Scenariusz zajęć dla 4-latków Autor: Agnieszka Wysocka Obszar podstawy programowej: 14. Kształtowanie gotowości do nauki czytania i pisania. Grupa wiekowa: 4 latki Blok tematyczny: Świat książek Temat: Niespodzianki dla najbliższych. Cele operacyjne: Dziecko: rozpoznaje znaki graficzne liter w zapisie swojego imienia; posługuje się gestem i mimiką w zabawach parateatralnych; wypowiada się swobodnie na omawiany temat; rozwija koordynację wzrokowo ruchową. Wykaz nabywanych umiejętności, ujętych w podstawie programowej jako osiągnięcia dziecka kończącego przedszkole: Dziecko: zwraca się bezpośrednio do rozmówcy, stara się mówić poprawnie pod względem artykulacyjnym, gramatycznym, fleksyjnym, składniowym; uczestniczy w zajęciach ruchowych, w zabawach i grach w ogrodzie przedszkolnym, w parku, na boisku, w sali gimnastycznej; dysponuje sprawnością rąk oraz koordynacją wzrokowo-ruchową potrzebną do rysowania, wycinania, nauki pisania; obdarza uwagą dzieci i dorosłych, aby rozumieć to, co mówią oraz czego oczekują; grzecznie zwraca się do innych w domu, w przedszkolu, na ulicy; dostrzega zmiany dynamiki, tempa i wysokości dźwięku utworu muzycznego, wyraża je pląsając lub tańcząc; przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej (stara się współdziałać w zabawach oraz w sytuacjach zadaniowych) i w świecie dorosłych; potrafi uważnie patrzeć (organizuje pole spostrzeżeniowe), aby rozpoznać, a także zapamiętać to, co jest przedstawione na ilustracjach; wie, na czym polega pomiar długości, zna proste sposoby mierzenia: krokami, stopa za stopą; rozumie sens informacji podanych w formie uproszczonych rysunków oraz często stosowanych oznaczeń i symboli, np. w przedszkolu, na ulicy, na dworcu; słucha np. opowiadań, baśni; rozmawia na temat ich treści; interesuje się książkami. Treści kształcenia: kształtowanie umiejętności społecznych (obdarzanie uwagą dzieci i dorosłych, zgodne funkcjonowanie w zabawie); uważne słuchanie wypowiedzi innych osób;
dzielenie się z najbliższymi nowymi doświadczeniami, przeżyciami; wzmacnianie więzi oraz relacji rodzinnych; wzbogacanie i rozwój mowy (wyraźne mówienie, bogacenie słownictwa czynnego); posługiwanie się w zabawie mimiką, gestem, ruchem; rozumienie sensu informacji podanych w formie symbolu (rysunek); kształcenie słuchu fonematycznego; rozwijanie zainteresowań czytelniczych; rozwijanie koordynacji wzrokowo ruchowej; rozwijanie wrażliwości muzycznej; kształtowanie sprawności fizycznej poprzez uczestnictwo na zajęciach ruchowych w sali oraz na powietrzu. Opis sposobu realizacji: Lp. Część dnia aktywności dziecka I. Zajęcia poranne Przebieg zajęć 1.Schodzenie się dzieci, przywitanie. Zabawy swobodne w kącikach zainteresowań. 2. Moje literki: rozwijanie czynnego słownika dziecka w trakcie powyższej zabawy. Warunki pobudzające aktywność/uwagi o realizacji Dzieci bawią się swobodnie w wybrane przez siebie zabawy. Na stolikach rozłożone są napisy z imionami dzieci danej grupy przedszkolnej. Nauczyciel (N) zaprasza do zajęcia miejsca w kręgu i proponuje zabawę słowno-naśladowczą. Dzieci swobodnie wypowiadają się na temat znaków liter tworzących ich imię, za pomocą ruchu i ciała podejmują próby prezentowania wybranych liter. Na zakończenie dzieci odnajdują napisy prezentujące ich imiona. Uwaga! ze względu na różnorodność imion dziecięcych N przygotowuje napisy samodzielnie. Każde dziecko, które ma na to ochotę, ozdabia kartonik z napisanym imieniem według pomysłu. własnego
II. Zajęcia dydaktyczne 3. Skąd słychać gwizdek?: zabawa ruchowa orientacyjno porządkowa według K. Wlaźnik. 1. Czy potrafisz?: zabawa kształcąca słuch fonemowy. 2. Wpadły do koszyka znaki: zapoznanie z treścią wiersza, omówienie jego treści. 3. Balonik: zabawa ruchowa orientacyjno porządkowa według K. Wlaźnik. 4. Ulubiona literka mojego imienia: zabawa plastyczna. Książka: Kazimiera Wlaźnik, Wychowanie fizyczne w przedszkolu, wyd. WSiP, Warszawa 1988, s. 39. zabawy polegającej na dzieleniu na sylaby swojego imienia. Grę rozpoczyna N dzieląc na sylaby własne imię. Następnie dzieci, klaskając w dłonie, próbują podzielić na sylaby swoje imię. N deklamuje tekst wiersza (załącznik nr 1), następnie rozmawia z dziećmi na temat jego treści. Książka: Kazimiera Wlaźnik, Wychowanie fizyczne w przedszkolu, wyd. WSiP, Warszawa 1988, s. 21. Na dywanie rozłożone litery (szablony znajdują się w załączniku nr 2). wybrania jednej z liter występującej w zapisie imienia danego dziecka. Po dokonaniu wyboru N zachęca do ozdobienia wybranej litery z wykorzystaniem techniki malowania plasteliną. Wykonane prace N eksponuje w galerii prac dziecięcych.
III. Zajęcia popołudniowe 5. Gdzie się schowało Oli,,O?: zabawa terenowa z wykorzystaniem symboli graficznych. 1. Moje imię w komputerze: zabawy indywidualne dla zainteresowanych dzieci: zabawa kształcąca spostrzegawczość: Zaprowadź mnie do mojego imienia (załącznik nr 4); zabawy z wykorzystaniem multimediów (załączniki nr 5, 6, 7, 8). 2. Roztańczone imiona: zabawa ruchowa improwizacja do utworu A. Vivaldiego Wiosna. Materiały: symbole graficzne, mapa, napis: LA, litera O (załącznik nr 3). Przed rozpoczęciem zajęć N rozmieszcza w ogrodzie przedszkolnym znaki graficzne, które zaprowadzą dzieci do litery,,o. Przed wyjściem dzieci na dwór, N pokazuje napis: LA oznajmiając, że schowała się gdzieś pierwsza litera imienia. Litera ta zostawiła mapę i znaki w ogrodzie przedszkolnym, dzięki którym można ją odnaleźć. wspólnej zabawy - trafiając na poszczególne znaki graficzne, dzieci próbują odgadnąć ich znaczenie. N dodatkowo rozkłada mapę i sprawdza, czy rozwiązanie dzieci jest prawidłowe. Zabawa kończy się odnalezieniem poszukiwanej litery. N rozdaje dzieciom kartki z labiryntem (załącznik nr 4). Dzieci próbują znaleźć prawidłowe drogi prowadzące do poszczególnych imion, zaznaczając je wybranymi kolorami. Dzieci swobodnie improwizują do melodii. Uwaga: Propozycje zawarte w scenariuszu zostały przygotowane w taki sposób, aby nauczyciel mógł dostosować czas realizacji zajęć do możliwości dzieci w grupie oraz z zachowaniem tzw. zasady 1/5, zalecanej w części podstawy programowej dotyczącej zalecanych warunków i sposobu jej realizacji.
Jeżeli niektóre dzieci pomimo upływu czasu są zainteresowane proponowanymi działaniami nie należy im przerywać tej aktywności. Dzieci, których uwaga się wyczerpała, w naturalny sposób powracają do realizacji programu własnego, czyli wybranego przez siebie rodzaju aktywności (np. zabawowej). Metody za M. Kwiatowską (1985): Czynne: ćwiczeń praktycznych. Słowne: objaśnienia i instrukcje, rozmowy. Percepcyjne: obserwacja i pokaz, przykład dorosłych. Odimienna metoda czytania I. Majchrzak. Formy: praca indywidualna jednolita i zróżnicowana, grupowa jednolita, zbiorowa jednolita i zróżnicowana. Środki dydaktyczne: kartoniki - napisy z imionami dzieci, książka: Kazimiera Wlaźnik, Wychowanie fizyczne w przedszkolu, wyd. WSiP, Warszawa 1988, gwizdek, plastelina, kolorowe kredki, odtwarzacz CD, nagranie utworu A. Vivaldiego Wiosna, komputer z dostępem do Internetu oraz głośnikami lub tablica multimedialna, środki dydaktyczne zamieszczone na portalu Scholaris (dla nauczyciela, do wykorzystania w pracy z dzieckiem): 1. Tekst wiersza, autor: A. Wysocka pt. Wpadły do koszyka znaki; 2. Ulubiona literka mojego imienia szablony liter; 3. Materiały do wydrukowania przez nauczyciela: Gdzie się schowało Oli,,O?; 4. Materiał do wydrukowania przez nauczyciela: Zaprowadź nas do naszych imion; 5. Gra multimedialna: Wskaż takie samo imię; 6. Gra multimedialna: Pomóż Tomkowi!; 7. Gra multimedialna: Która litera nie pasuje?; 8. Gra multimedialna: Co zgubiła Ala?