NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Lublinie Lublin, dnia 23 grudnia 2009 r. Tekst ujednolicony P/09/094 LLU-410-41-02/09 Pan prof. dr hab. Andrzej KsiąŜek Rektor Uniwersytetu Medycznego w Lublinie WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 roku o NajwyŜszej Izbie Kontroli 1, zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Lublinie przeprowadziła w Uniwersytecie Medycznym w Lublinie (zwanym dalej Uniwersytetem, Uczelnią lub UM) kontrolę systemu kształcenia oraz przygotowania do zawodów pielęgniarki, połoŝnej i ratownika medycznego w latach 2006 2009 (30 listopada). W związku z kontrolą, której wyniki zostały przedstawione w protokole kontroli podpisanym w dniu 9 grudnia 2009 r., NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Panu Rektorowi niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie ocenia działalność Uniwersytetu w zakresie objętym kontrolą, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości. Nieprawidłowości polegały w szczególności na przekroczeniu limitów przyjęć kandydatów na studia na kontrolowanych kierunkach, nierzetelnym prowadzeniu dokumentacji toku studiów i sporządzaniu sprawozdań o liczbie kandydatów. 1. W badanym okresie Uniwersytet działał na podstawie ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. prawo o szkolnictwie wyŝszym 2 i Statutu 3 oraz posiadał aktualne uprawnienia do prowadzenia kształcenia na kierunkach Pielęgniarstwo i PołoŜnictwo 4. 1 Dz. U. z 2007r. Nr 231 poz. 1701, ze zm. 2 Dz.U. Nr 164, poz.1365, ze zm. 3 statut nadany uchwałą Nr LXXX/2006 Senatu Akademii Medycznej im. prof. F. Skubiszewskiego w Lublinie z dnia 28.06.2006 r. i uchwałą Nr CCXXX/2008 Senatu Uniwersytetu Medycznego w Lublinie z dnia 25.06.2008 r. 4 kierunek Ratownictwo Medyczne nie wymaga akredytacji ul. Okopowa 7, 20-001 Lublin tel.: (0-81) 536 41 20, fax: (0-81) 536 41 11, e-mail: LLU@nik.gov.pl Adres korespondencyjny: Skr. poczt. P-112, 20-001 Lublin 1
Uwagi NIK dotyczą Regulaminu organizacyjnego Uczelni 5, który nie został zmieniony w związku z wprowadzeniem przez Senat zmiany struktury organizacyjnej. Spowodowało to rozbieŝności pomiędzy zapisami Regulaminu a stanem faktycznym, które dotyczyły w szczególności liczby i nazw stanowisk prorektorów oraz zadań naleŝących do ich obowiązków, liczby i rodzaju jednostek organizacyjnych UM, ich nazw i zadań. Stwierdzono ponadto, Ŝe 11 jednostkami organizacyjnymi na Wydziale Pielęgniarstwa (jedna katedra, siedem zakładów, trzy samodzielne pracownie) kierowali nauczyciele akademiccy ze stopniem naukowym doktora, tj. nieposiadający tytułu lub stopnia naukowego wymaganego 26 Statutu. 2. Uniwersytet spełniał warunki dotyczące minimum kadrowego określone w 5 ust. 4-5 i 6 ust. 4 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa WyŜszego z dnia 27 lipca 2006 r. 6, a zajęcia na studiach prowadzone były według planów, opracowanych zgodnie z obowiązującymi przepisami 7. 3. Uwagi NIK dotyczą nieprzestrzegania limitów przyjęć na studia medyczne określonych przez Ministra Zdrowia 8. Limity przyjęć zostały przekroczone m.in.: na kierunku Pielęgniarstwo w roku 2007/2008 na studiach II stopnia stacjonarnych i niestacjonarnych odpowiednio o 28 i 13 studentów, a w roku 2006/2007 na studiach niestacjonarnych II stopnia o 46 studentów, na kierunku PołoŜnictwo w roku 2006/2007 na studiach niestacjonarnych (pomostowych) o sześciu studentów, na studiach niestacjonarnych II stopnia w roku 2006/2007 o dziewięciu, 2007/2008 o dziesięciu i 2008/2009 o dwóch studentów. Przyjęcie większej, niŝ określona przez Ministra Zdrowia, liczby studentów wynikało głównie z nieokreślenia przez Uczelnię dodatkowych kryteriów naboru w procesie rekrutacji w przypadku jednakowej liczby punktów uzyskanych przez kandydatów. 5 wprowadzonego zarządzeniem Nr 68 Rektora Akademii Medycznej im. prof. F. Skubiszewskiego w Lublinie z dnia 12.12.2000 r. 6 rozporządzenie w sprawie warunków, jakie muszą spełniać jednostki organizacyjne uczelni, aby prowadzić studia na określonym kierunku i poziomie kształcenia (Dz.U. Nr 144, poz. 1048) 7 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18 kwietnia 2002 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia (Dz.U. Nr 116, poz. 1004), rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa WyŜszego dnia 12 lipca 2007 r. w sprawie standardów kształcenia dla poszczególnych kierunków studiów oraz poziomów kształcenia, a takŝe trybu tworzenia i warunków, jakie musi spełniać uczelnia, by prowadzić studia miedzykierunkowe oraz makrokierunki (Dz. U. Nr 164, poz. 1166, ze zm.); rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 11 maja 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków prowadzenia studiów zawodowych na kierunku pielęgniarstwo lub połoŝnictwo przeznaczonych dla pielęgniarek i połoŝnych posiadających świadectwo dojrzałości i będących absolwentami liceów medycznych oraz medycznych szkół zawodowych kształcących w zawodzie pielęgniarki i połoŝnej (Dz.U. Nr 110, poz.1170) 8 rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie limitów przyjęć na studia medyczne z dnia 22 czerwca 2006 r. (Dz.U. Nr 114 poz.779), 25 czerwca 2007 r. (Dz.U. Nr 116, poz. 807) i 1 lipca 2008 r. (Dz.U. Nr 117, poz. 744). 2
4. Zajęcia dydaktyczne dla studentów (wykłady, ćwiczenia, seminaria) odbywały się zgodnie z 10 Regulaminu studiów 9. Sale wykładowe, seminaryjne i ćwiczeń wyposaŝone były w sprzęt odpowiedni do formy prowadzonych zajęć. Studenci mieli zapewniony dostęp do zbiorów Biblioteki Głównej, Biblioteki Zakładowej przy Samodzielnej Pracowni Umiejętności PołoŜniczych oraz zewnętrznych zasobów poprzez źródła elektroniczne. Pozytywnie oceniono organizację zajęć praktycznych na kierunkach Pielęgniarstwo i PołoŜnictwo. Zajęcia realizowane były przez nauczycieli akademickich oraz osoby zatrudnione przez Uniwersytet na umowę zlecenie lub umowę o dzieło, w grupach studenckich oraz w formie indywidualnego toku studiów. 10 Stwierdzono, Ŝe 24 nauczycieli prowadziło zajęcia w wymiarze przekraczającym liczbę godzin ponadwymiarowych określonych uchwałami Senatu 11, w tym w 14 przypadkach rzeczywiste wykonanie wyniosło od 608 do 1265 godzin, tj. od 203 do 422 % zwiększonego pensum. 12 Nieprawidłowością było powierzenie siedmiu nauczycielom przez kierowników klinik i zakładów prowadzenia zajęć w wymiarze przekraczającym liczbę godzin ponadwymiarowych bez ich zgody wyraŝonej na piśmie w formie oświadczenia, wymaganej 12 ust. 1 i 13 uchwały Senatu z dnia 17 grudnia 2008 r. 13 5. Pozytywnie z nieprawidłowościami oceniono prowadzenie dokumentacji toku studiów. Do 15 stycznia 2009 r. nie prowadzono jednej księgi dyplomów dla Uniwersytetu, ale odrębne dla kaŝdego wydziału, co było niezgodne z 11 ust. 3 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa WyŜszego z dnia 2 listopada 2006 r. w sprawie dokumentacji przebiegu studiów. 14 Ponadto na Wydziale Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu (WPiNoZ) prowadzono dwie księgi, oddzielnie dla studiów I i II stopnia. Ustalono, Ŝe sprostowań w ww. księgach Dziekanat Wydziału dokonywał w sposób niezgodny z 15 ust. 1-3 ww. rozporządzenia, tj. poprzez zamazywanie błędnego wpisu, bez adnotacji o dokonanym sprostowaniu na końcu księgi oraz w aktach osobowych studenta. 9 wprowadzonego uchwałą Senatu Nr LXII/2006 z 20.04.2006 r. oraz uchwałą Nr CCII/2008 z 30.04.2008 r. 10 W okresie objętym kontrolą zawarto 243 umowy na łączną kwotę 528.024 zł. 11 uchwała Nr LVII/2003 z 29.09.2003 r., Nr LXXII/2006 z 28.06.2006 r., Nr XXXVIII/2008 z 17.12.2008 r. 12 pensum + ¼ pensum dla pracowników naukowo-dydaktycznych lub pensum + ½ pensum dla pracowników dydaktycznych. 13 uchwała Nr XXXVIII/2008 z 17 grudnia 2008 r. w sprawie zasad ustalania zakresu obowiązków nauczycieli akademickich, rodzaju zajęć dydaktycznych objętych zakresem tych obowiązków, w tym wymiaru zadań dydaktycznych oraz zasad obliczania godzin dydaktycznych w Uniwersytecie 14 Dz.U. Nr 224 poz. 1634, ze zm. 3
Od 16 stycznia 2009 r. Rektor wprowadził zarządzeniem Centralną Księgę Dyplomów, która była prowadzona zgodnie z wymogami rozporządzenia. Album studenta uwzględniał wszystkie informacje określone przepisami 9 rozporządzenia w sprawie dokumentacji przebiegu studiów, lecz prowadzony był nierzetelnie. Zawierał błędne zapisy (20) dotyczące m.in.: kierunku studiów i daty przyjęcia (w roku 2006/2007) oraz przypadki dublowania numerów albumu. Nieprawidłowości wynikały z niepoprawnego transferowania danych z programu Excel do Word przez pracownika Działu Kształcenia odpowiedzialnego za prowadzenie albumu. Teczki akt osobowych studenta nie zawierały wszystkich dokumentów i informacji określonych w 2 ust. 1 rozporządzenia w sprawie dokumentacji przebiegu studiów. W objętych kontrolą teczkach (27) ankieta osobowa nie zawierała w adresie zamieszkania określenia rodzaju miejscowości (miasto/wieś) i informacji o podstawowym źródle utrzymania rodziny kandydata na studia, w siedmiu przypadkach poświadczonej przez uczelnię kopii dowodu osobistego, w dziewięciu oryginału potwierdzenia doręczenia decyzji o przyjęciu na studia i w jednym potwierdzenia odbioru legitymacji studenckiej i indeksu. Nieprawidłowości wynikały z nierzetelnego wykonywania obowiązków przez pracownika opracowującego wzór ankiety, pracownika Dziekanatu Wydziału WPiNoZ oraz nieprawidłowego obiegu dokumentów pomiędzy kancelarią ogólną, Wydziałowymi Komisjami Rekrutacji i Dziekanatem. Przebieg studiów dokumentowany był w protokołach zaliczenia przedmiotu i kartach okresowych osiągnięć studenta, które prowadzone były zgodnie z przepisami 10 ust. 1 i ust.1a ww. rozporządzenia. 6. W przedkładanych do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa WyŜszego sprawozdaniach EN-1 o liczbie kandydatów przyjętych na studia w 16 przypadkach dotyczących kontrolowanych kierunków podano dane niezgodne ze stanem faktycznym. Wynikało to z nierzetelnego sporządzenia sprawozdań przez pracownika Działu Kształcenia. 7. W okresie objętym kontrolą Uniwersytet udzielał pomocy materialnej w formie stypendiów i zapomóg, studentom spełniającym kryteria określone w ustawie o szkolnictwie wyŝszym oraz regulaminie szczegółowego trybu przyznawania pomocy materialnej dla studentów, wprowadzonym przez Rektora, stosownie do art. 186 ust. 1 ustawy. 8. Działania Uniwersytetu w zakresie zapewnienia jakości kształcenia oceniono pozytywnie z uchybieniami. W kontrolowanym okresie funkcjonowało Biuro Oceny Jakości Kształcenia oraz został wprowadzony Uczelniany System Zarządzania Jakością Kształcenia. 4
Biuro co roku przeprowadzało badanie jakości kształcenia oraz sporządzało analizę i ocenę uzyskanych wyników, zgodnie z zakresem swoich zadań, a raz w semestrze stosownie do 6 Uchwały Senatu 15 przedkładało Prorektorowi ds. Kształcenia sprawozdanie z funkcjonowania Systemu. Uwagi NIK dotyczą niezachowania przez Radę WPiNoZ terminu przekazania protokołów z posiedzeń poświęconych zagadnieniom doskonalenia jakości kształcenia. Zgodnie z 4 ust. 7 ww. uchwały, protokoły powinny być przekazane Prorektorowi ds. Kształcenia do końca maja 2009 r., a zostały przekazane dopiero w trakcie kontroli NIK, tj. z opóźnieniem prawie sześciu miesięcy. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: 1. Dostosowanie Regulaminu Organizacyjnego Uczelni do postanowień Statutu. 2. Powierzenie obowiązków kierowników jednostek organizacyjnych Uczelni osobom spełniającym wymagania określone w Statucie. 3. Opracowanie procedur rekrutacyjnych zapobiegających przekraczaniu limitów przyjęć na studia, określonych przez Ministra Zdrowia. 4. Powierzanie prowadzenia zajęć w godzinach ponadwymiarowych nauczycielom, którzy wyrazili na to zgodę w formie pisemnej. 5. Zapewnienie przedstawiania w sprawozdaniach EN-1, przekazywanych do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa WyŜszego, rzetelnych informacji o liczbie kandydatów przyjętych na studia. 6. Rzetelne prowadzenie dokumentacji toku studiów. 7. Zapewnienie terminowego przekazywania Prorektorowi ds. Kształcenia protokołów z posiedzeń Rady Wydziału Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu, dotyczących jakości kształcenia. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Lublinie, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Pana Rektora w terminie 14 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków lub o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków bądź przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego przysługuje Panu prawo zgłoszenia na piśmie 15 uchwała Nr CXCVI/2008 Senatu Uniwersytetu z dnia 26 marca 2008 r. w sprawie wprowadzenia Uczelnianego Systemu Zarządzania Jakością Kształcenia w Uniwersytecie Medycznym w Lublinie 5
do Dyrektora Delegatury NIK w Lublinie umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym wyŝej mowa, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK. 6