KUKURYDZA Rozmieszczenie upraw kukurydzy na terenie kraju jest znacznie zróżnicowane, co wynika przede wszystkim z przyczyn przyrodniczych, ale także ekonomicznych. Przykładem ekonomicznej rejonizacji uprawy na kiszonkę jest Podlasie i Mazowsze, gdzie produkuje się około 38 % kukurydzy kiszonkowej w kraju, a rejonizacji uprawy na ziarno Dolny Śląsk, woj. kujawsko-pomorskie i Wielkopolska, w których uprawia się połowę krajowej kukurydzy na ziarno. Odmiany zgłaszane do Krajowego rejestru deklarowane są jako przydatne do uprawy na ziarno, na kiszonkę lub oba kierunki użytkowania. Większość odmian została wyhodowana w kierunku przydatności do uprawy na ziarno. Hodowcy biorą bowiem pod uwagę fakt, że dobre odmiany ziarnowe w praktyce produkcyjnej sprawdzają się również w użytkowaniu na kiszonkę. Według GUS powierzchnia uprawy kukurydzy na ziarno w 2015 roku wynosiła 670 tys. ha a na kiszonkę 555 tys. ha. Najlepsze warunki termiczne występują w rejonie I (południowo zachodnim i południowo wschodnim). Kukurydze można tam uprawiać na wszystkie kierunki użytkowania, a ponadto poprzez dobór odmian o różnej wczesności, możliwe jest wydłużenie optymalnego terminu zbioru. Nieco mniej pewne dojrzewanie ziarna ma miejsce w rejonie II (środkowym). W rejonie III (północnym) wysoką jakość plonu w użytkowaniu na kiszonkę dają odmiany wczesne i średniowczesne oraz część średniopóźnych. Nie zaleca się tam uprawy na suche ziarno, choć użycie wczesnych odmian kukurydzy w latach o przeciętnym przebiegu pogody lub latach ciepłych, może również dać dobre efekty przy uprawie na ziarno. Wczesność odmian określana jest skalą FAO, polegającą na porównaniu z przyjętymi wzorcami wczesności. Z uwagi na różną reakcję wzorców jak i badanych odmian na warunki danego sezonu wegetacyjnego, ocena ta z konieczności jest orientacyjna i w poszczególnych latach może się różnić. Dotyczy to zwłaszcza odmian z pogranicza grup wczesności. Odmiany wczesne do FAO 230, oraz średniowczesne (FAO 240-250) są przydatne na ogół do wszystkich celów użytkowych. Odmiany średniopóźne (FAO 260-290) mają zastosowanie głównie w produkcji kiszonek, gdyż w uprawie na suche ziarno w mniej korzystnych warunkach termicznych mogą nie osiągnąć pełnej dojrzałości. Na Mazowszu doświadczenia z kukurydzą na ziarno prowadzone były tylko w dwóch lokalizacjach: grupy wczesnej w Kawęczynie i MODR Poświętne ( niestety doświadczenie prowadzone w MODR zostało zdyskwalifikowane statystycznie); grupy średniowczesnej i późnej w Kawęczynie i w Seroczynie. Z kukurydzą na kiszonkę doświadczenia również prowadzone były tylko w dwóch lokalizacjach w Kawęczynie i w Zawadach Zakładzie Doświadczalnym Uniwersytetu Przyrodniczo- Humanistycznego w Siedlcach. Ponieważ w drugim doświadczeniu udało się zebrać tylko kolby, a z powodu obfitych opadów uniemożliwiających wjazd w pole, nie udało się zebrać zielonki, wyniki wykorzystano tylko z jednego doświadczenia. Dlatego w publikacji wykorzystano wyniki z sąsiednich województw (łódzkie, podlaskie). Celem badań PDO jest sprawdzenie aktualnej wartości odmian wpisanych do Krajowego Rejestru oraz tych z CCA, które zostały włączone do doświadczeń PDO na podstawie co najmniej dwuletnich korzystnych wyników w doświadczeniach rozpoznawczych. Wyniki doświadczeń mają pomóc producentom kukurydzy w dokonaniu trafnego wyboru przy zakupie nasion.
Lp. Tabela1. KUKURYDZA NA ZIARNO. Doświadczenia porejestrowe 2017. Odmiany wczesne. Plon ziarna, dt. z ha Odmiany Marianowo Kawęczyn Krzyżewo Lućmierz Masłowice grupa 1 wczesne Wzorzec dt. z ha 99,4 117,7 116,7 129,4 99,4 1 Agro Fides 109,0 122,8 118,8 145,1 109,0 2 ES Seafox 94,3 122,4 113,0 119,1 94,3 3 Kwintus 91,4 117,0 113,3 133,3 91,4 4 KWS Magnet 102,2 110,1 117,4 127,1 102,2 5 KWS Vitellio 109,4 117,1 113,8 130,3 109,4 6 LG30179 98,5 114,8 117,0 116,7 98,5 7 LG31255 100,2 122,2 129,4 139,4 100,2 8 MAS 15P 93,5 118,2 107,4 112,3 93,5 9 RGT Chromixx 95,1 121,5 111,3 129,9 95,1 10 Silvinio 92,5 110,9 115,6 130,3 92,5 11 SY Werena 101,8 116,8 112,7 121,5 101,8 12 Farmplus 107,2 117,8 110,4 138,0 107,2 13 MAS 17G 105,1 103,9 117,4 122,7 105,1 14 Rianni CS 90,9 120,5 126,1 133,1 90,9 15 SY Talisman 99,1 129,0 126,2 141,7 99,1 Tabela 2. KUKURYDZA NA ZIARNO. Doświadczenia porejestrowe 2017. Odmiany wczesne. Wilgotność ziarna, % Lp. Odmiany Marianowo Kawęczyn Krzyżewo Lućmierz Masłowice grupa 1 wczesne Wzorzec % 38,3 24,6 31,6 29,2 38,3 1 Agro Fides 39,3 24,3 31,7 28,1 39,3 2 ES Seafox 41,1 23,2 33,3 31,0 41,1 3 Kwintus 37,5 22,5 31,3 29,3 37,5 4 KWS Magnet 38,4 23,2 29,7 27,4 38,4 5 KWS Vitellio 37,5 24,2 31,7 29,4 37,5 6 LG30179 34,4 25,1 29,3 27,8 34,4 7 LG31255 39,7 25,3 33,3 29,9 39,7 8 MAS 15P 35,5 23,4 30,3 27,8 35,5 9 RGT Chromixx 40,0 25,8 33,3 30,3 40,0 10 Silvinio 39,4 25,2 30,7 28,9 39,4 11 SY Werena 38,2 25,3 33,3 30,5 38,2 12 Farmplus 36,7 25,4 30,3 28,3 36,7 13 MAS 17G 37,5 25,0 31,3 30,6 37,5 14 Rianni CS 39,3 25,1 32,0 27,6 39,3 15 SY Talisman 39,3 25,8 32,7 30,8 39,3
Tabela 3. KUKURYDZA NA ZIARNO. Doświadczenia porejestrowe 2017. Odmiany średniowczesne. Plon ziarna, dt. z ha Lp. Odmiany Kawęczyn Lućmierz Masłowice Seroczyn Krzyżewo grupa 2 średniowczesne Wzorzec dt. z ha 125,3 128,8 116,1 122,2 111,1 1 Agro Polis 136,9 136,2 118,0 122,8 101,0 2 Benedictio KWS 125,8 134,5 122,0 117,8 122,3 3 Casandro 126,2 132,3 112,2 124,6 110,8 4 ES Asteroid 125,0 134,7 111,7 121,2 111,5 5 ES Constellation 119,8 128,6 113,6 125,3 111,4 6 ES Meteorit 110,3 126,2 117,6 111,3 114,4 7 ES Zorion 127,5 128,5 116,7 120,9 110,4 8 Farmezzo 124,2 133,6 123,0 122,3 108,9 9 Figaro 136,4 137,5 120,5 135,7 120,3 10 KWS Corazon 131,2 132,7 122,5 119,6 135,3 11 LG30215 121,9 123,2 107,0 109,9 121,5 12 Milosz 136,4 130,7 124,2 123,5 108,7 13 Norico 112,2 110,0 108,0 120,2 98,5 14 P8329 145,2 124,2 125,4 128,8 115,7 15 Perrero 110,7 110,5 98,0 117,5 96,8 16 Rivaldinio KWS 119,1 128,6 114,0 123,9 103,3 17 Sativo 123,5 134,0 110,5 130,8 107,8 18 Susetta 115,0 126,0 107,3 113,6 93,5 19 SY Rotango 104,7 117,5 119,7 121,5 104,3 20 SY Telias 144,1 141,9 122,9 130,2 129,9 21 Farmfire 135,4 133,9 122,5 123,9 107,0
Tabela 4. KUKURYDZA NA ZIARNO. Doświadczenia porejestrowe 2017. Odmiany średniowczesne. Wilgotność ziarna, % Lp. Odmiany Kawęczyn Lućmierz Masłowice Seroczyn Krzyżewo grupa 2 średniowczesne Wzorzec % 24,1 30,4 28,1 31,4 29,0 1 Agro Polis 26,7 33,1 32,0 34,0 32,5 2 Benedictio KWS 22,9 28,3 25,9 27,4 24,9 3 Casandro 24,9 30,6 31,0 32,4 29,4 4 ES Asteroid 24,9 32,0 29,8 32,9 29,3 5 ES Constellation 23,8 29,5 28,4 32,0 28,9 6 ES Meteorit 23,3 31,0 27,8 32,7 30,3 7 ES Zorion 25,1 30,5 28,6 32,5 28,9 8 Farmezzo 24,7 30,9 28,6 31,1 29,6 9 Figaro 23,8 29,6 26,4 31,3 29,3 10 KWS Corazon 24,4 28,9 28,0 31,4 27,5 11 LG30215 23,5 31,3 24,7 31,5 29,2 12 Milosz 23,7 31,0 26,7 32,0 28,1 13 Norico 22,4 29,4 30,7 31,3 29,6 14 P8329 23,4 31,3 29,9 34,0 29,0 15 Perrero 23,9 29,0 27,8 30,0 29,2 16 Rivaldinio KWS 24,8 30,0 26,4 31,9 30,6 17 Sativo 23,3 30,6 25,9 31,5 29,3 18 Susetta 24,3 30,0 26,6 28,8 27,6 19 SY Rotango 23,9 29,4 26,1 28,8 27,3 20 SY Telias 24,1 30,3 26,5 30,9 29,6 21 Farmfire 25,3 32,1 31,3 30,4 28,6
Tabela 5. KUKURYDZA NA ZIARNO. Doświadczenia porejestrowe 2017. Odmiany średniopóźne. Plon ziarna, dt z ha Lp. Odmiany Kawęczyn Lućmierz Masłowice Seroczyn Sulejów grupa 3 średniopóźne Wzorzec dt. z ha 126,8 127,7 121,6 131,1 62,5 1 Codigip 113,8 116,1 116,1 122,1 67,0 2 DKC3623 122,9 127,6 132,7 142,7 63,2 3 Keltikus 100,9 118,1 131,1 123,7 61,7 4 LG30273 131,9 119,8 118,2 134,8 65,7 5 Lindsey 127,3 121,5 109,7 128,2 58,3 6 P8821 142,3 132,6 137,6 134,0 70,1 7 Talentro 127,0 134,2 112,6 119,3 64,8 8 Walterinio KWS 142,2 153,2 122,4 159,8 61,5 9 DKC3939 127,1 123,3 102,0 134,9 56,5 10 Herkuli CS 125,8 123,4 113,2 131,4 67,9 11 P9838 127,2 131,5 133,8 129,9 51,7 12 RGT Conexxion 126,0 124,7 136,0 127,8 54,1 13 Surterra 133,7 134,2 116,2 141,2 70,2 Tabela 6. KUKURYDZA NA ZIARNO. Doświadczenia porejestrowe 2017. Odmiany średniopóźne. Wilgotność ziarna, % Lp. Odmiany Kawęczyn Lućmierz Masłowice Seroczyn Sulejów grupa 3 średniopóźne Wzorzec % 25,3 33,8 27,4 34,0 26,7 1 Codigip 26,2 33,1 28,3 33,6 26,9 2 DKC3623 25,1 36,3 28,7 35,9 27,1 3 Keltikus 25,1 32,0 25,8 33,2 24,7 4 LG30273 25,6 32,4 27,7 33,6 27,0 5 Lindsey 25,1 32,3 27,2 32,5 25,1 6 P8821 25,6 35,5 26,1 35,9 27,2 7 Talentro 24,6 32,0 24,8 32,2 25,2 8 Walterinio KWS 25,4 33,1 27,7 32,5 27,4 9 DKC3939 24,1 31,8 28,4 34,0 25,1 10 Herkuli CS 25,3 33,4 26,3 34,3 27,1 11 P9838 24,8 38,4 31,9 37,3 32,1 12 RGT Conexxion 25,6 37,0 26,7 36,1 25,7 13 Surterra 25,8 32,5 26,9 30,5 26,7
Tabela 6. KUKURYDZA NA KISZONKĘ. Doświadczenia porejestrowe 2017. Plon świeżej masy w dt z ha. Lp. Odmiana Plon świeżej masy Kawęczyn Masłowice Marianowo ogółem kolb ogółem kolb ogółem kolb odmiany wczesne Wzorzec dt/ha 471 179 634 224 542 215 1 Assano 471 179 656 224 570 219 2 ES Scorpion 462 164 595 213 486 203 3 Fortop 434 176 618 211 614 218 4 LG31255 481 177 659 237 566 211 5 Babexx 478 177 664 246 554 246 6 SY Amboss 480 199 611 214 461 195 odmiany średniowczesne Wzorzec dt/ha 461 202 622 227 557 219 1 Agro Polis 456 184 597 235 518 231 2 Arturo 440 207 605 205 584 220 3 Benedictio KWS 478 215 637 252 577 230 4 Bilizi 485 201 629 226 552 211 5 Chicago 379 187 591 214 500 203 6 Cyrano 472 210 615 228 578 220 7 Dynamite 473 202 558 187 513 214 8 Farmezzo 480 212 584 231 526 216 9 Figaro 479 206 650 250 593 223 10 Kartagos 438 206 638 256 535 222 11 MAS 20S 500 206 694 232 586 217 12 Milosz 438 200 581 230 503 211 13 SM Kurant 477 193 693 230 676 231 14 SY Kardona 468 194 622 211 586 222 15 Farmfire 435 192 634 218 525 204 16 Farmplus 452 214 612 232 571 239 17 Volumixx 488 198 638 227 549 215 odmiany średniopóźne Wzorzec dt/ha 521 197 668 232 596 210 1 Dublino 496 177 629 214 607 203 2 DS1460C 559 189 732 239 693 230 3 SM Furman 462 169 574 191 625 226 4 Walterinio KWS 540 225 717 263 644 228 5 Farm-gigant 485 211 634 247 497 199 6 MAS 28A 585 209 720 238 509 173
L p. Tabela 7. KUKURYDZA NA KISZONKĘ. Doświadczenia porejestrowe 2017. Plon suchej masy w dt z ha. Odmiana Plon suchej masy Kawęczyn Masłowice Marianowo ogółem kolb ogółem kolb ogółem kolb odmiany wczesne Wzorzec 183,7 89,0 220 226 204 116 1 Assano 185,3 86,8 222,5 126,5 221,6 125,9 2 ES Scorpion 175,2 91,4 222,7 119,8 196,0 115,0 3 Fortop 182,6 84,8 211,9 120,9 219,1 110,3 4 LG31255 180,6 85,9 222,5 132,5 195,3 105,1 5 Babexx 187,2 94,5 228,4 133,8 212,0 126,5 6 SY Amboss 191,1 90,4 211,4 124,1 181,5 114,2 odmiany średniowczesne Wzorzec 162,9 93,5 221,3 128,4 189,7 109,4 1 Agro Polis 158,7 81,8 223,6 133,1 177,8 107,5 2 Arturo 162,1 95,0 219,0 117,0 181,8 106,1 3 Benedictio KWS 174,4 101,8 234,7 144,8 202,7 124,2 4 Bilizi 167,3 88,4 217,1 131,4 179,1 101,8 5 Chicago 141,2 88,7 227,9 123,3 181,9 104,9 6 Cyrano 167,5 101,5 221,6 128,4 190,8 103,3 7 Dynamite 157,4 92,1 190,4 103,5 179,8 107,6 8 Farmezzo 178,1 101,7 216,8 133,5 185,1 107,1 9 Figaro 161,3 91,8 236,8 139,2 214,4 118,5 10 Kartagos 170,4 104,1 231,6 138,3 176,5 104,5 11 MAS 20S 175,1 98,9 233,2 128,2 204,1 110,1 12 Milosz 160,4 95,0 223,7 134,3 182,4 107,7 13 SM Kurant 167,0 92,7 225,1 125,1 218,3 108,9 14 SY Kardona 148,4 78,5 215,6 121,9 194,8 115,5 15 Farmfire 155,5 87,5 215,0 122,7 173,7 101,7 16 Farmplus 156,7 97,5 213,7 133,2 189,5 118,8 17 Volumixx 167,6 93,2 217,1 125,0 192,5 111,4 odmiany średniopóźne Wzorzec 171,3 91,8 235,6 132,2 181,6 103,9 1 Dublino 158,6 80,5 226,1 126,5 201,2 109,1 2 DS1460C 176,7 87,9 238,8 133,6 217,0 107,9 3 SM Furman 147,2 76,8 198,9 106,6 189,6 107,0 4 Walterinio KWS 189,6 109,2 272,3 149,5 208,2 119,1 5 Farm-gigant 164,1 97,1 231,2 139,6 165,1 100,8 6 MAS 28A 191,5 99,3 246,6 137,6 150,3 79,9