Zawartość Planu Jakości Projektu i wymagania w zakresie jego aktualizacji

Transkrypt

1 Załącznik nr 2 do Umowy nr... z dnia... Zawartość Planu Jakości Projektu i wymagania w zakresie jego aktualizacji 1

2 SPIS TREŚCI 0. Wstęp do poradnika sporządzania Planu Jakości Projektu Cele Zasięg Podstawa Omówienie zarządzania MoŜliwość zastosowania do projektów róŝnych typów Związek z innymi dokumentami Zobowiązania ze strony Zamawiającego Wstęp Cel Planu Jakości Projektu Zastosowanie Odstępstwa Dokumenty Obowiązujące i Pomocnicze Dokumenty Pomocnicze Dokumenty Obowiązujące Terminologia Skróty i Akronimy Definicje Prezentacja Projektu Projekt Prezentacja ogólna Streszczenie projektu Podział projektu na jednostki pracy Kontraktowe jednostki pracy Podział pracy na mniejsze jednostki Ogólny Plan Projektu Produkty i Dokumentacja Projektowa Organizacja projektu i podział obowiązków Uczestnicy projektu (zaangaŝowane osoby) Organizacja Zespołu Projektowego Zakres Obowiązków Eskalacja problemów Podwykonawcy Realizacja projektu i odbiór produktów projektowych Grupy Zadań Jednostka Pracy Nr: <Nazwa Jednostki Pracy> Czynności pomocnicze Czynności wstępne Czynności produkcyjne Produkty Jednostki Pracy Weryfikacja Produktów Warunki przejścia do następnej jednostki pracy

3 5.2 Odbiór ostateczny projektu Wymagania jakościowe Wymagania Kontraktowe Kryteria jakości dla produktów projektowych Metodologia Metody, Techniki i Narzędzia Standardy techniczne Sprzęt komputerowy i oprogramowanie Produkty dostarczane przez Zamawiającego Standardy, reguły, formaty Standardy dla przekazywanej Dokumentacji Układ Dokumentacji Zarządzanie Projektem Archiwum projektu Informacja o postępie prac Zarządzanie Problemami Zarządzanie sprawami spornymi Procedury odbioru Zarządzanie Konfiguracją Określenie elementów konfiguracji Kontrola Konfiguracji Kontrola Wersji Śledzenie stanu konfiguracji Zarządzanie Zmianami Rodzaje Zmian Procedura Kontroli Zmian Zarządzanie Zmianami Kontrola Jakości Bezpieczeństwo Powielanie, Dostawa, Instalacja i Serwis Powielanie Dostawa Instalacja Serwis Analiza ryzyka Załączniki Wzory formularzy projektowych

4 0. Wstęp do poradnika sporządzania Planu Jakości Projektu 0.1 Cele Cele tego dokumentu są następujące: Określenie odpowiedzialności i ogólnych zasad zarządzania stosunkami między projektami prowadzonymi przez Zamawiającego i Wykonawcami (wewnętrznymi lub zewnętrznymi) sprzętu dla tych projektów oraz opracowań oprogramowania, prac badawczych i konsultacji. Określenie struktury i treści Planów Jakości Projektów, które mają być uzgodnione przez Ministerstwo Finansów i Wykonawców (wewnętrznych lub zewnętrznych) oprogramowania, sprzętu, prac badawczych lub konsultacji. Określenie standardów dla oceny jakości procedur, które stosować będą Wykonawcy do wypełnienia ich zobowiązań zawartych w Umowie wobec Zamawiającego. Cele procedur opisywanych w tym dokumencie są następujące: Zapewnienie efektywnej komunikacji między projektami prowadzonymi przez Zamawiającego oraz Wykonawcami sprzętu komputerowego, oprogramowania, prac badawczych i konsultacji. Zapewnienie, Ŝe wszystkie transakcje w sprawach interesów i zarządzania między Zamawiającym, a jego Wykonawcami, w zakresie zakontraktowanego projektu, są prawidłowo kierowane i autoryzowane. Zapewnienie, Ŝe wszystkie zmiany w planach projektu, specyfikacjach, itd. są odpowiednio kontrolowane. Zapewnienie, Ŝe zarówno Zamawiający, jak i jego Wykonawcy jasno rozumieją cele projektu, sposób postępowania oraz kaŝdą przeszkodę na drodze do osiągnięcia tych celów. Zapewnienie porozumienia między Zamawiającym i jego Wykonawcami w zakresie standardów, procedur i metod, które mają być zastosowane w celu spełnienia celów projektu. Dostarczenie procedur gwarantujących, Ŝe Zamawiający otrzyma wszystkie produkty określone w kontrakcie, według uzgodnionych standardów jakości, we właściwym czasie. Ustanowienie podstawy dla porozumienia (a nie konfliktu) między Zamawiającym i jego Wykonawcami. 0.2 Zasięg. Plany Jakości Projektu powinny być stosowane we wszystkich umowach z Wykonawcami, inicjowanymi przez Projekty Programu e-cło. Plan Jakości Projektu w równym stopniu stosuje się do sytuacji, kiedy ma być dostarczony sprzęt 4

5 komputerowy, oprogramowanie, rozwój, wsparcie i konsultacje oraz dowolna kombinacja tych elementów. Dokument ten opisuje szczegółowo stosunki między Projektem prowadzonym przez Zamawiającego i Wykonawcą, rozpoczynające się w chwili, kiedy jest zawierana Umowa i realizowana dopóki Wykonawca nie wypełni swoich zobowiązań w ramach Umowy w zadowalający sposób. 0.3 Podstawa Doświadczenie wykazuje, Ŝe najbardziej pomyślne stosunki między Wykonawcami i Zamawiającym są takie, w których relacja jest określona dokładnie, wyraźnie i całkowicie, a porozumienie co do tych punktów osiąga się przed rozpoczęciem wykonywania zadań. 0.4 Omówienie zarządzania Dokument ten opisuje procesy zarządzania współpracą między projektami prowadzonymi przez Zamawiającego i Wykonawcami. Określa zawartość Planu Jakości Projektu dla Wykonawców. Zamiarem jest, aby ten szablon był uŝywany jako podstawa dla uzgodnienia Planu Jakości Projektu między Zamawiającym i kaŝdym z jego Wykonawców. Plan Jakości Projektu będzie stanowić część umowy i określi procedury między stronami w następujących kategoriach: Organizacji i Komunikacji w projekcie; Planu Projektu; Monitorowania postępu prac; Przeglądów produktów i kryteriów ich jakości; Zarządzania zmianami; Zarządzania problemami; Zarządzania konfiguracją; Zarządzania ryzykiem; Standardów, procedur i stosowanych metod pracy; Procedur dostaw i odbioru produktów; Ról i odpowiedzialności. Ponadto dokument ten przedstawia zarys procesu Zapewniania Jakości, który Zamawiający moŝe wybrać do określania jego stosunków z Wykonawcami. 0.5 MoŜliwość zastosowania do projektów róŝnych typów Plan Jakości Projektu opisany w tym dokumencie musi być dostosowany do kaŝdego określonego przypadku umowy między Zamawiającym i jego Wykonawcami. 5

6 W kontekście tego dokumentu termin projekt winien być interpretowany jako zestaw działań, za pomocą których Wykonawca wypełnia swoje zobowiązania wobec Zamawiającego w ramach umowy. W pewnych przypadkach projekt będzie traktowany jako ciągła usługa realizowana przez Wykonawcę. Dla przykładu, zapewnianie usług konsultacyjnych dla potrzeb Zamawiającego naleŝy rozumieć jako projekt. Plan Jakości Projektu, opisany w tym dokumencie moŝna zastosować do kaŝdej z tych sytuacji i odpowiednio dostosować do określonego projektu. 0.6 Związek z innymi dokumentami Plan Jakości Projektu będzie odnosić się do Umowy między Zamawiającym i Wykonawcą. Gdy obie strony to uzgodnią, Plan Jakości Projektu będzie miał moc Umowy. Przewiduje się, Ŝe Plan ten zostanie przesłany do kaŝdego potencjalnego Wykonawcy jako część zaproszenia do przetargu (lub prośby o przedstawienie propozycji). Przewodnik sporządzania planu zostanie wysłany do wszystkich wybranych Wykonawców. W kaŝdym przypadku konfliktu między Planem Jakości Projektu i podstawowym dokumentem jakim jest Umowa, Umowa będzie dokumentem nadrzędnym 0.7 Zobowiązania ze strony Zamawiającego Ogólne zobowiązania ze strony Zamawiającego są: Dostarczyć dokumentację i zapewnić dostęp do informacji dla realizacji projektu w przewidzianym czasie. Obejmuje to dostępu do uŝytkowników i innych osób zaangaŝowanych w projekcie. Odbiory dostaw zakładają ocenę merytoryczną (akceptację) ze strony uŝytkowników powiązanych z zawartością dostarczanych produktów. Dostawa nie moŝe być traktowana jako odebrana, dopóki nie zostanie podpisana przez Kierownika Projektu Zamawiającego. Szybkie komentarze dotyczące propozycji i protokołów spotkań. Natychmiastowa reakcja ze strony Zamawiającego na działania Wykonawcy jest koniecznym warunkiem szybkiej diagnostyki ewentualnych nieporozumień między partnerami. Dlatego teŝ waŝne jest, aby Zamawiający przedstawił ustalenia odnośnie protokołów spotkań i propozycji dokumentów moŝliwie jak najszybciej. 6

7 1. Wstęp. 1.1 Cel Planu Jakości Projektu Cele Planu Jakości Projektu są następujące: przekonanie Zamawiającego co do jakości pracy, którą będzie wykonywał Zespół Wykonawcy przez przedstawienie jak produkty projektu będą, przygotowywane, kontrolowane, i chronione w trakcie realizacji i po opracowaniu, określenie ról i odpowiedzialności, z naciskiem na grupy wymaganych umiejętności w celu przedstawienia złoŝoności i niebezpieczeństw projektu, pokazanie jak zmiany i problemy (zagadnienia projektowe) moŝna identyfikować i przedstawiać, jasne definiowanie zawartości, formatu oraz procesu zatwierdzania i przeglądania a takŝe odpowiedzialności związane z kaŝdym produktem przygotowanym do dostawy, uczynić widocznymi wszystkie środki, które są i będą zastosowane w celu spełnienia technicznych i jakościowych wymagań uŝytkownika, dostarczenie ekspertowi ds. jakości informacji, które pozwolą mu zorganizować działania zapewnienia i kontroli jakości, które uwzględnią przepływ informacji, akcje weryfikacyjne, itd., powiadomienie wszystkich uczestników projektu o procedurach, zasadach i dających się zastosować metodach. 1.2 Zastosowanie Ten podrozdział musi wyraźnie zdefiniować, do których działań stosuje się Plan Jakości Projektu. 1.3 Odstępstwa W przypadku zmian zaproponowanego szablonu podawane są następujące informacje: tekst wstępny wyjaśniający czytelnikowi strukturę Planu Jakości Projektu, dokładne odniesienie do standardu, którego trzyma się Plan Jakości Projektu, Jeśli konieczny jest podział Planu Jakości Projektu na kilka dokumentów (Plan Opracowania, Plan Zarządzania Konfiguracją, Plan Wprowadzania Zmian, standardy prezentacji, itd.), podaje się powód i objaśnienie, gdzie kaŝdy dokument mieści się w tym Planie. W tym przypadku kaŝdy z nich staje się dokumentem przydatnym do zastosowania i jako tego rodzaju dokument wymienia się go w części (2.2). 7

8 2. Dokumenty Obowiązujące i Pomocnicze Pomocnicze: są formalnie wymienione w tekście Planu Jakości Projektu nie zawierają obowiązujących wymagań. Obowiązujące: zawierają wymagania obowiązujące dla projektu, np. Umowa, lista standardów załączonych do Umowy. 2.1 Dokumenty Pomocnicze Dokumenty, których odnośniki są podane w tej części Planu Jakości Projektu są uŝywane jedynie jako uzupełniające i nie zawierają Ŝadnego zobowiązania wobec uŝytkownika. Zazwyczaj, dokumentami referencyjnymi są: wewnętrzne wskazówki, badania notatki organizacyjne notatki techniczne dokumenty prawne dokumenty robocze. Wszystkie dokumenty referencyjne są wyliczone, kaŝdemu nadaje się nazwę, posiadają identyfikator, numer wersji i datę wydania oraz kolejny numer, stosowany jako odnośnik w tekście (R1,... Rn). 2.2 Dokumenty Obowiązujące Zazwyczaj, wśród dokumentów mających zastosowanie znajdują się: Zaproszenie do składania ofert Propozycja Wykonawcy / podwykonawcy Warunki Referencyjne dla projektu i załączników Umowa Dokumenty, które istnieją i obejmują treść pewnych części (np. dokumenty metodologiczne, Plan Zarządzania Konfiguracją, Plan Bezpieczeństwa). Zaleca się dokładnie określić te części dokumentu, które mają zastosowanie, poniewaŝ niekiedy tylko część dokumentu znajduje zastosowanie. Wszystkie mające zastosowanie dokumenty są wyliczone, kaŝdemu nadaje się tytuł, posiadają swój odnośnik, numer wersji i datę wydania. Określane są części 8

9 dokumentu lub ich fragmenty znajdujące zastosowanie oraz kolejny numer, który ma być uŝywany, jeśli to konieczne, jako odnośnik w tekście (A1,...An). 3. Terminologia 3.1 Skróty i Akronimy Nadmierne stosowanie skrótów i akronimów powoduje, Ŝe czytanie dokumentu staje się trudnym zadaniem. Dlatego teŝ, zaleca się ograniczyć ich uŝywanie do kilku wyrazów, powszechnie wykorzystywanych w tej dziedzinie. Wszystkie tego typu terminy, uŝywane w Planie Jakości Projektu są wyliczone. Przy pierwszym wystąpieniu w tekście wymagane jest podanie zarówno wyrazu, jak i akronimu. 3.2 Definicje Ta część jest bardzo waŝna, poniewaŝ uŝywane pojęcia są często interpretowane na kilka bardzo róŝnych sposobów, co moŝe powaŝnie wpłynąć na zrozumienie wymagań jakościowych. Dlatego teŝ wymagane jest określenie terminów, których treść moŝe prowadzić do niezrozumienia, błędnego zrozumienia lub niejasności. 4. Prezentacja Projektu 4.1 Projekt Prezentacja ogólna Celem jest przedstawienie projektu zawierające:: uzasadnienie biznesowe projektu krótki opis działań dotyczących projektu cele i oczekiwania odnośnie tego projektu ( ekonomiczne, systemowe) objaśnienie ogólnego środowiska projektu ograniczenia ze strony uŝytkownika nazwa i identyfikacja produktu (-ów), które będą wytworzone w ramach Projektu Streszczenie projektu. NaleŜy krótko opisać wszystkie składowe części projektu. Opis ten obejmuje nie tylko te części, za które odpowiedzialny jest bezpośrednio Zespół Realizacyjny Projektu (opracowane przez niego lub innych), lecz takŝe powiązania z innymi projektami (lub projektami podrzędnymi). 9

10 NaleŜy podać na schemacie poglądowym np. strukturę projektu,, przedstawić system, podsystemy i jego główne części. Te elementy, podobnie jak ich sprzęŝenia powinny być dobrze zdefiniowane. Co się tyczy rozwijanego oprogramowania, konfiguracje sprzętu oraz oprogramowania opracowane lub zakupione przez Zespół Realizacyjny Projektu są uwypuklane i odpowiadające celowi umowy Podział projektu na jednostki pracy Kontraktowe jednostki pracy Dla kaŝdej jednostki pracy określonej w umowie (lub pracy w całości, jeśli nie została podzielona w umowie ) podawane są następujące informacje: odnośnik do pozycji umowy opis jednostki (krótki, jeśli został juŝ szczegółowo przedstawiony w umowie) przybliŝone wyznaczenie ostatecznych terminów wykonania: odpowiada ono ostatecznym terminom wspomnianym w umowie, a dotyczącym tej jednostki oszacowanie ilości roboczych miesięcy Informacja moŝe być przedstawiona przy uŝyciu tabel. Informacje o obciąŝeniu roboczym i zasobach (wymienionych powyŝej) muszą być zgodne z tymi, które znane są juŝ uŝytkownikowi z propozycji lub negocjacji umowy Podział pracy na mniejsze jednostki Kontraktowe jednostki pracy są następnie dzielone na mniejsze jednostki pracy. Ta część musi odzwierciedlać rozbicie pracy na wysokim poziomie, gdzie podział jest dokonywany na poziomie kamieni milowych projektu. W przypadku równoległego opracowania przedstawiony jest sposób, w jaki praca jest dzielona na mniejsze jednostki, jak te mniejsze jednostki są opracowywane i jak ponownie łączone. KaŜda jednostka pracy jest opisana w taki sam sposób, jak kontraktowe jednostki pracy. 4.3 Ogólny Plan Projektu W tej części naleŝy przedstawić globalny plan projektu oparty o kamienie milowe określone dla danego projektu oraz aktualny plan dla rozpoczynającego się etapu/fazy. 10

11 Globalny plan jasno uwypukla produkty końcowe i cząstkowe, ustala kolejność w jakiej powinny być wytworzone, przedstawia czasy ich realizacji oraz określa działania potrzebne do wytworzenia tych produktów. Plan ten pokazuje takŝe następujące kamienie milowe projektu: datę rozpoczęcia ostateczny termin dostawy pośrednie daty powiązane ze sprawdzaniem poprawności, przeglądami, widocznymi etapami, itd. zobowiązania uŝytkownika powiązane ze zdarzeniem, takim jak przekazaniem urządzeń do dyspozycji projektu, zatwierdzenie dokumentów, itd. daty dostaw PoŜyteczne jest takŝe sporządzenie listy kamieni milowych z ostatecznymi terminami i celami. Wykres Gantta moŝe być umieszczony w załączniku. 4.4 Produkty i Dokumentacja Projektowa Produkt jest efektem prowadzonych działań lub realizowanych procesów. Produkty mogą mieć charakter: : towarów np. sprzęt, oprogramowanie z półki (komputerowy) systemu (oprogramowania) lub jego elementów (modułów) dokumentacji usług infrastruktury Wszystkie produkty powinny być wyraźnie zidentyfikowane poprzez: opis typ skrót nazwy odniesienie do zaplanowanej dostawy 4.5 Organizacja projektu i podział obowiązków 11

12 4.5.1 Uczestnicy projektu (zaangaŝowane osoby). Należy podać listę wszystkich osób zaangażowanych w projekt z określeniem ról i zakresów odpowiedzialności(według tytułu stanowiska służbowego) i powiązania (hierarchiczne i funkcjonalne) między zaangażowanymi stronami. Lista uczestników projektu powinna zawierać: rolę w projekcie, nazwę, imię nazwisko, organizację, telefon, adres, zarówno po stronie Wykonawcy jak i Zamawiającego Organizacja Zespołu Projektowego Organizacja zespołu realizacyjnego projektu jest przedstawiona za pomocą schematu blokowego przedstawiającego hierarchiczne zaleŝności między Kierownikiem Projektu i róŝnymi osobami stojącymi na czele zespołów (gdy ten poziom organizacji istnieje) oraz członkami projektu, itd. Pokazuje on takŝe organizacyjne środowisko projektu wraz z jednostkami pozostającymi na zewnątrz przy jego opracowywaniu (np. ekspert, dział techniczny, wsparcie produktu). Po stronie Wykonawcy i Zamawiającego Zakres Obowiązków W tej części naleŝy określić odpowiedzialności dla wszystkich ról występujących w zespole Projektowym Wykonawcy i Zamawiającego Dla kaŝdej roli w projekcie podawany jest opis wszystkich działań w kategorii odpowiedzialności za zarządzanie, analizę, jakość i dokonywanie przeglądów, odbiory dostaw, bezpieczeństwo itd. Po stornie Wykonawcy i Zamawiającego Dołączony jest wykaz, kto kogo zastępuje w przypadku nieobecności Eskalacja problemów. Plan Jakości Projektu powinien opisywać, jak problemy i inne sytuacje wyjątkowe są przekazywane na wyŝszy poziom zarządzania w przypadku gdy problem nie moŝe zostać rozwiązany na poziomie Kierowników Projektu Podwykonawcy. Ta część zawiera listę wszystkich podwykonawców, z których zamierza skorzystać Wykonawca przy wypełnianiu swoich zobowiązań w ramach projektu. Na liście tej będzie podana nazwa i adres organizacji podwykonawcy oraz wyszczególnienie produktów lub usług, które będą dostarczane jako część projektu. Wykonawca ponosi pełną odpowiedzialność za produkty lub usługi zapewniane przez podwykonawcę. 12

13 Nazwa organizacji podwykonawcy Istota dostarczanych produktów 5. Realizacja projektu i odbiór produktów projektowych. W tej części naleŝy wyszczególnić grupy zadań i jednostki pracy objęte grupami zadań wymienione w rozdziale 4.2 z uwzględnieniem wszystkich wchodzących w ich skład czynności, zarówno produkcyjnych prowadzących do powstania produktu projektu jak i czynności pomocniczych. Wyszczególnienie stosuje się do następnego etapu realizacji projektu Grupy Zadań Jednostka Pracy Nr: <Nazwa Jednostki Pracy> Jednostka pracy kaŝdego cyklu roboczego (z wyjątkiem przyjęcia i gwarancji) jest opisana szczegółowo w określonej części (6.x). Podczas pisania części (6.x) dotyczącej sprawdzania poprawności, nie wolno pominąć specyfiki sprawdzania. Sprawdzanie poprawności jest jednostką pracy, podczas której produkt będący wynikiem opracowywania w ramach poprzedniej jednostki pracy jest weryfikowany pod kątem zgodności z wymaganiami Umowy Czynności pomocnicze. Czynnościami pomocniczymi są te, które polegają na przygotowaniu niezbędnych zasobów do produkcji i sprawdzenia poprawności wyjściowych produktów danej jednostki pracy. Działania te dotyczą ustalenia metod, technik, zasobów i narzędzi, a takŝe personelu lub urządzeń. Dla przykładu, zaleŝnie od jednostki pracy, działania środowiskowe obejmują (lecz nie ograniczają się tylko do tego) między innymi następujące czynności: przygotowanie i realizacja planu szkolenia dla zespołu opracowania lub uŝytkownika ustawienie narzędzi sprzętowych lub programowych, które mają być uŝyte podczas wykonywania danej jednostki pracy badanie produktów (oprogramowania i dokumentacji) w celu ponownego uŝycia oprogramowania opracowanego dla innego projektu utworzenie zespołu integracji stworzenie bazy danych pomieszczeń dla testów ustawienie kontroli konfiguracji przygotowanie dostawy dla uŝytkownika (sprzęt, oprogramowanie i dokumentacja) 13

14 ustanowienie procedur dla zmian w oprogramowaniu przygotowanie zakończenia przeglądu jednostki pracy przygotowanie prezentacji dla uŝytkownika standaryzacja poleceń i napisanie makro-poleceń, które mają być wykorzystane podczas wykonywania jednostek pracy Czynności wstępne. NaleŜy przedstawić tutaj przegląd wszystkich warunków wstępnych, które muszą być spełnione w celu rozpoczęcia wykonywania jednostki pracy Czynności produkcyjne. Opisywana jest tutaj kaŝda czynność wykonywana w ramach jednostki pracy. Dla przykładu, zaleŝnie od jednostki pracy w jej skład mogą wchodzić następujące czynności (lecz nie ograniczające się do poniŝej podanych) : naszkicowanie Planu Jakości Projektu wykonanie testu integracji kodowanie przygotowanie Podręcznika UŜytkownika wykonywanie testów odbiorczych wykonywanie testów integracji przygotowanie specyfikacji technicznej Produkty Jednostki Pracy. Wyszczególnienie zgodne z lista produktów w rozdziale Weryfikacja Produktów. W tej części wymienione są czynności weryfikacyjne, które naleŝy przygotować w celu zapewnienia zgodności wyników jednostki pracy z ich jakościowymi wymaganiami (szczegóły podano w rozdz. 12). Wymagania jakościowe uŝytkownika opisane są w części (7.1) Warunki przejścia do następnej jednostki pracy. Są dwie główne drogi przejścia z jednej jednostki pracy do następnej: przegląd na końcu jednostki pracy uzgodniony z Zamawiającym decyzja Kierownika Projektu Zamawiającego. Przedstawiany jest zapis decyzji (protokóły spotkań, notatka w miesięcznym sprawozdaniu z postępu prac, itd.). Warunki przejścia do następnej jednostki pracy bez zakończenia i zatwierdzenia przeglądu jednostki pracy są wyraźnie określone i muszą być zaaprobowane przez Zamawiającego. Ogólne procedury przyjęcia (odbioru) są opisane w części Odbiór ostateczny projektu 14

15 Odbiór ostatniego etapu projektu jest równoznaczny z ostatecznym odbiorem projektu. Procedura odbioru etapów/faz znajduje się w rozdziale Wymagania jakościowe. W opisie tutaj przedstawionym odwołujemy się do dwóch róŝnych pojęć; dla dobrego zrozumienia tekstu podano poniŝej ich definicje: Wymaganie jakościowe Kryterium jakości Zewnętrzna charakterystyka produktu (w kategoriach przydatności), Wewnętrzna charakterystyka produktu wyraŝająca jego wewnętrzną strukturę, która przyczynia się do spełnienia jednego lub kilku wymagań jakościowych. W tym rozdziale naleŝy opisać kryteria jakości dla produktów wytwarzanych w ramach projektu. 6.1 Wymagania Kontraktowe. Ta część nie znajduje zastosowania, jeśli Ŝadne kontraktowe wymagania jakościowe nie zostały zdefiniowane w Umowie. W przeciwnym przypadku podawana jest lista wszystkich kontraktowych wymagań jakościowych przez powtórzenie dokładnej terminologii uŝytkownika przy wyraŝaniu wymagań jakościowych. 6.2 Kryteria jakości dla produktów projektowych. Kryteria jakości naleŝy przedstawić dla kaŝdego typu produktu (oprogramowanie, dokumentacja, szkolenia, wsparcie techniczne, gwarancja, kody źródłowe, helpdesk). Dla oprogramowania określamy cechy, opisujemy kryterium, co naleŝy mierzyć(techniki pomiaru) i warunki spełnienia kryterium. Dla pozostałych produktów określamy kryteria jakości i warunki spełnienia. 7. Metodologia. Normy, procedury i metody, wymienione w tym rozdziale, powinny być przestrzegane i stosowane przez Wykonawcę w wypełnianiu jego obowiązków w ramach umowy. MoŜliwe są odstępstwa po uprzednim uzgodnieniu miedzy stronami. 15

16 7.1 Metody, Techniki i Narzędzia UŜywane metody (opublikowane, wewnętrzne lub specyficzne dla projektu) są wymienione razem z technikami i narzędziami, które wspomagają je w procesie opracowywania projektu.. Tytuł Metody / Techniki / Narzędzia Wersja / Data 7.2 Standardy techniczne. Lista uŝytych norm międzynarodowych, europejskich lub krajowych: Tytuł Dokumentu Organ Wydający Wersja / Data 7.3 Sprzęt komputerowy i oprogramowanie Podawana jest lista całego sprzętu komputerowego i oprogramowania uŝytego w procesie opracowywania systemu. Obejmuje ona: maszyny główne i docelowe konfigurację sprzętu i oprogramowania opracowywanej maszyny konfigurację sprzętu i oprogramowania maszyny docelowej środki przejścia od opracowania do docelowej maszyny narzędzia, które zostały przedstawione w podrozdziale 8.1 Metody, techniki i narzędzia. 7.4 Produkty dostarczane przez Zamawiającego. Rozdział ma zastosowanie tylko wtedy, gdy produkt jest kupowany lub dostarczany przez uŝytkownika, szczególną uwagę naleŝy zwrócić na licencje, konserwację oraz uzyskiwanie uaktualnionych i nowych wydań lub wersji. Opisywane są wprowadzone ustalenia i sposób zarządzania produktami. 7.5 Standardy, reguły, formaty. 16

17 Wymienione są normy postępowania, wskazówki, procedury, zasady i konwencje, których uŝywa się w projekcie i stosuje do sporządzenia dokumentacji lub w innych pracach dotyczących opracowania. PoniŜej podano przykłady takich dokumentów: model dla przedstawienia dokumentów, formularzy i sprawozdań modele dla rozmieszczenia / struktury zasady identyfikacji dokumentów Standardy dla przekazywanej Dokumentacji. Ogólna struktura dokumentu jest następująca: strona tytułowa (okładki) metryka dokumentu historia zmian dokumentu spis treści, tabel oraz rysunków cel dokumentu zastosowanie wymagana wiedza dokumenty obowiązujące i pomocnicze słownik przyjętych skrótów i terminów zawartość merytoryczna dokumentów Układ Dokumentacji. Strona tytułowa zawiera: nazwę projektu, nazwę dokumentu numer wersji. Metryka zawiera: Nazwę projektu, Nazwę Wykonawcy produktu Nazwę produktu Opis produktu Autorów Nazwę pliku. Historia zmian dokumentu zawiera: Nr edycji i rewizji 17

18 Datę wydania Opis wprowadzonych zmian Przeprowadzoną akcję Rozdziały, których zmiany dotyczą Autorów zmian Datę kontroli jakości. Nagłówek i dokumentu zawiera w pierwszym wierszu: po lewej: nazwę projektu; po prawej: odnośnik dokumentu numer referencyjny (patrz dalej) w drugim wierszu po lewej: nazwę dokumentu, w drugim wierszu po prawej: wersję dokumentu Stopka dokumentu zawiera: po prawej: numer strony Proponowane zasady tworzenia skrótów nazw dokumentów: Odnośnik dokumentu, powinien być umieszczony w nagłówku strony, musi przyjmować postać: <Identyfikator projektu>-<typ dokumentu>-<identyfikator dokumentu> lub <Identyfikator projektu>-<projekt podrzędny>-<typ dokumentu> Identyfikator projektu zawiera 3 znaki. Skróty typów dokumentów zawierają 3 znaki. Wymagania dodatkowe. Powinny być zastosowane następujące wymagania dodatkowe: Cała dokumentacja projektu musi być sporządzona według szablonu Zamawiającego. Cała dokumentacja projektu (z wyjątkiem Planu Jakości Projektu) nie moŝe zawierać Ŝadnego odnośnika do Wykonawcy, a osoby, o których mowa w tej dokumentacji są określane przez podanie odnośnika do roli w projekcie. Końcowa wersja dokumentacji ma być dostarczona do Zamawiającego zarówno na papierze, jak i w postaci dokumentu elektronicznego. Cała dokumentacja powinna być zgodna z systemem operacyjnym Zamawiającego w przeciwnym wypadku powinny być dostarczone pliki 18

19 wszystkich stylów, szablonów, czcionek i sterowników drukarek potrzebne do edycji oraz drukowania dokumentów. Dostarczanie dokumentów. Dokumentacja będzie dostarczana zgodnie z następującą specyfikacją : Język Format strony Polski A4 Medium transportowe Poczta elektroniczna + jeden egzemplarz w wersji papierowej przekazywany osobiście lub za pośrednictwem kuriera Układ Patrz punkt Publikacja Oznaczenie strony tytułowej dokumentu 8. Zarządzanie Projektem. Papierowa lub elektroniczna Dokument powinien zostać oznaczony zgodnie z zasadami wizualizacji obowiązującymi w Ministerstwie Finansów oraz określonymi w Przewodniku w zakresie promocji projektów finansowanych w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, dla beneficjentów i instytucji zaangaŝowanych we wdraŝanie programu. Przewodnik jest udostępniony na stronie internetowej Archiwum projektu. Wprowadzenie zapisów dotyczących archiwum projektowego, jego organizacji w czasie prac nad projektem. Określenie chronologicznego ułoŝenia wszystkich dokumentów powstałych w czasie prac nad projektem, zapewnienie ich dostępności dla osób zarządzających projektem oraz innych upowaŝnionych, a przez to umoŝliwienie wiarygodnego odtwarzania przebiegu zdarzeń oraz utrzymania kontroli nad realizowanymi pracami. Określenie odpowiedzialności i trybu postępowania przy tworzeniu archiwum. Przedstawiany jest opis jak postęp prac projektowych jest mierzony i kontrolowany. Przykładowo ta część obejmuje następujące tematy: tworzenie i aktualizacja archiwum projektu aktualizacja planów częstotliwość rozmieszczenia punktów kontrolnych metoda uŝyta do mierzenia postępu prac uŝycie standardowych sprawozdań lub formularzy 19

20 Tworzenie i aktualizacja archiwum projektu: Ten plik zawiera wszystkie dokumenty uŝyte do zarządzania projektem. Wyszczególnione jest uŝycie standardowych sprawozdań lub formularzy. W przypadku uŝycia innych sprawozdań lub formularzy opisywany jest: sposób, w jaki nadąŝa się za informacją, rozplanowanie oraz jak raporty i formularze są uŝywane przez Kierownika Projektu. Aktualizacja harmonogramu projektu: Dokonuje się tego co najmniej raz na miesiąc. Definiowane są wyraźnie środki, przy których uŝyciu Kierownik Projektu otrzymuje informacje (personel / plany działalności) oraz częstotliwość aktualizowania, istnienie lub brak krótkoterminowych planów szczegółowych.. UŜycie standardowych sprawozdań lub formularzy: Obejmuje to wskazanie, jakie sprawozdania są uŝywane do zapisania informacji o postępie prac. Jeśli standardowe sprawozdania lub formularze nie są uŝywane, opisuje się dokumenty wykorzystywane do śledzenia postępu prac i tworzenia sprawozdań. 8.2 Informacja o postępie prac. Wyjaśniane są środki, przy uŝyciu których Kierownik Projektu Wykonawcy informuje Zamawiającego, Właściciela Projektu, jego zarząd oraz zespół projektowy o postępie prac projektowych. Tę informację przekazuje się zazwyczaj za pomocą sprawozdań z postępu prac i spotkań. Pierwsza wersja harmonogramu jest dostarczana na początku projektu. Harmonogram ten będzie aktualizowany co miesiąc aŝ do końcowego odbioru. Aktualizacja będzie następować przed kaŝdym spotkaniu o postępie prac. Sprawozdanie z postępu prac jest przygotowywane przez kierownika projektu Wykonawcy i przesyłane do Zamawiającego przed spotkaniem na ten temat wraz z zawiadomieniem o tym spotkaniu i porządkiem dnia. Zawiera ona opis osiągnięć, nie rozwiązanych problemów, krótkoterminowych działań i czynności oraz aktualizację harmonogramu. Harmonogram rejestruje opóźnienie, jeśli do niego doszło, oraz postęp w wykonywaniu kaŝdego zadania w procentach. Spotkania o postępie prac odbywają się co miesiąc aŝ do końcowego odbioru. Wykonawca przygotowuje i wysyła powiadomienie o spotkaniu oraz porządku dnia do wszystkich oczekiwanych uczestników pięć dni wcześniej. 20

21 Protokoły spotkań są dostarczane przez Wykonawcę po kaŝdym spotkaniu o postępie prac w ciągu 5 dni. Techniczne i nieformalne spotkania będą się odbywać duŝo częściej, co tydzień (jeśli to moŝliwe dla obu stron) zwłaszcza na początku projektu, aby zachować dobrą współpracę między zespołem Wykonawcy i Zamawiającego. Uczestnicy tych spotkań będą się zmieniać zaleŝnie od celu spotkania. W kaŝdym razie protokóły spotkań będą sporządzane przez przedstawiciela Wykonawcy i dostarczane uczestnikom spotkania oraz obu kierownikom projektu (Zamawiającego i Wykonawcy). Raporty z Postępu Prac. Środki przy uŝyciu których Kierownik Projektu przekazuje informacje o postępie prac projektowych do Zamawiającego. Formularz jest umieszczony w załączniku do PJP. Ustalane są takŝe: częstotliwość (zazwyczaj raz na miesiąc) liczba kopii kiedy są wysyłane. Sprawozdanie z postępu prac, które ma być wysłane do Zamawiającego powinno zawierać następujące informacje: Pomiar postępu prac - Lista kamieni milowych (zadań) osiągniętych w ostatnim okresie sprawozdawczym. - Lista kamieni milowych wyznaczonych dla ostatniego okresu sprawozdawczego, lecz nie osiągniętych. - Lista kamieni milowych wyznaczonych do zakończenia podczas następnego okresu sprawozdawczego - Podsumowanie odchyleń i regulacji Problemy i sprawy sporne - Opis problemów lub innych zdarzeń, które zagraŝają osiągnięciu kamieni milowych. - Lista wszystkich Zgłoszeń Problemów, które Wykonawca otrzymał od Zamawiającego podczas ostatniego okresu sprawozdawczego. - Streszczenie problemów podające wyliczenie: (a) problemów otwartych na początku ostatniego okresu sprawozdawczego, (b) problemów rozwiązanych podczas ostatniego okresu sprawozdawczego, (c) nowych problemów zgłoszonych podczas ostatniego okresu sprawozdawczego i (d) problemów otwartych przy zakończeniu ostatniego okresu sprawozdawczego. 21

22 Zasoby - Sprawozdanie o zasobach zuŝytych i odchyleniach od planu Zasobów. - Zrealizowane punkty krytyczne i niezrealizowane punkty krytyczne. Istniejące, nowe lub przewidywane problemy. Zalecane akcje. Zarządzanie jakością - Streszczenie działań jakościowych dokonanych w ciągu ostatniego miesiąca i ich wyniki. Status zmian - Podsumowanie zmian postulowanych i zatwierdzonych oraz całkowitych zmian celu. Zaktualizowane planowanie - Zaktualizowane planowanie z uaktualnionym wykresem Gantta. We wszystkich przypadkach, gdy opisane w sprawozdaniach kamienie milowe są powiązane z dostawą produktów, toŝsamość produktów powinna być uwzględniona w sprawozdaniu. Przeglądy postępu prac Określenie zasad postępowania i odpowiedzialności, dotyczących okresowych przeglądów postępu prac w projekcie. Przewidywane są trzy typy spotkań: Miesięczne spotkanie o postępie prac Spotkanie techniczne Spotkanie nieformalne Przedstawiane są wszystkie przewidywane spotkania : wewnętrzne lub zewnętrzne spotkania o postępie prac, spotkania informacyjne z zespołem realizacji projektu. Przedstawia się takŝe zewnętrzne spotkanie poświęcone uruchomieniu, którego celem jest sprawdzenie zestawu uzgodnień menedŝerskich oraz odnośnik do protokółów ze spotkań. Opisywane są róŝne typy spotkań z podaniem dla kaŝdego z nich: celu porządku dnia (który zawiera zatwierdzenie protokółów z poprzednich spotkań) uczestników ze wskazaniem ich pełnomocnictwa na spotkaniu częstotliwości (dla niektórych spotkań z uŝytkownikiem będzie moŝliwe bardziej konkretne ustalenie dat) sporządzającego protokóły (zazwyczaj jest nim Kierownik Projektu) listy rozdzielnika 22

23 osób odpowiedzialnych za działania wynikające ze spotkań przeglądów produktów w trakcie następnego okresu daty, czasu i miejsca następnego spotkania Monitorowanie postępu prac. Określenie zasad postępowania i odpowiedzialności, dotyczących monitorowania postępu prac. W tej części podawane są szczegóły: Data spotkania Miejsce spotkania Uczestnicy spotkania Poczynione ustalenia (wypunktowane) Poczynione ustalenia wraz z osobami odpowiedzialnymi za realizację (rozwinięcie) Lista przeanalizowanych ryzyk Opcjonalnie: informacje nt. ustaleń dot. harmonogramu realizacji projektu 8.3 Zarządzanie Problemami Zarządzanie Zagadnieniami Projektowymi, które są Problemami. Określenie działań zmierzających do wyjaśnienia problemu, określenie procesu zarządzania sprawami spornymi oraz przyporządkowanie odpowiedzialności, aby mieć pewność, Ŝe określone sprawy są identyfikowane, podnoszone, sankcjonowane, przypisywane określonym stronom, śledzone i rozwiązywane. Jako problem naleŝy rozumieć kaŝde zdarzenie o jakimkolwiek charakterze zakłócające planowy przebieg opracowywania projektu albo powodujący przeciąŝenie i/lub opóźnienia w stosunku do planu, mogące skutkować niemoŝnością zrealizowania dostawy zgodnie z zakresem merytorycznym projektu, które wymaga podjęcia działań słuŝących jego wyeliminowaniu. Przykładami problemów są: braki kadrowe przestój komputera spowodowany awarią, nie wywiązanie się z zobowiązań Umownych przez Zamawiającego, oprogramowanie uŝytkownika lub Wykonawcy nie działa tak jak przypuszczano składnik oprogramowania systemu nie jest prawidłowy w niektórych przypadkach wykorzystania pomieszczenia dla głównego komputera nie przygotowane, środowisko, które nie jest spełnia wymogów bezpieczeństwa, itd. nie zrealizowano dostawy zwłoka w uzyskaniu zasobów 23

24 partnerzy, którzy są nieobecni lub niedostępni Dla każdego problemu, który może wystąpić, podawany jest opis: jak analizować przyczynę, zasięg i ewentualne konsekwencje (w kategoriach kosztów i czasu) jak klasyfikować problem według jego istoty i przyporządkowywać poziom priorytetu jak zidentyfikować specjalistę odpowiedzialnego za dochodzenie do rozwiązania problemu jak dojść do rozwiązania problemu jak proponować działania zapobiegające i korekcyjne (z docelowymi datami) jak przygotowywać działania po zatwierdzeniu decyzji jak sprawdzać wyniki tych działań jak oceniać postęp i tendencje jak informować wszystkie zainteresowane strony Obowiązkowe jest prowadzenie rejestru zgłoszeń problemów oraz uŝycie formularza zgłoszenia problemu. Rozwiązanie problemu moŝe powodować konieczność wprowadzenia zmiany w projekcie i odbywa się to zgodnie z zasadami Zarządzania zmianami rozdz Zarządzanie sprawami spornymi. Zapisy określające sposób postępowania w wypadku braku uzgodnień stanowisk pomiędzy Kierownikami Projektu Zamawiającego i Wykonawcy. 8.5 Procedury odbioru. Zapisy określające sposób postępowania od momentu zakończenia prac nad produktem projektowym, poprzez kontrolę jego jakości i przekazanie do akceptacji, aŝ do wydania odpowiednich dokumentów stwierdzających jego akceptację i odbiór. Podawany jest czas, kiedy odbiór będzie wymagany wraz z czasem wyznaczonym na komentarze i gdzie decyzja zostanie zapisana. Dostawa, odbiory i brak zgody na odbiór muszą być formalnie udokumentowane na stosownych protokołach. UŜycie dowodów dostawy. Wszystkie pozycje produktów zdatnych do dostawy mają być dostarczone przez Wykonawcę do wyznaczonego przez Zamawiającego miejsca. Po dostarczeniu osoba wyznaczona przez Zamawiającego podpisze dowód dostawy wskazujący, Ŝe produkt 24

25 został dostarczony. Podpis ten nie będzie pociągać za sobą odbioru produktu. Wszystkie dostarczane produkty powinny być wyraźnie zidentyfikowane. KaŜdy dowód dostawy jest podpisany przez Wykonawcę. Ogólna procedura odbioru Daty dostawy produktów są z góry uzgodnione przez Zamawiającego. Terminy odbiorów produktów i ponownej dostawy muszą być zgodne z umową. Odbiór (przyjęcie) modułów oprogramowania będzie zaleŝne od wyniku testów akceptacyjnych. Testy będą przeprowadzone przez Zamawiającego przy wsparciu ze strony przedstawiciela (-li) Wykonawcy. Wyniki zostaną zapisane w Raporcie z testów. 9. Zarządzanie Konfiguracją. Rola zarządzania konfiguracją polega na zarządzaniu zestawem wszystkich elementów konfiguracji (dokumentów, obiektów, oprogramowania i sprzętu), które tworzą końcowy produkt. Elementu nie będzie moŝna przenieść pod zarządzanie konfiguracją, dopóki nie zostanie wewnętrznie zatwierdzony. Identyfikacja elementu konfiguracji jest pierwszą czynnością w ramach zarządzania tą konfiguracją. Obejmuje nadawanie unikalnego symbolu identyfikacyjnego kaŝdemu elementowi (w tym dokumentacji), co pozwala na odróŝnienie róŝnych wersji. Jest to opisane w podrozdziale 10.1 Kontrola zawartości pozycji jest drugą czynnością zarządzania konfiguracją. Obejmuje ona kontrolę konfiguracji i wersji, co opisano w podrozdziałach 10.2 i W końcu, dwie pierwsze czynności zarządzania konfiguracją (identyfikacja, kontrola konfiguracji i wersji) nie miałyby rzeczywistego punktu odniesienia bez systematycznego zapisywania dokumentów, które stanowią historię konfiguracji. Jest to celem nadąŝania za statusem konfiguracji, co opisano w podrozdziale Określenie elementów konfiguracji. Identyfikacja pozwala na podanie (podczas całego opracowywania projektu i po dostawie) dokładnej listy elementów, które tworzą konfigurację produktu w określonym czasie. Kontrolą konfiguracji objęte są: Produkowane oprogramowanie, 25

26 Komponenty składowe oprogramowania produkowanego, dokupywane osobno lub dostarczane wraz z oprogramowaniem podstawowym, Systemy operacyjne, Narzędzia do tworzenia oprogramowania, jak i narzędzia do prowadzenia analizy i projektowania, Systemy obsługi baz danych, transmisji danych, translacji danych, Dokumentacja projektowa Wymieniona w rozdziale 4.4, Harmonogramy, Kody źródłowe. NaleŜy określić zasady postępowania przy tworzeniu, oznaczaniu i zmianach konfiguracji tworzonego w projekcie oprogramowania i dokumentacji Kontrola Konfiguracji Do śledzenia stanu konfiguracji słuŝyć będą Raport bieŝącej konfiguracji systemu oraz Raport historii zmian produktu Kontrola Wersji. KaŜdy element składowy konfiguracji systemu musi być jednoznacznie określony i posiadać zdefiniowane zasady zapisu wersji oraz informację o bieŝącej wersji. Jak sama nazwa wskazuje, dotyczy to kontroli wersji elementu lub produktu. Zajmuje się ona grupowaniem elementarnych pozycji, które są pod kontrolą konfiguracji, w celu wytworzenia spójnego elementu lub produktu Śledzenie stanu konfiguracji. Do śledzenia stanu konfiguracji słuŝyć będą Raport bieŝącej konfiguracji systemu oraz Raport historii zmian produktu, stanowiące zapisy procedury kontroli konfiguracji, Ta działalność jest ukierunkowana na tworzenie dokumentów, które podają dokładną konfigurację produktu, podczas opracowywania i po dostawie oraz śledzą historię zmian następujących po korektach lub aktualizacjach. NaleŜy wskazać sposób, w jaki informacje mają być gromadzone, przechowywane, przetwarzane i przedstawiane oraz sposób, w jaki ma być kontrolowany dostęp do danych o określonym statusie. 26

27 Jeśli uŝywa się systemu automatycznego, jest to podawane w tej części oraz opisywane w rozdziale 8 dotyczącym środowiska metodologicznego. 10. Zarządzanie Zmianami Określenie zasad zarządzania i kontroli obsługi zmian do uzgodnień, zawartych w Umowie. Za zmianę w projekcie uznaje się przesuwanie zadań między etapami, zmianę kolejności ich realizacji, obsługę nowych wymagań, zmian wymagań i usprawnień, zgłoszonych jako poprawki do oprogramowania Rodzaje Zmian. Zmiany mogą być wymagane z uwagi na konserwację (korekcje i aktualizacje) lub udoskonalanie (rozszerzenia i ulepszenia). Zmiana moŝe być powodowana przez konieczność: korekcji, gdy wykrywana jest niezgodność aktualizacji w celu wspomagania zmian w środowisku przetwarzania lub danych rozszerzenia, aby dodać nowe funkcje ulepszenia, aby poprawić wydajność, moŝliwość konserwacji lub inny współczynnik: zmienia to istniejące funkcje Procedura Kontroli Zmian. NaleŜy określić mechanizm umoŝliwiający zmianę wymagań i uwzględnienie zmian w stosunku do planowanych prac, harmonogramu, budŝetu lub jakości produktów w projekcie na podstawie rejestru zmian zgłoszonych w trakcie projektu. Status Wniosku zmiany moŝe przyjmować następujące wartości: zarejestrowany; zaakceptowany; zatwierdzony, odrzucony lub zaniechany (moŝe być wybrana tylko jedna moŝliwość); zamknięty Procedura obejmuje czynności od zgłoszenia zmian, aŝ do zakończenia realizacji i zamknięcia Wniosku Zmiany w rejestrze Zarządzanie Zmianami. NaleŜy określić odpowiedzialności i kolejność wykonywania czynności i uzyskiwania zatwierdzenia w zarządzaniu zmianami. 27

28 11. Kontrola Jakości. Określenie działań w celu sprawdzenia zgodności dostarczonych rozwiązań z wymaganiami jakościowym dla danego elementu pracy, a takŝe kontroli przestrzegania procedur określonych w PJP przez członków zespołów obu stron. Na działania kontrolne składają się: Audyty Przeglądy Działania korygujące lub naprawcze Kontrola dokumentacji jakości 12. Bezpieczeństwo. W opisie naleŝy uwzględnić: Kontrolę dostępu. Obsługę, przechowywanie i archiwizację danych. Procedury tworzenia kopii zapasowych Poufność. Plan zabezpieczeń 13. Powielanie, Dostawa, Instalacja i Serwis Powielanie. Gdy musi być przeprowadzone powielanie (reprodukowanie), wówczas w tej części opisywane jest ustawienie środków, które zapewnią, Ŝe replika obiektu jest taka sama i tej samej jakości jak wzorzec. Dla przykładu, w sytuacji powielania obiektu na nośniku magnetycznym: weryfikacja czytelności wynikowego obiektu, uŝycie sum kontrolnych, itd Dostawa. Opisywana jest procedura dostaw produktów (dokumentów, oprogramowania lub sprzętu). Opis obejmuje, dla kaŝdej dostawy, zastosowanie procesu zatwierdzania i uŝycie formularzy dostawy. Gdy projekt obejmuje dostawę wyposaŝenia, w tej części są podawane szczegóły dotyczące przedsięwzięć pozwalających zidentyfikować róŝne produkty i zapewnić określony poziom jakości podczas manipulowania i transportowania tego wyposaŝenia. 28

29 Gdy pozycje (przedmioty) mają być dostarczane, naleŝy zapewnić odpowiednie zabezpieczenie i opakowanie. Dostawa trwałej kopii będzie następować w postaci normalnej przesyłki pocztowej lub przez skorzystanie z usług kuriera. Dostawa materiału na nośniku elektronicznym będzie następować w postaci załącznika do poczty elektronicznej lub przez dostawę materiału na dyskietce. Wykonawca będzie odpowiedzialny za obecność lub wprowadzenie wirusów. Wykonawca powinien powiadamiać Zamawiającego o wysyłce urzędowych produktów w chwili ich odprawiania. Dostawa do Zamawiającego będzie potwierdzana pisemnie ( pisemnie oznacza takŝe potwierdzenie przesłaną pocztą elektroniczną) przez Kierownika Projektu na pokwitowaniu. Ostateczną wersją urzędowego produktu będzie trwała kopia przesłana za pośrednictwem poczty lub kuriera z biura Wykonawcy Instalacja. Gdy ma nastąpić instalowanie, podawane są szczegóły protokółu instalacji, wymieniające: instalowany obiekt (instalacja systemu, środowisko robocze) dokładną lokalizację wymagania co do daty instalacji plany, szczegółowe rozplanowanie środki i zasoby (ludzkie i materialne) oraz odpowiedzialne osoby (uŝytkownika, zespół realizacyjny projektu, podwykonawcę) zabezpieczenia sposób w jaki określa się zakończenie... We wszystkich przypadkach Wykonawca jest odpowiedzialny za przeprowadzenie niezbędnych testów, aby zapobiec i rozwiązać wszelkie niezgodności między środowiskiem opracowywanego projektu i roboczym Serwis Gwarancja. W tej części opisuje się jak gwarancja jest wypełniana, podawany jest okres jej waŝności, elementy objęte gwarancją oraz wszelkie określone ograniczenia. Gwarancja jest działalnością w ramach ostatniej fazy. A zatem jej opis uwzględnia działania środowiskowe, warunki wstępne, działania w ramach danej fazy, wyniki oraz czynności weryfikacyjne. Zarządzanie konfiguracją i kontrola zmian odgrywają waŝną rolę w działalności dotyczącej gwarancji. 29

30 Podawana jest procedura wymiany informacji (formularze, obowiązki, czas na odpowiedź, itd.). MoŜna dokonać odniesienia do podrozdziału Pomoc techniczna przy uruchamianiu systemu. W przypadku udzielania pomocy podawane są wskazówki odnośnie warunków, lokalizacji, czasu trwania i zasobów (zazwyczaj ludzkich) Szkolenia UŜytkowników. Jeśli uŝytkownik ma przejść przeszkolenie, podawane są wskazówki odnośnie warunków, lokalizacji, czasu trwania i zasobów (ludzkich i ewentualnie sprzętowych). 14. Analiza ryzyka Ryzyko jest zdefiniowane jako wydarzenie lub sytuacja, która moŝe wystąpić i jeŝeli nie zostanie rozwiązana, moŝe niekorzystnie wpłynąć na projekt lub na opracowywany system. Celem procedury zarządzania ryzykiem jest określenie zasad identyfikacji, określania wielkości, kontroli i eliminacji, o ile jest to moŝliwe, zagroŝeń mogących stanowić niebezpieczeństwo dla pomyślnego zakończenia projektu/systemu. Zadania związane z zarządzaniem ryzykiem to: Identyfikacja i klasyfikacja potencjalnych obszarów zagroŝenia; Określenie wielkości zagroŝeń, szacunek prawdopodobieństwa ich wystąpienia oraz potencjalne szkody, jakie kaŝde z nich moŝe spowodować; Przygotowanie planu zarządzania ryzykiem w stosunku do znacznych zagroŝeń; Identyfikacja odpowiedzialności związanej z zarządzaniem ryzykiem w stosunku do kaŝdej kategorii i zagroŝenia; Monitorowanie zagroŝeń i działań zapobiegawczych; Inicjacja planów zaradczych tam, gdzie jest to niezbędne; Okresowe ponowne szacowanie ryzyka. Powinien być opracowany formularz ryzyka. Formularz opisu ryzyka obejmuje: Numer ryzyka Nazwa ryzyka Opis ryzyka Strategię zapobiegania Właściciela ryzyka Stan ryzyka 15. Załączniki. 30

31 15.1. Wzory formularzy projektowych. Przykład wszystkich pustych formularzy, które będą uŝyte podczas realizacji projektu. 31