Publiczn wsparci finansow a otwart innowacj dr Małgorzata S. Lwandowska Instytut Międzynarodowgo Zarządzania i Marktingu Kolgium Gospodarki Światowj Wystąpini przygotowan na: Sympozjum VII: Otwart innowacj wyzwanim współczsngo zarządzania Z cyklu: Współczsn problmy zarządzania 20 marca 207, Warszawa Plan przntacji. Kontkst tortyczny / otwart innowacj w publikacjach polskich uczonych 2. Unia Europjska a otwart innowacj 3. Otwart innowacj a fkt dodatkowy publiczngo wsparcia 4. Cl badania / filary badania / modl badawczy / hipotzy badawcz 5. Charaktrystyka próby badawczj 6. Mtoda badawcza 7. Wyniki badania 8. Wnioski dla polityki innowacyjnj 9. Ogranicznia / mocn strony badania 2
Pojęcia otwartych innowacji propozycja Chsbrough a i Bogrsa, 204 Na przstrzni lat pirwotna dfinicja woluowała (Chsbrough, 2003; Gassmann, Enkl, 2004; Dahlandr, Gann, 200; Wst, Bogrs, 203). Otwarta innowacja to rozproszony procs innowacji, oparty na clowo zarządzanych przpływach widzy w organizacji, objmujących przpływy piniężn i nipiniężn, organizowan zgodni z jj modlm biznsu. Widza moż napływać do organizacji (pozyskiwani widzy z źródł zwnętrznych poprzz procsy wwnętrzn) oraz wypływać z organizacji (przyczyniając się do maksymalizacji wykorzystania widzy wwnętrznj w wyniku komrcjalizacji) lub poprzz wystąpini obu tych procsów jdnoczśni (Chsbrough, Bogrs, 204, p. 7). Artykuły w czasopismach indksowanych w bazi BazEkon dotycząc otwartych innowacji oraz innowacji ogółm, opublikowan w latach 2008-205 80 70 60 50 40 30 20 0 0 54 38 3 23 8 7 4 0 70 58 6 3 n=292 n=42 2008r 2009r 200r 20r 202r 203r 204r publikacj z hasłm "innowacj otwart" publikacj z hasłm "innowacj" Źródło: opracowani własn. 2
Unia Europjska a otwart innowacj Powołani Grupy ds. Staratgii Otwartych Innowacji i Polityki (Opn Innovation Stratgy and Policy Group, OISPG) która współpracuj z Dirctorat Gnral for Communications Ntworks, Contnt & Tchnology (DG CONNECT) Komisji Europjskij. Podstawa to filozofia paradygmatu Otwartych Innowacji 2.0 czyli krowania kosystmów otwartych innowacji, gdzi procs dokonywania pożądanych odkryć przypadkowo (srndipity procss) jst w płni rozwinięty (fully-fldgd). Nowy paradygmat Poczwórnj Hlisy (Quadrupl Hlix), gdzi innowacja jst współtworzona w współpracy rządu, przmysłu, szkół wyższych jak równiż partnrów indywidulanych. Grupa, wraz z uczstnikami organizowanj konfrncji, w maju 203 roku przyjęła tak zwaną Dklarację Dublińską Otwart innowacj 2.0 (Dublin Dclaration Opn Innovation 2.0). Modl zamknięty; otwarty; otwarty 2.0 - porównani Zamknięt innowacj Otwart innowacj Otwart innowacj 2.0 Zalżność Nizalżność Współzalżność Podwykonawstwo Wzajmn licncjonowani Wzajmn wspomagani się widzą Osamotnini Partnrstwo Ekosystm Liniowość Liniowość, Przpuszczalność Kompozycja niliniowa Liniow zalżności kontraktow Współzalżności bilatraln Potrójna, poczwórna hlisa Planowani Strowani Eksprymntowani Kontrola Zarządzani Koordynacja Wygrana - przgrana Wygrana - wygrana Obustronna wygrana z prmią Myślni standardow Myślni nistandardow Brak standardów myślnia (out of th box) (no boxs) Pojdynczy podmiot Pojdyncza dzidzina Intrdyscyplinarność Łańcuch wartości Sić wartości Konstlacja wartości Źródło: opracowani na podstawi Salmlin 203. 3
Fundusz z UE na działalność B+R Cl badania zidntyfikowani poziomu otwartości polskich przdsiębiorstw przmysłowych na widzę pozyskiwaną z zwnątrz, zarówno w formi uprzdmiotowionj, w drodz koopracji jak tż poprzz korzystani z otwartych źródł widzy. Okrślni znacznia jaki procsy otwartych innowacji mają dla poziomu innowacyjności badanych przdsiębiorstw. Znaczni publiczngo finansowgo wsparciu dla działalności innowacyjnj, w tym procsów otwartych innowacji. Kraj UE wdług udziału przdsiębiorstw innowacyjnych, któr dklarowały iż otrzymały jakikolwik środki publiczn na badania i rozwój oraz finansowani B+R z budżtu UE w latach 2006-202 Udział innowacyjnych przdsiębiorstw, któr dklarowały iż otrzymały Wysoki (powyżj 20%) Śrdni (0%-20%) Niski (poniżj 0%) Jakikolwik środki publiczn na prac badawczo-rozwojow Wysoki (powyżj 40%) Śrdni (20%-40%) Niski (poniżj 20%) Węgry Czchy, Litwa, Polska - Austria Finlandia, Holandia, Cypr, Francja Bułgaria, Słowacja, Malta, Rumunia, Łotwa Estonia, Słownia, Portugalia Luxmburg, Nimcy, Szwcja Chorwacja, Włochy, Blgia, Hiszpania Źródło: Opracowani własn na podstawi danych CIS 2006-2008; CIS 2008-200, CIS 200-202. 4
Efkt dodatkowy publiczngo wsparcia Zmiana w poziomi finansowania wydatków przdsiębiorstwa na B+R, zmiana w ogólnj sytuacji przdsiębiorstwa oraz podjmowanych przz ni dcyzjach, któr to zjawiska ni pojawiłaby się bz publiczngo programu wsparcia lub subsydiowania (Buissrt t. al., 995). Efkt dodatkowy publiczngo wsparcia Okrślni w jakim stopniu wykorzystywani dango programu wsparcia przyczynia się w przdsiębiorstwi otrzymującym wsparci:. do podjęcia inwstycji w B+R fkt dodatkowy stymulujący nakłady (input additionality). 2. pośrdnio na poprawę oraz. fkt dodatkowy stymulujący zachowania (bhavioural additionality). wwnątrz przdsiębiorstwa - poprawę poziomu widzy firm (intrnal bhavioural additionality). na zwnątrz przdsiębiorstwa - poprawę ich rlacji z otocznim (Norman, Klofstn, 200) (xtrnal bhavioural additionality). 3. umożliwia zidntyfikowani działania fktu dźwigni (lvrag ffct) na sprawność innowacyjną przdsiębiorstwa (Luukkonn, 998) fkt dodatkowy stymulujący wyniki (output additioanlity). 5
Rodzaj partnra Instytucjonalny Z łańcucha dostaw Konkurnt Grupa kapitałowa Modl badawczy - filary Pozyskiwani odpłatn maszyny Otwart źródła widzy Lokalizacja partnra Widza kraj; UE; inn kraj Poziom: Z poziomu lokalngo Z szczbla cntralngo Z UE Wpływ: Na wydatki Na wyniki Na współpracę Współpraca Otwartość na widzę Publiczn wsparci Absorpcja widzy Otwart innowacj Ochrona własności intlktualnj Poziom innowacyjności kraju Innowacja / Innowacyjność Mtoda analiza SEM Typy innowacji Kwstionariusz CIS Polska, lata994-996 Eksploracja Zminn latntn Konfirmacja Działalność innowacyjna przłom lat 9/92 94/78/EC, 994 Źródło: opracowani własn. Modl koncpcyjny Źródło: opracowani własn. 6
Charaktrystyka próby badawczj Analiza przprowadzona jst na płnj próbi 7783 dużych i śrdnich przdsiębiorstw z badania GUS PNT-02 za lata 2008-200, nalżących do skcji od B do E (wg. PKD 2007). W badanj populacji większość to przdsiębiorstwa Innowacyjni Niaktywn, N=4988, czyli taki, któr w okrsi 2008-200 ni wprowadziły innowacji procsowych ani produktowych oraz Innowatorzy, N=2795, którzy w większości wprowadzili innowacj procsow (77,6%), w mnijszym stopniu produktow (73,5%), organizacyjn (48,3%) i marktingow (39,6%). 3 Mtoda badawcza W clu oszacowania związków przyczynowych między zminnymi, wykorzystano analizę równań strukturalnych (Structural Modl Eqution-SEM), badającą strukturę oraz siłę liniowych zalżności między co najmnij jdną zminną nizalżną i jdną lub więcj zminnymi zalżnymi (Konarski, 200). Clm analizy jst znalzini takigo modlu, który w sposób użytczny odwzorowuj rzczywistość (Prk-Białas, Plśniak, 203). Analiza uwzględnia ni tylko związki bzpośrdni między zminnymi, al równiż związki pośrdni i łączon (Gaul, Machowski, 987). SEM, w przciwiństwi do innych mtod, tstuj wil hipotz jdnoczśni (Hnslr, 20). 7
Modl mpiryczny badania d2j d2j2 d2j3 d2j4 d5c d5d d5 d5f d5g d5h d5i d5j d5k d5l d5ł d6awk-d6aw9k d6awk2-d6aw9k2 d6awk3-d6aw9k3 d6awk4-d6aw9k4 d4awk2 d4awk3 d4aw2k3 d4aw3k3 d4aw4k2 d4aw5k2 d4aw5k3 d4aw6k2 d4aw6k3 d4aw7k2 d4aw7k3 d4aw8k2 d4aw8k3 Ochrona własności intlktualnj przdsiębiorstwa [V2_Ochrona] H8 Otwartość przdsiębiorstwa na współpracę [v_otwartosc] H Publiczn wsparci finansow dla działalności innowacyjnj [V6_Publiczn] Pozyskiwani widzy z otwartych źródł informacji H [V3_Pozyskiwani] Poziom sprawności innowacyjnj przdsiębiorstwa [obroty_innowacj] H7 H2 H6 H4 H2 H9 Widza D3ab przdsiębiorstwa i poziom absorpcji widzy D3ab2 [V4_Widza] d5a H0 H5 Zakup widzy i/lub narzędzi wspirających H3 działalność innowacyjną [V5_Zakup] d3a2 d3a3 d2h d2o d2w-5k3 d2w-5k5 d2w-5k7 d2w-5k9 d2w-5k d2w-5k3 Zminna Hipotza Oszacowania standaryzowan Oszacowani nistandaryzowan Istotność (p) Zalżność między posiadaną widzą, pozyskiwanim widzy, a sprawnością innowacyjną przdsiębiorstw SprInno <--- ŻrInfInno H,089 0,023 0,250 SprInno <--- WspInno H2 0,242 0,035 0,0 SprInno <--- ZakWidz H3 0,858 0,065 0,002 SprInno <--- WidzaWł H4,699 0,083 0,00 Pozostał zalżności między sposobami pozyskiwania widzy a posiadaną widzą WidzaWł <--- ZakWidz H5 0,074 0,4 0,00 ŻrInfInno <--- WspInno H7 0,047 0,37 0,00 OchrWłInt <--- WspInno H8 0,264 0,098 0,00 Zalżność między publicznym finansowym wsparcim działalności innowacyjnj a zakupm widzy, poziomm widzy, współpracą i sprawnością innowacyjną przdsiębiorstwa ZakWidz <--- PublWsp H9 0,499*** 0,202 0,00 WidzaWł <--- PublWsp H0 0,069* 0,043 0,09 WspInno <--- PublWsp H 0,907** 0,90 0,00 SprInno <--- PublWsp H2-0,37-0,0 0,560 Pozostał związki ujawnion podczas budowy modlu strukturalngo WidzaWł <--- WspInno 0,067 0,20 0,00 OchrWłInt <--- WidzaWł 0,823 0,02 0,00 PublWsp <--- ŻrInfInno 0,6 0,3 0,00 8
Hipotzy badawcz: część publiczn wsparci W toku analizy wykazano, ż wzrostowi publiczngo wsparcia dla działalności innowacyjnj (PublWsp), towarzyszy: zwiększona intnsywność zakupu widzy uprzdmiotowionj (ZakWidz) (β = 0,499; p = 0,00); wzrost poziomu widzy własnj i absorpcji widzy przdsiębiorstwa (β = 0,069; p = 0,09) oraz wzrost otwartości na współpracę (β = 0,907; p < 0,00). Wnioski dla polityki innowacyjnj Wykazano szrg istotnych związków, wskazujących na kluczow znaczni, jaki finansow publiczn wsparci ma dla działalności innowacyjnj polskich przdsiębiorstw przmysłowych. Pozytywny wpływ polityki innowacyjnj, obsrwowany jst na wilu płaszczyznach. Powinno to skłaniać do zwryfikowania mtod pomiaru wpływu narzędzi publiczngo wsparcia dla działalności innowacyjnj, któr powinny mirzyć wpływ polityki w sposób maksymalni komplksowy, z uwzględninim zarówno wpływy na wydatki, wyniki, działania jak równiż współpracę podmiotów bnficjntów wsparcia publiczngo. 9
Ogranicznia / Mocn strony badania / Dalsz obszary badawcz Zagadnini Ograniczni badania Mocna strona badania / Przyszł obszary badawcz Okrs obsrwacji 2008-200 Opóźnini w czasi; Spcyfika okrsu badawczgo Opóźnini i tak mnijsz niż w przypadku wilu publikacjach międzynarodowych Jdn okrs obsrwacji Ograniczni badań z względu na standaryzację kwstionariusza Brak punktu odnisinia dla wyników w czasi Brak tzw. aspktów miękkich jak na przykład poziomu zaufania; trwałości rlacji Możliwość porównania wyników z tgo okrsu dla innych państw EŚW Możliwość prowadznia porównań międzynarodowych Budowa danych ciągłych, co umożliwi lpsz uchwycni związków przyczynowo - skutkowych Wymuszon uogólnini wyników Źródło: opracowani własn. Nimożność uwzględninia spcyfiki branżowj z względu na ograniczoną objętość monografii Możliwość robinia porównań branżowych na dalszym tapi badań. Możliwość uogólninia wyników dla gospodark krajów 00% Wykrs. Otwart innowacj na SGH - liczba artykułów opublikowanych przz pracowników SGH na "liści A" w podzial na prac indywidulan i zspołow, lata 202-205 80% 5 0 7 7 60% 40% 27 36 46 58 20% 0% 202 203 204 205 w współracy indywidualni Źródło: opracowani własn na podstawi: http://uczlnia.sgh.waw.pl/pl/uczlnia/badania/najnowszwynikibadan/listajcr/strony/dfault.aspx. 0
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Małgorzata Stfania Lwandowska mlwando@sgh.waw.pl Instytut Międzynarodowgo Zarządzania i Marktingu Kolgium Gospodarki Światowj Szkoła Główna Handlowa w Warszawi 2 2