a) systematyczne uczęszczanie na zajęcia edukacyjne; b) systematyczne przygotowywanie się do zajęć; c) aktywny udział w lekcjach i innych formach zajęć; d) napisanie każdej pracy pisemnej; e) usprawiedliwianie każdej nieobecności na zajęciach edukacyjnych; f) wykonywanie zadań domowych; g) prowadzenie zeszytu przedmiotowego, zeszytu ćwiczeń lub innych wymaganych przez nauczyciela i wynikających z realizowanego programu nauczania; h) systematyczne uczenie się i rozwijanie swoich umiejętności i) spotkały go zdarzenia losowe mogące mieć istotny wpływ na wyniki z danego przedmiotu. 2. Uczeń lub jego rodzice mogą złożyć pisemny wniosek do nauczyciela o ustalenie wyższej o jeden stopień niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej. 3. Wniosek, o którym mowa w punkcie 2 uczeń lub jego rodzice składają do nauczyciela w terminie 3 dni od daty otrzymania informacji o przewidywanej rocznej ocenie klasyfikacyjnej. Wniosek musi zawierać uzasadnienie. 4. Nauczyciel prowadzący dane zajęcia edukacyjne jest zobowiązany dokonać analizy zasadności wniosku, o którym mowa w punkcie 2 oraz ustalić termin i sposób poprawy przewidywanej oceny rocznej przed klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Pedagogicznej. 5. Nauczyciel dokonuje analizy wniosku w oparciu o udokumentowane realizowanie obowiązków ucznia określonych w punkcie1. Wniosek niespełniający tych kryteriów zostaje rozpatrzony negatywnie. 6. Nauczyciel przypomina wymagania edukacyjne na ocenę o którą uczeń się ubiega. 7. Nauczyciel przed posiedzeniem klasyfikacyjnym dokonuje sprawdzenia wiedzy i umiejętności ucznia w obszarze uznanym przez nauczyciela za konieczny. 8. Ustalona przez nauczyciela w ten sposób ocena jest ostateczna w tym trybie postępowania. Wymagania na poszczególne oceny dla klasy VI
Roczny plan pracy z historii w szkole podstawowej w klasie 7. Wymagania na poszczególne oceny Temat lekcji 1. Kongres wiedeński Zagadnienia, materiał nauczania 1. Początek kongresu 2. Sto dni Napoleona 3. Postanowienia kongresu 4. Zmiany granic w Europie 5. Święte Przymierze Wymagania na poszczególne oceny dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra celująca ROZDZIAŁ I: EUROPA PO KONGRESIE WIEDEŃSKIM restauracja, legitymizm, równowaga europejska zna daty obrad kongresu wiedeńskiego (1814 1815) wskazuje na mapie państwa decydujące na kongresie wiedeńskim podaje przyczyny zwołania kongresu wiedeńskiego abdykacja, Święte Przymierze bitwy pod Waterloo (18 VI 1815), podpisania aktu Świętego Przymierza (IX 1815) prezentuje główne założenia ładu wiedeńskiego decyzje kongresu dotyczące ziem polskich zna datę stu dni Napoleona (III VI 1815) postacie: Aleksandra I, Charles a Talleyranda, Klemensa von Metternicha omawia przebieg stu dni Napoleona okoliczności Świętego Przymierza postacie: Roberta Stewarta Castlereagha, Franciszka I, Fryderyka Wilhelma III wskazuje na mapie zmiany terytorialne w Europie po kongresie wiedeńskim oraz państwa Świętego Przymierza cele i działalność Świętego Przymierza ocenia postawę Napoleona i Francuzów w okresie jego powrotu do kraju ocenia zasady, w oparciu o które stworzono ład wiedeński ocenia działalność Świętego Przymierza
Tajemnice sprzed wieków Jak obradował kongres w Wiedniu? 2. Rewolucja przemysłow a 1. Dlaczego Wiedeń? 2. Przebieg obrad 3. Główni bohaterowie wiedeńscy 1. Narodziny przemysłu 2. Rewolucja przemysłowa na świecie 3. Maszyna parowa i jej zastosowanie 4. Narodziny elektrotechniki 5. Skutki rewolucji przemysłowej industrializacja, rewolucja przemysłowa, maszyna parowa zna datę udoskonalenia maszyny parowej (1763) postać Jamesa Watta wymienia przyczyny rewolucji przemysłowej, dlaczego Wiedeń stał się miejscem obrad kongresu manufaktura, fabryka, urbanizacja, kapitał, kapitaliści, robotnicy, proletariat postacie: Samuela Morse a, George a Stephensona wymienia gałęzie przemysłu, które opisuje przebieg obrad kongresu wiedeńskiego głównych uczestników kongresu skonstruowania silnika elektrycznego (1831), skonstruowania telegrafu (1837) postać Michaela Faradaya wskazuje na mapie państwa, na których terenie rozwinęły się w XIX w. najważniejsze zagłębia regulaminu dyplomatycznego rolę kongresu wiedeńskiego w procesie likwidacji niewolnictwa cywilizacja przemysłowa, metropolia zna datę pierwszego telegraficznego połączenia kablowego między Ameryką i Europą (1866) gospodarcze i społeczne skutki industrializacji ocenia rolę kongresu wiedeńskiego w dziejach Europy postacie: Thomasa Newcomena, Charlesa Wheatsone a, Thomasa Davenporta okoliczności narodzin przemysłu w XIX w. opisuje sposób działania maszyny parowej ocenia gospodarcze
3. Nowe idee polityczne 1. Liberalizm 2. Konserwatyzm 3. Idee narodowe 4. Początki ruchu robotniczego 5. Czartyzm 6. Socjalizm i komunizm ideologia, proletariat, ruch robotniczy, strajk, związek zawodowy postać Adama Smitha rozwinęły się dzięki zastosowaniu maszyny parowej omawia wpływ zastosowania maszyny parowej na rozwój komunikacji liberalizm, konserwatyzm, socjalizm postacie: Edmunda Burke a, Karola Marksa okoliczności narodzin liberalizmu, konserwatyzmu przemysłowe Europy okoliczności narodzin przemysłu w XIX w. konsekwencje zastosowania maszyny parowej dla rozwoju przemysłu wolna konkurencja, komunizm, idee narodowe postacie: Giuseppe Mazziniego, Henriego de Saint Simona, Roberta Owena, Fryderyka Engelsa wynalezienia elektryczności dla rozwoju przemysłu i komunikacji zna datę wydania Manifestu komunistycznego (1848) okoliczności narodzin liberalizmu, konserwatyzmu i ruchu robotniczego różnice między socjalistami i komunistami i społeczne skutki rozwoju przemysłu w XIX w. czartyzm, falanster ruchu czartystów (1836 1848) opisuje narodziny ruchu czartystów, ich postulaty oraz skutki działalności ocenia wpływ nowych ideologii na życie
4. Przeciwko Świętemu Przymierzu 1. Walka z ładem wiedeńskim 2. Niepodległość Grecji 3. Początek Wiosny Ludów 4. Wystąpienia w Niemczech i Austrii 5. Parlament frankfurcki 6. Powstanie węgierskie 7. Wiosna Ludów we Włoszech 8. Wojna krymska terminu Wiosna Ludów zna datę Wiosny Ludów (1848 1849) wskazuje na mapie państwa, w których wybuchła Wiosna Ludów; wymienia przyczyny Wiosny Ludów i ruchu robotniczego rewolucja lipcowa, rewolucja lutowa, parlament frankfurcki rewolucji lipcowej we Francji (1830), wybuchu Wiosny Ludów we Francji (II 1848) postacie: Mikołaja I, Ludwika Napoleona Bonapartego, Franciszka Józefa I założenia liberalizmu, konserwatyzmu, socjalizmu i komunizmu uzyskania niepodległości przez Grecję (1829), w Belgii (1830), zwołania parlamentu frankfurckiego (V 1848), wybrania Ludwika Napoleona Bonapartego prezydentem Francji (XII 1848), stłumienia węgierskiego (1849), wojny krymskiej (1853 1856) postacie: Klemensa von rolę związków zawodowych w rozwoju ruchu robotniczego dekabryści, bankiety wybuchu antytureckiego w Grecji (1821 1822), dekabrystów (XII 1825), uznania niepodległości Belgii (1831), wybuchu Wiosny Ludów w Prusach, Austrii na Węgrzech i we Włoszech (III 1848), robotniczego w Paryżu (VI 1848) społeczne i polityczne w pierwszej połowie XIX w. przebieg i skutki walki Greków o niepodległość ocenia Wiosny Ludów dla państw i narodów europejskich omawia rolę parlamentu frankfurckiego w procesie jednoczenia Niemiec
1. Po upadku Księstwa Warszawskie go 1. Podział ziem polskich 2. Rzeczpospolita Krakowska 3. Wielkie Księstwo Poznańskie wskazuje na mapie państwa, które uzyskały niepodległość w pierwszej połowie XIX w. przyczyny i przejawy walki z ładem wiedeńskim skutki Wiosny Ludów we Francji, Prusach, Austrii, na Węgrzech i w państwach włoskich Metternicha, Aleksandra II wskazuje na mapie państwa, w których w latach 1815 1847 wybuchły rewolucje i narodowe oraz państwa zaangażowane w wojnę krymską omawia przyczyny, przebieg i skutki rewolucji lipcowej we Francji wymienia przyczyny i skutki wojny krymskiej POWTÓRZENIE WIADOMOŚCI I SPRAWDZIAN Z ROZDZIAŁU I ROZDZIAŁ II: ZIEMIE POLSKIE PO KONGRESIE WIEDEŃSKIM terminu uwłaszczenie zna datę terminu ziemie zabrane reformy terminu protektorat postacie: Karola X, Ludwika Filipa, Lajosa Kossutha, Józefa Bema Karola Alberta cele, przebieg i skutki dekabrystów opisuje przebieg Wiosny Ludów we Francji, Prusach, Austrii, na Węgrzech i w państwach włoskich zna datę otwarcia Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Uczeń zna datę wprowadzenia obowiązku szkolnego w
4. Sytuacja gospodarcza w zaborze pruskim podstawy nowoczesności 5. Sytuacja gospodarcza w zaborze austriackim 6. Kultura i oświata Królestwa Polskiego, Wielkiego Księstwa Poznańskiego i Wolnego Miasta Krakowa (1815) wskazuje na mapie podział ziem polskich po kongresie wiedeńskim uwłaszczeniowej w Wielkim Księstwie Poznańskim (1823), zniesienia pańszczyzny w zaborze austriackim (1848) ustrój Wielkiego Księstwa Poznańskiego opisuje ustrój Rzeczypospolitej Krakowskiej rozwój gospodarczy zaboru pruskiego opisuje sytuację gospodarczą w zaborze austriackim nadania wolności osobistej chłopom w zaborze pruskim (1807), powołania sejmu prowincjonalnego w Wielkim Księstwie Poznańskim (1824) postacie: Antoniego Radziwiłła, Edwarda Raczyńskiego, Tytusa Działyńskiego, Józefa Maksymiliana Ossolińskiego omawia proces uwłaszczania chłopów w zaborze pruskim Lwowie (1817), jaką rolę pełniła Rzeczpospolita Krakowska w utrzymaniu polskości porównuje sytuację gospodarczą ziem polskich pod zaborami warunki rozwoju polskiej kultury i oświaty w zaborze pruskim i Galicji zaborze pruskim (1825) ocenia skutki reformy uwłaszczeniowej w zaborze pruskim ocenia politykę władz zaborczych wobec Polaków w zaborze pruskim i austriackim
2. W Królestwie Polskim 1. Konstytucja Królestwa Polskiego 2. Namiestnik i wielki książę 3. Gospodarka Królestwa Polskiego 4. Kultura i edukacja pod zaborem rosyjskim 5. Opozycja legalna w Królestwie Polskim 6. Tajne spiski i organizacje zna datę nadania konstytucji Królestwu Polskiemu (1815) postacie: Adama Mickiewicza, Piotra Wysockiego wskazuje na mapie zasięg Królestwa Polskiego wymienia organy władzy określone w konstytucji Królestwa Polskiego kaliszanie, konspiracja objęcia władzy przez Mikołaja I (1825), zawiązania Sprzysiężenia Podchorążych (1828) postacie: Aleksandra I, wielkiego księcia Konstantego, Mikołaja I, Franciszka Ksawerego Druckiego Lubeckiego, Stanisława Staszica, Waleriana Łukasińskiego otwarcia uniwersytetu w Warszawie (1816), działalności Towarzystwa Filomatów (1817 1823), wprowadzenia cenzury w Królestwie Polskim (1819), założenia Banku Polskiego (1828) postacie: Józefa Zajączka, Juliana Ursyna Niemcewicza, Adama Jerzego Czartoryskiego, Wincentego i Bonawentury Niemojowskich wskazuje na mapie najważniejsze Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego (1825), wystąpienia kaliszan (1820) postacie: Stanisława Kostki Potockiego, Tadeusza Czackiego, Tomasza Zana wskazuje na mapie Kanał Augustowski, jaką rolę w życiu Królestwa Polskiego pełnił wielki książę Konstanty działalność kulturalno oświatową Polaków na wymienia wady i zalety ustroju Królestwa Polskiego ocenia rozwój gospodarczy Królestwa Polskiego omawia różnice pomiędzy opozycją legalną i nielegalną w Królestwie Polskim ocenia stosunek władz carskich do opozycji legalnej i nielegalnej
3. Powstanie listopadowe 1. Wybuch 2. Od negocjacji do detronizacji 3. Wojna polsko rosyjska 4. Wodzowie listopadowego 5. Walki poza Królestwem terminu noc listopadowa wybuchu listopadowego (29/30 XI 1830), bitwy pod Olszynką Grochowską (II 1831), wojny ustrój Królestwa Polskiego opisuje rozwój przemysłu w Królestwie Polskim omawia rozwój kultury i edukacji w Królestwie Polskim wymienia przykłady organizacji spiskowych i ich cele dyktator, detronizacja detronizacji Mikołaja I i zerwania unii z Rosją (25 I 1831), bitwy pod Ostrołęką (V 1831), bitwy o okręgi przemysłowe w Królestwie Polskim reformy gospodarcze Franciszka Ksawerego Druckiego Lubeckiego sytuację na wsi w Królestwie Polskim przejęcia dyktatury przez Józefa Chłopickiego (XII 1830), postacie: Ignacego Prądzyńskiego, Emilii Plater, Józefa Bema, Iwana Dybicza, ziemiach zabranych okoliczności opozycji legalnej i cele jej działalności opisuje okoliczności organizacji spiskowych bitwy pod Stoczkiem (II 1831), bitew pod Wawrem i Dębem Wielkim (III 1831), bitew pod Iganiami i Boremlem (IV 1831) postacie: Józefa Sowińskiego, postacie: Michała Radziwiłła, Macieja Rybińskiego, Antoniego Giełguda ocenia postawy wodzów listopadowego ocenia, czy powstanie
Tajemnice sprzed wieków Czy powstanie listopadowe 1. Dlaczego Polacy byli bez szans? 2. Wydarzenia w Belwederze 3. Co zmieniłaby śmierć wielkiego polsko rosyjskiej (II X 1831) postacie: Piotra Wysockiego, Józefa Chłopickiego wymienia przyczyny listopadowego Warszawę (6 7 IX 1831) postacie: wielkiego księcia Konstantego, Adama Jerzego Czartoryskiego wskazuje na mapie miejsca najważniejszych bitew listopadowego, jakie dla listopadowego miała detronizacja cara Mikołaja I omawia przyczyny klęski listopadowego oceny historyków dotyczące szans listopadowego Iwana Paskiewicza wskazuje na mapie tereny poza Królestwem Polskim, na których toczyły się walki podczas w latach 1830 1831 opisuje przebieg nocy listopadowej poczynania władz powstańczych do wybuchy wojny polsko rosyjskiej opisuje przebieg wojny polsko rosyjskiej opisuje zamach na wielkiego księcia Konstantego Jana Skrzyneckiego, Jana Krukowieckiego, Józefa Dwernickiego przebieg walk powstańczych poza Królestwem Polskim podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, czy powstanie listopadowe listopadowe miało szanse powodzenia ocenia skutki zamachu na wielkiego księcia Konstantego
mogło zakończyć się sukcesem? 4. Wielka Emigracja księcia Konstantego? 4. Jaką liczbę żołnierzy mogli wystawić Rosjanie? 5. Jakie błędy popełnili dowódcy? 1. Ucieczka przed represjami 2. Stronnictwa polityczne na emigracji emigracja, Wielka Emigracja postacie: Fryderyka Chopina, Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego wymienia przyczyny Wielkiej Emigracji wskazuje na mapie główne kraje, do których emigrowali Polacy po upadku listopadowego zsyłka, emisariusz postacie: Zygmunta Krasińskiego, Joachima Lelewela, Adama Jerzego Czartoryskiego wymienia główne obozy polityczne powstałe na emigracji wymienia formy działalności Polaków na emigracji porównuje siły militarne Rosji i powstańców wskazuje błędy dowódców katorga, amnestia Towarzystwa Demokratycznego Polskiego (1832) i Hôtel Lambert (1833) stosunek władz i społeczeństw Europy do polskich emigrantów program Towarzystwa Demokratycznego Polskiego mogło zakończyć się sukcesem Komitetu Narodowego Polskiego (1831), Gromad Ludu Polskiego (1835) postacie: Ludwika Mierosławskiego, Wiktora Heltmana wskazuje na mapie trasy, które przemierzali polscy emigranci program Komitetu Narodowego Polskiego opisuje działalność kulturalną Polaków na emigracji ocenia działalność Polaków na emigracji
5. Ziemie polskie po powstaniu listopadowy m 1. Represje po upadku listopadowego 2. Królestwo Polskie w cieniu Cytadeli 3. Represje w zaborze pruskim 4. Działalność spiskowa 5. Powstanie krakowskie 6. Rabacja galicyjska terminu rusyfikacja zna datę wybuchu krakowskiego (21/21 II 1846) wymienia represje wobec uczestników listopadowego wskazuje przykłady polityki rusyfikacji w Królestwie Polskim po upadku listopadowego rabacja, kontrybucja wybuchu rabacji galicyjskiej (II 1846) postacie: Iwana Paskiewicza, Edwarda Dembowskiego, Jakuba Szeli politykę władz rosyjskich wobec Królestwa Polskiego omawia przebieg poglądy środowisk konserwatywnyc h z Hôtel Lambert noc paskiewiczowska, Statut organiczny, wprowadzenia Statutu organicznego (1832), ogłoszenia stanu wojennego w Królestwie Polskim (1833), likwidacji Rzeczpospolitej Krakowskiej (XI 1846) postacie: Szymona Konarskiego, omawia poglądy Gromad Ludu Polskiego Stowarzyszenia Ludu Polskiego (1835), wprowadzenia rosyjskiego kodeksu karnego w Królestwie Polskim (1847) postacie: Edwarda Flottwella, Karola Libelta, Henryka Kamieńskiego omawia represje popowstaniowe w zaborze pruskim działalność ocenia politykę władz zaborczych wobec Polaków po upadku listopadowego ocenia postawę chłopów galicyjskich wobec szlachty i krakowskiego
6. Wiosna Ludów na ziemiach polskich 1. Nastroje w Wielkopolsce na początku 1848 roku 2. Powstanie w Wielkopolsce 3. W obronie polskości na Warmii, Mazurach i Śląsku 4. Sytuacja w Galicji 5. Ukraiński ruch narodowy 6. Za waszą i naszą wolność wskazuje na mapie tereny objęte powstaniem krakowskim postacie: Józefa Bema, Adama Mickiewicza przyczyny wybuchu Wiosny Ludów na ziemiach polskich pod zaborami wskazuje na mapie zabory, w których doszło do wystąpień w 1848 r. i skutki krakowskiego przyczyny, przebieg i skutki rabacji galicyjskiej wielkopolskiego (IV V 1848), uwłaszczenia chłopów w Galicji (1848) postać Ludwika Mierosławskiego opisuje przebieg Wiosny Ludów w Wielkim Księstwie Poznańskim omawia przebieg Wiosny Piotra Ściegiennego wskazuje na mapie tereny objęte rabacją galicyjską, w jakich okolicznościach wybuchło powstanie krakowskie porozumienia w Jarosławcu (IV 1848), bitwy pod Miłosławiem (IV 1848), postacie: Franza von Stadiona, Wojciecha Chrzanowskiego, Józefa Wysockiego, Henryka Dembińskiego wkład Polaków spiskową na ziemiach polskich w latach 30. i 40. XIX w. przyczyny niepowodzenia krakowskiego terminu serwituty zna datę Komitetu Narodowego w Poznaniu (III 1848) postacie: Józefa Lompy, Emanuela Smołki, Gustawa Gizewiusza, Krzysztofa Mrongowiusza, jakie dla polskiego ruchu niepodległościow ego w Galicji miał wzrost świadomości narodowościowej wśród Rusinów ocenia skutki Wiosny Ludów na ziemiach polskich ocenia decyzję władz austriackich o uwłaszczeniu
7. Kultura polska doby romantyzm u 1. Stany Zjednoczon 1. Kultura polska 2. po utracie niepodległości 3. Narodziny romantyzmu 4. Polski mesjanizm 5. Początki badań historii Polski 1. Rozwój Stanów Zjednoczonych terminu romantyzm postacie: Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Fryderyka Chopina wymienia poglądy romantyków Ludów w Galicji terminu racjonalizm postać Joachima Lelewela, na czym polegał konflikt romantyków z klasykami najwybitniejszych polskich twórców epoki romantyzmu w wydarzenia Wiosny Ludów w Europie mesjanizm, salon artystyczny warunki, w jakich ukształtował się polski romantyzm, czym był polski mesjanizm POWTÓRZENIE WIADOMOŚCI I SPRAWDZIAN Z ROZDZIAŁU II ROZDZIAŁ III: EUROPA I ŚWIAT PO WIOŚNIE LUDÓW działalność polskich społeczników na Warmii, Mazurach i Śląsku zna datę opublikowania ballady Romantyczność Adama Mickiewicza postać Andrzeja Towiańskiego, Artura Grottgera sytuację kultury polskiej po utracie niepodległości ocenia wpływ romantyzmu na niepodległościow e postawy Polaków
e w XIX wieku 2. Podział na Północ i Południe 3. Przyczyny wojny secesyjnej 4. Wojna secesyjna 5. Stany Zjednoczone po wojnie secesyjnej wojna secesyjna, Północ, Południe zna datę wojny secesyjnej (1861 1865) postać Abrahama Lincolna wymienia przyczyny i skutki wojny secesyjnej secesja, Konfederacja, Unia, wojna totalna zna datę wydania dekretu o zniesieniu niewolnictwa (1863) postacie: Roberta Lee, Ulyssesa Granta sytuację gospodarczą, społeczną i polityczną Północy i Południa omawia społeczne, polityczne i gospodarcze skutki wojny secesyjnej taktyka spalonej ziemi, abolicjonizm, demokraci, republikanie wyboru Abrahama Lincolna na prezydenta USA (1860), secesji Karoliny Południowej (1860), Skonfederowanyc h Stanów Ameryki (1861) omawia przyczyny podziału Stanów Zjednoczonych na Północ i Południe opisuje przebieg wojny secesyjnej wprowadzenia zakazu przywozu niewolników do Stanów Zjednoczonych (1808), bitwy pod Gettysburgiem (VII 1863), kapitulacji wojsk Konfederacji (VI 1865), ataku na Fort Sumter (IV 1861) wskazuje na mapie etapy rozwoju terytorialnego Stanów Zjednoczonych w XIX w. przyczyny i skutki rozwoju terytorialnego Stanów Zjednoczonych w XIX w. porównuje sytuację ocenia zniesienia niewolnictwa w Stanach Zjednoczonych ocenia skutki wojny secesyjnej
2. Zjednoczenie Włoch i Niemiec 1. Dwie koncepcje zjednoczenia Włoch 2. Piemont 3. Zjednoczenie Włoch 4. Powstanie Królestwa Włoskiego 5. Polityka Prus 6. Wojny Prus z Danią i Austrią 7. Wojna z Francją 8. Komuna Paryska 9. Polacy w Komunie Paryskiej Królestwa Włoch (1861), ogłoszenia II Rzeszy Niemieckiej (18 I 1871) postacie: Giuseppe Garibaldiego, Ottona von Bismarcka wymienia etapy jednoczenia Włoch i Niemiec skutki zjednoczenia Włoch wyprawa tysiąca czerwonych koszul, risorgimento wojny Prus z Austrią (1866), wojny francusko pruskiej (1870 1871) postacie: Camilla Cavoura, Wilhelma I, Napoleona III, jaką rolę w jednoczeniu Włoch odegrał, jakie konsekwencje dla dalszego przebiegu wojny miał dekret o zniesieniu niewolnictwa terminu komunardzi bitew pod Magentą i Solferino (1859), wojny Prus i Austrii z Danią (1864), pokoju we Frankfurcie nad Menem (1871), bitwy pod Sadową (1866), Związku Północno niemieckiego (1867), bitwy pod Sedanem (1870), gospodarczą, społeczną i polityczną Północy i Południa Niemieckiego Związku Celnego (1834), zawarcia sojuszu Piemontu z Francją (1858), wojny Piemontu z Austrią (1859), wybuchu w Królestwie Obojga Sycylii (1860), objęcia tronu w Prusach przez Wilhelma I (1861), Czerwonego Krzyża (1863), zajęcia Wenecji przez Królestwo Włoch (1866), ocenia rolę Ottona von Bismarcka w procesie jednoczenia Niemiec ocenia metody stosowane przez Ottona Bismarcka, Camilla Cavoura i Giuseppe Garibaldiego w procesie jednoczenia swoich państw dostrzega najważniejsze podobieństwa i różnice w procesie zjednoczenia
i Niemiec dla Europy Giuseppe Garibaldi omawia etapy jednoczenia Niemiec przyczyny, przebieg i skutki wojny francusko pruskiej, jaką rolę w jednoczeniu Niemiec odegrał Otto von Bismarck Komuny Paryskiej (III V 1871) wskazuje na mapie etapy jednoczenia Włoch i Niemiec omawia koncepcje zjednoczenia Włoch opisuje przebieg procesu jednoczenia Włoch, dlaczego Piemont stał się ośrodkiem jednoczenia Włoch koncepcje zjednoczenia Niemiec omawia skutki wojen Prus z Danią i Austrią dla procesu jednoczenia Niemiec Austro Węgier (1867), zajęcia Państwa Kościelnego przez Królestwo Włoskie (1870) postacie: Wiktora Emanuela II, Jarosława Dąbrowskiego, Walerego Wróblewskiego wskazuje okoliczności Czerwonego Krzyża okoliczności Austro Węgier rolę Polaków w Komunie Paryskiej Włoch i Niemiec
3. Kolonializm w XIX wieku 1. Przyczyny ekspansji kolonialnej 2. Kolonizacja Afryki 3. Polityka kolonialna w Azji 4. Skutki polityki kolonialnej 5. Brytyjskie imperium kolonialne 6. Konflikty kolonialne terminu kolonializm postać królowej Wiktorii wymienia przyczyny i skutki ekspansji kolonialnej faktoria handlowa, Kompania Wschodnioindyjs ka zna datę otwarcia Japonii na świat (1854) postać Cecila Johna Rhodesa wskazuje na mapie posiadłości kolonialne Wielkiej Brytanii wymienia państwa, które uczestniczyły w kolonizacji Afryki i Azji przyczyny, przebieg i skutki Komuny Paryskiej powstanie sipajów, powstanie Mahdiego, wojny opiumowe, wojny burskie, powstanie bokserów wskazuje na mapie tereny świata, które podlegały kolonizacji pod koniec XIX w. proces kolonizacji Afryki i Azji wymienia przyczyny wybuchu pierwszej wojny opiumowej (1839), wybuchu Mahdiego (1881) porównuje proces kolonizacji Afryki i Azji stosunek państw azjatyckich do ekspansji europejskiej kolonialne imperium Wielkiej Brytanii ocenia politykę mocarstw kolonialnych wobec podbitych ludów i państw
4. Rozwój nowych ruchów politycznych 1. W stronę demokracji 2. Socjaliści i anarchiści 3. Nowe ideologie 4. Emancypacja kobiet 5. Prawa wyborcze dla kobiet system republikański, partia polityczna, monarchia parlamentarna, demokratyzacja, na czym polegał proces demokratyzacji wymienia nowe ruchy polityczne w Europie drugiej połowie XIX w. skutki ekspansji kolonialnej dla państw europejskich i mieszkańców terenów podbitych socjaliści, socjaldemokracja, komuniści, chrześcijańska demokracja (chadecja), nacjonalizm, emancypantki, sufrażystki postacie: Karola Marksa, Leona XIII założenia programowe socjalistów konfliktów kolonialnych wskazuje przykłady konfliktów kolonialnych rewolucja proletariacka, społeczeństwo industrialne, Międzynarodówk a, anarchizm, terror indywidualny, szowinizm, syjonizm I Międzynarodówki (1864), ogłoszenia encykliki Rerum novarum (1891) solidaryzm społeczny, reformiści/ rewizjoniści zna datę ustanowienia 1 maja Świętem Pracy (1889) wpływ ideologii nacjonalizmu na kształtowanie się rożnych postaw wobec narodu i mniejszości narodowych okoliczności porównuje systemy ustrojowe w XIX wiecznej Europie ocenia następstwa procesu demokratyzacji życia politycznego ocenia metody stosowane przez anarchistów ocenia poglądy emancypantek i sufrażystek oraz metody i skutki ich działalności
5. Postęp techniczny i zmiany cywilizacyjn e 1. Rozwój nauk przyrodniczych 2. Rozwój medycyny i higieny 3. Rozwój komunikacji i transportu 4. Nowe środki transportu 5. Życie codzienne terminu teoria ewolucji postacie: Karola Darwina, Marii Skłodowskiej Curie wymienia odkrycia naukowe, które wpłynęły na założenia programowe chrześcijańskiej demokracji, na czym polegał nowoczesny nacjonalizm wymienia postulaty emancypantek i sufrażystek terminu pasteryzacja ogłoszenia teorii ewolucji przez Karola Darwina (1859), przyznania Nagród Nobla dla Marii Skłodowskiej cele i metody działania anarchistów omawia różnice między zwolennikami socjaldemokracji a komunistami, jakie okoliczności wpłynęły na narodziny ruchu emancypacji kobiet terminu promieniotwórczość odkrycia promieni X (1895), budowy Kanału Sueskiego (1859 1869), budowy Kanału Panamskiego (1904 1914), kształtowania się syjonizmu i jego założenia wynalezienia szczepionki przeciwko wściekliźnie (1885), odkrycia bakterii gruźlicy i cholery (1903) postacie: Roberta Kocha, Karla Benza, Johna Dunlopa, ocenia rozpowszechnieni a nowych środków transportu ocenia budowy Kanału Sueskiego i Kanału Panamskiego dla
6. Kultura przełomu 1. Literatura i prasa 2. Sztuka i architektura rozwój nauk przyrodniczych i medycznych wskazuje wynalazki, które miały wpływ na życie codzienne Curie (1903 i 1911), pierwszego lotu samolotem (1903), wynalezienia telefonu (1876) postacie: Ludwika Pasteura, Orville a i Wilbura Wright, Thomasa Alvę Edisona, Alexandra Grahama Bella założenia teorii ewolucji omawia kierunki rozwoju medycyny i higieny rozwój komunikacji i transportu pierwszego lotu sterowcem (1900), opatentowania fonografu (1878), wynalezienia gramofonu (1887) postacie: Dmitrija Mendelejewa, Pierre a Curie, Wilhelma Roentgena, Guglielma Marconiego, jakie miała budowa wielkich kanałów morskich, w jaki sposób wynalazki zmieniły życie codzienne w XIX w. Gottlieba Daimlera, Rudolfa Diesela, Ferdynanda Zeppelina, Josepha Swana, jakie czynniki miały wpływ na spadek liczby zachorowań i śmiertelności w XIX w. zna datę pierwszej rozwoju komunikacji ocenia kina dla
XIX i XX wieku 3. Kultura masowa 4. Upowszechnien ie sportu kultura masowa, pozytywizm, impresjonizm cechy charakterystyczne kultury masowej realizm, naturalizm, secesja postacie: Auguste a Comte a, Charlesa Dickensa, Juliusza Verne a, Lwa Tołstoja, Auguste a Renoira, Auguste a i Louisa Lumière nowe kierunki w sztuce i architekturze, czym charakteryzowało się malarstwo impresjonistów wymienia idee, które miały rozwijać wśród młodych pokoleń igrzyska olimpijskie terminu historyzm początków kina (1895), pierwszych nowożytnych igrzysk olimpijskich (1896) postacie: Émile a Zoli, Fiodora Dostojewskiego, Josepha Conrada, Edgara Degasa, Pierre a de Coubertina, jakie cele społeczne przyświecały literaturze i sztuce przełomu wieków okoliczności upowszechnienia sportu w drugiej połowie XIX w. wystawy impresjonistów (1874) terminu symbolizm, ekspresjonizm, futuryzm, w jaki sposób podglądy pozytywistów wpłynęły na literaturę i sztukę przełomu XIX i XX w. rozwoju kultury masowej ocenia zjawisko upowszechnienia sportu w drugiej połowie XIX w.