II Kongres Rewitalizacji Miast 12-14.09.2012, Kraków Zarządzanie lokalną zmianą Spojrzenie na holenderskie i polskie przemiany obszarów miejskich Adam Choryński, Piotr Matczak Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN, Poznań Frank van Steenbergen, Julia Wittmayer, Derk Loorbach Holenderski Instytut Badawczy Przemian (DRIFT), Uniwersytet Erasmusa w Rotterdamie Marek Nowak Instytut Socjologii, UAM Poznań 1
Plan prezentacji 1. Projekt InContext 2. Wprowadzenie 3. Przypadek Carnisse 4. Aktywne badanie 5. Przemiany w Carnisse? 6. Podsumowanie i wnioski 2
1. InContext Individuals in Context 7 Program Ramowy UE Czas trwania: 15.10.2010 14.10.2013 Cele projektu Poszukiwanie i utorowanie ścieżek dla alternatywnych i bardziej zrównoważonych zachowań pojedynczych aktorów Wspieranie wspólnych działań dla tworzenie i rozwijania bardziej zrównoważonych społeczności http://incontext-fp7.eu/ 3
2. Dwa studia przypadku Carnisse, Rotterdam Śródka, Poznań Kwestie ekonomiczne Demografia Biurokracja Spuścizna socjalistyczna Skutki transformacji systemowej Rewitalizacja 4
3. Carnisse (1) 5 5
Carnisse (2) 6 6
Problemy Carnisse Redukcja wydatków i cięcia rządowe Główni aktorzy: samorząd, firmy mieszkaniowe, organizacje społeczne to (przyszli) bankruci Odejście od idei opiekuńczego państwa dobrobytu Powiązanie z silnym naciskiem na potrzebę, by pojedynczy aktorzy brali za siebie i otocznie większą odpowiedzialność 7
4. Badanie aktywne w Carnisse Badanie (od września 2011) Przeszło 40 IDI, a także nieformalne dyskusje, konwersacje (na ulicach) Desk research (przegląd polityk, raportów naukowych, materiałów medialnych, internet) Obserwacje uczestniczące i nieuczestniczące (na ulicach i podczas spotkań) Stworzenie przestrzeni przemian (Arena)(od listopada 2011) 15 liderów lokalnych zorientowanych na działanie uczestniczy w 5 szerokich spotkaniach Eksperyment rewitalizacji (od lutego 2012 ) Samowystarczalne prowadzenie domu kultury Wspieranie działających grup (spotkania, kontakty nieformalne itd.) 8
Arena społeczności Eksperyment badawczy: uzyskać wiedzę o przemianach w Carnisse poprzez metody i informacje wywodzące się z: Zarządzania przemianami Projektowania przyszłych wydarzeń ( backcasting ) Uczenia społecznego, podejścia potrzeb i możliwości Inne studia przypadków, dotychczasowe badania aktywne Eksperyment skupiający się na skali lokalnej, wewnątrz miast 9
5. Czy rzeczywiście przemiany w Carnisse mogą zajść? Konserwatywna sfera kontroli, podtrzymywanie stanu rzeczy Otocznie fizyczne jest odbierane jako problem, (lokalna) ekonomia jako rozwiązanie a skupienie na lokalnym bezpieczeństwie Paradoks (nie)mocy 10
6. Podsumowanie i wnioski Wyzwania dla przemian lokalnych: Krótkowzroczność dominujących praktyk Dominujące sposoby myślenia są niewystarczalne Silna potrzeba działania innowacyjnego, a także nowych sposobów radzenia sobie z sytuacją oraz sposobów myślenia Podmiotowość i demokratyczność (wizja Kwitnącego Carnisse ) Eksperyment uwidocznił autentyczne role aktorów i praktyki działania, Ale jest delikatnym procesem, naznaczony dużym ryzykiem, wymagający przygotowania, wiedzy i zaufania Różny charakter przemian, ale wyzwania pozostają te same 11 11
Podsumowanie i wnioski (2) Skupienie na domenie społecznej i sprawach takich jak: życie razem, równość, etyka, sprawiedliwość, równość płci, demokratyczność, upodmiotowienie, emocje i zaufanie Typowe tematy jak energia, czy mobilność się pojawiają, ale są postrzegane jako mniej istotne od sfery społecznej Odpowiedni aktorzy, zmiany w dyskursie czy w stosunkach instytucjonalnych bez zmiany społecznej zmiana rewitalizacyjna nie jest możliwa 12 12
Na koniec Dom kultury Otwarcie 1.01.2012 Mieszkańcy, przedsiębiorcy, artyści Na zasadach samowystarczalności lokalnej dyskwalifikacja jakichkolwiek oficjalnych instytucji Wolontariat Eksperyment uwidocznił autentyczne role aktorów i praktyki 13 13
Dziękuję za uwagę adam@swarzedz.net.pl 14