RYNEK MOCY JAKO INSTRUMENT WSPRACIA BUDOWY NOWYCH ELEKTROWNI IGOR MUSZYŃSKI RADZIKOWSKI SZUBIELSKA I WSPÓLNICY SP. K. PARTNER
FINANSOWANIE ENERGETYKI DOŚWIADCZENIA Rynek mocy uzasadniono koniecznością stworzenia wsparcia dla budowy nowych elektrowni w miejsce tych, których życie techniczne dobiega końca w najbliższych latach. Modele inwestycji w polskiej energetyce w ostatnich 20 latach: oparte na długoterminowych umowach sprzedaży energii elektrycznej (świadectw pochodzenia) w strukturze project finance, gdzie przyszłe przychody z umów zabezpieczały spłatę zaciągniętych w bankach kredytów, bez umów na energię elektryczną z pełnym ryzykiem komercyjnym (full merchant).
CZYNNIKI REDUKCJI RYZYKA INWESTYCJI gwarantowana minimalna wartość strumienia przychodów (wartość umowy); długość okresu pewnych przychodów (czas trwania zobowiązania); odporność strumienia przychodów na ryzyka zakłóceń tych przychodów z powodu zmiany prawa (podatki, opłaty środowiskowe) lub zmiany uwarunkowań działalności inwestycji (koszty paliwa, wody i innych surowców, remontów, awarie, siła wyższa); prawna pewność zabezpieczenia banku na strumieniu pieniądza ze sprzedaży energii elektrycznej.
WARTOŚĆ STRUMIENIA PRZYCHODÓW Rynek mocy przekieruje określoną ilości pieniądza w formie wynagrodzenia za obowiązek mocowy bezpośrednio do dostawców mocy. Certyfikat do aukcji głównej będzie wydawany dla nowej jednostki tylko wtedy, jeżeli przedstawi ona informacje potwierdzające możliwość pozyskania finansowania (art. 19 ust. 2 pkt. 4 ustawy). Jedna aukcja dla istniejących i nowych jednostek. Ustawa dopuszcza waloryzację ceny obowiązku mocowego jedynie o stopę inflacji GUS (art.60 ust.4 ustawy). Do chwili rozstrzygnięcia aukcji nie będzie znana wartość obowiązku mocowego i nie wiadomo będzie jaką część kosztów inwestycji on pokryje.
DŁUGOŚĆ OKRESU PEWNYCH PRZYCHODÓW Nowa jednostka rynku mocy ma prawo zgłosić w aukcji obowiązek mocowy na maksymalnie 15 okresów dostaw, czyli na okres do 15 lat (art. 25 ust. 4 pkt 1 ustawy). Możliwy jest okres 17 lat dla jednostek o emisji CO2 na poziomie równym 450kg/MWh - na okres 17 lat (art. 25 ust. 5 pkt 1 ustawy).
ODPORNOŚĆ PRZYCHODÓW NA ZMIANĘ PRAWA LUB UWARUNKOWAŃ Umowa mocowa jest umową opartą na wzorcu znajdującym się w regulaminie rynku mocy (art. 42 ust. 2 ustawy) i tylko przez zmianę regulaminu wzorzec ten może być zmieniany ( 16 regulaminu rynku mocy). Nie jest dopuszczalne nawet prowadzenie indywidualnych rozmów na temat zmiany treści umowy mocowej ( 16 ust. 4 regulaminu rynku mocy). Ustawa nie dopuszcza żadnych korekt ceny obowiązku mocowego ustalonego w aukcji, za wyjątkiem VAT.
PRAWNA PEWNOŚĆ ZABEZPIECZENIA BANKU NA PRZYCHODACH Opłata mocowa jest własnością PSE SA (art. 77 ust. 1 ustawy), lecz zobowiązanym do wypłaty z niej wynagrodzenia dostawcom mocy jest Zarządca Rozliczeń SA (art. 41 pkt 3 ustawy). Przychody dostawców mocy nie mogą być przedmiotem cesji na zabezpieczenie z uwagi na formę zawarcia umowy mocowej (elektroniczna z mocy ustawy pod rygorem nieważności zob. art. 45 ustawy). Jedyny wyjątek - obrót wtórny. 17 regulaminu rynku mocy wyłącza jakąkolwiek inną możliwość przenoszenia obowiązku mocowego Zarządca Rozliczeń SA jest finansowany z opłaty mocowej. Brak bezpośredniej gwarancji jego wypłacalności ze strony Skarbu Państwa. Wprowadzone na podstawie ustawy zwiększenie obowiązku giełdowego sprzedaży energii elektrycznej na poziomie 30% pozostawia jedynie 70 % energii elektrycznej z nowej jednostki do sprzedaży w drodze umów sprzedaży.
WNIOSKI Przychody z rynku mocy nie stanowią dla nowej jednostki gwarancji minimalnej opłacalności inwestycji, lecz ich brak wyklucza całkowicie możliwość jej realizacji. Maksymalny okres świadczenia obowiązku mocowego mieści się w okresie zwykle przyjmowanym dla spłaty kredytów. Umowa mocowa nie pokrywa żadnego ryzyka zmiany prawa lub okoliczności, za wyjątkiem zmian stawki VAT i inflacji. Środki z obowiązku mocowego będą traktowane w modelach finansowych jak wypłaty kosztów osieroconych - nie będą uznawane jako instrument istotnie ograniczający ryzyko danej inwestycji. 8
DZIĘKUJĘ IGOR MUSZYŃSKI PARTNER imuszynski@rslegal.pl +48 22 520 50 89