Zasady transplantacji serca

HTML
DOWNLOAD

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zasady transplantacji serca"

Bartłomiej Mazur
9 lat temu
Przeglądów:

1 Zasady transplantacji serca Początki transplantologii sięgają pierwszego przeszczepu serca, który został przeprowadzony 3 grudnia 1967 roku przez doktora Christiana Bernarda. Transplantacja serca jest obecnie szeroko akceptowaną metodą leczenia końcowego stadium niewydolności serca Streszczenie: Początki transplantologii sięgają pierwszego przeszczepu serca, który został przeprowadzony 3 grudnia 1967 roku przez doktora Christiana Bernarda. Transplantacja serca jest obecnie szeroko akceptowaną metodą leczenia końcowego stadium niewydolności serca. Liczba transplantacji wykonywanych corocznie na świecie wynosi kilka tysięcy rocznie. W Polsce w okresie od 1987 do 2002 roku wykonano 1212 transplantacji serca. Wstęp Początki transplantologii sięgają pierwszego przeszczepu serca, który został przeprowadzony 3 grudnia 1967 roku przez doktora Christiana Bernarda. Zaledwie dwa lata później, w 1969 roku, zabieg ten wykonano w Polsce. Obecnie w naszym kraju działają trzy ośrodki przeszczepowe - w Zabrzu, Krakowie i Warszawie [1]. Transplantacja serca jest obecnie szeroko akceptowaną metodą leczenia końcowego stadium niewydolności serca. Większość kandydatów do przeszczepu nie reaguje na leczenie konwencjonalne, w związku z czym zabieg ten staje się jedyną szansą na przeżycie [2]. Liczba transplantacji wykonywanych corocznie na świecie wynosi kilka tysięcy rocznie. W Polsce w okresie od 1987 do 2002 roku wykonano 1212 transplantacji serca [3]. Pomimo rosnącej liczny chorych oczekujących na przeszczep liczba zabiegów niestety spada - w 1999 roku wykonano 38% mniej przeszczepów serca niż w 1994 roku. Szacuje się, że około 45% pacjentów umiera w czasie oczekiwania na zabieg [4]. Postęp w transplantologii serca dokonał się głównie poprzez opracowanie w 1973 roku przez Philip'a Caves techniki wykonania biopsji endomyokardialnej z dostępu naczyniowego, co stworzyło możliwość monitorowania procesu odrzucania alloprzeszczepu [5], a także wprowadzenie w 1981 roku leku immunosupresyjnego cyklosporyny, co z kolei spowodowało istotny wzrost przeżywalności pacjentów po przeszczepach [6]. Selekcja kandydatów do przeszczepu oraz potencjalnych dawców Ocenę pacjenta w schyłkowym stadium choroby serca a także selekcję potencjalnych biorców przeprowadza multidyscyplinarny zespół ekspertów. Obecnie dzięki postępowi, jaki dokonał się w transplantologii, wskazania zostały rozszerzone [7,8] Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 1/5

przeprowadzony 3 grudnia 1967 roku przez doktora Christiana Bernarda. Transplantacja serca jest obecnie szeroko akceptowaną metodą leczenia końcowego stadium niewydolności serca.

2 Aktualne wskazania do przeszczepienia serca: - Niewydolność krążenia w schyłkowym stadium, której nie da się leczyć za pomocą metod farmakologicznych jak i innymi metodami chirurgicznymi (rewaskularyzacja, angioplastyka balonowa, techniki ablacji) - Prognozowane przeżycie jednego roku mniejsze niż 50% w klasie wydolności III lub IV wg NYHA, przy optymalnym standardowym leczeniu - Niska frakcja wyrzutowa (600 pg/ml), obniżona maksymalna objętość oddechowa ( Warunkami, jakie powinien spełniać kandydat do przeszczepu są: wiek poniżej 60 roku życia (ostatnio uważa się, że powinno brać się pod uwagę bardziej wiek biologiczny niż chronologiczny), brak innych chorób współistniejących, stabilność emocjonalna, motywacja do powrotu do aktywności życiowej, brak uzależnienia od alkoholu i innych substancji psychoaktywnych, dobra współpraca z personelem medycznym i przestrzeganie zaleceń. W przypadku pacjentów z cukrzycą, zabieg jest przeciwwskazany jedynie w przypadku obecności znaczącego uszkodzenia narządów (np. nefropatia cukrzycowa, retinopatia, neuropatia) [9]. Z kolei obecność aktywnego procesu infekcyjnego (HIV, HCV, HBV), nieodwracalna dysfunkcja nerek i wątroby, przewlekła choroba płuc, ciężka miażdżyca naczyń obwodowych, oraz nowotwór są uważane jako przeciwwskazania do przeprowadzenia transplantacji serca [10]. Kryteria, jakie powinien spełniać dawca do przeszczepu to: wiek poniżej 55 lat, nieobecność następujących stanów: przedłużające się zatrzymania akcji serca, przedłużające się niedociśnienie, wcześniej występująca choroba serca, podawanie leków dosercowo, ciężkie uszkodzenie klatki piersiowej, posocznica, obecność choroby nowotworowej umiejscowionej poza głową, pozytywne wyniki badań serologicznych w kierunku obecności wirusa HIV, HBV, HCV, stabilność hemodynamiczna bez konieczności stosowania wysokich dawek dopaminy ( W diagnostyce kwalifikującej do pobrania serca od potencjalnego dawcy należy uwzględnić następujące badania: badanie fizykalne, EKG, RTG klatki piersiowej, gazometria, badania serologiczne i immunologiczne, UKG serca oraz koronarografia naczyń wieńcowych. Każdy potencjalny biorca powinien mieć wykonanych szereg badań przed planowanym zabiegiem [1]: morfologia krwi wraz z rozmazem, układ krzepnięcia, badania biochemiczne (wraz z parametrami oceniającymi stan wątroby i nerek), badanie ogólne moczu wraz z posiewem, klirens kreatyniny, konsultacja stomatologiczna, badanie czynnościowe płuc wraz z gazometrią, EKG, RTG klatki piersiowej PA i boczne, badanie hemodynamiczne z określeniem ciśnień i oporów płucnych, UKG serca, w razie potrzeby koronarografia, w razie potrzeby biopsja mięśnia sercowego, grupa krwi, typowanie HLA, kał na krew utajoną, badania w kierunku HIV, WZW B i C, toksoplazmozy, CMV. Kryteria doboru immunologicznego dawcy opierają się na ocenie zgodności grup krwi w układzie ABO. Waga ciała dawcy może wahać się w granicy 30% wagi ciała biorcy [10] Technika operacyjna transplantacji serca Pierwszym etapem jest pobranie serca, po stwierdzeniu śmierci mózgu dawcy. Serce pobiera się przez odcięcie aorty wraz z łukiem, żył głównych górnej i dolnej, żył płucnych uchodzących do lewego przedsionka a także prawej i lewej tętnicy płucnej. Następnie dokonuje się zatrzymania akcji serca poprzez użycie zimnego roztworu kardioplegicznego o temperaturze +4 stopni C. Maksymalny czas niedokrwienia nie powinien Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 2/5

Niska frakcja wyrzutowa (600 pg/ml), obniżona maksymalna objętość oddechowa ( Warunkami, jakie powinien spełniać kandydat do przeszczepu są: wiek poniżej 60 roku życia (ostatnio uważa się, że powinno

3 przekraczać pięciu godzin. Wyróżnia się dwa rodzaje przeszczepów serca: ortotopowy i heterotopowy. Przeszczep ortotopowy Serce biorcy wycina się z pozostawieniem aorty wstępującej, pnia tętnicy płucnej oraz rąbków lewego i prawego przedsionka. Podobnie należy postąpić z sercem biorcy. Wykonuje się zespolenia pomiędzy analogicznymi strukturami. Żyły główne, aorty i pnie płucne dawcy i biorcy zespala się koniec do końca [11]. Przeszczep heterotopowy W tym przypadku nie usuwa się serca biorcy, natomiast serca dawcy umieszcza się po prawej stronie po wcześniejszym otwarciu jamy opłucnej. Prawy przedsionek biorcy zespala się z żyłą główną górną dawcy, natomiast lewy przedsionek biorcy z rozciętym ujściem żył płucnych lewych dawcy [12,13] Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 3/5

Wykonuje się zespolenia pomiędzy analogicznymi strukturami. Żyły główne, aorty i pnie płucne dawcy i biorcy zespala się koniec do końca [11].

4 Opieka nad chorymi po transplantacji serca Przeszczepione serce początkowo może cechować się mniejsza zdolnością do kurczenia się i reagowania na czynniki tropowe, ponieważ jest odnerwione W okresie pooperacyjnym konieczne jest zastosowanie wlewów z epinefryną lub dobutaminą celem zachowania odpowiedniej izotropowej funkcji serca. Przywrócenie normalnej czynności myocardium wymaga około 2-4 dni. Wczesną niewydolność serca stwierdza się w 25% przypadków okołooperacyjnej śmierci pacjentów. Przyczyny tego stanu mogą być różne, ale najczęściej wymienia się: nadciśnienie płucne, niedokrwienne uszkodzenie mięśnia sercowego w czasie pomiędzy pobraniem a wszczepieniem, oraz ostre odrzucanie przeszczepu [14]. Piśmiennictwo: 1. Przybyłowski P, Sadowski J, Wierzbicki K: Przeszczepianie serca. Terapia. Kardiologia - marzec Mamcini M, Gangahar D: Heart Transplantation. Last updated: March 16, Lao M., Rowiński W.: Transplantacje serca w Polsce w 2002 r. Krajowa Rada Transplantacyjna Raport z działalności w 2002 roku 4. Hosenpud J.D., Bennett L.E., Keck B.M., Boucek M.M., Novick R.J.: The Registry of the International Society for Heart and Lung Transplantation: seventeenth official report J Heart Lung Transplant 2000, 19 (10): Caves PK, Stinson EB, Billingham ME, et al: Percutaneous endomyocardial biopsy in human Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 4/5

Wczesną niewydolność serca stwierdza się w 25% przypadków okołooperacyjnej śmierci pacjentów.

5 heart recipients. Ann Thorac Surg 1973; 16: Oyer PE, Stinson EB, Jamieson SA, et al: Cyclosporin A in cardiac allografting: a preliminary experience. Transplant Proc 1983; 15: Costanzo M.R. i wsp.: Selection and treatment of candidates for heart trasplantation. A statement for health professionals from the Committee on Heart Failure and Cardiac Transplantation of the Council on Clinical Cardiology, American Heart Association. Circulation 1995, 92: Frigerio M. i wsp.: Restrictive criteria for heart transplantation candidacy maximize survival of patients with advanced heart failure. J. Thorac. Cardiovasc. Surg. 1997, 108: Desruennes M, Muneretto C, Gandjbakhch I, et al: Heterotopic heart transplantation: current status in J Heart Transplant 1989; 8: Bethea BT, Yuh DD, Conte JV, Baumgartner WA. Heart Transplantation. In: Cohn LH, Edmunds LH Jr, eds. Cardiac Surgery in the Adult. New York: McGraw-Hill, 2003: Blanche C, Valenza M, Aleksic I, et al: Technical considerations of a new technique for orthotopic heart transplantation. J Cardiovasc Surg 1994; 35: Frazier OH, Okereke OUJ, Cooley DA, et al: Heterotopic heart transplantation in three patients at the Texas Heart Institute. Tex Heart Inst J 1985; 12: Novitzky D, Cooper DKC, Barnard CN: The surgical technique of heterotopic heart transplantation. Ann Thorac Surg 1983; 36: Bourge RC, Naftel DC, Costanzo-Nordin MR, et al: Pretransplantation risk factors for death after heart transplantation: a multiinstitutional study. J Heart Lung Transplant 1993; 12: Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 5/5

A statement for health professionals from the Committee on Heart Failure and Cardiac Transplantation of the Council on Clinical Cardiology, American Heart Association. Circulation 1995, 92: 3593 8.

Podobne dokumenty

Konin dn

Konin dn. 27.03.2019 TRANSPLANTACJA Transplantacja przeszczepienie narządu w całości lub części, tkanki lub komórek z jednego ciała na inne. Przeszczepianiem zajmuje się dziedzina medycyny zwana transplantologią.