Rozwój Internetu jako szansa dla przedsi biorstw The development of the Internet as the chance for enterprises

Zeszyty Naukowe UNIWERSYTETU PRZYRODNICZO-HUMANISTYCZNEGO w SIEDLCACH Nr 88 Seria: Administracja i Zarz dzanie 2011 mgr Dariusz Chalimoniuk Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach Rozwój Internetu jako szansa dla przedsi biorstw The development of the Internet as the chance for enterprises Streszczenie: W artykule zaprezentowano rozwój Internetu jako nowoczesnego medium komunikacyjnego. Jego odpowiednie wykorzystanie mo e by szans dla przedsi biorstwa. Omówiona zosta a istota Internetu wraz z jego charakterystyk. Przedstawiono zarówno historyczne pocz tki, jak równie stan obecny. Opisano równie krótko mo liwo ci, jakie niesie za sob wykorzystanie Internetu w przedsi biorstwie. Ich szczegó owe omówienie znajdzie si w kolejnych artyku ach. Abstract: In this article the author presents the development of Internet as a modern communication medium. A suitable utilization of Internet can be a big chance for an enterprise. In the text the essence of Internet is talked over together with its profile. The author introduces historical beginnings and present state of that medium too. He briefly describes also possibilities which utilization of Internet brings for enterprises. More details of this topic will be discussed in the next articles. Wst p W ostatnich latach mo emy obserwowa, jak wiat wkracza w er nowej rewolucji gospodarczej. Podczas rewolucji przemys owej motorem post pu by y nowe technologie produkcji, nowe maszyny. Obecnie jeste my wiadkami nowej rewolucji, gdzie o rozwoju gospodarki decyduj technologie powi zane z przesy aniem informacji (IT). W warunkach wiatowej nadprodukcji, gdy szybko ro nie globalna konkurencja, najbardziej cennym zasobem gospodarczym staje si odpowiednio przetworzona informacja tj. w zgodzie z potrzeb odbiorców, dostarczana w odpowiednim miejscu i czasie. Mo na równie zaobserwowa zjawiska znacznego spadku cen komputerów, rozwoju rynku w sektorze telekomunikacji oraz wzajemn wspó prac pomi dzy podmiotami w szeroko poj tej bran y medialnej. Dzi ki temu technologie informacyjne s coraz bardziej wszechobecne. Wykorzystuje si je w celach osobistych i coraz cz ciej w zawodowych. Najwa niejszym efektem rozwoju bran y IT staje si upowszechnianie korzystania z Internetu jako nowoczesnego medium przekazywania informacji oraz nowego sposobu komunikowania si pomi dzy lud mi. Internet ponadto znacznie wzbogaca i usprawnia mo liwo komunikacji w przedsi -

208 D. Chalimoniuk biorstwie i pomi dzy przedsi biorstwem a podmiotami obecnymi na rynku. Internet wywiera znacz cy wp yw na funkcjonowanie wspó czesnego biznesu. Aby mo na by o wykorzystywa potencja Internetu w podnoszeniu skuteczno ci i efektywno ci zarz dzania przedsi biorstwem, nale y wcze niej pozna jego istot, cechy charakterystyczne, dynamik rozwoju i mo liwo ci. Zatem zasadne jest postawienie pytania, czym w a ciwie jest Internet? Istota Internetu Przedstawienie jedynej poprawnej definicji Internetu, podobnie jak w przypadku innych zjawisk, jest w praktyce niemo liwe. Zale y przede wszystkim od punktu widzenia, mo e by on czysto techniczny tj. informatyczny, lub bior cy pod uwag równie inne aspekty funkcjonowania Internetu. Definicja Internetu zmienia si te na przestrzeni lat, wraz z jego rozwojem i coraz szerszymi mo liwo ciami jego wykorzystywania w ró nych dziedzinach ycia, w tym równie funkcjonowania przedsi biorstw. Poni ej przestawionych zostanie kilka przyk adowych definicji, tak e tych historycznie starszych, aby pokaza, jak zmienia o si podej cie do Internetu. Niektórzy autorzy próbuj definiowa Internet z czysto technicznego punktu widzenia. Przyk adem tego typu podej cia jest definicja mówi ca, i Internet jest zbiorem niezale nych sieci indywidualnie zaprojektowanych zgodnie z wymaganiami ich u ytkowników, w których komputery pracuj w oparciu o ró ne systemy operacyjne, mog ce si swobodnie komunikowa ze sob dzi ki wykorzystaniu protoko u TCP/IP 1. Podobne techniczne spojrzenie na Internet przedstawia T. Bienias. Wed ug niego Internet to wielka Sie cz c sieci komputerowe na ca ym wiecie. Sie sieci. Sk ada si z setek tysi cy kilometrów wiat owodów, cz satelitarnych oraz ca ej masy mniej lub bardziej skomplikowanych urz dze. Miliony du ych i ma ych komputerów pod czonych do Sieci wspó pracuje, magazynuje informacje i po redniczy w ich przekazywaniu. Internet nie ma adnej centrali ani systemu sterowania. Ka dy pod czony do niego komputer jest niezale ny 2. Dla wi kszo ci u ytkowników Internetu infrastruktura techniczna nie ma wi kszego znaczenia. Osoba, która korzysta z Internetu, nie musi zna lokalizacji geograficznej serwera, na którym znajduje si po dana informacja. Nie jest równie konieczna szczegó owa znajomo technicznych zasad funkcjonowania Internetu, aby mo na by o z niego korzysta. W Internecie nie ma znaczenia miejsce. Pracuj c np. w Warszawie, mo na korzysta z informacji zamieszczonych zarówno w Pary u, Tokio czy Sydney. Spojrzenie na Internet nie tylko z technicznego punktu widzenia lepiej oddaje jego specyfik. E. Krol i E. Hoffman wskazuj na z o ono Internetu, proponuj, aby postrzega go nie tylko z technicznego punktu widzenia, ale w trzech równowa nych aspektach: 1 J. Wielki, Elektroniczny marketing poprzez Internet, PWN, Warszawa Wroc aw, 2000, s. 58. 2 T. Bienias, Internet, Wydawnictwo Znak, Kraków 1998, s. 13. Seria: Administracja i Zarz dzanie (15)2011 ZN nr 88

Rozwój Internetu jako szansa dla przedsi biorstw 209 technicznym - jako po czone sieci komputerowe, oparte na wspólnym protokole przesy ania danych tj. TCP/IP; spo ecznym - jako zbiorowo ludzi, którzy wspólnie u ytkuj i rozwijaj te sieci; informacyjnym - jako zbiór zasobów, które mog by pozyskane za pomoc tych sieci 3. Rozwini cie powy szego podej cia z uwzgl dnieniem nowych mo liwo ci technicznych, jakie daje Internet, przedstawia W. Chmielarz. Jego definicja oddaje w sposób kompleksowy specyfik Internetu, który jest okre- lony jako globalny, masowy system informatyczny, sk adaj cy si z po czonych ze sob wzajemnie sieci komputerowych opartych na protoko ach TCP/IP. Na system ten sk ada si sprz t komputerowy i telekomunikacyjny, oprogramowanie operacyjne, aplikacyjne, telekomunikacyjne itp. Internet to równie zbiór zasobów znajduj cych si w sieci, zbiór regu pos ugiwania si nimi oraz zbiór us ug (m.in. strony www, poczta elektroniczna, transfer plików, telepraca, listy dyskusyjne, rozmowy w czasie rzeczywistym itd.). Internet jest wykorzystywany i rozwijany przez u ytkowników tworz cych swoist spo eczno, wiadom jego mo liwo ci i ogranicze. W takim kontek cie u ywanie Internetu to dzia anie cz onków spo eczno ci przy pomocy sieci telekomunikacyjnej, maj ce na celu odnalezienie i wykorzystanie znajduj cych si w niej zasobów informacyjnych oraz aktywne wzbogacanie jej zasobów 4. Historia rozwoju Internetu Jak wi kszo zaawansowanych technicznie wynalazków, Internet ma swoje ród a w sferze militarnej. Prapocz tki idei globalnej sieci komputerowej zwi zane s z powstaniem w 1957 r. agencji ARPA (Advanced Research Projects Agency) b d cej cz ci ameryka skiego Departamentu Obrony. Agencja ta mia a za zadanie inicjowa i sponsorowa wszelkie dzia- ania mog ce wzmocni militarn i technologiczn pozycj USA. To dzi ki jej rodkom i poparciu w latach 1966-69 stworzono pierwsz sie komputerow (ARPA-NET) cz c cztery o rodki akademickie: Uniwersytet Kalifornii w Los Angeles (UCLA), Stanford Research Institute (SRI), Uniwersytet Kalifornii w Santa Barbara (UCSB) i Uniwersytet Utah 5. By a to sie komunikacyjna stworzona do celów wojskowych, odporna na dzia ania wojenne. Pozbawiona jednego centralnego komputera, który w przypadku dzia a wojennych by by pierwszym celem ataku, aby uniemo liwi komunikacj pomi dzy komputerami znajduj cymi si w sieci. W nast pnych latach sie ARPA-NET rozbudowywano. W pracy nad jej rozwojem brali udzia naukowcy z ró nych o rodków naukowo-badawczych. Pierwszy raz publicznie zaprezentowano dzia anie sieci ARPA-NET w pa dzierniku 1972 roku podczas konferencji mi dzynarodowej dotycz cej czno ci komputerowej odbywaj cej si w Waszyngtonie. 3 A. Bajdak (red.), Internet w marketingu, PWE Warszawa, 2003, s.14. 4 W. Chmielarz, Systemy biznesu elektronicznego, Difin, Warszawa 2007, s. 41. 5 M. Kisiel, Internet a konkurencyjno banków w Polsce, Cedetu, Warszawa 2007, s. 40. ZN nr 88 Seria: Administracja i Zarz dzanie (15)2011

210 D. Chalimoniuk Równie w roku 1972 pojawia si telnet, czyli protokó umo liwiaj cy u ytkownikom jednego komputera dzia aj cego w sieci za ogowanie si na inny i prac na nim. Rok pó niej wprowadzony zostaje protokó umo liwiaj cy przesy anie plików mi dzy komputerami w sieci, czyli FTP (File Transfer Protocol) 6. W tym samym roku do sieci ARPA-NET przy czono specjalnymi czami satelitarnymi pierwsze dwa w z y zagraniczne - w Wielkiej Brytanii i w Norwegii. Tym sposobem sie ARPA-NET sta a si sieci mi dzynarodow. W tym te czasie stworzono pierwszy program do wysy ania wiadomo ci poprzez sie i tak zacz a si rozwija poczta elektroniczna 7. Ten nowy sposób przekazywania informacji posiada wiele zalet, w odró nieniu od tradycyjnych metod komunikacji. Szczegó owe omówienie tego zagadnienia znajdzie si w dalszej cz ci. W roku 1975 kierownictwo ARPA zdecydowa o o zmianie statusu sieci z eksperymentalnej na u ytkow. Cztery lata pó niej wprowadzono Usenet tj. system tworz cy grupy dyskusyjne na ca ym wiecie. W nast pnych latach z Internetem zacz to czy ju nie tylko pojedyncze komputery, lecz ca e uczelniane sieci lokalne. Internet zosta przekazany przez armi Narodowemu Funduszowi Nauki (National Science Foundation) 8. W roku 1982 w ARPA-NET wprowadzony zostaje protokó TCP (Trasmission Control Protocol) oraz IP (Internet Protocol), a wi c u ywany do dzisiaj na ca ym wiecie i powszechnie znany jako protokó TCP/IP. W oparciu o protokó IP ka dy host dzia aj cy w sieci ma przypisany swój indywidualny, czterocz ciowy numer (np. 171.211.575.7). Pierwszego stycznia 1983 roku nast pi o przej cie wszystkich hostów dzia aj cych w sieci ARPA-NET na protokó TCP/ IP, który od tego momentu sta si powszechnie obowi zuj cy. Rok pó niej do u ytku wprowadzono system DNS (Domain Name System). Umo liwi on nadawanie hostom dzia aj cym w sieci nazw w dowolnym j zyku, atwiejszych w u yciu ni nazwy IP (np. www.uph.edu.pl). DNS dokonuje translacji nazwy domeny komputera na odpowiadaj cy mu numer IP. W roku 1988 pojawia si Internet Relay Chat, czyli protokó umo liwiaj cy prowadzenie na ywo dyskusji z wieloma u ytkownikami jednocze nie. Obfituj cy w nowo ci by rok 1991. Najpierw pojawi si WAIS (Wide Areas Information Servers), czyli narz dzie umo liwiaj ce wyszukiwanie informacji zgromadzonych w Internecie dzi ki ich indeksowaniu. Dost pny sta si równie Gopher, umo liwiaj cy dost p do informacji i ich sprowadzanie z hostów na ca ym wiecie. W tym samym roku pojawi si najwa niejszy element Internetu, czyli World Wide Web (WWW) 9. Koncepcja WWW oparta jest na trzech podstawowych elementach: HTTP (HyperText Transfer Protocol), czyli protokole umo liwiaj cym przesy anie dokumentów pomi dzy komputerami niezale nie od ich platformy; 6 J. Wielki, Elektroniczny marketing poprzez Internet, PWN Warszawa Wroc aw, 2000, s. 59. 7 M. Kuchciak, Geneza i rozwój Internetu, Internet 1997 nr 7-8. 8 A. Sznajder, Marketing wirtualny, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2002. 9 J. Wielki, Elektroniczny marketing poprzez Internet, PWN Warszawa Wroc aw, 2000, s. 59. Seria: Administracja i Zarz dzanie (15)2011 ZN nr 88

Rozwój Internetu jako szansa dla przedsi biorstw 211 URL (Uniform Resource Locator) - standardzie adresowania, umo liwiaj cym zlokalizowanie okre lonych dokumentów po ród milionów innych; HTML (HyperText Markup Language) - j zyku u ywanym do tworzenia dokumentów umieszczanych w sieci 10. W roku 1992 Bank wiatowy tworzy swoj stron WWW. Kolejne lata to okres gwa townej ekspansji Internetu. W roku 1993 tak e Bia y Dom i Organizacja Narodów Zjednoczonych tworz strony WWW. W nast pnym roku robi to równie Senat ameryka ski, pojawia si te pierwszy bank internetowy - First Virtual. W roku 1995 trzy pot ne ameryka skie firmy telekomunikacyjne, CompuServe, America Online, Prodigy, zaczynaj oferowa swe us ugi poprzez Internet. Nast puje dalszy rozwój i komercjalizacja Internetu 11. W momencie wprowadzenia WWW jako standardowej us ugi rozpocz - a si w a ciwa kariera Internetu w roli nowego no nika informacji. Poprzez Internet mo emy przesy a nie tylko tekst i obrazy, równie filmy, muzyk, rozmowy telefoniczne itd. Na wizytówce wi kszo ci pracowników przedsi biorstw, oprócz tradycyjnego adresu, znajduje si tak e adres e-mail i coraz cz ciej adres firmowej strony internetowej. Liczba osób korzystaj cych z tego nowoczesnego medium, jakim jest Internet, zwi ksza si w zawrotnym tempie. Dla przeci tnego u ytkownika Internet mo e by rozrywk lub sposobem pozyskiwania informacji. Przy odpowiednim wykorzystaniu, zrozumieniu istoty i odmienno ci w stosunku do innych mediów Internet mo e sta si niezwykle przydatny i po yteczny nie tylko do celów prywatnych, ale równie mo e sta si narz dziem podnoszenia skuteczno ci i efektywno ci zarz dzania wspó czesnym przedsi biorstwem. Pocz tków polskiego Internetu mo emy doszukiwa si na pocz tku lat dziewi dziesi tych XX wieku. Pierwsze starania rodowisk naukowych o w czenie Polski do Europejskiej Naukowej Sieci Komputerowej (EARN) rozpocz to w grudniu 1989 roku. Pierwsze po czenie Polski z Internetem nast pi o, kiedy 17 sierpnia 1990 roku pomi dzy Warszaw a Kopenhag zosta a uruchomiona pierwsza poczta komputerowa. Do obs ugi polskiej sieci powo ano przy Uniwersytecie Warszawskim Zespó Koordynacyjny Naukowych i Akademickich Sieci Komputerowych, który 14 grudnia 1993 roku przekszta ci si w niezale ne przedsi biorstwo o statusie jednostki badawczo-rozwojowej pod nazw Naukowa i Akademicka Sie Komputerowa (NASK). W ci gu zaledwie kilku lat dokona si w Polsce podobnie jak w innych krajach prawdziwy przewrót technologiczny i spo eczny. Internet rozprzestrzeni si praktycznie na ca y wiat i stale powi ksza si grono osób korzystaj cych z tego medium. Polska nale y pod tym wzgl dem do czo ówki krajów Europy rodkowej, jednak jeste my wci du o mniej rozwini ci od krajów zachodnich, nie mówi c ju o Skandynawii czy USA. 10 J. Wielki, Elektroniczny marketing poprzez Internet, PWN Warszawa, Wroc aw 2000, s. 62. 11 Tam e, s. 59. ZN nr 88 Seria: Administracja i Zarz dzanie (15)2011

212 D. Chalimoniuk Badania liczby u ytkowników Internetu sprawiaj wiele k opotów, a ich wyniki s cz sto bardzo rozbie ne. Podstawowym dylematem jest okre lenie, kogo mo na uwa a za u ytkownika Internetu. Czasami przyjmuje si, e s to tylko osoby doros e, które korzysta y z us ug poczty elektronicznej oraz WWW w ci gu ostatniego tygodnia i posiadaj konto pocztowe, czasami do bada przyjmuje si kryterium korzystania z jakiejkolwiek us ugi internetowej w ci gu ostatniego miesi ca przez osob w wieku powy ej 12 lat. St d wynikaj podstawowe ró nice w definiowaniu wielko ci audytorium internetowego 12. Stan obecny Wed ug danych podanych przez comscore World Metrix, w grudniu 2008 roku liczba internautów przekroczy a próg miliarda. Najwi ksza liczba u ytkowników zosta a zarejestrowana w Azji 41 proc. wszystkich internautów. Na drugim miejscu znalaz a si Europa 28 proc., a na kolejnych Ameryka Pó nocna 18 proc., Ameryka aci ska 7 proc. oraz Bliski Wschód i Afryka 5 proc. 13. Badania przeprowadzone przez firm Nielsen Online 14 pokazuj, e liczba u ytkowników Internetu na wiecie dochodzi do dwóch miliardów dok adnie 1,966 mld (stan na dzie 31 czerwca 2010) i jest to prawie 28,7% ludno ci. Najwi cej osób korzystaj cych z Internetu zamieszkuje w Azji, Europie i Ameryce Pó nocnej (rys. 1, 2). RAZEM 1966,5 Australia / Oceania Bliski Wschód Afryka Ameryka aci ska / Karaiby Ameryka Pó nocna 21,3 63,2 110,9 204,7 266,2 Europa 475,1 Azja 825,1 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800 2000 2200 Liczba u ytkowników (mln) Rys. 1. Liczba u ytkowników Internetu na wiecie wg regionów Fig. 1. Number of Internet users in the world according to regions 12 P. Guziur, Marketing w Internecie, Helion, Gliwice 2001, s. 11. 13 [http://www.pcworld.pl/news/334517/liczba.uzytkownikow.internetu.przekroczyla.miliard.html] dn. 23.10.2009. 14 [http://www.internetworldstats.com/stats.htm] dn. 23.11.2010. Seria: Administracja i Zarz dzanie (15)2011 ZN nr 88

Rozwój Internetu jako szansa dla przedsi biorstw 213 Afryka; 5,6% Bliski Wschód; 3,2% Australia / Oceania; 1,1% Ameryka aci ska / Karaiby; 10,4% Azja; 42,0% Ameryka Pó nocna; 13,5% Europa; 24,2% Rys. 2. Liczba u ytkowników Internetu na wiecie wg regionów (procentowo) Fig. 2. Number of Internet users in the world according to regions (in percentage) ród o: http://www.internetworldstats.com/stats.htm dn. 23.11.2010. Source: http://www.internetworldstats.com/stats.htm dn. 23.11.2010. Bior c pod uwag liczb ludno ci, najkorzystniej sytuacja przedstawia si w Ameryce Pó nocnej, Europie, a tak e Australii i Oceanii. W Ameryce Pó nocnej ponad ¾ osób korzysta z Internetu, w Europie natomiast prawie 60%. rednia na wiecie to 28,7% (rys. 3). WIAT 28,7% Australia / Oceania 61,3% Bliski Wschód 29,8% Af ry ka 10,9% Amery ka aci ska / Karaiby 34,5% Amery ka Pó nocna 77,4% Europa 58,4% Azja 21,5% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% Procent liczby ludno ci korzystaj cej z Internetu Rys. 3. Procent liczby ludno ci w poszczególnych regionach korzystaj cej z Interentu Fig. 3. Percent of the population numbers in individual regions using Interentu ród o: http://www.internetworldstats.com/stats.htm dn. 23.11.2010. Source: http://www.internetworldstats.com/stats.htm dn. 23.11.2010. ZN nr 88 Seria: Administracja i Zarz dzanie (15)2011

214 D. Chalimoniuk Tempo rozwoju tego rodka komunikowania si ukazuje jedno z opracowa znanej firmy badawczej Morgan Stanley - raport dotycz cy szybko ci rozpowszechniania si najwa niejszych mediów (rys. 4). Badanie mia o na celu ukazanie szybko ci rozpowszechniana si radia, telewizji tradycyjnej, telewizji kablowej i Internetu w USA. Ustalono, ile czasu zaj o tym mediom pozyskanie 50 milionów u ytkowników. Najstarszy rodek przekazu - radio - potrzebowa na to 38 lat, telewizja tradycyjna dotar a do 50 milionów osób w ci gu 13 lat, telewizja kablowa - 10 lat, a Internet w ci gu zaledwie pi ciu lat 15. Rys. 4. Szybko rozpowszechniania si najwa niejszych rodków komunikowania Fig. 4. Speed of spreading of the most important means of communication ród o: A. Sznajder: Marketing wirtualny, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2002. Source: A. Sznajder: Marketing wirtualny, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2002. Czterdzie ci lat temu za nowe medium uwa ano telewizj, 15 lat temu rol t przej a telewizja kablowa. Dzi rol t przejmuje Internet. Dowodem na cz ciowe wypieranie telewizji przez Internet mog by badania przeprowadzone przez Katedr Marketingu Akademii Ekonomicznej w Krakowie (rys. 5). Badani internauci zostali zapytani, czy rezygnuj z ogl dania telewizji, aby wi cej czasu po wi ci na korzystanie z sieci. Ponad po owa z nich odpowiedzia a, e w mniejszym lub wi kszym stopniu rezygnuje wówczas z ogl dania telewizji. Rozwój Internetu na pewno nie spowoduje upadku telewizji, tak jak telewizja nie spowodowa a zaniku radia, jednak Internet odegra bardzo wa n rol w rozwoju ludzko ci, w szczególno ci w dzia alno ci przedsi biorstw i zmianie modelu funkcjonowania wspó czesnego biznesu. 15 Piotr Guziur, Marketing w Internecie, Helion, Gliwice 2001, s.14 Seria: Administracja i Zarz dzanie (15)2011 ZN nr 88

Rozwój Internetu jako szansa dla przedsi biorstw 215 Rys. 5. Internet a telewizja Fig. 5. The Internet and television ród o: P. Guziur: Marketing w Internecie, Helion, Gliwice 2001, s. 14 oraz II Badanie Polskich U ytkowników Sieci Internet, Katedra Marketingu Akademii Ekonomicznej w Krakowie [http://badanie.ae.krakow.pl]. Source: P. Guziur: Marketing w Internecie, Helion, Gliwice 2001, s. 14 oraz II Badanie Polskich U ytkowników Sieci Internet, Katedra Marketingu Akademii Ekonomicznej w Krakowie [http://badanie.ae.krakow.pl]. Mo liwo ci Internetu Nie mo na wi c nie docenia roli technik internetowych we wspomaganiu procesów zarz dzania przedsi biorstwem. Internet umo liwia nie tylko przesy anie g osu, ale tak e obrazu na odleg o. Mo liwe jest zatem prowadzenie telekonferencji zarówno ze wspó pracownikami, jak i z potencjalnymi kooperantami. Internet przyczynia si do zniwelowania bariery geograficznej nie tylko w komunikacji on-line, ale równie na rynku. Mo emy bez wi kszych problemów dotrze do klientów zamieszka ych na innym kontynencie. Mo emy u y Internetu jako nowego kana u dystrybucji. Prowadzenie dzia alno ci gospodarczej w Internecie (e-biznes) lub kupowanie, sprzedawanie towarów i us ug za po rednictwem Internetu (e-commerce) wymaga dobrego przygotowania i przemy lanej strategii. Jednym z wa niejszych sposobów wykorzystania Internetu jest pozyskiwanie i rozpowszechnianie informacji, a tak e komunikowanie si z rynkiem. Obszar ten nie wyczerpuje wszystkich zalet Internetu dla realizacji celów marketingowych. Wykorzystywany jest coraz cz ciej jako narz dzie reklamy, promocji, mo e pos u y do prowadzenia bada marketingowych. Zastosowanie Internetu do celów marketingowych (e-marketing) jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych sposobów wykorzystania sieci. Du ym udogodnieniem dla przedsi biorstw, nie tylko ma ych, jest wprowadzenie przez wi kszo banków mo liwo ci prowadzenie konta przez kana elektroniczny. Bankowo internetowa rozwija si w ostatnich la- ZN nr 88 Seria: Administracja i Zarz dzanie (15)2011

216 D. Chalimoniuk tach dynamicznie, aczkolwiek z pewno ci barier dla szerszego jej stosowania mo e by brak zaufania do transakcji prowadzonych za po rednictwem Internetu oraz obawa przed atakami hakerów. Internet umo liwia tak e wprowadzenie nowych form organizacyjnych do przedsi biorstwa wykorzystuj cych na przyk ad teleprac tj. prac zdaln, prac na odleg o wykonywan najcz ciej przy u yciu nowoczesnych technologii m.in. Internetu. W obecnej ci gle zmieniaj cej si rzeczywisto ci warto zwróci uwag na szkolenia pracowników, które odgrywaj bardzo wielkie znaczenie. Tradycyjne metody dokszta cania wi si zazwyczaj z wysokimi kosztami i konieczno ci cz stych podró y s u bowych. Wykorzystanie kszta cenia przez Internet (e-learning) w podwy szaniu kwalifikacji pozwala nie tylko na redukcj kosztów szkole, ale tak e dostosowania wiedzy przekazywanej w trakcie kursu do rzeczywistych potrzeb przedsi biorstwa 16. Podsumowanie Gwa towny rozwój generacji technologii i wzrost znaczenia Internetu umo liwiaj przedsi biorstwom zmian zasad konkurowania w wielu sektorach. Internet okaza si narz dziem podnosz cym stopie prawdopodobie stwa odniesienia sukcesu, ale jednocze nie sta si obszarem konkurowania. Cytuj c za Nalazkiem: Internet zmienia gospodark jak burza, porównywalna tylko z rewolucj przemys ow. Ci, którzy jej zwiastuny dostrzegli odpowiednio wcze nie, ju dzisiaj zbieraj owoce wprowadzonych zmian. lepi na zmiany odpadn 17. Jak wspomniano wcze niej, istnieje wiele mo liwo ci wykorzystywania Internetu w dzia alno ci przedsi biorstw. Zostan one szczegó owo omówione, wraz ze wspomnianymi powy ej, w nast pnych artyku ach. Bibliografia Bajdak A., Internet w marketingu, PWE Warszawa 2003. Bienias T., Internet, Wydawnictwo Znak, Kraków 1998. Chmielarz W., Systemy biznesu elektronicznego, Difin, Warszawa 2007. Grzesiak M., Zastosowanie Internetu w ma ej firmie [w:] Soko owski M. (red.) Oblicza Internetu. Internet a globalne spo ecze stwo informacyjne, PWSZ, Elbl g 2006. Guziur P., Marketing w Internecie, Helion, Gliwice 2001. Kisiel M., Internet a konkurencyjno banków w Polsce, Cedewu, Warszawa 2007. Kuchciak M., Geneza i rozwój Internetu, Internet, 1997, nr 7-8. 16 M. Grzesiak, Zastosowanie Internetu w ma ej firmie w: M. Soko owski (red.) Oblicza Internetu. Internet a globalne spo ecze stwo informacyjne, PWSZ, Elbl g 2006, s. 394. 17 K. Szczepa ska, Zastosowanie Internetu w marketingu jako przyk ad wykorzystania zasobów sieci w zarz dzaniu przedsi biorstwem, Zeszyty Naukowe Wy szej Szko y Biznesu w D browie Górniczej, NR 1(7), D browa Górnicza 2000, s. 58, za: Nalazek U., Bonarowski M., Dystans do sieci, Businessman Magazine, nr 9 (102), 1999. Seria: Administracja i Zarz dzanie (15)2011 ZN nr 88

Rozwój Internetu jako szansa dla przedsi biorstw 217 Szczepa ska K. Zastosowanie Internetu w marketingu jako przyk ad wykorzystania zasobów sieci w zarz dzaniu przedsi biorstwem, Zeszyty naukowe Wy szej Szko y Biznesu w D browie Górniczej, nr 1(7), D browa Górnicza 2000. Sznajder A., Marketing wirtualny, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2002. Wielki J., Elektroniczny marketing poprzez Internet, PWN, Warszawa Wroc aw 2000. http://badanie.ae.krakow.pl. II Badanie Polskich U ytkowników Sieci Internet, Katedra Marketingu Akademii Ekonomicznej w Krakowie. http://www.internetworldstats.com/stats.htm http://www.pcworld.pl/news/334517/liczba.uzytkownikow.internetu.przekroc zyla.miliard.html ZN nr 88 Seria: Administracja i Zarz dzanie (15)2011

218 D. Chalimoniuk Seria: Administracja i Zarz dzanie (15)2011 ZN nr 88